| Dagaare | |
| Kraj | Burkina Faso , Ghana |
|---|---|
| Liczba głośników | południowe dagaare: 700 000 (2003) północne dagary: 388 000 (2001) |
| Typologia | SVO |
| Klasyfikacja według rodziny | |
|
|
| Kody języków | |
| ISO 639-3 |
Odmiany :
dga - południowe dagaare dgi - północna dagara |
| IETF | dga, dgi |
| Menu | |
|
Obszar językowy Dagaare w Burkina Faso (na czerwono) | |
Język Dagaare lub Dagara jest Gur język podgrupa oti-volta , używany w Burkina Faso i Ghana głównie przez członków grupy etnicznej Dagari .
Prawie 700 000 ludzi mówi po południowym Dagaare w 2003 r. ( Zwanym dagari ) w Ghanie i 388 000 w 2001 r.) W północnej Dagarze (zwanej dagara ) w Burkina Faso.
W Burkina Faso kolonialiści używają pierwszej pisowni dagara do zapisywania nazwisk osób lub toponimów. Francuscy misjonarze również przyczynili się do tej pisowni podczas pisania śpiewników, katechizmu lub modlitewników, głównie w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX w. Pisownia ta jest oparta na pisowni francuskiej i dlatego używa akcentów, aby wskazać różnicę w otwarciu samogłoski; dźwięki nie są wskazywane.
Ta pisownia, mająca kilka niedociągnięć, intelektualiści z Dagary spotykali się kilkakrotnie, aby wypracować bardziej adekwatną pisownię. W 1973 roku na jednym z tych forów, w którym uczestniczą antropolog Bernard Bozie Somé i francuski lingwista Alain Delplanque, w raporcie opublikowano pisownię dagara. W 1975 roku Ministerstwo Edukacji Górnej Wolty utworzyło Podkomisję Dagara, która jako punkt odniesienia przyjęła pisownię z 1973 roku. W 1998 roku Podkomisja Dagara opublikowała zbiór zasad z komentarzami z 1973 roku w broszurze Dagara sɛbrʋ mira , która stała się standardem pisowni dagara.
W Ghanie Komitet Językowy Dagaare opublikował Przewodnik po pisowni w języku Dagaare w 1976 r. I poprawkę w 1982 r.
| Duże litery | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| W | b | Ɓ | VS | re | mi | Ɛ | fa | sol | Gb | H. | „H | ja | Ɩ | jot | K. | Kp | L | „L | M | NIE | Ny | NIE | Ŋm | O | Ɔ | P. | R | S | T | U | Ʋ | V | W | „W | Y | Ƴ | Z | |
| Małe litery | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| w | b | ɓ | vs | re | mi | ɛ | fa | sol | gb | godz | 'h | ja | ɩ | jot | k | kp | l | 'the | m | nie | ny | nie | ŋm | o | ɔ | p | r | s | t | u | ʋ | v | w | 'w | y | ƴ | z | |
Dźwięki są oznaczone znakami diakrytycznymi:
Nasalizacja jest oznaczona tyldą . Nosalizowana samogłoska w wysokim lub niskim tonie jest zwieńczona tyldą pod akcentem.
| Duże litery | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| W | b | re | mi | Ɛ | fa | sol | H. | ja | jot | K. | L | M | NIE | O | Ɔ | P. | R | S | T | U | V | W | Y | Z | |||||||||||||
| Małe litery | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| w | b | re | mi | ɛ | fa | sol | godz | ja | jot | k | l | m | nie | o | ɔ | p | r | s | t | u | v | w | y | z | |||||||||||||