Tswana (ludzie)
Tswana
Rodzina pasterska Tswana w pobliżu Serowe ( Botswana )
| Ogół populacji | > 3 miliony (1996) |
|---|
| Regiony pochodzenia | Transvaal |
|---|---|
| Języki | setswana |
| Religie | Chrześcijaństwo , religie tradycyjne |
| Powiązane grupy etniczne | Sothos |
- 0–20%
- 20–40%
- 40–60%
- 60–80%
- 80–100%
Tswana to ludność Bantu z południowej Afryki , żyjących głównie w RPA , Botswana - który zawdzięcza swoją nazwę do nich i gdzie są one w znacznej większości - i Namibii . Stanowią zachodnią gałąź Sotho . Ich łączną liczbę oszacowano na ponad 3 miliony osób w 1996 roku.
Utrzymują się z rolnictwa, a przede wszystkim z hodowli. Wokół punktów wodnych na skraju pustyni Kalahari powstają duże społeczności .
Tswana są podzielone na wiele podgrup, z których najważniejsze to: Bahurutshe , Bakaa, Bakgatla , Bakwena, Bamelete, Bangwaketse, Bangwato , Barolong, Barolong Sekela, Barolong Tshidi, Batawana, Batlhaping, Batlharo i Batlokwa.
Etnonimia
W zależności od źródła i kontekstu obserwujemy różne formy: Abetswana, Batswana, Bechuana, Beetjuan, Brina, Briqua, Cauna, Chuana, Chwana, Coana, Cuana, West Sotho, West Sotho, Tawana, Tchwana, Tshwana, Tswanas.
W miejscowym języku Motswana to liczba pojedyncza BaTswana .
Historia
Około tysiąc lat temu przodkowie Tswany żyli licznie w południowo-zachodnim Transwalu .
Około roku 1600 Tswana osiedliło się w Botswanie i Bophuthatswanie (w Południowej Afryce), gdzie utworzyli potężne, wysoce zhierarchizowane wodzostwa.
Do misjonarzy chrześcijanie podejście tych ludzi w 1820 roku i propaguje chrześcijaństwa.
W XIX -tego wieku , zainstalowane między Transwalu i Kalahari, plemiona Tswana cierpią atak Shaka , założyciela Imperium Zulu . Zginęły ich także wielkie klęski głodu w 1822 i 1837 roku. W tym samym roku dostali się pod kontrolę stanów burskich .
Ze względu na trudne warunki życia wielu Tswana zostało zmuszonych do emigracji .
Język
Mówią w języku bantu , Tswana (lub Setswana ).
Społeczeństwo
Tradycyjne społeczeństwo Tswana jest społeczeństwem klasowym . Zna ścisły podział pracy , mężczyzn zajmujących się hodowlą i łowiectwem, kobiety zajmujących się rolnictwem i pracami domowymi.
Tradycyjne wierzenia i kult przodków współistnieją z chrześcijaństwem. W szczególności badimo - rodzaj bóstwa - było integralną częścią codziennego życia w społeczeństwie przedkolonialnym, a wszelkie działania społeczne były bardzo uważane, aby nie obrażać bogów. Tam dopuszczano poligamię . Pod wpływem chrześcijaństwa i władz kolonialnych przekonania te ewoluowały, ale pewne praktyki pozostają.
Etnografia
Misjonarz Kongregacyjny szkocki Robert Moffat żył wśród Tswana lat między 1820 i 1870, jak również przekazane wyniki swoich obserwacji w Londynie Towarzystwa Geograficznego .
Wiele prac poświęcił im brytyjski antropolog Isaac Schapera (1905-2003).
Osobowości pochodzenia Tswana
- Gagoangwe , królowa i królowa matka BaNgwaketse.
- Khama III , król ludu Bamangwato
- James Moroka (1891-1985), południowoafrykański lekarz i polityk
- Tshepo Motsepe, druga dama Republiki Południowej Afryki
- Seretse Khama , pierwszy prezydent Botswany
- Seretse Ian Khama , obecny prezydent Botswany i syn obecnego
Uwagi i odniesienia
- (en) JS Olson, Ludy Afryki: słownik etnohistoryczny , Greenwood Publishing Group, 1996, s. 567 .
- (en) Mohamad Z. Yakan, Almanac of African Peoples & Nations , Transaction Publishers, New Brunswick, NJ, 1999, s. 676-677 .
- Źródło BnF [1]
- Daniel Compagnon i Brian T. Mokopakgosi (red.), Współczesna Botswana , Karthala, Paryż; IFRA, Nairobi, 2001, s. 41 ( ISBN 2-8458-6149-4 ) .
Zobacz też
Bibliografia
- (en) Paul-Lenert Breutz, Historia Batswany i pochodzenie Bophuthatswany: podręcznik przeglądu plemion Batswany, S. Ndebele, QwaQwa i Botswany , P.-L. Breutz, Ramsgate, RSA, 1989, 521 str. ( ISBN 0-620-13969-2 )
- (en) Harvey Campion, Bophuthatswana, gdzie spotykają się Tswana , Valiant Publishers, Sandton, 1977, s. 133. ( ISBN 9780868840222 )
- Auguste Glardon, Robert Moffat apostoł Bechuan , G. Bridel, Lausanne, 1888, 110 s.
- (de) Friedrich Gollbach, Leben und Tod bei den Tswana: das traditionelle Lebens- und Todesverständnis der Tswana im südlichen Afrika , D. Reimer, Berlin, 1992, 279 str. ( ISBN 3-496-00414-2 )
- Roger Guérin, „Béchuanas et Griquas” , w: Au pays des Cafres et des Zoulous , M. Barbou, Limoges, 1886, s. 39-49
- (en) Martin Hinrich Karl von Lichtenstein, Fundacja Przylądka [i] O Beczuanach. Będąc historią odkrycia i kolonizacji Afryki Południowej - fragment niepublikowanego rękopisu napisanego około 1811 roku i tłumaczenie „Ueber der Beetjuanas” pierwotnie opublikowanego w 1807 roku. Przetłumaczone, zredagowane i z biograficznym wstępem. OH Spohr , AA Balkema, Le Cap, 1973, s. 113. ( ISBN 0-86961-030-9 )
- Brian T. Mokopakgosi, „The Expansion of Tswana Groups”, w: Daniel Compagnon i Brian T. Mokopakgosi (red.), Współczesna Botswana , Karthala, Paryż; IFRA, Nairobi, 2001, s. 27-28 ( ISBN 2-8458-6149-4 )
- Sol T. Plaatje, „Mhudi”, przetłumaczone z języka angielskiego (Republika Południowej Afryki) przez Jean Sévry , Actes Sud Littérature, Lettres africaines, listopad 1997 / 11,5 x 21,7 / 312 stron ( ISBN 978-2-7427-1467-4 )
- (en) Paul Mmolotsi Rantao, Kultura i tradycja Setswana , Wydawnictwo Pentagon, Gaborone (Botswana), 2006, VIII-88 s. ( ISBN 978-99912-5779-2 )
- (en) Isaac Schapera i John L. Comaroff, The Tswana , Kegan Paul International we współpracy z International African Institute w Londynie; Wiley, Nowy Jork, 1991 (nowa poprawiona red.), 99 str. ( ISBN 0-7103-0421-8 )
- (en) Isaac Schapera, A handbook of Tswana law and custom , J. Currey, Oxford, 2004, XIV-326 s. ( ISBN 0-85255-294-7 ) (faksymilowa reprodukcja wydania Münster-Hamburg, 1994)
- (en) Stephen Volz, szef pogańskiego miasta: Kgosi Sechele i przybycie chrześcijaństwa wśród Tswana , African Studies Program, University of Wisconsin-Madison, Madison, 2001, 55 s. ( ISBN 0-942615-51-4 )
Dyskografia
- (en) Muzyka ludu Tswana , ARC Music, East Grinstead, West Sussex; Clearwater, 2000
Powiązane artykuły
Linki zewnętrzne
- Dokumentacja urzędowa :
- Uwagi w słownikach ogólnych lub encyklopediach : Dizionario di Storia • Encyclopædia Britannica • Encyclopædia Universalis