Premier Jugosławii |
---|
Narodziny |
25 listopada 1924 Konjic |
---|---|
Śmierć |
28 listopada 2011(w 87) Zagrzebiu |
Narodowości |
Bośniacki jugosłowiański |
Trening | Wydział Elektrotechniki i Informatyki Uniwersytetu w Zagrzebiu ( w ) |
Zajęcia | Polityk , komisarz polityczny , ekonomista |
Partia polityczna | Liga Komunistów Jugosławii |
---|
Ante Marković , urodzony dnia25 listopada 1924w Konjic , Królestwo Serbów, Chorwatów i Słoweńców (obecnie Bośnia i Hercegowina ) i zmarł dnia28 listopada 2011w Zagrzebiu , Chorwacja , chorwacki polityk, ostatni premier z Socjalistycznej Federalnej Republiki Jugosławii .
Wstąpił do partii komunistycznej jako nastolatek, przed wybuchem II wojny światowej . Od 1941 r. Walczył u boku partyzantów Tito .
Ukończył Wydział Elektryczny Wydziału Technicznego Uniwersytetu w Zagrzebiu w 1954 roku .
Od 1961 do 1984 prowadził firmę Rade Končar . W latach 1982 i 1986 był premierem Socjalistycznej Republiki Chorwacji .
W 1986 roku został szefem przewodnictwa Socjalistycznej Republiki Chorwacji (stając się 7 th prezesa chorwackiego) zamiast Ema Derosi-Bjelajac . Pełnił tę funkcję do 1988 roku, kiedy to zastąpił go Ivo Latin .
Został premierem w marcu 1989 roku po rezygnacji Branko Mikulicia . Pod koniec roku Marković rozpoczyna program ambitnych reform gospodarczych, w tym stabilizacji waluty i prywatyzacji firm poprzez otwarcie kapitału na swoich pracowników. Reforma monetarna spowodowała zatrzymanie inflacji , która nękała Jugosławię przez kilka dziesięcioleci, a także krótki, ale dramatyczny wzrost poziomu życia, który uczynił Markovicia jednym z najpopularniejszych polityków na świecie w historii Jugosławii.
Marković zawdzięcza swój sukces także swojemu wizerunkowi współczesnej zachodniej polityki, nie skąpiącemu na makijażu podczas występów telewizyjnych i nieobecności w kilku reklamach telewizyjnych. W ten sposób staje się ulubieńcem środowisk liberalnych , które chcą przekształcenia Jugosławii w demokratyczną federację. Marković utrzymuje swoją popularność z dala od walk o władzę w Komunistycznej Partii Jugosławii lub próbując mediować między różnymi republikami, które wyłoniły się z Jugosławii.
Liberalne rozwiązania wspierane przez „program Markovića” przez kilka lat były przedmiotem konsensusu między elitami komunistycznymi, w tym Slobodanem Miloševićem , który zaproponował projekt reformy podobny do projektu Ante Markovicia.
Od początku lat 80., po pracach komisji Krajghera , idea przejścia do gospodarki rynkowej narzucała się całemu jugosłowiańskiemu społeczeństwu politycznemu i była przenoszona w przestrzeń publiczną, wyłaniającą się z różnych grup interesu. Niemniej jednak samorządność pozostaje popularna wśród pracowników, o czym świadczą strajki samorządu, które miały miejsce w całym kraju aż do jego upadku. W tym kontekście prawa Markovića postanowiły przekształcić własność samodzielnie zarządzaną w własność prywatną , nie czyniąc tego jednak otwarcie.
Wykorzystując dwulicowość repertuarów mobilizacyjnych , Milošević chwyta ruchy społeczne w Serbii i wykorzystuje je do umocnienia własnej władzy.
Wraz z rozpadem Jugosławii w 1990 r. , Pozorny sukces jego reform i jego styl sprawiły, że Marković stał się popularną postacią polityczną. WLipiec 1990stworzył Związek Sił Reformowanych ( Savez reformskih snaga ), partię polityczną opowiadającą się za federalną i zreformowaną Jugosławią. Według sondażu przeprowadzonego na zlecenie SIV (Federalna Rada Wykonawcza), jego partia ma poparcie 14% ludności Bośni i Hercegowiny i mniej niż 5% w pozostałych republikach.
Jego program jest częściowo sabotowany przez Slobodana Miloševicia i rząd Serbii, którzy potajemnie wyciągają kilka milionów banknotów i wprowadzają je do obiegu. Władzę rządu federalnego osłabiają secesje Słowenii i Chorwacji . W ostatnich miesiącach swojego mandatu Marković, po bezskutecznych próbach zakończenia słoweńskiej secesji, próbował znaleźć kompromis między secesjonistami a tymi, którzy domagali się utrzymania związku jugosłowiańskiego jako jednej całości. Jego reformy, mimo że były prowadzone przez rządy Bośni i Hercegowiny oraz Macedonii , ostatecznie się nie powiodły, gdyż armia - która miała być jednym z ich głównych zwolenników - stanęła po stronie Miloševicia i serbskich nacjonalistów.
W 1991 r. Stany Zjednoczone zawiesiły wszelką pomoc finansową dla Jugosławii do czasu, gdy 6 republik zorganizowało wolne wybory ( ustawa 101-513 o środkach na operacje zagraniczne z 1991 r. ), Przyczyniając się w ten sposób do dalszej destabilizacji gospodarki, która powiększa duży dług zewnętrzny.
Marković pozostał na stanowisku nawet po rozpoczęciu wojny i złożył rezygnację dopiero w grudniu 1991 roku , odizolowany i bez władzy. Następnie znika z życia publicznego, zanim zwróci się o stanowisko premiera Tuđmana ze względu na swoje kompetencje ekonomiczne. Ostatecznie zadanie spadło na Nikicę Valentić , który wykorzystał zarobki Markovicia, aby zatrzymać inflację.
Następnie Marković zainwestował w karierę biznesmena i na początku XXI wieku pracował jako konsultant gospodarczy dla rządu macedońskiego .
Został wezwany na świadka w procesie Slobodana Miloševicia przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym dla byłej Jugosławii w 2003 roku . Jego pojawienie się przerywa 12 lat ciszy; po swoich zeznaniach udziela wywiadu magazynowi Globus (z Zagrzebia). W swoim zeznaniu stwierdza, że Tuđman i Milošević potwierdzili mu toMarzec 1991oni osiągnęli porozumienie w Karadjordjevo , aby usunąć go z życia politycznego.