Toposy (literatura)

A topos ( τόπος  : „miejsce, miejsce” po grecku; liczba mnoga: topos , lub naukowe w liczbie mnogiej: toposów , w łacińskiej locus , liczba mnoga loci ) oznacza arsenał tematów i argumentów w dawnej retoryki, z którego głośnika w celu wygrania wsparcie swoich słuchaczy. Topos stopniowo wyznaczył, poprzez rozszerzenie, wszystkie powracające tematy, sytuacje, okoliczności czy źródła literatury.

Topos, który stał się banalny i powtarzalny, staje się powszechny , nazywany też literackim kliszą, kliszą lub stereotypem. Badanie toposów nazywa się topologią literacką.

Topos retoryczny

W starożytności grecko-rzymskiej topos wyznacza argument lub temat, którego retor używa do konstruowania swojego przemówienia i przekonywania słuchaczy. Topos należący do wynalazku z retoryki . Cyceron napisał w 44 roku pne. AD traktat, Topica , wyjaśniający zasady Arystotelesa dotyczące toposów.

Literackie toposy

Definicja

W literaturze topos oznacza konkretny motyw, który można znaleźć w kilku pracach. Wśród najbardziej znanych możemy wyróżnić: captatio benevolentiae (formuła skromności), wzywanie bogów i muz, odnaleziony rękopis, natureingang  (of) na początku średniowiecznych poematów lub locus amoenus . Michèle Weil definiuje to jako „powtarzającą się konfigurację narracyjną” .

Główne toposy

Przykłady głównych toposów:

Otwieranie toposów

Topos otwierający przedstawia historię i jej narrację. Najbardziej znana jest historia Wergiliusza na początku Eneidy (I, 1-3): Arma virumque cano (śpiewam bronią i bohaterem).

Poważne i parodystyczne toposy

Typowym toposem starożytnej powieści greckiej i łacińskiej jest podwójny sen. Występuje w Chariton , Longus , Héliodorus , Achille Tatius , a także w Apuleius . „Często są to prorocze sny, w których bogowie ostrzegają lub przepowiadają przyszłość. W Longusie pojawiają się Eros i Nymphs, w Heliodorus Apollo i Artemis, w Achilles Tatius Aphrodite, w Apuleius Isis i - prawdopodobnie - także Ozyrys. " Często parodiował Skórka później, w tym Petroniusza , istnieje również jeszcze w nowoczesnej powieści w poważnej postaci, zwłaszcza w Traumnovelle z Arthur Schnitzler , historia całkowicie skupione na temat podwójnego śnie. To samo dotyczy tematu pozornej śmierci ( po niemiecku Scheintod ), powszechnego w powieściach greckich, po którym często pojawia się temat pochówku żywej osoby. Ten topos często dotyczy kobiety pochowanej żywcem. Pojawia się w Chariton, w którego opowiadaniu Callirhoé jest pogrzebany żywcem, a następnie uwolniony przez pirata Therona. W Achille Tatius Leucippé jest nadal żywy w sarkofagu. W Ksenofonie z Efezu Antia budzi się w grobowcu, a kiedy złodzieje wchodzą do niego, prosi ich o uszanowanie jej czystości. Petroniusz parodiuje ten topos w opowieści o Matronie z Efezu , umieszczonej w jego Satyriconie .

Toposy w językoznawstwie

Niektórzy autorzy używają pojęcia toposu w semantyce do analizy dyskursu z perspektywy argumentacji.

Uwagi i odniesienia

  1. Słownik terminów literackich , 2005 , hasło „Topos, topoï”, s.  481.
  2. Cicero , The Topic , przeczytaj online
  3. Michèle Weil, 1990 , str.  123.
  4. Aldo Setaioli, 2009 , s.  33.
  5. Aldo Setaioli, 2009 , s.  37.
  6. Jean-Claude Anscombre, 1995 .

Załączniki

Powiązane artykuły

Linki zewnętrzne

Bibliografia