Zbrodnia wojenna jest szczególnie poważne naruszenie prawa wojennego .
W ramach Organizacji Narodów Zjednoczonych zbrodnie wojenne są określone w umowach międzynarodowych . Rzymski Statut (z 59 ustępy art 8) reguluje jurysdykcję Międzynarodowego Trybunału Karnego (MTK) do ścigania poważnych naruszeń międzynarodowego prawa humanitarnego, które są oparte w szczególności na Konwencji Genewskich z 1864 roku, 1906, 1929 i 1949 , które definiują wojnę przestępstwa. Dotyczy to głównie przypadków, w których jedna ze stron konfliktu celowo atakuje cele niemilitarne, zarówno ludzkie, jak i materialne. Cel pozamilitarny obejmuje cywilów, jeńców wojennych i rannych, nie mówiąc już o miastach bez oddziałów i instalacji wojskowych.
W 1945 roku , gdy procesy norymberskie , naładowane po II wojnie światowej z próby nazistowskich urzędników i organizacje winnych zbrodni wojennych, dodano nowy karnego przestępstwa przeciwko ludzkości zdefiniowane następująco w Londynie Karty :
„Zamach, złe traktowanie lub deportacja do pracy przymusowej lub w jakimkolwiek innym celu ludności cywilnej na terytoriach okupowanych, zabójstwo lub złe traktowanie jeńców wojennych lub osób na morzu, egzekucja zakładników, plądrowanie mienia publicznego lub prywatnego , bezmyślne niszczenie miast i wsi lub dewastacja nieuzasadniona żądaniami wojskowymi. "
Choć definicja ta nie jest ani pierwsza, ani najlepsza, ponieważ jest niejasna, a posteriori i ad hoc , ma ona duże znaczenie o tyle, że jest ostatnią uznaną przez Stany Zjednoczone, które nie uznają dla siebie jurysdykcji Międzynarodowy Trybunał Karny . Najnowsza międzynarodowa definicja tego, co stanowi zbrodnię wojenną, znajduje się w art. 8 Statutu Rzymskiego , który wszedł w życie w 2002 r. i określa uprawnienia MTK.
Pojęcie zbrodni wojennej jest tak stare, jak prawa wojenne który znajduje się zarówno wśród ludów starożytnych, jak i ludów pierwotnych. Prawo wojny było częścią prawa narodów , innymi słowy prawa wspólnego dla wszystkich narodów, niezależnie od tego, czy były w stanie wojny, czy nie.
Deklaracja zabronić stosowania niektórych pocisków w czasie wojny się w Sankt Petersburgu na11 grudnia 1868 r. przywołuje zasadę, zgodnie z którą użycie broni, która „niepotrzebnie zaostrzyłaby cierpienie ludzi w walce lub uczyniłaby ich śmierć nieuchronną”, byłoby „a zatem sprzeczne z prawami ludzkości”.
Jednak podczas wojny francusko-niemieckiej w 1870 r. zbrodnie popełnione przez wojska pruskie były liczne, jak w Poigny-la-Forêt i Saint-Léger-en-Yvelines .
W 1899 r. społeczność międzynarodowa debatowała w Hadze nad klauzulą Martens dotyczącą „praw ludzkości”, która miała pojawić się w preambule Drugiej Haskiej Konferencji Praw i Zwyczajów Wojennych w 1907 r . Zauważa, że „populacje i walczące są pod ochroną i pod panowaniem prawa narodów, ponieważ wynikają […] z praw ludzkości […]”.
Zbrodnie wojenne mają duże znaczenie w prawach człowieka , ponieważ jest to obszar, w którym państwa były w stanie zgodzić się na tworzenie międzynarodowych trybunałów. Istnieje lub istniało do tej pory sześć:
Wszystkie te sądy są lub były odpowiedzialne za sądzenie osób odpowiedzialnych za przestępstwa, a nie państwa lub organizacje. Legitymacja niektórych z tych sądów, zwłaszcza MTK, jest kwestionowana przez niektóre stany lub rządy.
19 lipca 2005 r.brytyjski wymiar sprawiedliwości oskarżył trzech żołnierzy o zbrodnie wojenne, po nadużyciach popełnionych na jeńcach irackich między 13 a 15 września 2003 r.w Basrze . Po raz pierwszy sąd krajowy zastosował oskarżenie o zbrodnię wojenną, zgodnie z definicją MTK, przeciwko własnym obywatelom. Proces rozpoczął się w kwietniu 2006 r. i był prowadzony przez brytyjski sąd wojskowy , MTK jest w rzeczywistości kompetentny tylko w przypadku niepowodzenia lub niechęci państw.
Na marginesie międzynarodowego wymiaru sprawiedliwości utworzono „ trybunały opinii ”, ciała, które debatują m.in. o zbrodniach wojennych. Najbardziej znanym był Russell Tribunal , znany również jako „Międzynarodowy Trybunał Zbrodni Wojennych”.
Nawet popełnione podczas wojny pewne akty okrucieństwa, gdy mają wyjątkową wagę, nie są kwalifikowane jako zbrodnie wojenne, lecz podlegają specjalnej kwalifikacji:
„Zbrodnie przeciwko ludzkości [to] morderstwo, eksterminacja, zniewolenie, deportacja i wszelkie inne nieludzkie akty popełnione przeciwko całej ludności cywilnej, przed wojną lub w jej trakcie, lub prześladowania z powodów politycznych, rasowych lub religijnych (...). "
Zamachy i deportacje są już „prostymi” zbrodniami wojennymi, ale stają się zbrodniami przeciwko ludzkości, gdy są systematyczne i zaplanowane. Chociaż definicja ta została dostosowana do osądzania zbrodni nazistowskich, reżim hitlerowski nie był jedynym w historii winnym zbrodni przeciwko ludzkości, także po II wojnie światowej.
„Każdy z następujących czynów, popełniony z zamiarem zniszczenia, w całości lub w części, grupy narodowej, etnicznej, rasowej lub religijnej jako takiej: (
a) Zabijanie członków grupy;
b) Poważne obrażenia cielesne lub psychiczne członków grupy;
c) Celowe podporządkowanie grupy warunkom egzystencji obliczonym na spowodowanie jej fizycznego zniszczenia w całości lub w części;
(d) Nałożenie środków mających na celu zapobieganie narodzinom w grupie;
e) Przymusowe przeniesienie dzieci z grupy do innej grupy. "
Ludobójstwo jest zatem kategorią zbrodni przeciwko ludzkości. Chociaż nazistowska próba eksterminacji Żydów (przez deportację, eksterminację, sterylizację…) jest pierwszym przykładem ludobójstwa, jaki przychodzi mi na myśl, Trybunał Norymberski użył jedynie ogólnej kwalifikacji „zbrodni” przeciwko ludzkości ”, od tego czasu „ludobójstwa” jeszcze nie istniało w 1945 roku. Podobnie jak w przypadku zbrodni przeciwko ludzkości, ludobójstwo nie było prerogatywą nazistów. Możemy przytoczyć na przykład ludobójstwo Tutsi w Rwandzie w 1994 r., którego celem była eksterminacja Tutsi w kraju i która przyniosłaby 800 000 ofiar.
Istnieje rozróżnienie między „zbrodnią wojenną” a „ sztuczką wojenną ”.
Strzelać do spadochroniarza innego niż oddział powietrznodesantowy lub atakować wroga, gdy przybyli, aby pokazać mu się z białą flagą – lub gdy się poda z białą flagą – jest zbrodnią wojenną. Z drugiej strony fakt, że członkowie armii niemieckiej przebierali się w mundury alianckie, aby podawać konwojom fałszywe wskazówki (aby umożliwić ucieczkę pozostałej części ich oddziału) – manewr, który nie spowodował śmierci człowieka i żadne „nie było do tego przeznaczone – było uważane jedynie za „podstęp wojenny”, podobnie jak „wabiki” umieszczone przez aliantów wokół Dover (kilka tysięcy czołgów), aby przekonać Hitlera do nieuchronnego lądowania w Pas- de-Calais lub że bombardowanie z Abbeville przeprowadzona, aby uwierzyć w tym scenariuszu. „ Fałszywy sztandar ” można uznać za zbrodnię wojenną w zależności od przypadku: na przykład okręt wojenny może zbliżyć się do wrogiego statku, podnosząc flagę wroga lub jednego z jego sojuszników, lub neutralny (jak zrobili korsarze) , ale musi koniecznie wznieść swoje narodowe barwy przed przystąpieniem do walki, aby pozostała wojennym podstępem. Jeśli tego nie zrobi i walczy z inną flagą, staje się to zbrodnią wojenną.
Prawo konfliktów zbrojnych nie zabrania oszustw lub dywersji . Dozwolone jest dążenie do zmylenia wroga, na przykład za pomocą wabików, które zaatakuje bezużytecznie lub poprzez dążenie do przekonania go o ofensywie w innym miejscu i czasie innym niż ten, w którym rzeczywiście ma ona miejsce. Z drugiej strony fałszywie ukrywanie się za prawem konfliktów zbrojnych jest kwalifikowane jako „perfidia” i stanowi zbrodnię wojenną. Uwierzyć w kapitulację, aby potem zaatakować lub schronić walczących za emblematem Czerwonego Krzyża, to perfidie.
Te konwencje genewskie są cztery traktaty przyjęte i stale aktualizowana od 1864 do 1949 z protokołami dodatkowymi. Stanowią one podstawę prawną i ramy, w których prowadzenie wojny jest prowadzone zgodnie z prawem międzynarodowym. Każde państwo członkowskie obecnie ratyfikowało konwencje, które są powszechnie akceptowane jako zwyczajowe prawo międzynarodowe , mające zastosowanie do każdej sytuacji konfliktu zbrojnego na świecie. Jednak protokół dodatkowy do konwencji genewskiej, przyjęty w 1977 r. i zawierający najistotniejsze, szczegółowe i najbardziej szkodliwe zabezpieczenia międzynarodowego prawa humanitarnego dotyczące osób i mienia w „nowoczesnych czasach wojny”, wciąż nie został ratyfikowany przez pewną liczbę osób. państw nieustannie zaangażowanych w konflikty zbrojne, m.in. Stany Zjednoczone, Izrael, Indie, Pakistan, Irak, Iran i inne. W rezultacie państwa te przestrzegają różnych kodeksów i wartości w odniesieniu do postępowania w czasie wojny. Niektórzy sygnatariusze mają zwyczaj łamania konwencji genewskich w taki sposób, że wykorzystują niejasności prawa lub manewry polityczne na granicy klauzul i zasad.
„Wszystkie konwencje zostały zrewidowane i rozszerzone w 1949 roku:
Dodatkowe protokoły zostały przyjęte w 1977 r.”
Niewielka liczba żołnierzy niemieckich podczas I wojny światowej została osądzona w 1921 r. przez niemiecki Sąd Najwyższy za rzekome zbrodnie wojenne.
Procesy norymberskie 1946Nowoczesna koncepcja zbrodni wojennych była dalej rozwijana pod auspicjami procesów norymberskich w oparciu o definicję zapisaną w Karcie Londyńskiej, która została wydana 8 sierpnia 1945. Oprócz zbrodni wojennych karta definiuje zbrodnie przeciwko pokojowi i zbrodnie przeciwko ludzkości, które często popełniane są podczas wojen i idą w parze ze zbrodniami wojennymi.
Międzynarodowy Trybunał Wojskowy dla Dalekiego WschoduZnany również jako proces tokijski lub tokijski trybunał ds. Zbrodni wojennych, został uzgodniony 3 maja 1946 osądzić władców Cesarstwa Japońskiego za trzy rodzaje zbrodni popełnionych podczas II wojny światowej:
Międzynarodowy Trybunał Karny wynika z wejścia w życie w 2002 roku statutu rzymskiego , ratyfikowana przez 124 Zjednoczonych . Jego pierwszy proces, przeciwko Thomasowi Lubanga , rozpoczął się w 2009 roku . Może sądzić osoby oskarżone o zbrodnie wojenne, ale także ludobójstwo , zbrodnie przeciwko ludzkości oraz zbrodnię agresji .