W silanoli są związki chemiczne , zawierające co najmniej jeden atom z krzem bezpośrednio związany z grupą hydroksylową . Są to strukturalne krzemu analogi z alkoholami tak jak silany są z alkanów .
Silanole są nazywane, gdy grupa hydroksylowa jest grupą główną, poprzez dodanie przyrostka - ol do nazwy związku macierzystego. Jeśli grupa hydroksylowa nie jest główną grupą, silanole są nazywane przy użyciu przedrostka hydroksy - zgodnie z nomenklaturą podstawników. Zasady te są prawie takie same jak dla alkoholi, z wyjątkiem tego, że wodorek macierzysty jest silanem .
Pierwszy zsyntetyzowany silanol został zsyntetyzowany w 1871 roku przez Alberta Ladenburga . To jest trietylosilanol . W tamtych czasach nazywano je „silikolami”, co wymyślił Ladenburg.
Silanole są generalnie syntetyzowane przez hydrolizę halosilanu, alkoksysilanu, aminosilanu lub arylosilanu (w obecności mocnego kwasu ) lub przez utlenianie alkilosilanu.
Silanole są na ogół bardzo łatwo odwadniane , tworząc disiloksany w obecności kwasu , zasady lub nawet po prostu przez ogrzewanie. Ze względu na te właściwości samokondensujące synteza i izolacja silanoli jest trudna.
Ponieważ silanole mają podstawniki hydroksylowe, tworzą międzycząsteczkowe wiązania wodorowe w roztworze, a nawet w swoich fazach krystalicznych.
Silanole można również sieciować przy użyciu boraksu lub kwasu borowego , tworząc trójwymiarowe żele silikonowe.
Silanole istnieją nie tylko jako związki chemiczne, ale także na powierzchni krzemionki i krzemianów . Z metaloorganicznego punktu widzenia krzemionkę można traktować jako ogromny ligand, który jest używany jako nośnik spoiwa dla katalizatorów w wielu reakcjach.
W chromatografii wyprowadzenie grup silanolowych obecnych w fazie stacjonarnej przez grupy trimetylosililowe nazywa się „ end-capping ”.