Badania podstawowe w pracach eksperymentalne lub teoretyczne podejmowane przede wszystkim w celu zdobycia nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów, bez konkretnego zastosowania lub użytkowania.
Badania podstawowe są generalnie przeciwne badaniom stosowanym . To rozróżnienie jest trudne do ustalenia, ponieważ wiele projektów znajduje się na pograniczu tych dwóch. Wiele ważnych innowacji opracowano zgodnie z logiką badań podstawowych i nie zostałyby one opracowane w ramach badań stosowanych; na przykład technologie związane z laserem lub teoria chaosu . Istnieje jednak rozróżnienie, które dotyczy przede wszystkim podejścia związanego z samym celem produkcji naukowej: badania podstawowe, zgodnie z ich definicją, dążą do zdobycia nowej wiedzy, że jedno lub więcej zastosowań może istnieć lub nie, gdy badania stosowane zaczyna się od potrzeby zastosowania lub ulepszenia tego, co już istnieje.
Badania podstawowe, które z definicji nie mają perspektywy ekonomicznej , są wykonywane prawie wyłącznie przez laboratoria badawcze lub niezależnych badaczy i rzadko są przedmiotem partnerstw z przemysłem lub usługami . Jednak często zdarza się, że badania w ramach aplikacji, czasami we współpracy z firmami , mogą mieć fundamentalne implikacje - lub że naukowcy zaangażowani w projekt wykorzystują swoją swobodę akademicką do wspólnego prowadzenia badań w kierunku zastosowania i bardziej podstawowych badań nad ten sam temat. W związku z tym granica między tymi dwoma rodzajami badań jest ogólnie dość zatarta.