Atabeg , atabey lub atabek ( ojciec księcia ) to turecki tytuł szlachecki .
W czasach seldżuckich był dostojnikiem pełniącym rolę wychowawcy młodego księcia. Kiedy zmarł książę seldżucki, regencja została przekazana atabegowi odpowiedzialnemu za ochronę i kierowanie spadkobiercami. Często żenili się z owdowiałymi matkami iw ten sposób przyjmowali ojcostwo w pewien sposób przez pełnomocnika.
W XI TH i XII th stulecia, dynastie zostały założone przez mameluków wyzwoleńców, który zajmował wysokie stanowiska administracyjne w sądzie potężnych emirów . Gdy ci ostatni umarli, stali się tytularnymi regencją i pozbawili spadkobierców prawowitości władzy, korzystając z okazji do przejęcia tronu. Ci uzurpatorzy przyjęli tytuł atabega, ponieważ nie odważyli się przyjąć tytułu sułtana .
Również XII th century w Mezopotamii ( Irak ) jest „wiek” (Regents atabegs). Założyli różne dynastie i umieścili swoich spadkobierców, emirów seldżuckich, w różnych księstwach.
Najbardziej znanym był prawdopodobnie Zengi , atabeg z Mosulu od 1128 roku . Szybko się ugruntował, dominując na znacznej części północnej Mezopotamii i Syrii (w tym Aleppo ). Po okresie seldżuckim tytuł był mniej używany.
Wśród Irańczyków termin ten jest transponowany na atâbak, a atâbak-e-azam („najwyższy atabeg”) był od czasu do czasu używany w celu zastąpienia tytułu vazir-e-azam.
Utworzyli cztery główne dynastie:
Wśród plemion turkmeńskich , podobnie jak w Iranie, znajdujemy również tytuł chana .