W bateriach rtęciowych występuje w postaci jonowej (Hg 2+ ) oraz w postaci tlenku rtęci (Hg O ).
Strona anody w metalicznym cynku ( Zn ), elektrony są uwalniane w reakcji utleniania:
Zn + H 2 O ⇒ ZnO + 2 H + + 2 e -
Z drugiej strony ( katody ) tlenek rtęci jest redukowany do rtęci:
HgO + 2 H + + 2 e - ⇒ Hg + H 2 O
W związku z tym następuje uwolnienie elektronów z jednej strony i zużycie elektronów z drugiej. Dlatego elektrony krążą w obwodzie elektrycznym, aby umożliwić reakcję redukcji tlenków.
Kiedy nie ma już cynku po jednej stronie lub więcej tlenku rtęci po drugiej, bateria jest zużyta i należy ją poddać recyklingowi.
Biorąc pod uwagę ryzyko zanieczyszczenia związanego z rtęcią, istotne jest, aby te baterie zostały poddane recyklingowi w zatwierdzonym ośrodku. Ze względu na ryzyko zanieczyszczenia ogniwa guzikowe zużywają coraz mniej rtęci.
W niektórych krajach import baterii rtęciowych jest zabroniony:
FYI: te baterie rtęciowe były używane jako napięcie odniesienia w metrologii w latach pięćdziesiątych XX wieku przed wynalezieniem diod Zenera. (patrz urządzenia pomiarowe firmy Philips i prawdopodobnie wiele innych)