Narodziny |
Około 100 Górny Egipt , rzymska prowincja Egiptu (dzisiejszy Egipt ) |
---|---|
Śmierć |
Około 168 Canopus , rzymska prowincja Egiptu (dzisiejszy Egipt) |
Imię w języku ojczystym | Κλαύδιος Πτολεμαῖος |
Czas | Imperium Rzymskie |
Narodowość | prawdopodobnie rzymska |
Dom | Aleksandria |
Zajęcia | Matematyk , geograf , astronom , astrolog , teoretyk muzyki , filozof , muzykolog , epigramatyk |
Ludzie | Klaudiusz |
Pracował dla | Biblioteka Aleksandryjska , Aleksandria |
---|---|
Obszary | astronomia , astrologia , matematyka , mechanika , optyka , geografia , teoria muzyki |
Wpływem | Arystoteles |
Almageste , geografia |
Klaudiusz Ptolemeusz (w starożytny grecki Κλαύδιος Πτολεμαῖος Claudios Ptolemaios w łacińskiej Klaudiusza Ptolemeusza ), powszechnie znanego jako Ptolemeusza (Ptolemais w Tebaida ( Górny Egipt ), urodzony około 100, a zmarło około 168 do Canopus , to astronom , astrolog , matematyk i geograf grecki, którzy mieszkał w Aleksandrii ( Egipt ). jest także jednym z prekursorów geografii . Jego życie nie jest dobrze znana. Jego cognomen Ptolemaeus wydaje się wskazywać, grecko-egipskiego pochodzenia, a jego nomen Claudius Roman obywatelstwo. Jego imiona łacińskie jest nieznany.
Ptolemeusz jest autorem kilku rozpraw naukowych, z których dwa wywarły wielki wpływ na nauki zachodnie i wschodnie. Jednym z nich jest traktat o astronomii, znany dziś jako Almageste (arabizacja Ἡ Μεγάλη Σύνταξις / hê Megálê Suntaxis , Kompozycja La Grande , a następnie Ὴ μεγίστη , ʿē megístē , La Très Grande , al-Mijisti , tytuł po grecku , którego oryginał był Μαθηματική σύνταξις , Mathēmatikḗ súntaxis , Skład matematyczny ). Druga to Geografia , będąca syntezą wiedzy geograficznej świata grecko-rzymskiego.
Dzieło Ptolemeusza jest kontynuacją długiej ewolucji starożytnej nauki opartej na obserwacji gwiazd, liczbach, obliczeniach i pomiarach. Dzięki pracy Arystotelesa , to w zasadzie dzięki niej, przekazanej zarówno przez Arabów, jak i Bizantyjczyków, Zachód odkrył na nowo grecką naukę w średniowieczu i renesansie, pozostawiając ich poprzedników w ciemności. Jednak Ptolemeusz nie omieszka w swoich pismach obfitować w te odniesienia.
Almagest to jedyna kompletna starożytny praca na astronomii, który ma przyjść do nas. Astronomowie babilońscy, którzy przez wieki starannie zapisywali cenne obserwacje (położenie gwiazd, datowanie zaćmień itd.), opracowali techniki obliczeniowe do przewidywania zjawisk astronomicznych. Astronomowie greccy, tacy jak Eudoksos z Knidos, a zwłaszcza Hipparch , włączyli te i swoje obserwacje do modeli geometrycznych (teorię epicykli ), aby obliczyć ruchy niektórych ciał niebieskich. W swoim traktacie Ptolemeusz podejmuje te różne modele astronomiczne i ulepsza je, w szczególności dodając pojęcie equant . Jego obserwacje, w połączeniu z dotychczasowymi danymi, którymi dysponuje, dają perspektywę pozwalającą na bardzo dokładny pomiar ruchów astronomicznych, gdyż całość obejmuje okres blisko dziewięciu wieków. Jej „tablice” danych, niezbędne do określenia pozycji gwiazd, w rzeczywistości mają za punkt wyjścia pierwszy dzień kalendarza egipskiego pierwszego roku panowania Nabonassara , czyli 26 lutego 747 roku przed naszą erą. czas. Dlatego Ptolemeusz poświęca geocentryczny model Hipparcha, który był mu często przypisywany i który był akceptowany przez ponad trzynaście stuleci, choć w sposób nieciągły. W Europie Zachodniej w rzeczywistości popadł w zapomnienie na początku średniowiecza, zanim został ponownie odkryty pod koniec tego okresu. Dziedzictwo to zostało jednak zachowane w świecie arabskim, a wraz ze wzlotami i upadkami we Wschodnim Cesarstwie Rzymskim, a dokładniej w Bizancjum . Jej metodę i model obliczeń przyjęto ponadto z pewnymi modyfikacjami w świecie arabskojęzycznym iw Indiach , ponieważ były one wystarczająco precyzyjne, aby zaspokoić potrzeby astronomów, astrologów, kalendarzyków i nawigatorów.
Ptolemeusz stworzył także rodzaj zasadniczo praktycznego podręcznika, zwanego „Tabelami łatwymi” lub czasami „Tabelami manualnymi” (Πρόχειροι κανόνες, Prócheiroi kanónes), wywodzącym się z Almagestu i przeznaczonym do wykonywania obliczeń położenia gwiazd i zaćmień .
Wbrew powszechnemu przekonaniu Ptolemeusz nie przyjął idei Arystotelesa, że gwiazdy są umieszczone na kulach kryształowych. Mówi nawet wyraźnie, że „gwiazdy pływają w doskonałym płynie, który nie stawia oporu ich ruchom”. Nie wiemy, czy ta wizja, bliska pojęciu pustki, była już obecna u Hipparcha, czy też należy ją przypisać Ptolemeuszowi. Dla niego deferens i epicykle są zatem nieistotne. Nicolas Halma uważa również, że jego wybór systemu epicykli, a nie ekscentryków, wynika bardziej z chęci uczynienia obliczeń wygodniejszymi niż z wiary w materialną rzeczywistość systemu.
W ciągu następnych trzynastu stuleci astronomia nie poczyniła większych postępów. Almageste i łatwe stoliki otrzymała jedynie drobnych korekt, choć pod koniec starożytności były przedmiotem licznych publikacji przez „komentatorów”, najlepiej z których znana jest Theon d. „Aleksandria . To właśnie tablice i teksty Ptolemeusza były używane bezpośrednio lub pośrednio jako odniesienia, dopóki postęp narzędzi obserwacji i teoria Mikołaja Kopernika, a udoskonalona przez Johannesa Keplera, nie doprowadziły do jej porzucenia. Było to jednak z wielkim trudem: heliocentryczny system Kopernika (1543), wspierany przez Galileusza (1630) został odrzucony przez Kościół katolicki, a Galileusz został zmuszony do oficjalnego wyrzeczenia się swoich teorii w 1633 roku. Model Ptolemeusza nie został definitywnie porzucony przez Kościół za papieża Benedykta XIV około 1750 r.
Almagest zawiera również katalog 1,022 gwiazdek pogrupowanych w czterdziestu ośmiu konstelacji . Chociaż nie obejmuje całej sfery niebieskiej , system ten był punktem odniesienia przez wiele stuleci. Ptolemeusz opisał również astrolabium , prawdopodobnie wynalezione przez Hipparcha .
Jego geografia to kolejne ważne dzieło. Jest to kompilacja wiedzy geograficznej z czasów Cesarstwa Rzymskiego pod rządami Hadriana (125), obejmująca cały znany świat czyli ekumena . Podobnie jak w przypadku modelu Układu Słonecznego z Almagestu , Ptolemeusz łączy wszystkie dostępne mu informacje w jedną dużą całość.
Pierwsza księga definiuje przedmiot geografii oraz przedstawia dane i metody użyte do sporządzenia mapy zamieszkałego świata. W książkach od drugiej do siódmej podaje listy topograficzne i przypisuje współrzędne wszystkim miejscom i cechom geograficznym, wymieniając 8000 miejsc w Europie, Azji i Afryce ułożonych w siatkę. Zaczyna się na zachodzie od Irlandii i Wielkiej Brytanii, następnie przechodzi na wschód przez Niemcy, Włochy, Grecję, Afrykę Północną, Azję Mniejszą i Persję, by zakończyć w Indiach. Księga ósma przedstawia podział ekumeny na dwadzieścia sześć map regionalnych: dziesięć dla Europy, cztery dla Afryki (zwanej Libią ) i dwanaście dla Azji. Oprócz danych geograficznych Ptolemeusz integruje dane astronomiczne i zeznania podróżnych.
Ptolemeusz nadaje Ziemi kulisty kształt i szacuje jej obwód na 180 000 stadionów (około 33 345 km ). Podąża za tym obliczeniem Posidoniosa, a nie Eratostenesa, zrewidowanym przez Hipparchusa , który oszacował go na 250 000 stadionów (około 39 375 km ), znacznie bliżej 40 075 km faktycznie zmierzonych na równiku. Objęciem sześćdziesiątkowy systemu z Babilończyków , że dzieli tę sferę do 360 ° długości geograficznej 500 stopni każdy. Wyznacza południk o zerowej długości geograficznej w najbardziej wysuniętym na zachód punkcie znanym w jego czasach, czyli Wyspach „Fortunata” ( Wyspy Błogosławionych ), utożsamianych z Wyspami Kanaryjskimi . Ustala interwały pięciu stopni, odpowiadające jednej trzeciej godziny równonocy i obejmujące łącznie dwanaście godzin, czyli 180 ° do Cattigary, co odpowiadałoby Hanoi .
Szerokość mierzono od Thule , znajduje się na poziomie 63 ° N do Agisymba w Afryce subsaharyjskiej, który Ptolemy miejsca, w temperaturze 16 ° c, odległości sposób obejmujący 79 ° C. Ustawiając stopień zero na równiku , tak jak dzisiaj, Ptolemeusz oblicza odległość według długości najdłuższego dnia, a nie w stopniach , ponieważ czas trwania przesilenia letniego wynosi od dwunastu do dwudziestu czterech godzin. równika w kierunku koła podbiegunowego . Wykorzystuje piętnastominutowe przyrosty na stopień, aż do równoleżnika, w którym najdłuższy dzień trwa piętnaście i pół godziny, a następnie zmienia się na trzydziestominutowe, aż do Thule, gdzie najdłuższy dzień trwa dwadzieścia godzin.
W tak wyznaczonej strefie wyróżnia się część mieszkalną, rozciągniętą na długości ponad 72 000 stadionów i szerokości ponad 40 000 stadionów.
Ptolemeusz opierał się głównie na pracy innego geografa, Marinos de Tire , którego prace do nas nie dotarły. Opierał się również na indeksach geograficznych imperiów rzymskiego i perskiego , ale większość jego źródeł poza granicami imperium miała wątpliwe pochodzenie.
Mapy oparte na kryteriach naukowych były tworzone od czasów Eratostenesa , ale Ptolemeusz ulepszył techniki rzutowania kartograficznego , czerpiąc z geometrii Euklidesa , tworząc metodę, która wywarła trwały wpływ na sposób rzutowania kuli na płaską powierzchnię kuli. Jej mapy są zorientowane na północ. Mapa świata opracowana na podstawie jej geografii została wystawiona w Autun we Francji pod koniec epoki rzymskiej.
Dzieło to zaginęło w świecie zachodnim aż do jego ponownego odkrycia przez bizantyjskiego Maximusa Planudes około 1300 roku. Mapy rękopisów Geografii mogą pochodzić tylko z tego okresu. Jednak na początku IX XX wieku, był przedmiotem tłumaczenia arabskiego kalifa Abbasydów al-Mamuna i będzie służyć jako podstawa do prac Ibn Khordadhbih , Ibn Khordadbeh , Suhrab, Al Kwarizmi , Ibn Haukal i Al Idrissi . Będzie to jedno z źródeł Imago Mundi z Pierre d'Ailly , który zainspirował Christopher Columbus , aw szczególności: Rozdział 8 przedstawia szacunkowe Ptolemeusza dla obwodu Ziemi, niższy o 14% do rzeczywistości.
Od XV XX wieku pojawiły się pierwsze drukowane reprodukcje na papierze. Pierwszy drukowany egzemplarz Geografii został opublikowany z kartami w Bolonii w 1477 roku, a następnie szybko przez rzymskiego edycji 1478 Aż do XVI -tego wieku, książka służył jako przewodnik dla wszystkich podróżnych, każde odkrycie, myśli rozpoznać już jakiś kraj wskazane przez nią.
Traktat Ptolemeusza o astrologii, Tetrabiblos ( tetra oznacza po grecku „cztery” i biblos „książka”), był najsłynniejszym dziełem astrologicznym starożytności. Wywarł wielki wpływ na badanie ciał niebieskich w sferze podksiężycowej . W ten sposób dostarczył wyjaśnień astrologicznych efektów planet , zgodnie z ich aspektami : efekt ogrzewania, chłodzenia, zwilżania i suszenia . Ta zajmuje się w szczególności astrologią indywidualną w czterech księgach, która polega na interpretacji tematycznej za pomocą wzniesienia mapy na podstawie tabeli określającej położenie siedmiu znanych w epoce planet (w tym Słońca) w jednym punkcie.
Ptolemeusz uważał, że astrologia jest jak medycyna, która jest hipotetyczna ze względu na wiele zmiennych czynników, które należy wziąć pod uwagę. Czynnikami tymi były dla niego przede wszystkim rasa, kraj i wykształcenie, które miały wpływać na człowieka tak jak położenie planet na niebie w momencie narodzin.
W przeciwieństwie do Vettiusa Valensa wydaje się dzisiaj, że Ptolemeusz, najbardziej znany ze swojego traktatu o astronomii, był kompilatorem (teoretykiem) astrologii. Główna innowacja Ptolemeusza jest teoretyczna: wybór zodiaku tropikalnego zamiast zodiaku syderycznego . Tak więc czytamy w Tetrabiblos: „Istnieją dwa znaki tropiku , z jednej strony pierwszy odstęp 30° od przesilenia letniego , czyli znak Raka , z drugiej pierwszy od przesilenia zimowego lub Koziorożec . Są jeszcze dwa znaki równonocy , wiosenny Baran i jesienna Waga . " Rzeczywiście, Ptolemeusz wierzył, że Ziemia jest nieruchoma w centrum świata. Doszedł do wniosku, że punkty równonocy i przesilenia są nieruchome na niebie. Jednak Hipparch , poprzednik Ptolemeusza, zauważył, że istnieje luka między gwiazdami stałymi a punktami wyznaczającymi początek pór roku. Te punkty miały być nieruchome, ruch mógł być spowodowany tylko gwiazdami.
Należy zauważyć, że u Ptolemeusza nie ma pomieszania astronomii z astrologią: wszystko, co dotyczy tej ostatniej dyscypliny, zawiera Tetrabiblos, a nie wers na ten temat w Almagest.
Ptolemeusz napisał także Harmonics , przełomowy traktat muzykologiczny dotyczący teorii i matematycznych zasad muzyki. Po krytyce postaw swoich poprzedników, Ptolemeusz przekonuje tam do oparcia interwałów muzycznych na proporcjach matematycznych (w przeciwieństwie do zwolenników Arystokseńczyka) popartych obserwacją empiryczną (w przeciwieństwie do czysto teoretycznego podejścia szkoły pitagorejskiej ). Przedstawił własne podziały na tetrachord i oktawę , które wyprowadził za pomocą monochordu. Zainteresowanie Ptolemeusza teorią i zasadami harmonii w muzyce pojawia się także w dyskusji o muzyce sfer .
W harmoniczne przyczynić się do rozwoju muzyki teorii Boecjusz De Musica institutione VI th wieku.
Ptolemeusz odkrył twierdzenie, które nosi jego imię: we wypukłym czworoboku wpisanym w okrąg iloczyn przekątnych jest równy sumie iloczynów przeciwległych boków.
W swojej Kompozycji matematycznej (Almagest) Ptolemeusz chce podążać za rygorystyczną metodą geometrii i kontynuować demonstrację wprowadzoną przez matematyków starożytnej Grecji , której zasadniczym przedstawicielem jest Euklides . Jego trygonometria opiera się na trygonometrii Hipparcha, ale zna również pracę Menelaosa , który opracował trygonometrię sferyczną i którą cytuje w Almagest.
W Optyce Ptolemeusz zajmuje się właściwościami światła, w tym odbiciem , załamaniem i kolorem , a także teorią widzenia, opartą na połączeniu właściwości obserwowanych obiektów, światła i „przepływu wzrokowego” ( visus w tekst łaciński) z oczu. Ta praca jest ważną częścią historii optyki , ale dotarła do nas dzięki łacińskiemu przekładowi dokonanemu przez Eugeniusza z Sycylii około 1150 r., z dość niedoskonałego i niepełnego tłumaczenia arabskiego.
W tej sprawie, podobnie jak w innych, Ptolemeusz ma wcześniejsze wkłady. Niektóre elementy optyczne są obecne w Euklidesie , Archimedesie i Czapli Aleksandryjskiej , ale omówione są dokładne źródła Ptolemeusza. Pisanie Optyki jest późniejsze od Almagestu, o czym świadczy w szczególności pewien postęp dokonany przez Ptolemeusza w tym interwale. W ten sposób Optyka obnaża zjawisko załamania atmosferycznego, które pojawia się podczas obserwacji Słońca lub Księżyca, zjawisko całkowicie pomijane w Almagest.