Kraj | Mozambik |
---|---|
Województwo | Sofala |
Informacje kontaktowe | 20 ° 09 ′ S, 34 ° 43 ′ E |
Status | Miejsce archeologiczne |
---|
Sofala , starożytne miasto w pobliżu dzisiejszej Nova Sofala, jest uważane za główny port Imperium Monomotapa , nad rzeką Sofala, w prowincji o tej samej nazwie , w Mozambiku . Została założona przez somalijskich kupców i żeglarzy . Głównym ośrodkiem handlu złotem, miasto znalazło się pod panowaniem Sułtanatu Kilwa aż do XV -go wieku, portugalski przybył. Następnie jego aktywność gospodarcza spada, miasto kurczy się i pozostawia niewiele widocznych śladów we współczesnym mieście.
Sofala, jeden z najstarszych udokumentowanych portów w południowej Afryce , znajduje się na skraju dużego ujścia rzeki Búzi (zwanego na starszych mapach „Rio de Sofala”). Somalijscy kupcy z Mogadiszu , stolicy sułtanatu Ajuran , założyli kolonię w Mozambiku, aby wydobywać złoto z kopalni Sofala.
Rzeka Buzi łączy Sofalę z rynkiem krajowym w Manica , a przez nią z polami Wielkiego Zimbabwe . W X -go wieku, Sofala sam jako mały port handlowy i integruje się z regionalnej sieci wymiany. W latach osiemdziesiątych XVIII wieku sułtan Suleiman Hassan z Kilwa przejął kontrolę nad miastem, anektował je i w ten sposób zintegrował z obszarem kulturowym suahili . Dostęp do rzek i kopalni złota wzmacnia możliwości handlowe sułtanatu.
Uprzywilejowana pozycja Sofali jako głównego magazynu handlu złotem Monomotapy skłoniła portugalskiego kronikarza Thomé Lopesa do utożsamienia Sofali z biblijnym Ophirem, a jego starożytni władcy z dynastią królowej Saby . W 1901 r. językoznawca i dziennikarz Augustus Henry Keane zidentyfikował go jako biblijnego Tarszisz . Od tego czasu oba pojęcia zostały porzucone. Nazwa Sofala najprawdopodobniej pochodzi z języka arabskiego , nawiązując do charakterystycznych dla tego regionu płaskowyżów przybrzeżnych, niskich wysp i ławic piaskowych. Arabskie słowo sūfala w rzeczywistości odpowiada plaży sprzyjającej wymianie handlowej .
Chociaż dochody z handlu złotem w Sofali bardzo przynoszą korzyści sułtanom Kilwa, ułatwiając ekspansję suahilijskiego imperium handlowego na całym wschodnioafrykańskim wybrzeżu, Sofala ma własnego przywódcę, własną wewnętrzną elitę, społeczności kupieckie, stosunki handlowe i osady. na południe jako Cape Correntes (a niektóre po drugiej stronie kanału na Madagaskarze). Formalnie Sofala nadal należała do królestwa Monomatapa, a społeczność suahili składała mu hołd za pozwolenie na pobyt i handel. Sułtan Kilwa sprawował jurysdykcję tylko nad mieszkańcami Suahili, a jego gubernator bardziej przypominał konsula niż władcę. Miasto zachowuje dużą autonomię i może być bardzo zbuntowane, jeśli sułtan Kilwa spróbuje ingerować w jego sprawy. Sofala jest najbardziej dominującym nadmorskim miastem na południe od Kilwa.
Portugalski odkrywca i szpieg Pêro da Covilhã był pierwszym znanym Europejczykiem, który odwiedził Sofalę w 1489 roku . Jego tajny raport lizboński określił rolę Sofali jako rezerwuaru złota (chociaż w tym czasie handel nie był już szczytowy). W 1501 r. kapitan Sancho de Tovar ustalił lokalizację Sofali. W 1502 Pedro Afonso de Aguiar (patrz sam Vasco da Gama) poprowadził pierwsze portugalskie statki do portu Sofala
Pod koniec audiencji z szejkiem Isuf de Sofala zostaje podpisana umowa handlowa i sojusz między miastem a królestwem Portugalii . Traktaty te zostały ustanowione, gdy Emir Ibrahim obalił prawowitego sułtana al-Fudail z Kilwa i uzurpował sobie tron. Isuf de Sofala, odmawiając uznania potęgi tego ostatniego, wydaje się znajdować sojusznika z Portugalczykami i ich potęgą morską.
W roku 1505, pero z Anaia (The 7 th Armada) otrzymuje pozwolenie Sheikh Isuf wznieść fabrykę i twierdzy w pobliżu miasta. Fort São Caetano Sofala jest obecnie drugim portugalski fort w Afryce Wschodniej (pierwszy w Kilwa , został zbudowany tylko kilka miesięcy wcześniej). Pêro de Anaia użył do tej budowy kamienia sprowadzonego z Europy, a następnie ponownie wykorzystany do budowy katedry w Beira .
Portugalski fort nie przetrwał długo. Znaczna część garnizonu została szybko zniszczona przez gorączki (prawdopodobnie malarię ). Pod koniec 1507 roku nowy portugalski kapitan Sofali, Vasco Gomes de Abreu, zdobył pobliską wyspę Mozambik . Stopniowo większość garnizonu Sofala, oficerów i operacji została przeniesiona na wyspę, redukując Fort Sofala do zwykłej placówki. Niemniej jednak, kolonialni gubernatorzy portugalskiego Mozambiku nadal noszą tytuł „kapitan Sofali” jako główny oficjalny tytuł.
Ruchome piaski i granice ujścia Buzi pozwoliły od tego czasu zanurzyć w morzu znaczną część starej Sofali. W nowoczesnej Sofali, Nova Sofala, znajduje się bardzo niewiele ruin, które mogą sugerować starożytną wielkość i bogactwo miasta.
W czasach świetności miasto znajdowało się w dwóch odrębnych częściach, jedna nad wodą na piaszczystym terenie, druga na wyższym, zdrowszym lądzie. Zakład satelitarny znajdował się u ujścia Pungue, zwany na starych mapach Rio de São Vicente.
Sofala straciła swoją dominację handlową, gdy Beira została założona 32 km na północ w 1890 roku. Kiedyś uważano, że port może pomieścić sto statków, ale od tego czasu został zamulony z powodu wylesiania brzegów rzeki i składu wierzchniej warstwy gleby w porcie .