Bitwa pod Agincourt

Bitwa pod Agincourt Opis tego obrazu, również skomentowany poniżej Bitwa pod Azincourt, napędzany miniaturą Streszczenie Enguerrand Kronika Monstrelet , XV -go  wieku Paryżu, BNF , Dział Rękopisów. Ogólne informacje
Przestarzały 25 października 1415
Lokalizacja Polana między lasami Azincourt i Tramecourt
Wynik Decydujące angielskie zwycięstwo
Wojujący
Arms of France (Nowoczesna Francja) .svg Królestwo Francji Royal Arms of England (1399-1603) .svg Królestwo Anglii
Dowódcy
Herb Karola dAlbret.svg Charles d'Albret † Jean II Le Meingre ( c ) Jean d'Alençon † Charles d'Orléans ( c )
Boucicaut.svg  
Ramiona Jeana dAlencon.svg
Ramiona Charlesa dOrleans.svg   		Royal Arms of England (1399-1603) .svg Henri V Edward z Yorku † Humphrey z Lancaster
Ramiona Edwarda Norwich, 2. księcia Yorku.svg
Ramiona Humphreya z Lancaster, 1. księcia Gloucester.svg
Zaangażowane siły
10 000 do 15 000 mężczyzn około. 8000 ludzi:
1000 rycerzy,
6000 łuczników,
2000 piechoty
Straty
6000 zabitych
2200 więźniów		 600 zabitych , w tym 13 rycerzy

Wojna stuletnia

Bitwy

1 ponownie Faza Lancastrów (1415-1428)   Współrzędne 50 ° 27 ′ 48 ″ północ, 2 ° 08 ′ 29 ″ wschód Geolokalizacja na mapie: Pas-de-Calais
(Zobacz sytuację na mapie: Pas-de-Calais) Bitwa pod Agincourt
Geolokalizacja na mapie: Hauts-de-France
(Zobacz sytuację na mapie: Hauts-de-France) Bitwa pod Agincourt
Geolokalizacja na mapie: Francja
(Zobacz sytuację na mapie: Francja) Bitwa pod Agincourt

Bitwa pod Azincourt (w języku angielskim  : Bitwa pod Azincourt ) odbywa25 października 1415w czasie wojny stuletniej .

Oddziały francuskie, liczące około 10 000 osób, próbowały zablokować drogę do liczącej około 8 000 żołnierzy armii króla Anglii Henryka V i próbując odzyskać Calais , które w 1347 r. stało się angielskie .

Wysiadł na 13 sierpniaw miejscu zwanym „  Chef-de-Caux  ”, w pobliżu miasta Harfleur , armia angielska odniosła sukces po półtoramiesięcznym oblężeniu (18 sierpnia - 22 września 1415) do przejęcia tego ostatniego, zapewniając w ten sposób przyczółek w Normandii . Oceniając sezon zbyt późno, Henryk V odmówił marszu na Paryż i, podobnie jak jego dziadek Edward III w 1346 r. , skierował się ze swoją armią na północ Francji, by ponownie wyruszyć w kierunku Anglii. Gospodarz króla Francji Karola VI (nieobecny, bo wtedy cierpi na chorobę psychiczną), udaje mu się dogonić na angielski24 października. Późniejsza bitwa zakończyła się poważną dla francuskiego obozu porażką: ciężka kawaleria , osłabiona przez błotnisty teren i angielskie okopy, została przebita przez angielskich i walijskich łuczników , wyposażonych w duże łuki na bardzo dużą odległość.

Ta bitwa, w której francuska rycerskość została rozgromiona przez przeważających liczebnie żołnierzy angielskich, jest często postrzegana jako koniec ery rycerstwa i początek dominacji broni dystansowej nad walką wręcz, która stała się silniejsza wraz z wynalezieniem broni palnej . Jest to w reakcji, główną przyczyną eposu o Joannie d'Arc , a następnie z inwestycji w artylerii , która stała się francuska specjalność.

Dla Anglików, walka pozostaje jednym z najbardziej znanych zwycięstw, w tym Williama Szekspira w Henry V .

Kontekst

Henryk V z Anglii najeżdża Francję po niepowodzeniu negocjacji z Francuzami. Domaga się tytułu króla Francji poprzez linię swego pradziadka Edwarda III , chociaż w praktyce królowie angielscy byli gotowi zrzec się tego roszczenia, gdyby Francuzi uznali ich suwerenność w Akwitanii , zwłaszcza podczas traktatu bretyńskiego w 1360 r. Henri następnie zwołuje wielką radę, abywiosna 1414omówić wojnę z Francją, ale obecni baronowie nalegali, aby negocjował bardziej energicznie i łagodził swoje żądania. Podczas negocjacji, które nastąpiły, Henryk V ogłosił, że zrezygnuje z pretensji do tronu, jeśli Francuzi zapłacą pozostałą sumę 1,6 miliona koron za okup króla Jana II Dobrego (schwytanego w bitwie pod Poitiers w 1356 roku). ) i uznają angielską suwerenność nad Normandią , Turainą , Anjou , Bretanią i Flandrią , a także oczywiście nad Akwitanią. Henryk poślubił Katarzynę , najmłodszą córkę króla Karola VI i otrzymał posag w wysokości 2 milionów koron. Francuzi odpowiadają warunkami, które uważają za hojne, a mianowicie posagiem w wysokości 600 000 koron na małżeństwo Henryka i Katarzyny, a także powiększoną angielską Akwitanię. Na początku 1415 roku , negocjacje doszli do niczego, że roszczenia angielski francuski ośmiesza się i wyszydza ich prośby Henry V . Wgrudzień 1414, angielski parlament jest przekonany do przyznania Henry'emu podwójnej dotacji, dwukrotnie wyższego niż zwykle podatku, aby mógł odzyskać to, co uważa za swoje dziedzictwo we Francji. 19 kwietnia 1415Henri ponownie zwołuje wielką radę, aby dać zielone światło na wojnę z Francją, a tym razem angielscy baronowie akceptują.

wtorek 13 sierpnia 1415, flota Henryka V , licząca 1600 statków, zadokowała w zasięgu wzroku Chef-de-Caux w pobliżu ujścia Sekwany. Wyokrętowanie następuje następnego dnia,14 sierpnia, z armią prawie 30 000 ludzi. Wraz z 6 000 zbrojnych i 24 000 łuczników podjął się oblężenia Harfleur . Francuscy dowódcy Harfleur proszą go o opóźnienie, które trwa do…23 września, data, w której miasto skapituluje, jeśli francuska armia pomocy nie przybędzie. Po zwróceniu się o pomoc do armii francuskiej stacjonującej w Vernon i odrzuceniu, Harfleur poddał się22 września 1415. Henryk V planuje zrobić tutaj to samo, co już zrobiono z Calais , czyli przekształcić je w angielską kolonię. Mieszkańcy, którzy chcą służyć królowi Anglii, mogą zostać.

Czerwonka , która uderzyła swoją armię, Henry musi chwilowo porzucić marzenia o podboju i ponownego zaokrętowania do Anglii. Opuścił garnizon w Harfleur i opuścił miasto dalej8 październikaz resztą swojej armii w celu odzyskania Calais . Wznosi się lewym brzegiem Sommy, by znaleźć źle broniony most lub bród. Nawet jeśli bez problemu uda mu się przeprawić przez Sommę, za Henriego podąża armia francuska, która próbuje zablokować mu drogę do Calais. 24 października, zostaje przechwycony przez tę armię w dużej mierze liczniejszą w pobliżu wsi Azincourt i musi walczyć.

Konfiguracja terenu i warunki pogodowe

Bitwa ma miejsce na polanie pomiędzy lasami Azincourt i Tramecourt , na terenie dzisiejszego Pas-de-Calais w pobliżu wsi Agincourt. Pole bitwy było czynnikiem decydującym o wyniku konfrontacji. Na północy, u podnóża wzgórza i na świeżo zaoranych polach, znajduje się armia dowodzona przez Karola I st. Albreta , konstabla Francji , który po długiej, trwającej jedenaście dni pogoni za zakazaniem przejścia w kierunku Calais do Siły angielskie, które przeprowadziły kampanię nad Sommą .

czwartkowy wieczór 24 październikadzieje się na ziemi dla obu obozów. Ulewny deszcz padał przez całą noc na dwie słabo osłonięte armie. Pole bitwy, na całej długości, jest mocno wilgotne, szczególnie po stronie francuskiej, położone u podnóża wzgórza, gdzie płynie strumień, który w nocy zamienił się w potok. Błotnisty teren stawiał w niekorzystnej sytuacji armię francuską, składającą się z wielu rycerzy w zbrojach, z których niektórzy utonęli pod ich ciężarem. Religijne Saint-Denis powie w swojej kronice, że wojska francuskie „maszerowali w błocie, która osunęła się na kolana. Już przed spotkaniem z wrogiem opanowało ich zmęczenie” .

Rozmieszczenie armii

O świcie w piątek 25(Saint-Crépin), Henryk V ma swoją małą armię (około 6000 bojowników, w tym 5000 łuczników i 1000 zbrojnych). Jest prawdopodobne, że trzy zwykłe siły zostały ustawione w szeregu, każda z łucznikami na bokach i konnymi żołnierzami zajmującymi centrum; łucznicy zostali umieszczeni do przodu w projekcjach w kształcie klina, prawie dokładnie tak, jak podczas bitwy pod Crécy . Henryk V stawia się jako dobry wódz wojenny na czele swoich ludzi, otoczony przez swoją osobistą straż, w głównym korpusie bojowym, utworzonym z nieprzerwanej linii bojowników w czterech szykach. Książę Yorku dowodzi prawym skrzydłem, podczas gdy Lord de Camoys stoi na czele lewego skrzydła. Łucznicy są prowadzeni przez księcia Erpyngham, z których znaczna większość znajduje się na flankach, wraz z 200 innymi łucznikami w lesie Tramecourt, aby zapobiec okrążeniu przez Francuzów. Wreszcie łucznicy zabezpieczyli się rzędami pali, które miały przełamać szarżę francuską.

Natomiast Francuzi są zgrupowani w trzech liniach i masowo. Duża liczba francuskich lordów jest obecna do tego stopnia, że ​​chorągwie musiały zostać złożone, ponieważ zasłaniały widok na główny korpus bojowy. Znacznie przewyższają liczebnie Anglików, ale w Azincourt nie mogą wykorzystać siły swojej szarży. Błotnisty teren sprawia, że ​​mocno obciążone konie ślizgają się. Cztery kolejne fale ataku zaplątują się w siebie.

Francuska awangarda składa się z 3000 rycerzy, dowodzonych przez wielkich lordów, takich jak marszałek Boucicaut, konstabl Charles d'Albret, książę Orleanu, książę Burbon, David de Rambures (wielki mistrz kuszników), lord Dampierre (admirał Francji), Guichard Dauphin i „inni królewscy oficerowie” (po Monstrelet). Nie ma najpotężniejszego z nich, księcia Burgundii, Jeana sans Peur; chciał wziąć udział w bitwie, a nawet zmobilizował wojska. Ówczesny rząd Armaniaku faktycznie nakazał księciu Burgundii wysłać 500 żołnierzy i 300 łuczników . Jego obecność nie była jednak pożądana, w szczególności ze względu na rywalizację partii burgundzkiej i armaniackiej. W rezultacie, Jean sans Peur dał jego wasalami NOT aby przejść do walki, porządek, co było oczywiście nie posłuchał od wielu francuskich rycerzy poległych w Azincourt byli poddani księcia Burgundii, w tym własnych braci. Antoine de Brabant i Filip de Nevers .

Główny korpus bojowy, 150 metrów za awangardą, liczył 4000 żołnierzy, dowodzony przez hrabiów Aumale , Dammartin i Fauquembergues.

Te dwie pierwsze bitwy toczyły się w zbrojach, którzy zsiedli z koni. Tylna straż składała się z bojowników drobnej szlachty i nisko urodzonych wojowników (żołnierzy i poborowych), w sumie 4100 bojowników. W ten sposób zostali zepchnięci na tyły z powodu tradycyjnej organizacji bitew, która zakłada, że ​​wielcy będą na froncie. Co więcej, według kronikarzy gospodarz królewski odmówił pomocy 4000 kuszników genueńskich, ponieważ uważał się za dość licznego. Na flankach dwa kontyngenty ciężkiej kawalerii, czyli 2400 kawalerii. Jego celem było rozbicie szeregów angielskich łuczników iw ten sposób ułatwienie ataku na główne bitwy . Komentatorzy francuscy uważają, że Rycerze nie mają się czego obawiać, ponieważ jeśli zostaną schwytani, za ich uwolnienie zostanie zapłacony okup . Inaczej jest w przypadku piechoty , złożonej ze zwykłych żołnierzy. Mają interes w obronie swojej skóry i dobrej walce.

Debaty toczą się na temat liczby obecnych Francuzów, co daje stosunek 1 do 2 do 1 do 12, czyli około 72 000 francuskich żołnierzy. Najbardziej rozsądną liczbą jest Anne Curry: 13 500 Francuzów. Królestwo Francji nie mógł zmobilizować więcej, zwłaszcza jako część gospodarz był w Rouen za ochroną króla.

Przebieg bitwy i masakry francuskich jeńców i rannych

Niepowodzenie negocjacji

Przez pierwsze trzy godziny po wschodzie słońca nie ma walki.

Rozpoczyna się negocjacje. Francuzi domagają się zrzeczenia się króla Anglii z korony Francji . Anglicy ze swojej strony domagają się swobodnego dostępu do Calais i są nawet gotowi zwrócić fortece, które posiadają na północy królestwa Francji ( Harfleur , które właśnie zdobyli po długim miesięcznym oblężeniu, między innymi). Nie udaje im się.

Walka

Jest dzięsiąta. Armia angielska klęka na ziemi i całuje ziemię. Król Anglii , w potrzebie pożywienia z chorym i zmęczonej armii, nie mógł odeprzeć bitwę. Henryk V z Anglii kazał następnie swoim ludziom posunąć się 600 metrów w kierunku linii francuskich, z jednej strony, aby ich sprowokować i zmusić do ataku, z drugiej strony, aby zająć najwęższą część równiny, między dwoma lasami. Co więcej, stając tak blisko, umieścił Francuzów w zasięgu strzał łuków angielskich. W łucznicy schronienia za udziały, które tną wieczorem lub dzień wcześniej, przyniósł i posadzone w ziemi do odparcia kawalerii opłat . Strzelają do pierwszego końca.

Zapominając o lekcjach bitew pod Crécy i Poitiers , francuscy rycerze, z 1200 ciężką kawalerią na każdym skrzydle, szarżują na angielskie szeregi. Ale na ich stanowisku jest tylko 900 jeźdźców . Pierwszą przeszkodą jest ziemia przesiąknięta deszczem, który padał całą noc i świeżo zaorany (jesteśmy pod koniec października), drugą przeszkodą są angielscy łucznicy i ich ogromne możliwości. Podziurawione, jeźdźcy i wierzchowce nie docierają do szeregów wroga. Ci, którym się to uda, są wbijani na pal łuczników lub schwytani, a nawet zabici.

Na tym ranne konie próbują uciekać i pieszo nacierać na francuską awangardę, która w obliczu tej masakry postanawia zaatakować. Sam konstabl kieruje główną linią konnych zbrojnych. I „czy awangarda była całkowicie podzielona w kilku miejscach” (według kroniki Ruisseauville). Potem „zaczęli być zbrojnymi bez liczby” (za Le Fèvre). Angielscy łucznicy wyrzucają swoje strzały i zaciemniają nimi niebo. Po stronie francuskiej żołnierze poboru są zablokowani za tylną strażą. Francuzi używają „armaty i serpentyn  ” (Le Fèvre).

Pod ciężarem zbroi żołnierze straży przedniej z każdym krokiem toną głęboko w błocie. Jednak docierają do angielskich linii i angażują się w walkę z angielskimi żołnierzami. Przez krótką chwilę walki są intensywne. Armia angielska jest zmuszona do odwrotu. Henryk V prawie kładzie się na ziemi, jedna z ozdób w koronie jego hełmu zostaje rozerwana przez konstabla, któremu udało się rozerwać bliską straż króla, zostaje szybko rozbrojony. Angielscy łucznicy odpowiadają większą liczbą salw. Uwięzieni w lejku Francuzi, ugrzęźli w ziemi, zmuszeni do pochylania głowy przed strzałami, nie mogąc podnieść broni w tej zbyt ciasnej walce wręcz, są unieruchomieni. Anglicy wykorzystali to i weszli w szeregi francuskie. Łucznicy porzucają łuki na rzecz broni białej (miecze, topory, młotki, dzioby sokoła itp.) i dołączają do walki. Francuska awangarda została pocięta na kawałki w pół godziny.

Ta zrujnowana pierwsza linia wycofała się, ale zderzyła się z francuską drugą linią bitwy, która weszła do walki, powodując ogromne zamieszanie. Zwłoki koni i ludzi blokują wszelki postęp i atak. Anglicy rozumieją, że bitwa jest prawie wygrana i starają się wziąć jeńców . Wbrew rozkazom Henryka V , angielscy zbrojni wykorzystują nadchodzące zwycięstwo i biorą wielu jeńców w nadziei, że wykupią je, jak to było w ówczesnym zwyczaju, ponadto uważając, że zabijanie ich byłoby niechrześcijańskie. Niektórzy Francuzi, według kronikarzy, uciekli.

Francuzi otrzymali wtedy posiłki. Najpierw przybywa książę Brabancji , brat Jana Nieustraszonego księcia Burgundii z jedenastoma rycerzami. On nie czeka na jego zbroi, która musi przybyć konwoju, nabiera swego szambelana Kamizelka i rusza do walki.

Masakra francuskich jeńców i rannych

Potem za plecami Anglików rozlegają się krzyki. To Ysembart, lord Agincourt, Rifflart z Palmasse i Robinet de Bournonville, z 600 chłopami . Atakują królewski bagaż i przejmują królewski miecz, koronę, królewskie pieczęcie i część królewskiego skarbca. W obawie przed atakiem od tyłu Henryk V nakazał zmasakrować więźniów „jeśli nie lordów” (według Georgesa Chastellaina). Ale łucznicy odmawiają, ponieważ taki czyn usuwa wszelką możliwość żądania okupu od więźniów. Henryk V grozi powieszeniem każdego, kto odmówi posłuszeństwa jego rozkazom, i oskarża giermka i 20 łuczników o zabicie więźniów. Obawiał się, że szarża Ysembarta d'Azincourt doprowadzi francuskich więźniów do powstania przeciwko ich strażnikom. Każdy mężczyzna zabija swojego więźnia. Są zabijani, ich czaszki miażdżone maczugą lub siekierą albo zamykane w stodołach, które są podpalane (o czym donosi Gilbert de Lannoy, który ledwo umyka płomieniom). Książę Brabancji jest również ubite. Nie był rozpoznawany przez Anglików jako członek Domu Burgundów .

Henryk V może wtedy przejść do głównej walki. Wtedy to trzecia linia francuska, choć bez przywódcy, zaatakowała i przełamała Anglików i po kolei uciekła. Ysembart d'Azincourt i jego ludzie również się wycofują. Jest piąta. Bitwa się skończyła.

Wracając następnego ranka na pole bitwy, Henryk V miał rannych Francuzów, którzy przeżyli masakrę.

Czynniki w wyniku bitwy

Oprócz braku dyscypliny i przekonania o zwycięstwie dzięki przewadze liczebnej Francuzi sami stwarzali pewne trudności.

Całą noc przed bitwą padało.

Bilans

Łączne straty Anglików to 13 rycerzy (w tym książę Yorku , wnuk Edwarda III , zabity przez księcia Alençon ) i stu zwykłych żołnierzy. Francuzi stracili 6000 rycerzy, w tym konstabla i wielu lordów (czterech książąt krwi i Edward III Bar ), kilku książąt ( Jan I st Alençon ). Charles d'Orléans , pięciu hrabiów (w tym Filip Burgundii i hrabia Robert de Marle ), 90 baronów i tysiąc innych rycerzy zostaje wziętych do niewoli. Baudoin d'Ailly , znany jako „  Beaugeois  ” Władca Picquigny , Vidame Amiens , wielkiego pana Amiénois , doradca i szambelan do króla Karola VI Francji , zmarła trzy tygodnie po walce, w wyniku odniesionych ran. Na uwagę zasługuje również śmierć księcia Brabancji i Limbourga Antoine de Bourgogne , który przybył, aby wziąć udział w bitwie po stronie francuskiej, mimo okazywanej neutralności swego brata i suzerenów Jeana sans Peura , księcia Burgundii .

Aby przetrwać, najlepiej było nie brać udziału: „W tej walce książę Bretanii Jean , choć został powołany, nie brał udziału. Przybywszy do Amiens z dużą liczbą swoich Bretonów, powszechnie szacowaną na dziesięć tysięcy ludzi, wolał tam czekać na wynik wojny, niż narażać się zbyt blisko niebezpieczeństw. Po bitwie wznowił podróż do swego księstwa, nie widząc nawet wrogów, ale nie bez szkody dla miejscowości, przez które przechodził. ”.

Spokój Troyes , katastrofalne dla Francji, zostanie podpisana na pięć lat później.

Klęska francuskiego rycerstwa Agincourt, która nastąpiła po Crécy i Poitiers , tymczasowo pozbawiła Francję dużej liczby władz administracyjnych i wojskowych z powodu wielu zabitych wśród komorników królewskich i seneszalów. Podkreśla również przestarzałą koncepcję, że armie francuskie mają wojnę, w szczególności część rycerstwa, podczas gdy Anglicy i Turcy zorganizowali już zjednoczone i zdyscyplinowane armie. Francuzi, liczniejsi, ale niezdolni do posłuszeństwa jednemu wodzowi i pozbawieni możliwości manewrowania końmi, tak jak w bitwie pod Poitiers sześćdziesiąt lat wcześniej, mieliby interes w negocjacjach z Henrykiem V , który porzucił swoją marzenie o zdobyciu korony Francji .

Ta bitwa wyznacza punkt zwrotny w sztuce wojennej w Europie. Łatwiejsze i bardziej przegubowy armie (jak już było to, że Edward III , składu i zachowanie pozwoliło zapowiadają przebieg walk występujących na koniec XIV th  wieku) Pokonaj heterogenicznych mas pełnymi niepotrzebnych odwagi.

Ostatecznie bitwa ta zrodziła wśród ludności francuskiej, wobec poniesionej masakry, nastroje antyangielskie , które podsycały patriotyzm istniejący we Francji od bitwy pod Bouvines, a który nasilił się podczas wojny stuletniej .

Niepełna lista ofiar śmiertelnych

Uwagi i referencje

Uwagi

  1. Są to najprawdopodobniej jeźdźcy bez tytułu szlacheckiego , noszący gondole (hełm) iz bardzo zamożnego pochodzenia.
  2. Oczywiście nie liczą się żołnierze Ysembart d'Azincourt, którzy zaatakowali obóz Anglików pod koniec bitwy po drugiej stronie lasu.

Bibliografia

  1. Bitwy francuskie 1214 do 1559 , wydanie 1894, pułkownik Hardÿ de Périni (1843-1908).
  2. (w) Ian Mortimer 1415: Rok chwały Henryka V , Londyn, Bodley Head,2009, 601  s. ( ISBN  978-0-224-07992-1 ) , s.  556
  3. (w) Mortimer, Ian, 1967- , 1415: rok chwały Henryka V , Londyn, Bodley Head,2009, 640  pkt. ( ISBN  978-0-224-07992-1 , 0224079921 i 9781845950972 , OCLC  319130269 , czytaj online ) , s.  566
  4. Barker 2005 , s.  13.
  5. Barker 2005 , s.  67-69.
  6. Barker 2005 , s.  107, 114.
  7. Sophie Chautard, Wielkie bitwy historyczne , Studyrama,2005, s.  117.
  8. Toureille 2015 , s.  67.
  9. Sophie Chautard, Wielkie bitwy historyczne , Studyrama,2005, s.  118.
  10. Autrand 1986 , s.  530.
  11. Xavier Hélary "  Azincourt: największa porażka francuski  " L'Histoire , n o  380,2012, s.  72.
  12. Umywalka , s.  45-47.
  13. Toureille 2015 , s.  221.
  14. Jean-François-Louis d'Hozier, L'Impôt du sang, czyli szlachta francuska na polach bitew ,1874( czytaj online ) , s.  102.

Załączniki

Filmografia

Podstawowe źródła

Bibliografia

Powiązane artykuły

Linki zewnętrzne