Zeus | |
Bóg mitologii greckiej | |
---|---|
Popiersie Zeusa odkryta w Otricoli , Włochy . | |
Charakterystyka | |
Starożytna grecka nazwa | εύς / Zeús |
Główna funkcja | Król bogów |
Funkcja drugorzędna | Bóg nieba i błyskawicy |
Rezydencja | Góra Olimp |
Boska grupa | Bogowie Olimpu |
Paredre | Hera |
Odpowiednik (s) przez synkretyzm | Jowisz , Tinia |
Kult | |
Region kultu | starożytna Grecja |
Skronie) | Świątynia Zeusa w Olimpii |
Główne miejsce uroczystości | Starożytne igrzyska olimpijskie w Olimpii |
Data uroczystości | Co cztery lata |
Rodzina | |
Tata | Cronos |
Matka | Rea |
Rodzeństwo | Hestia , Hades , Demeter , Posejdon , Hera |
Pierwszy małżonek | Hera (prawowita kobieta) |
• Dziecko (dzieci) | Hefajstos , Ares , Ilithyia , Hebe , Angelos |
Drugi małżonek | Leto (kochanka) |
• Dziecko (dzieci) | Artemida , Apollo |
Trzeci małżonek | Maïa (kochanka) |
• Dziecko (dzieci) | Hermes |
Czwarty małżonek | Metis (prawowita kobieta) |
• Dziecko (dzieci) | Atena |
Piąty małżonek | Alcmene (śmiertelnik) (kochanka) |
• Dziecko (dzieci) | Herakles |
Szósty małżonek | Semele (kochanka) |
• Dziecko (dzieci) | Dionizos |
Siódmy małżonek | Danaé (kochanka) |
• Dziecko (dzieci) | Perseusz |
Ósmy małżonek | Mnemosyne |
• Dziecko (dzieci) | Te dziewięć muz |
dziewiąty małżonek | Demeter (kochanka) |
• Dziecko (dzieci) | Persefona |
Dziesiąty małżonek | Carme (kochanka) |
• Dziecko (dzieci) | Britomartis |
Jedenasty współmałżonek | Persefona (kochanka) |
• Dziecko (dzieci) | Melino |
Dwunasty małżonek | Selene (kochanka) |
• Dziecko (dzieci) | Pandia , Hersé |
Trzynasty małżonek | Kalisto (kochanka) |
• Dziecko (dzieci) | Arcas |
Symbolika | |
Atrybut (y) | piorun |
Zwierzę | orzeł |
Roślinny | dąb |
Zeus (w starożytnej grece Ζεύς / Zeus ) jest najwyższym bogiem w mitologii greckiej . Syn tytanów Kronosa i titanid Rhea , poślubił jego siostrę Hera , spłodził z tej bogini iz innymi kilku bogów i bogiń, a ze śmiertelników, wielu bohaterów , jak wyjaśniono w teogonii z Hezjoda ( VIII th century BC ).
Zeus jest często przedstawiany przez greckich artystów w jednej z dwóch pozycji: stojącej, kroczącej naprzód z piorunem w uniesionej prawej ręce lub siedzącej w majestacie.
Nazwa Zeus ( mianownik : Ζεύς / Zeus ; wołacz : Ζεῦ / ZEU ; biernik : Δία / Día ; dopełniacz : Διός / Diós ; celownik : Διί / DII ) opiera się na temat * DY-EU , pochodzącego z Indo root European * dei- co oznacza „błyszczeć”. Jest również źródłem sanskrytu द्याउः / dyāuḥ , co oznacza „jasne niebo” i łacińskiego dies , co oznacza „dzień”. W starożytnej grece występuje w słowach ἔνδιος / éndios i εὐδία / eudía, które oznaczają odpowiednio południe (szczyt dnia) i dobrą pogodę. Nazwa ta wchodzi w skład wielu słów: nazwa Dioscuri ( Διόσκουροι / Dióskouroi , „młodzi ludzie Zeusa”), miasto Dioscurias , Dioscorus itp. Grecy często przysięgali na imię Zeus za pomocą wyrażeń Μὰ τὸν Δία / Mà tòn Día i Nὴ τὸν Δία / Nề tòn Día .
Zeus jest, według Hezjoda , ostatnim urodzonym z sześciorga dzieci Tytana Cronos i jego siostry Rhei . Ci potomkowie będą uważani za gałąź olimpijską w przeciwieństwie do tytanów. Cronos, obawiając przewidywanie rodziców, Uranosa i Gai , że będzie ojcem rywala, który będzie królował w jego miejsce, połykać swoje dzieci tak szybko, jak się urodzili. Aby jeden z jej synów mógł uciec przed tym losem, Rhea, za radą Gai, zastąpi najmłodszy kamień w powijakach. Zrobione na Krecie , został podniesiony przez nimfy Mount Ida , ssał dzięki kozim Amalthee w tajnej jaskini z Lyctos . Jego krzyki, które mogły zdradzić jego obecność, zostały zagłuszone szczękiem broni, którą ścierali się Kureci w swoich wojowniczych tańcach.
Kult Zeusa " Kretagénês " w jaskini na tej górze sięga tak zwanej ery minojskiej ( -2000 - -2500 ).
Jego pierwszymi dorosłymi gestami będzie przepędzenie okrutnego tytana, który go spłodził: Cronosa , potwornego i prymitywnego olbrzyma jak Uranos , żądnego niepodzielnej władzy, ojca powodującego aborcje kopniakami i syna połykającego podczas posiłku jej noworodki. Jeśli Ouranos został zneutralizowany przez własnego syna, który wykastrował go w momencie uścisku z Gaią , Zeus z kolei podejmie się zniszczenia potęgi Cronosa. Zaloty Tytanii Metysów , która miała zostać jego pierwszą żoną, przekonał ją, by dała ojcu napój przeciwwymiotny. W ten sposób Cronos odrzuci wszystkie pochłonięte dzieci. Zeus odnajduje swoje siostry: Hestię , ich najstarszą, która pozostanie dziewicą, Demeter i Herę , które będą jego kolejnymi żonami. Hera pozostanie jego ostatnią żoną, wielokrotnie pogardzaną; pokochali się po raz pierwszy „bez wiedzy rodziców” .
tytanomachiaZ pomocą swoich braci i bóstw zebranych w jego sprawie, Zeus postanawia obalić Tytanów. Dołączają do niego dzieci bogini Styks , jego sojusznika z Zaświatów , jak również niektórzy synowie Gai urodzeni z okazji Tartaru : trzy wieki olbrzymów cyklopów , błyskawica, Brontès , grzmot i Steropes , błyskawica. trzech kowali z ramion Zeusa i trzech innych Gigantów, zrodzonych z „krwi” wykastrowania ich ojca Uranosa : Briarée i jego dwóch braci Cottos i Gyès . Ci ostatni, zwani Hekatonchirami , „gigantami o stu ramionach”, zatrzymają Tytanów na wieki za brązowymi drzwiami w niezgłębionej ciemności pod Hadesem po zwycięstwie Zeusa. Wszystkie tytanie i niektóre Tytany, łącznie z Japetem i Oceanem , które będą protoplastami wszystkich wodnych bogów i bogiń, pozostaną w wycofaniu z tej wojny, która potrwa „dziesięć wielkich boskich lat”.
Gdy wojna z Tytanami dobiegnie końca, Zeus i jego dwaj starsi bracia Posejdon i Hades będą dzielić wszechświat, pierwszy przywłaszczy sobie niebo, drugi morze, trzeci świat podziemny.
Gaia, po przemyśleniu swojej nienawiści, podburzyła swoje dzieci, Gigantès (Gigantès lub Gegene's, zrodzone z Ziemi) do wojny, by zdetronizować Zeusa i wyzwolić Tytanów z Tartaru . Potwory te były zarówno odporne na ciosy bogów, jak i nieśmiertelne w swojej ojczyźnie. Zeus musiał zrodzić się z Alcmene , jego ostatnią znaną śmiertelną kochanką, bohaterem o niezrównanej sile: Heraklesem, którego strzały, zatrute śmiertelną krwią Hydry Lerny , zdziałają cuda.
Bracia Otos i Efialtes, żartownisi Giganci, wyruszają, by sięgnąć nieba i zagrozić tamtejszym bogom. Złożą na Olympusie góry Pelion i Ossa, ale ich ojciec Posejdon odwróci ich od swoich zamiarów, zanim uderzy w nich piorun Zeusa. W innej wersji zostają szybko pokonani i zamknięci w Tartarze przez Apolla , jego siostrę Artemidę i ich ojca Zeusa.
Fabuła HeryWspomagany przez Apollo i Atena , że udało się łańcuchowym Zeusa, ale Briarée zaalarmowana przez Thetis przyszedł dostarczyć boga. Ten odcinek jest opowiadany przez Homera w Iliadzie , ale stanowi on odosobnione wydarzenie, które trudno umieścić w całości. Zaczyna jednak rzucać światło na paradoksalną sytuację Zeusa mistrza harmonii świata, ale także, na mocy praw, które musi narzucić, nieubłaganego tyrana .
Rywal PrometeuszEpimeteusz , brat Prometeusza , przyjmuje piękną Pandorę ofiarowaną mu przez Hermesa w imieniu Zeusa, który ją stworzył, i poślubia ją. Pandora, której imię ironicznie oznacza „wszelkie dary” (podczas gdy całe zło przekaże swojej rasie) jest przede wszystkim mściwym tworem Zeusa, niezadowolonym z wcześniej uzyskanego rezultatu i od początku niechętnym osobistemu tworzeniu Prometeusza . Wcześniejsze pozbawienie „łatwego jedzenia” i konfiskata cennego ognia zmusi mężczyzn do cięższej pracy.
To była najstraszniejsza walka, w jaką musiał się zaangażować Zeus. Ten nieśmiertelny potwór z setką smoczych głów zagroził Olimpowi, zanim pioruny Zeusa zmusiły go do wycofania się i dołączenia do Tytanów w głębinach Tartaru, skąd od tamtej pory wyładowywał swoją wściekłość w niszczycielskich huraganach. Ta prosta wersja Hezjoda jest z punktu widzenia ciągłości opowieści najbardziej satysfakcjonująca.
Jednak narodziny tego potwora były okazją do uczynienia Zeusa, w osobliwym, pełnym wydarzeń epizodzie i opisywanym z wariacjami według autorów, postacią słabą, a nawet bezradną, zagrażającą swoim stanem bezradności - pozostawioną na ziemi, rozczłonkowaną marionetkę , bez ścięgien jego czterech kończyn, które musiał w końcu odzyskać - samą spójność wszechświata. Ten odcinek pokazuje analogie z walką Baala i Cefona z bajki fenickiej; myśleliśmy także o zbliżeniu go do legendy o egipskim „Secie” ścigającym Ozyrysa . Jest to przykład, jak u Greków teogonia ściśle łączy się z kosmogonią. Ponadto mit Tyfona, zła i niezniszczalnego geniuszu, pojawi się później w innych religiach, by wcielić Szatana .
Trzy córki i trzech synów Cronosa ( Demeter , Hestia , Hera , Zeus , Posejdon i Hades ) tworzą bezpośrednią linię „wielkich olimpijczyków”. W drugim pokoleniu w większości przyjmuje się tylko czworo „prawowitych” dzieci Zeusa: synów Hery, Hefajstosa i Aresa oraz bliźniaków Leto: Apolla i Artemidy . Trzy ostatnie, Afrodyta , Dionizos i Atena , mają wspólne urodzenia, które są trudne do ustalenia, biorąc pod uwagę różnice między autorami.
HeraHera to kobieca personifikacja pięknej pory roku. Dopiero później jego związek z Zeusem jest interpretowany jako prototyp prawowitego związku. Jego związek z Zeusem Sky-durnal symbolizuje powrót jasnej części roku. Tak więc Hera niosąca życie Empedoklesa jest „tym, który przynosi obfite plony”.
Siostra Zeusa podana jest jako ostatnia i „oficjalna” żona boga. Ale często w opowieściach pojawia się, że oboje małżonkowie widują się od dłuższego czasu. Mieli Aresa , Hebe i Ilithie, a tradycja nie zapomina o ich synu Hefajstosie, którego Hezjod chce urodzić z Hery bez męskiej zasady.
Hera, bezkompromisowa w więzach małżeńskich, jest wzorem wiernej żony i opiekunki kobiet. Jego drażliwość, zazdrość i uraza będą wiecznymi przedmiotami irytacji dla pana bogów, który rozpali się na widok jakiejś w miarę pożądanej nimfy lub jakiegokolwiek innego pięknego niebiańskiego lub ziemskiego stworzenia, którego bogini niezmiennie staje się prześladowcą. Dwaj olimpijscy luminarze stworzą obraz wzorowej pary, jeśli nie wierności, to przynajmniej stabilności. Ich romans był szeroko wychwalany przez greckich autorów od ich zaręczyn do miesiąca miodowego.
Hera, która miała odrębny kult Zeusa, ukazana jest w mitologii o bardzo kontrastowym charakterze. Niekiedy ofiara zemsty męża (Zeus wiesza ją bosą za stopy z kowadłem przymocowanym do każdego nadgarstka, by ukarać ją za zniewagi wobec syna Heraklesa ), potrafi też przeciwstawić mu silny opór, a nawet zdradziecki, gdyż , według opowieści, nie zawahałaby się, bez interwencji Tetydy , zneutralizować swoją moc. Iliada nadana mu narodziny Typhon, powszechnie uważany za istotę z Tartaru .
Inni kochankowieZeus, spychając Tytanów na dno Panteonu , prymitywne i złe stworzenia, rozpoczyna wielką mitologię olimpijską i zapowiada dojrzałość kultury greckiej, ponieważ Zeus i jego towarzysze będą teraz intensywnie żyć pełnymi wyobraźni opowieściami, literaturą wysokiego kalibru i wspaniały gust artystyczny. Pokonani Tytani odejdą w zapomnienie i na zawsze pozostaną bez kultu, który by ich uhonorował. Prawie nie ma krain przedhelleńskich, które nie odwołują się bezpośrednio lub pośrednio do boga-mistrza, podobnego do Zeusa.
Pierwotnie bóg dziennego nieba, jego śmierć była uważana za część kosmicznego cyklu. Tak więc Kreteńczycy pokazali grób Zeusa na Górze Jusztas i opowiedzieli o jego śmierci skandalowi ze strony innych Greków. Ze względu na swoją cykliczność pierwotny Zeus z konieczności miał tendencję do stawania się upadłym i zagrożonym bogiem. Od momentu, gdy stał się najwyższym bogiem, ten aspekt został zaciemniony, a Grecy odrzucili ideę „śmierci” lub obalenia Zeusa. Niemniej jednak nadal istnieje wiele śladów tego starożytnego stanu, takich jak spisek przeciwko Zeusowi wspomniany w Iliadzie, mit o Prometeuszu ...
Zeus Upatos , Upsistos „bardzo wysoki, najwyższy” otrzymał podczas podziału świata, sfera niebiańska, najbardziej znacząca część, najbardziej nakładające i najbardziej tajemniczy w oczach ludzkości. Niebo to uprzywilejowana pozycja: Zeus obserwuje działania ludzi, może interweniować i je korygować. Hezjod pisał: „Oko Zeusa widzi wszystko, wszystko wie”. Ta niedostępna dla mężczyzn przestrzeń paradoksalnie ją im zbliży. Mistrzu z góry, ten bóg zarządza wszystkimi maszynami atmosferycznymi. Jest mistrzem czasu meteorologicznego: burzy, grzmoty, deszcze, śnieg, grad, błyskawice, szkwały, trąby wodne, mgławice… ale także fale upałów i susze. Bóg może pokazać się w „swoim złym dniu”: Zeus Terpichéraunos, „który lubi władać piorunami”; Zeus Nephélégèretès „który gromadzi chmury”; Zeus Maïmaktès „który wieje burzę” itp. Dobrobyt ludzkości zależy od jej woli, kaprysów lub gniewu.
Góry, których szczyt dotyka chmur i błyskawic, będą świętym i uprzywilejowanym pośrednikiem między Zeusem a ludźmi: głównie Olimp (najwyższy: ok. 2900 m ), ale także Parnes (w Attyce Zeus Ombrios , bóg deszczu); Pelion (Tesalia, Zeus Akraios , szczyt boga); Lykaion (w Arkadii obecny Diaphorti: Zeus Lykaïos ), etc. To właśnie z tych ziemskich wyżyn czasami schodzi w kierunku ludzi i jest całkiem naturalne, że Iris, której kolorowy łuk łączył ziemię z niebem, była jego posłańcem. Dolina Tempée, wykopana przez wody Peneusza między Olimpem a Ossą, przypisywana jest potężnemu ramieniu Zeusa, który rozdzielił górę. To wydarzenie obchodzono podczas Pélôria (Zeus Pélôrios , wszechmocny), która stała się wielkim świętem dożynkowym. W jego mocy jest bogactwo i płodność ziemi.
Zeus, mistrz przeznaczenia, bywa przedstawiany lub opisywany za pomocą skali, w której szacowany jest los każdego z nich. Na przekór tym, którym chciałby faworyzować, nawet jeśli perypetie można modyfikować, nie zmienia losu, ale zdaje sobie z tego sprawę, fatalizm ilustrowany m.in. karą wymierzoną Asklepiosowi , który odważył się wskrzesić zmarłego.
Wpływ boga rozciąga się na bogactwo i kultury: mówi się, że Zeus Plousios „który przynosi bogactwo”. Na żniwa: w Atenach świętowano Zeusa podczas Bouphonies (ofiar wołowych) i Pandia (święto plantacji), aby przyciągnąć łaskę Zeusa Epikarpiosa „który wydaje owoce”, a jesienią regularnie świętowaliśmy „kultywatora” Zeusa Géôrgos .
Chociaż etymologia wskazuje, że Zeus był pierwotnie bogiem dziennego nieba, wiele greckich miast czciło miejscowego Zeusa, który żył pod ziemią. W Ateńczycy i Sycylijczycy uhonorowany Zeus Chthonios lub Katachthonios , czyli podziemnego boga, bo z brzuchem ziemi pochodzą kultur. Po raz kolejny widzimy skrajną przewagę Zeusa: Hades , jego brat, który jest jego prawowitym bogiem, jest często wypierany w tej roli. Ten niekochany brat, zasadniczo przywiązany do mrocznych sił dna ziemi, czyli świata umarłych, będzie się bał i nigdy nie będzie popularny.
Zeus Pátêr ( πατήρ άνδρῶν τε θεῶν τε / patếr ándrỗn te theỗn te ).
W pracach i Dni , Hezjod rozwiązuje Zeus tak, że stawia on prawa w kapitale własnym. Pierwszym aktem boga jest zneutralizowanie nieporęcznych przedolimpijskich przodków, uwolnienie niewinnych torturowanych i przywrócenie prawowitego rodzeństwa. Pewny swojej siły i swoich praw, będzie odtąd „ojcem bogów i ludzi”. Homer słusznie uczynił Zeusa w Iliadzie najstarszym z rodu. Ponieważ to jako prawdziwy starszy brat będzie sprawował władzę. Później jego liczne potomstwo, boskie lub śmiertelne, wzmocni ten charakter patriarchy rodziny. Ze względu na jego aspekt ojca chrzestnego o inspiracji indoeuropejskiej, ale zanurzony w śródziemnomorskim społeczeństwie, w którym dominują boginie-matki , Zeus jest, według Louisa Sechana , „w przeważającej części wielką boskością greckich imigrantów”. Homer , angażując bogów w sprawy ludzi, w ogromnym stopniu przyczyni się do „uczłowieczenia” bóstw, a tym samym wzmocni więzi między nimi. Herodot był już różnicą między „ludzką formą” boskości Azjatów ( ανθρωποειδείς / anthrôpoeideís ) a boskością „ludzką naturą” Greków ( ανθρωπουφυείς / anthrôpouphueís ) .
Jest wielkim obrońcą więzów małżeńskich ( Zeus Téléïos , „bóg, który dokonuje”); domowego paleniska ( Zeus Ktêsios , „domowy bóg”); własność rodzinna ( Zeus Herkéios , „bóg ogrodzenia”); rodziny lub prawa krwi ( Zeus Sunaïmos , „bóg rasy”); bezpieczeństwa miasta ( Zeus Polioûkos , „bóg, który chroni miasto”). Jest życzliwym bogiem królów - często pochodzą od bohaterów - i bogiem wszystkich królestw, ponieważ emanują z boskiej mocy: na ziemi władcy są odpowiednikami bogów, a Homer nie boi się nazywać ich „ dioguénès ”i„ diotréphès ”(urodzony z Zeusa i karmiony przez Zeusa). Nadal jest gwarantem swobód obywatelskich ( Zeus Éleuthérios , „bóg wyzwolenia”); przymierza i przysięgi ( Zeus Orkios , „bóg przysięgi”) itp .;
Zeus Sôtêr „bóg zbawiciel”: nie ma innych bogów, których Grecy wzywają tak bardzo o pomoc i ochronę. W umysłach wielkich kapitanów żadne ważne decyzje nie są podejmowane bez konsultacji z nim. Składamy mu ofiarę po podróży i wzywamy go przed rozpoczęciem: Zeusa Alexikakosa , "który unika zła". W wielu portach znajduje się świątynia poświęcona Zeusowi Sôtêrowi (bogu zbawcy ). W Ateńczycy świętować, na ostatni dzień roku, w święto Disotéria. Jest wzywany do przebaczenia, składając ofiary Zeusowi Meïlikiosowi „słodki jak miód”, a co za tym idzie, o dobre usposobienie, gotowy do przebaczenia lub przyjęcia ofiar. Pod tym przydomkiem jest uhonorowany w Atenach i Sycione, który zorganizował Igrzyska Pytyjskie.
Zeus jest przede wszystkim bogiem oczyszczającym, a to daje początek ważnym festiwalom w Atenach: Diasia (święto Zeusa, „dios”). Jesienią okres ofiarowania owiec w Zeusie Fratrios trwał od 3 do 4 dni, w Atenach i dużych miastach: były to Apaturie (Apatouria) czyli święta fratrii . Ofiary są rzeczywiście środkiem dotarcia do boga i uzyskania oczyszczenia i pojednania. Żaden przestępca nie powinien być karany przed oczyszczeniem, ponieważ zbezcześcił się w oczach Zeusa i łamie prawa boskie, a nie prawa ludzi, którzy tylko domagają się zemsty.
Zeus jest z konieczności bogiem, który dostarcza wróżb i jest uważny na prośby ( Zeus Hikésios , „bóg błagających”) i, według Hezjoda , najwyższe odwołanie uciśnionych. Zeus komunikuje swoje intencje różnymi środkami: ornitomancją (loty ptaków), oniromancją , hałasami (Klèdonowie), ekstazą, podrzucaniem (Klèroï; łac. rodzaje ) oraz szeregiem przejawów atmosferycznych. Poświęcono mu trzy główne kapliczki, aby usłyszeć jego wyrocznie.
Podobne miejsce zajmują bogowie Indra wśród Hindusów , Jowisz w mitologii rzymskiej , Odyn i Thor wśród Skandynawów , Teutates wśród Galów . Mają też pewne wspólne cechy; w szczególności niosą błyskawice, wiązkę zygzakowatych ognistych strzałek zakończonych strzałą.
Zeus ma również silne podobieństwa do bogów burz z Anatolii i Lewantu ( Hadad , Baal , Teszub ), którzy prawdopodobnie wpłynęli na niektóre z jego aspektów, zwłaszcza władcy. Utożsamiany jest z tymi bóstwami (np. Baalshaminem ) w ostatnich czasach starożytności.
Znaczenie Zeusa we wszystkich sprawach stanie się tak stałe, że wzniesie się ponad wszystkie inne kulty. Ajschylos pisał: „Zeus to eter, Zeus to ziemia, Zeus to niebo, tak, Zeus to wszystko, co jest ponad wszystko. „ Jeśli niektóre bóstwa były czczone szczególnie w niektórych regionach, Zeus zawsze pozostawał uniwersalnym bogiem czczonym wszędzie. Był prawdziwie panhelleńskim ogniwem. Epitety (lub „epitety”), które otrzymał ten ojcowski bóg, są niezliczone. Wielu bogów olimpijskich wokół Zeusa to personifikacje pojęć moralnych: sprawiedliwości, mądrości, piękna, losu, zemsty itp. lub instrumenty praw boskich, takie jak Trójce: Moires , Erinyes , Gorgony ; historyk Michael Grant i John Hazel Przypomnijmy, że Xenophanes i Platon oburzyli na niektórych kontach, które złożyły Bogów karykaturalnych postaci, bez moralności i bez moralności.
„Co łączy wszystkich Greków, ta sama krew i ten sam język, sanktuaria i wspólne ofiary, podobne obyczaje i obyczaje, których Ateńczycy nie mogli zdradzić…” . Taka była reakcja Ateńczyków do koncernu ich spartańskich sojuszników, w przeddzień bitwy pod Platejami , w -479.
Zeus jest znany z niezliczonych przygodach ze śmiertelnikami, bogiń i nimf: Danae , Alkmena , Semele , Leto , Europa , Ganymede , Euphorion , etc. Jest ojcem wielu bogów: Aresa , Ateny , Dionizosa , Hermesa , Apolla , Afrodyty i Artemidy ; wielu bohaterów: m.in. Heraklesa , Perseusza , Kastora i Polluksa .
Te liczne niewierności Zeusa wobec jego trzeciej żony Hery – po Metysie i Temidzie – są przyczyną częstych sporów między boskimi małżonkami. Ponadto bogini o bardzo mściwym charakterze, często z zemsty ścigała kochanki ( Io , Leto , etc.) czy nawet dzieci ( Herakles ) swojego męża.
Panuje nad Niebem i ma za symbole orła i piorun .
W mandze Japanese One Piece autorstwa Eiichiro Ody cesarzowa piratów (Big Mom) stworzyła żywą chmurę ("ziomek") o imieniu Zeus, która może wywołać piorun.
: dokument używany jako źródło tego artykułu.