rewolucja sudańska

rewolucja sudańska
Sudańscy demonstranci świętujący porozumienie polityczne 19 sierpnia 2019 r.
Rodzaj	Rewolucja
Kraj	Sudan
Przestarzały	19 grudnia 2018 - październik 2019
Uczestnicy)	Ludność cywilna, w tym Sojusz na rzecz Wolności i Zmian
Roszczenia	potępienie warunków życia potępienie reżimu wojskowego zakończenie polityki oszczędnościowej odejście Omara al-Baszira powołanie rządu cywilnego wolne i demokratyczne wybory
Wynik	Zamach wojskowy przeciwko Omarowi al-Baszirowi Trzyletnie przemiany polityczne z wojskowym/cywilnym rządem przejściowym
Bilans
Ranny	Ponad 1200
Nie żyje	246

Sudański rewolucja jest epizodem w historii Sudanu , która rozpoczęła się z serią protestów19 grudnia 2018protest przeciwko wysokim kosztom życia , zwłaszcza cenom chleba, w kontekście poważnego kryzysu gospodarczego w Sudanie , i kontynuowany przez osiem miesięcy przez ruch obywatelskiego nieposłuszeństwa, który doprowadził do upadku prezydenta Omara al-Baszira po trzydziestu latach u władzy, w zamachu stanu .

Demonstracje rozprzestrzeniły się następnie na kilka innych miast, takich jak Dongola na północy, Port-Sudan na wschodzie czy El Obeid, a zwłaszcza w Chartumie , gdzie demonstranci przebywają dzień i noc przed kwaterą główną armii.

Podpalono budynki Kongresu Narodowego , partii rządzącej. Protesty te zostały brutalnie stłumione przez władze, które użyły gazu łzawiącego i gumowych kul do rozpędzania demonstrantów, a także ostrej amunicji w niektórych miastach, zabijając dziesiątki i raniąc dziesiątki.

23 lutego 2019, Omar al-Bashir odwołuje rząd i wprowadza stan wyjątkowy . Policyjna zabrania mieszkańcom przesuwaniu po 11 P.M. Mimo to protesty trwają nadal. 11 kwietniaal-Baszir zostaje obalony przez wojskowy zamach stanu . Następnego dnia zrezygnował Ahmed Awad Ibn Auf , następca al-Baszira. Były dyktator zostaje uwięziony, aw następnym miesiącu oskarżony o „morderstwo demonstrantów” i korupcję. Ze swojej strony junta twierdzi, że chce rządzić krajem przez dwa lata, ale rząd będzie cywilny.

Demonstracje trwają nadal, próbując uzyskać konstytucję rządu cywilnego niekontrolowanego przez wojsko. 3 czerwcajunta brutalnie rozpędziła demonstrantów, zabijając około stu osób i unieważniając porozumienia zawarte w trakcie negocjacji, podczas gdy opozycja odrzuciła zasadę transformacji kierowaną przez wojsko. 5 lipca, po afrykańsko-etiopskich mediacjach ALC i puczyści akceptują utworzenie Rady Suwerenności złożonej z pięciu żołnierzy, pięciu cywilów i jedenastego członka wybranego w drodze konsensusu. Rada zapewni przemiany demokratyczne przez nieco ponad trzy lata, aż do wyborów w 2022 r., podczas których przez pierwsze 21 miesięcy będzie kierowana przez wojskowego, a przez kolejne 18 miesięcy przez cywila. W sumie armia pozostawałaby więc u władzy przez dwa lata od puczu, ale utworzono rząd cywilny.

Kontekst

Omar Al-Bashir rządził Sudanem od czasu wojskowego zamachu stanu w 1989 roku. Kraj jest regularnie nękany przez konflikty, zwłaszcza drugą wojnę domową w Sudanie (1983-2005) i wojnę w Darfurze (rozpoczętą w 2003 roku).

Znaczna część bogactwa kraju pochodzi z produktów naftowych. Ale trzy czwarte rezerw znajduje się w Sudanie Południowym , który uzyskał niepodległość w 2011 roku. Kraj doświadczył wówczas wysokiej inflacji i długotrwałego załamania gospodarczego.

Już podczas protestu w Sudanie w latach 2010-2013 doszło do powstania przeciwko wysokim kosztom utrzymania i autorytarnej władzy Omara El-Baszira .

Chronologia

Początki

Pierwsze demonstracje odbywają się w wrzesień 2018. Zaczynają się spontanicznie, gdy setki obywateli Sudanu zbierają się w Atbara, by wyrazić swój gniew z powodu wzrostu cen podstawowych produktów, takich jak chleb, który potroił19 grudnia ; niedobór żywności w niektórych miastach Sudanu oraz spadek kursu funta sudańskiego w stosunku do dolara amerykańskiego. Kilka godzin po jego wybuchu policja otacza demonstrantów i stara się uniemożliwić im dotarcie do wrażliwych miejsc w kraju. Ale ta demonstracja, początkowo pokojowa, wymyka się spod kontroli i protestujący podpalają budynki partii rządzącej, domagając się odejścia Omara al-Bashira .

Na samym początku do rozpędzania demonstrantów policja użyła gazu łzawiącego . Jednak w innych miastach organy ścigania strzelały w protestujących ostrą amunicją, powodując śmierć i obrażenia (mniejsze i poważne) dziesiątek protestujących bez oficjalnej proklamacji państwa.

Drugiego dnia rozwijane są środki stosowane przez policję; demonstranci są bici, bombardowani gazem łzawiącym i ostrą amunicją przez policję. Protesty nasiliły się, koncentrując się w Atbarze , Omdurmanie i Kordofanie Północnym. Według doniesień policja zabiła co najmniej jednego protestującego w mieście Atbara .

Władze decydują o zamknięciu na czas nieokreślony wszystkich uniwersytetów oraz szkół podstawowych i średnich w stołecznym Chartumie . W niektórych stanach ogłoszono stan wyjątkowy z godziną policyjną od 18:00 do 6:00. Setki ludzi w Rabaku, stolicy stanu Biały Nil, skandowało hasła potępiające politykę rządu, podczas gdy inni skandowali słynne hasło, które pojawiło się na początku wiosny 2011 r . Arab  : ludzie chcą obalić reżim. W zamian wielu rozzłoszczonych młodych ludzi podpaliło grupę instytucji rządowych i prywatnych, w tym siedzibę Partii Kongresu Narodowego.

W międzyczasie, gdy Sudańczycy byli pełni gniewu, rzecznik rządu Bishara Juma powiedział: „Pokojowe / pokojowe protesty wykoleiły się i zostały zamienione przez infiltratorów w akty sabotażu wymierzone w instytucje publiczne i prywatne poprzez ich zniszczenie i podpalenie siedziby policji ”„ Policja i siły bezpieczeństwa traktowały demonstrantów w sposób cywilizowany, nie sprzeciwiając się temu ”. Jednak niektóre źródła prasowe – w tym BBC Arabic – podały, że od rozpoczęcia protestów trzy dni wcześniej zginęło co najmniej osiem osób.

Protesty trwały już czwarty dzień z rzędu, obejmując więcej miast niż przez poprzednie trzy dni. Ten dzień mocno naznaczył również nastroje starć pomiędzy demonstrantami z jednej strony a siłami policyjnymi z drugiej. Kilka źródeł prasowych donosiło, że dziesięciu protestujących zginęło w odwecie za spalenie siedziby partii rządzącej w wielu miastach, szczególnie w Al-Rahd .

Rząd odpowiedział na to wszystko, aresztując kilku liderów opozycji w Omdurmanie i zabijając co najmniej pięć osób jednego dnia. Dyrektor sudańskiej służby bezpieczeństwa Salah Gosh oskarżył demonstrantów o to, że są „buntownikami powiązanymi z Izraelem  ” (to samo oskarżenie postawił reżim syryjski, reprezentowany przez Baszara al-Assada przeciwko demonstrantom w Aleppo w początkach syryjskiej rewolucji). . Z kolei lider opozycyjnej partii Umma , Sadeq al-Mahdi , ujawnił na konferencji prasowej, że liczba ofiar śmiertelnych osiągnęła 22 i że „ruchy pokojowe są legalne, uzasadnione degradacją warunków życia” dodatkowo potępił zbrojne represje policji wobec zbuntowanych ludzi.

Odwołanie rządu i wprowadzenie stanu wyjątkowego

23 lutego 2019, zdymisjonował rząd Moutaza Moussy Abdallaha i wiceprezydentów Bakri Hassana Saleha i zastąpił ich odpowiednio przez Mohameda Tahira Ayalę i Ahmeda Awada Ibn Auf . Na okres jednego roku ustanawiany jest również stan wyjątkowy. Obecnie zakazane i pomimo uwięzienia wielu demonstrantów, trwają nadal.

Omar al-Bashir ceduje 1 st marca 2019Prezydencja z Kongresu Narodowego partii do Ahmed Haroun .

12 marca, stan wyjątkowy zostaje skrócony przez parlament do sześciu miesięcy.

Intensyfikacja i obalenie Bechir

W kwiecień 2019po rezygnacji w Algierii Abdelaziza Boutefliki , w kontekście masowych demonstracji , w Sudanie wzrosła mobilizacja i żołnierze dołączyli do demonstrantów lub ich chronili.

11 kwietniawojsko ogłasza nadchodzące oświadczenie. Omar al-Béchir zostaje obalony przez wojsko. Kilka godzin wcześniej jego rezygnacja została ogłoszona w mediach. Armia chce rządzić krajem przez dwa lata, a Ahmed Awad Ibn Auf przejmuje kontrolę nad krajem. Jego zastępcą jest szef sztabu generał Kamal Abdelmarouf. Zapowiedział też zawieszenie konstytucji i miesięczną godzinę policyjną od godziny 22:00 do 4:00. Stan wyjątkowy zostaje skrócony do trzech miesięcy. Armia obiecuje utworzenie rządu cywilnego. Protesty jednak trwały i następnego dnia zrezygnował. Jego następcą jest generał Abdel Fattah Abdelrahmane al-Burhan .

Pierwsze negocjacje dotyczące przejścia

13 kwietnia, Salah Gosh, szef wywiadu (NISS), który odegrał kluczową rolę w tłumieniu, rezygnuje. Zastępuje go Abou Bakr Mustafa. Tego samego dnia Kongres Narodowy, była partia u władzy, potępia pucz i wzywa do uwolnienia jego przywódców. 15 kwietniajunta zapowiada, że ​​następny rząd będzie cywilny i kierowany przez niezależną osobowość.

16 kwietniaBechir zostaje uwięziony, podobnie jak dwaj jego bracia, a prokurator generalny zwolniony.

17 kwietniaUnia Afrykańska stawia wojsku dwutygodniowe ultimatum w sprawie przekazania władzy władzy cywilnej. 19 kwietnia, podczas gdy mobilizacja trwa, Sudańskie Stowarzyszenie Profesjonalistów ogłasza zbliżające się utworzenie organu wykonawczego, który będzie kierował krajem. 20 kwietnia, opozycja, która ujawnia, że ​​dyskutowała już bezskutecznie z juntą, zapowiada rozmowy z tą ostatnią tego samego dnia i mówi, że jest gotowa odłożyć ogłoszenie organu przejściowego (co powinno trwać cztery lata), jeśli żołnierze zgodzą się na dyskusję.

21 kwietniaal-Burhan obiecuje przekazać władzę władzom cywilnym w ciągu najwyżej tygodnia. Opozycja nawołuje do kontynuacji ruchu z jednoczesnym odłożeniem ogłoszenia tymczasowego organu kolegialnego. 22 kwietniawojsko prosi demonstrantów o uwolnienie dróg. Szczyt Unii Afrykańskiej odbywa się w dniu23 kwietnia. Armia otrzymała wtedy trzy miesiące na przekazanie władzy. 24 kwietnia ogłoszono porozumienie między Radą Wojskową a Sojuszem na rzecz Wolności i Zmian (ALC), bez sprecyzowania jego treści. Następnego dnia odbyła się wielka demonstracja, nazwana „Marszem Miliona” , aby podtrzymać presję na wojsko.

13 majapo licznych zawieszeniach negocjacji osiągnięto porozumienie między generałami a przedstawicielami cywilnymi w sprawie trzyletniej transformacji. Omar El-Béchir jest w szczególności oskarżony o „zamordowanie demonstrantów” . Sytuacja jest jednak nadal napięta, a sześć osób zginęło w Chartumie na marginesie demonstracji tego samego dnia. W nocy z 15 na16 maja, dyskusje wojsko zawiesza na 72 godziny. Następnie junta domaga się, aby demonstranci rozebrali jeden z obozów, jednocześnie twierdząc, że oszczędzą głównego okupu.

18 majaodbyły się demonstracje na rzecz prawa szariatu i przeciwko przekazaniu władzy ludności cywilnej. Gromadzące sto osób odbywają się przed pałacem prezydenckim. Takie przekazanie władzy uważają za „przewrót” . 19 maja, Że wsparcie sił szybkiego (wynikające z Janjawid ) na wiceprezydenta CMT, Mohamed Hamdan Dogolo są zwolnione z bezpieczeństwem obozu, na korzyść policji.

21 maja, NISS uniemożliwia prokuratorom i policji aresztowanie Gosha i nalot na jego rezydencję.

22 majapo niepowodzeniu negocjacji ALC wzywa do strajku generalnego. Musi się odbyć 28 i29 maja. Partia Ummah , członek ALC, sprzeciwia się strajkowi, ale wzywa rząd, by nie zwalniał strajkujących. To jest w końcu śledzone. Wkrótce potem junta zaproponowała rotacyjną prezydencję Rady Suwerennej lub naprzemienną, półtoraroczną prezydencję cywilów i wojskowych, a także głosowanie zwykłą większością lub 2/3 członków w celu podjęcia jakiejkolwiek decyzji wykonawczej .

Między końcem maja a początkiem czerwca miały miejsce trzy strzelaniny w sektorze okupacji „Kolumbia” demonstrantów, które pochłonęły kilka ofiar.

31 majajunta zamyka biuro katarskiego kanału Al Jazeera .

Masakra w Chartumie

poniedziałek 3 czerwca 2019o świcie rządząca junta wydaje rozkaz brutalnego rozpędzenia obozu demonstrantów przed kwaterą główną armii w Chartumie. Żołnierze palą namioty postawione przez demonstrantów i strzelają do nich ostrą amunicją, mówi SPA. Inne ofiary wrzucane są do Nilu. Według Centralnego Komitetu Lekarzy Sudanu, robią co najmniej 30 ofiar i „setki rannych”. Liczba ofiar stale rośnie i według sudańskiego Centralnego Komitetu Lekarzy od poniedziałku wzrosła do 108 zabitych. Zdjęcia pokazują także policjantów i żołnierzy zabitych i rannych przez spiskowców, 700 rannych i 70 zgwałconych. Wśród nich jest wiele aktywistek, które również padły ofiarą nieprzyzwoitych obelg. Siły bezpieczeństwa zajmują pozycje na ulicach stolicy, aby zapobiec odtworzeniu okupacji. W odpowiedzi ALC wycofał się z negocjacji i wezwał do obalenia reżimu i „strajku oraz całkowitego i nieokreślonego nieposłuszeństwa obywatelskiego od dzisiaj”. Następnego dnia junta anulowała porozumienia zawarte z ALC i ogłosiła wybory w ciągu dziewięciu miesięcy. Ponieważ junta odcięła dostęp do internetu w całym kraju, sieć jest całkowicie osłabiona, co powoduje trudności w wykonywaniu połączeń telefonicznych czy wysyłaniu wiadomości.

Aby rozproszyć strajk, puczyści wysłali najpierw osoby uzbrojone w pałki i kije, które szybko zostały odparte przez demonstrantów. RSF następnie interweniował i strzelał.

Sudańskie Stowarzyszenie Profesjonalistów nawoływało do nieposłuszeństwa obywatelskiego, które postępuje doskonale, zwłaszcza w najważniejszych ośrodkach rządowych. Międzynarodowe lotnisko w Chartumie zostało zamknięte, a loty do iz Sudanu zostały wstrzymane.

7 czerwcapremier Etiopii Abiy Ahmed podejmuje próbę mediacji między ALC a juntą. Tego samego dnia aresztowano czterech przywódców ALC, a więc trzech przywódców Ludowego Ruchu Wyzwolenia Sudanu – Północ . Trzech ostatnich zostało deportowanych do Sudanu Południowego .

10 czerwca, naziemne połączenia internetowe są odcinane.

Następnie lekarze wolontariusze ze Stowarzyszenia Lekarzy Sudańskich potajemnie leczyli ofiary w domach i udzielali im pomocy psychologicznej w walce z traumą.

Według Gérarda Pruniera atakującymi nie byli żołnierze – wielu z nich sympatyzowało z demonstrantami – ale najemnicy z Darfuru ( Siły Szybkiego Wsparcia ) oraz jednostki związane ze służbami wywiadowczymi.

Wznowienie negocjacji

11 czerwcaogłoszono wznowienie negocjacji i zniesiono trwający trzy dni strajk generalny. Biały Dom postanawia wysłać na miejsce Tibora Nagy , zastępcę sekretarza stanu USA ds. Afryki. Protestujący odmawiają nawiązania bezpośredniego dialogu z juntą i grożą proklamowaniem równoległej władzy.

13 majajunta po kilku dniach twierdzenia, że ​​rozproszyła obóz aneksowy, którego członkowie zaatakowaliby protestujących, przyznaje, że rozproszyła strajk okupacyjny, jednocześnie ogłaszając, że nie pozwoli na jego odtworzenie. Odmawia również przywrócenia połączeń internetowych, ewakuacji RSF i zaakceptowania międzynarodowego śledztwa. W tym samym czasie aresztowano 68 funkcjonariuszy, jednych za próbę puczu, innych za rozproszenie strajku. 16 czerwcaHemeidti obiecuje, że sprawcy masakry zostaną ukarani śmiercią.

18 czerwcaALC wzywa do nocnych demonstracji. 19 czerwcaal-Burhan wzywa LAC do bezwarunkowych negocjacji, podczas gdy wzywa inne strony do negocjacji. Junta uznała również, że negocjacje trzeba rozpocząć od nowa.

22 czerwcaALC przyjmuje etiopską propozycję powołania 15-osobowej Rady Suwerennej, w tym siedmiu z jej szeregów i siedmiu żołnierzy. Na czele Rady przez pierwsze 18 miesięcy ma kierować wojskowy, a następnie przez kolejne 18 miesięcy cywil. Junta ma zastrzeżenia. Chce stałej prezydentury i dwuletniego przejścia.

23 czerwca, wymiar sprawiedliwości nakazuje przywrócenie internetu. 26 czerwcaSadeq al-Mahdi krytykuje decyzję ALC o wezwaniu do protestów 30 czerwca, Data 30 th rocznicę jego obalenia przez Bashira. 27 czerwcapod pałacem prezydenckim rozprasza się studencka demonstracja, która do tej pory nie przyniosła efektu.

29 czerwcajunta przystępuje do aresztowania liderów opozycji ALC i Partii Komunistycznej. Uniemożliwia również zorganizowanie konferencji prasowej ALC.

30 czerwcademonstracja skupia kilkaset tysięcy demonstrantów. Puczyści uniemożliwiają demonstrantom zbliżenie się do pałacu prezydenckiego, w starciach zginęło 7 osób, a 181 zostało rannych. Następnego dnia znaleziono trzy inne ciała. Planowana jest demonstracja hołdu dla ofiar13 lipca, po którym nastąpił ruch obywatelskiego nieposłuszeństwa dla 14 lipca.

Nowe dyskusje zaczynają się w dniu 3 lipca. Są to bezpośrednie dyskusje pod auspicjami Unii Afrykańskiej i Etiopii, które trwają dalej4 lipca. Junta wykonuje gest uspokojenia, uwalniając 235 członków Armii Wyzwolenia Sudanu , która jest częścią ALC. Tego samego dnia licealiści opowiedzieli się za powołaniem rządu cywilnego. Demonstranci często domagają się zastosowania prawa odwetu wobec osób odpowiedzialnych za masakrę.

Umowa o przejściu

5 lipca, zaraz po spotkaniu, które odbyło się w dniu 29 czerwcazarówno z obozami, jak i z urzędnikami amerykańskimi, ALC i spiskowcy dochodzą do porozumienia w sprawie trzyletniej i trzymiesięcznej transformacji. Należy powołać 11-osobową Radę Suwerenności, w tym pięciu z ALC i pięciu z wojska oraz cywil wybrany przez obie strony, a także rząd cywilny. Będzie obsługiwany przez 21 miesięcy przez żołnierza, a przez ostatnie 18 miesięcy przez cywila. Parlament przejściowy, o którym właśnie odwołano porozumienia zawarte z ALC, musi powstać po przejęciu Rady Suwerenności i rządu. Wreszcie, musi mieć krajowe dochodzenie w sprawie rozproszenia strajku. Po tych zapowiedziach odbyły się uroczystości, bez obecności RSF. Ze swojej strony Armia Wyzwolenia Sudanu z siedzibą w Darfurze odrzuca porozumienie. Ze swojej strony junta postanawia nie wycofywać swoich żołnierzy z ulic przez dwadzieścia jeden miesięcy, tak jak robi to partia komunistyczna.

6 lipca, ALC ogłasza, że ​​jego kampania nieposłuszeństwa obywatelskiego zostaje odwołana, a demonstracja 14 lipca upamiętni 40 dni masakry.

10 lipca, internet zostaje przywrócony. Emitowane są nagrania wideo z masakr, niektóre zrobione przez członków armii, którzy w ten sposób twierdzą, że popełnili swoje zbrodnie.

11 lipcajunta twierdzi, że udaremniła próbę zamachu stanu. Dokonują się aresztowania generałów.

13 lipcaodbywa się demonstracja opozycji kończąca 40-dniowy okres żałoby, gdy przywódcy zamachu stanu, wciąż rozmieszczeni, blokują ulice prowadzące do lotniska i pałacu prezydenckiego.

14 lipca, podczas nowej demonstracji, jeden demonstrant został zabity, a siedem innych zostało rannych przez RSF.

Umowa zostaje podpisana dnia 16 lipca, podczas gdy ALC odrzuca „absolutną” immunitet dla puczystów. Ponieważ nadal trwają spory w tej kwestii oraz w sprawie zawieszenia broni i pomocy dla ludności na obszarach rebeliantów, dyskusje są odkładane do19 lipca.

20 lipca, więzień NISS zmarł w wyniku tortur według sudańskiej komisji medycznej. 23 lipca, studenci demonstrują, że domagają się sprawiedliwości dla swoich zabitych towarzyszy. 27 lipcaosiągnięto porozumienie między rebeliantami a innymi komponentami ALC. 28 lipca, dochodzenie dotyczy funkcjonariuszy RSF, jednak nie wplątuje w przywódców. 29 lipca, pięciu zabitych ginie podczas demonstracji studenckiej w El-Obeid ( Północny Kordofan ). Negocjacje zostają zawieszone, a CMT potępia tę zbrodnię. 1 st sierpnia, kiedy tysiące ludzi wykazały, strzelanina powoduje śmierć czterech z nich.

3 sierpniaosiągnięto porozumienie w sprawie deklaracji konstytucyjnej. Zgodnie z umową podpisaną dnia4 sierpniaRada Suwerenności miała pierwotnie powstać w dniu 18 sierpnia, premiera mianowana 20, a rząd 28. ALC musi mieć 201 mandatów deputowanych na 300.

9 sierpnia, CMT uchyla wyroki śmierci wobec Malika Agara i Yasira Armana.

Umowa zostaje podpisana dnia 17 sierpnia. Rada Suwerenności, na czele której stoi al-Burhan, zostaje utworzona w dniu20 sierpniai musi podjąć swoje obowiązki następnego dnia.

Skład opozycji

Siły polityczne obecne na demonstracjach są niejednorodne. Według mediów Jeune Afrique : „Bogata tradycja polityczna tego kraju z różnymi odniesieniami, zarówno Arabowie, jak i Afrykanie, marksiści tak samo jak islamiści, skutkuje imponującą plejadą partii, trochę quasi-grupowych, czasem rozłamów. " Struktura w samym sercu wydarzeń jest niemniej Stowarzyszenie sudańskich specjalistów (APS), który był wcześniej tajne konsorcjum ośmiu transakcji, w tym inżynierów, prawników, lekarzy i nauczycieli w szkolnictwie wyższym. Związek ten sam jest częścią Sojuszu na rzecz Wolności i Zmian (ALC).

W koalicji Deklaracji na rzecz Wolności i Zmian, oprócz APS, znajdujemy kilka koalicji i legalnych opozycyjnych partii politycznych, w tym Nidaa Al-Sudan („Apel Sudanu”), do której w szczególności należy partia Umma. Minister Sadeq al-Mahdi .

Partia Kongresu Ludowego (islamistka), która uczestniczyła w protestach w 2013 roku, a następnie weszła do rządu w 2017 roku, jest przeciwna ALC. Choć są krytykowani przez większość demonstrantów, ich członkowie padli ofiarą ataków.

Sudański Komunistyczna Partia jest korzystających z drugą młodość ze względu na jego rolę w demonstracji. Kilku jej przywódców i działaczy, z których niektórzy byli od lat więzieni, zostało zwolnionych.

Według badacza Gérarda Pruniera , stojącego przed Tymczasową Radą Wojskową , „wiec funkcjonował również jako stałe spotkanie polityczne, na którym wszyscy okazywali solidarność. Wszyscy opiekowali się dziećmi; kobiety, które znalazły swój głos, były wszechobecne; a prowincjusze odkryli stolicę. Hasła nadają ton zdecydowanie pokojowemu ruchowi: „Silmiyya” („Niestosowanie przemocy”), „Hurriyya” („Wolność”), „Tawra” („Rewolucja”), „Dhidd al-haramiyya” („Precz z złodzieje”), „Madaniyya” („[Władza] cywilów”). W całym Ramadanie , w tym muzułmańskim kraju rządzonym przez islamistów od trzydziestu lat, demonstranci szanowali szybko lub nie, zależnie od ich wolnego wyboru. Kupcy, w tym chrześcijanie, zaopatrywali tłum w podstawowe towary. "

Slogany i slogany

Podczas sudańskich protestów w latach 2018-2019 pojawiły się nowe hasła i zostały dodane do starych.
Slogan Tasgot bas (تسقط - بس), który można przetłumaczyć na francuski jako „tu t'en vas, c'est tout”, jest najsłynniejszym hasłem sudańskich demonstracjigrudzień 2018. W mediach pojawił się hashtag #Tasgot bas22 grudnia 2018 r.i szybko rozprzestrzenił się na Twitterze i Facebooku . Hasło szybko zamieniło się w symbol rewolucji. Protestujący napisali to hasło arabskimi literami na pustych kanistrach po gazie łzawiącym na cegłach. Sudańczycy w Europie również napisali to na śniegu.
Demonstranci skandują także „wolność, pokój i sprawiedliwość”. Posługują się hasłem „naród chce obalić reżim” używanym podczas rewolucji arabskiej wiosny . Hasło „Jesteś rasistą i arogancją, wszyscy jesteśmy Darfurem  ” jest szczególnie skierowane do al-Baszira .

Innym okrzykiem mobilizacyjnym jest madaniyya! („[Moc] dla cywilów”!)

W solidarności z protestującymi kampania wzywa Twittera do noszenia niebieskiego zdjęcia profilowego zabitego protestującego. To 26-letni Mohammed Mattar, inżynier mieszkający w Londynie, który wrócił do Sudanu, by wziąć udział w rewolucji.

Ofiary

Ponad czterdziestu protestujących zginęło podczas protestów ponad grudzień 2018-2019 według Human Rights Watch i Amnesty International.

W Maj 2019, w demonstracjach od początku istnienia ruchu zginęło od 65 do 90 osób.

3 czerwca 2019Armia zabija 130 do 150 demonstrantów i rani dziesiątki więcej podczas ataku na sit-in zajmował od początku kwietnia.

W pierwszym tygodniu czerwca 101 osób zginęło, a 326 zostało rannych, jak wynika z raportu ogłoszonego przez komisję lekarską.

Aresztowania

Początek styczeń 2019władze aresztowały 800 osób.

Apartamenty

21 sierpnia 2019 r.The Rada Suwerenność , utworzony dzień wcześniej, trwa przysięgę. Tego samego dnia urząd obejmuje mianowany przez opozycję na premiera ekonomista Abdallah Hamdok . Do jego głównych zadań należy ponowne nawiązanie kontaktu z zagranicą, uzyskanie końca amerykańskich sankcji, a także z Międzynarodowym Funduszem Walutowym (MFW). Musi także zdywersyfikować gospodarkę i zakończyć konflikty zbrojne w ciągu sześciu miesięcy. W tym celu planuje powołać komisję odpowiedzialną za rozmowy pokojowe. Na koniec obiecuje utworzenie rządu zrównoważonego między mężczyznami i kobietami, reprezentującego różne regiony kraju.

Tworzy swój rząd w dniu 5 września, składający się z osiemnastu ministrów, w tym czterech kobiet, w tym Asmy Mohameda Abdallah , który zajmuje suwerenne stanowisko ministra spraw zagranicznych. Nowa szafa została zaprzysiężona8 września.

7 wrześniaUnia Afrykańska znosi zawieszenie kraju.

12 września, tysiące demonstrantów gromadzą się przed pałacem prezydenckim w hołdzie i domagają się sprawiedliwości dla ofiar represji, domagają się zmiany dyrektora spraw sądowych i prokuratora.

W październiku kilku urzędników związanych ze starym reżimem zostaje zastąpionych w ramach tego, co RFI określa jako „czystkę” . 21 październikaZ okazji 55 -tego rocznicy Rewolucji21 października 1964, tysiące demonstrantów maszerowało, na wezwanie Stowarzyszenia Sudańskich Profesjonalistów i Partii Komunistycznej, żądając delegalizacji byłej partii rządzącej.

23 grudniarodziny ofiar represji biorą udział w marszu.

Rocznicę podpisania porozumienia 17 sierpnia 2020 r. upamiętniają demonstracje wzywające do przyspieszenia reform i przekazania władzy tylko ludności cywilnej, w kontekście postępującej degradacji gospodarczej kraju.

Analiza

Omar el-Bechir nie mógł świętować trzydziestej rocznicy dojścia do władzy, a po rewolucji rozpoczęło się przejście do bardziej pluralistycznego funkcjonowania. Pozostaje jednak wiele niewiadomych, na przykład co do poprawy sytuacji gospodarczej (nawet jeśli amerykańskie sankcje zostały ostatecznie zniesione kilka miesięcy po rozpoczęciu tej transformacji) i skutecznego przekazania władzy cywilom. Nie wolno też lekceważyć ryzyka niezgody między ludnością cywilną, jak to już miało miejsce w Sudanie w fazach, które nastąpiły po poprzednich rewolucjach z 1964 i 1985 roku. Ale także zagrożenia środowisk islamistycznych, które mogą ulec pokusie przejęcia kontroli, czy napięcia z krajami sąsiednimi (Etiopia, Sudan Południowy itp.) oraz realizacja lub nie renegocjacja zadłużenia kraju.

Jeśli kobiety odegrały ważną rolę w rewolucji (w demonstracjach takich jak Alaa Salah , w mediach takich jak Yousra Elbagir , w sieciach społecznościowych, na budowie murali dokumentujących ruch, jak na przykład prace Alaa Satir ), nic nie jest zdobywane. na ewolucję ich roli społecznej i politycznej w dłuższej perspektywie.

Uwagi i referencje

1. "  Demonstracje i aresztowania w Sudanie  " , na lemonde.fr ,29 grudnia 2018 r.
2. Sudan: powrót do przyczyn kryzysu , Le Point, 11 kwietnia 2019
3. Le Point Afrique, „  Sudan: Abdallah Hamdok, ekonomista, który został premierem  ” , na stronie Le Point , lepoint.fr,16 sierpnia 2019 r.(dostęp 5 września 2019 r . ) .
4. Media kpiły z relacji z demonstracji , L'Obs, 8 maja 2019 r.
5. „  Nowe protesty w kilku miastach Sudanu  ” , na VOA (dostęp 7 lutego 2020 r. )
6. قسم المتابعة الإعلامية , "  مظاهرات السودان:" عصر جديد "أم" مؤامرة "؟  » , na www.bbc.com ,22 grudnia 2018 r.(dostęp 7 lutego 2020 r. )
7. Le Point, magazyn, „  Sudan: zmiany na wyższych szczeblach władzy, ale protest trwa  ” , o Le Point (dostęp 23 lutego 2019 r. )
8. „  W Sudanie demonstruj pomimo stanu wyjątkowego – RFI  ” , na temat RFI Africa (dostęp 21 kwietnia 2019 )
9. „  Sudan: Omar al-Bashir rezygnuje ze stanowiska przewodniczącego rządzącej partii - RFI  ” , na temat RFI Africa (dostęp 2 marca 2019 r. )
10. „  Sudan: Parlament skraca stan wyjątkowy do sześciu miesięcy – JeuneAfrique.com  ” , na JeuneAfrique.com (dostęp 21 kwietnia 2019 r. )
11. „  Demonstracje w Sudanie: jak arabska wiosna  ” , we Francji 24 (dostęp 10 kwietnia 2019 r. )
12. J. Cl 11 kwietnia 2019 o 9:13 rano i Zmodyfikowany 11 kwietnia 2019 w 4:29 pm , "  Sudan: prezydent Omar al-Bashir obalony przez wojsko  " , na leparisien.fr ,11 kwietnia 2019 r.(dostęp 7 lutego 2020 r. )
13. „  Sudan: Prezydent Omar al-Bashir podał się do dymisji  ” , w Le Figaro ,11 kwietnia 2019 r.(dostęp 11 kwietnia 2019 )
14. „  Sudan: generał Awad Ibn Auf na czele Tymczasowej Rady Wojskowej – RFI  ” , o RFI Africa (dostęp 25 maja 2019 r. )
15. „  Sudan: tysiące demonstrantów zgromadzonych przed kwaterą główną armii pomimo godziny policyjnej  ”, Le Monde ,11 kwietnia 2019 r.( przeczytaj online , skonsultowano 12 kwietnia 2019 r. )
16. „  Sudan: armia ogłasza stan wyjątkowy i godzinę policyjną  ” , na Al HuffPost Maghreb (dostęp 21 kwietnia 2019 r. )
17. „  Sudan: armia obiecuje „rząd cywilny” i „nie dostarczy „al-Bashir – RFI  ” , na temat RFI Africa (dostęp 13 kwietnia 2019 r. )
18. La Libre.be, „  Sudan: szef Tymczasowej Rady Wojskowej ogłasza swoją rezygnację i wyznacza następcę  ” (dostęp 12 kwietnia 2019 r. )
19. „  W Sudanie rezygnuje szef wywiadu  ” , o France 24 (dostęp 13 kwietnia 2019 )
20. Zone Bourse, „  Armia sudańska reorganizuje informacje, odrzuca Ibn Aoufa  ” (dostęp 20 kwietnia 2019 r. )
21. „  Sudan: Partia Bashira wzywa do uwolnienia swoich przywódców  ” , na L'Orient-Le Jour (dostęp 13 kwietnia 2019 r. )
22. „  Sudan: nowa władza wciąż próbuje przekonać – RFI  ” , o RFI Africa (dostęp 20 kwietnia 2019 )
23. „  Sudan: były prezydent Omar al-Bashir przeniesiony do więzienia w Chartumie – RFI  ” , na temat RFI Africa (dostęp 17 kwietnia 2019 r. )
24. AfricaNews, „  Kryzys polityczny w Sudanie: aresztowanie dwóch braci byłego prezydenta  ” , w Africanews (dostęp 20 kwietnia 2019 r. )
25. „  Sudan: Rada Wojskowa zwalnia prokuratora generalnego  ” , na Le Figaro (dostęp 20 kwietnia 2019 )
26. AfricaNews, „  L'ultimatum de l'AU au Sud [Morning Call]  ” , na temat Africanews (dostęp 20 kwietnia 2019 r. )
27. „  Sudańczycy utrzymują presję na ustanowienie władzy cywilnej  ” , o Francji 24 (dostęp 20 kwietnia 2019 )
28. AfricaNews, „  Sudan: Protest Leaders Want Form Civilian Authority  ” , w Africanews (dostęp 20 kwietnia 2019 r. )
29. „  Sudan: przywódca protestu zapowiada rozmowy z wojskiem  ” , na Liberation.fr (konsultacja 20 kwietnia 2019 r. )
30. Magazyn Le Point, „  W Sudanie rada wojskowa jest zobowiązana” do przekazania władzy ludowi „  ” w The Point (dostęp 21 kwietnia 2019 r. )
31. „  Sudan: w obliczu armii protest się nasila  ” , na Le Monde.fr (konsultacja 22 kwietnia 2019 r. )
32. „  Sudan: demonstranci wezwani do zniesienia blokad drogowych, afrykański szczyt w Kairze  ” , na ARTE (dostęp 22 kwietnia 2019 r. )
33. „  Afrykańskie szczyty nadzwyczajne we wtorek w Kairze w Sudanie i Libii  ” , w TV5MONDE (dostęp 22 kwietnia 2019 r. )
34. „  Sudan: al-Sisi apeluje o nowy termin przyznany wojsku – RFI  ” , na temat RFI Africa (dostęp 23 kwietnia 2019 r. )
35. Planowany milionowy marsz w Chartumie w celu utrzymania presji na wojsko , Zachód-Francja, 25 kwietnia 2019
36. Sudan: sześciu zabitych w miarę postępu dyskusji , Ouest-France, 14 maja 2019 r.
37. Nagle: sześciu zabitych w Karthoum na uboczu demonstracji , Wyzwolenie, 13 maja 2019
38. Le Point, magazyn, „  Sudan: generałowie tymczasowo zawieszają dyskusje na temat przemian politycznych  ” , na temat Le Point (dostęp 16 maja 2019 r. )
39. AFP , „  Sudan: protestujący niechętnie demontują barykady w Chartumie  ” , na La Croix ,17 maja 2019 r.(dostęp 14 czerwca 2019 )
40. „  Wznowienie dyskusji o transformacji zaplanowane na niedzielę w Sudanie  ” , w TV5MONDE (dostęp 19 maja 2019 )
41. Le Point Afrique, „  Sudan: protestujący zdecydowani mieć cywila na czele przemian  ” , na temat Le Point (dostęp 19 maja 2019 r. )
42. Le Point, magazyn, „  Sudan: wznowienie dialogu na temat składu organu przejściowego  ” , na temat Le Point (dostęp 20 maja 2019 r. )
43. „  Sudan: milicja Hemetiego nie będzie już nadzorować zgromadzeń przeciwników – RFI  ” , na temat RFI Africa (dostęp 20 maja 2019 r. )
44. „  Sudan: uniemożliwiono aresztowanie byłego szefa wywiadu  ” , na L’Orient-Le Jour (dostęp 24 maja 2019 r. )
45. „  Sudan: Chartum na ulicy w oczekiwaniu na strajk generalny  ” , na Le Monde.fr (dostęp 24 maja 2019 r. )
46. „  Sudan: 2-dniowy strajk generalny ogłoszony od wtorku (protest)  ” , na Le Figaro (dostęp 25 maja 2019 )
47. Czasopismo Le Point, „  Sudan: ruch protestacyjny podzielony na „strajk generalny  ” , w sprawie Le Point (dostęp 26 maja 2019 r. )
48. „  Kryzys w Sudanie: cywile i żołnierze są bardzo blisko porozumienia – RFI  ” , o RFI Africa (dostęp 14 czerwca 2019 r. )
49. "  Strajk generalny w Sudanie w celu wywarcia presji na armię - RFI  " , na RFI Africa (dostęp 14 czerwca 2019 )
50. "  Sudan: nowa strzelanina w Chartumie pozostawia jednego zabitego i wielu rannych - RFI  " , na RFI Africa (dostęp 15 czerwca 2019 )
51. „  Sudan nakazuje zamknięcie biura Al-Dżazira, protest trwa  ” , na Le Monde.fr (dostęp 15 czerwca 2019 r. )
52. „  W Sudanie Chartum dostarczony milicji Darfuru  ” , na Le Monde.fr (dostęp 15 czerwca 2019 )
53. „Sudan: co najmniej 30 zabitych w demonstracjach brutalnie stłumionych przez armię” , jeuneafrique.com .
54. „Sudan: 60 zabitych w represjonowaniu protestu od poniedziałku” , la-croix.com .
55. „  Represje spowodowały śmierć ponad 100 osób w Sudanie w ciągu trzech dni  ” , w Le Temps (dostęp 6 czerwca 2019 r. )
56. „  Sudan: czystka stu oficerów – RFI  ” , o RFI Africa (dostęp 13 czerwca 2019 )
57. „  Sudan: demonstranci zgwałceni przez żołnierzy  ” , na www.cnews.fr (dostęp 15 czerwca 2019 )
58. „  Gdy milicje uciekają się do gwałtu na aktywistach sudańskich  ” , o France 24 (dostęp 4 lipca 2019 )
59. „  Pomiędzy patrolami, karabinami maszynowymi i krwawymi represjami, powrót do kryzysu w Sudanie  ” , na RTBF Info (dostęp 15 czerwca 2019 )
60. „W Chartumie wojsko próbuje przełamać ruch protestacyjny” , france24.com .
61. „  W Sudanie armia anuluje umowy z opozycją i wzywa do wyborów  ” , w Le Temps (dostęp 4 czerwca 2019 )
62. https://www.voaafrique.com/a/au-soudan-des-manifestants-hantés-par-la-répression-meurtrière-du-sit-in/4963405.html
63. (w) Flightradar24 , „  Live Flight Tracker - Real-Time Flight Tracker Map  ” na Flightradar24 (dostęp 5 czerwca 2019 r. )
64. Le Point, magazyn, „  Sudan: Etiopski premier w Chartumie, aby spróbować rozwiązać kryzys  ” , na temat Le Point (dostęp 11 czerwca 2019 r. )
65. „  Sudan: przywódca rebeliantów mówi, że został deportowany do Sudanu Południowego  ” , na L'Orient-Le Jour (dostęp 11 czerwca 2019 r. )
66. „  Sudan: internet cut  ” , na Le Figaro (dostęp 13 czerwca 2019 )
67. „  Sudan: nielegalni lekarze leczą ofiary represji – RFI  ” , o RFI Africa (dostęp 4 lipca 2019 r. )
68. Gérard Prunier , „  Głębokie państwo” w akcji w Sudanie  ” , o Le Monde diplomatique ,1 st wrzesień 2019(dostęp na 1 st września 2019 )
69. Paris Match, „  Sudan: nadchodzące wznowienie negocjacji po trzech dniach obywatelskiego nieposłuszeństwa  ” , na parismatch.com (dostęp 12 czerwca 2019 )
70. „  Sudan: Chartum wychodzi z paraliżu w oczekiwaniu na nowe negocjacje – RFI  ” , na temat RFI Africa (dostęp 13 czerwca 2019 r. )
71. Czasopismo Le Point, „  Sudan: generałowie u władzy przyznają, że zarządzili rozproszenie strajku  ” , na temat Le Point (dostęp 14 czerwca 2019 r. )
72. „  Sudan: żołnierze ponownie wzywają cywilów do negocjacji – RFI  ” , na temat RFI Africa (dostęp 14 czerwca 2019 r. )
73. „  Sudan: Rada Wojskowa twierdzi, że aresztowała 68 oficerów – RFI  ” , na temat RFI Africa (dostęp 14 czerwca 2019 r. )
74. Africa Point, „  Sudan: Wojskowa Rada Przejściowa plecami do muru?  » , On Le Point (dostęp 15 czerwca 2019 )
75. „  Sudan: generał obiecuje” karę śmierci „autorom rozproszenia sit-in  ” , na L'Orient-Le Jour (dostęp 17 czerwca 2019 )
76. "  Sudan: opozycja uruchamia" trzecią falę "rewolucji  " , na Franceinfo (dostęp 20 czerwca 2019 )
77. Magazyn Le Point, „  Sudan: Military Council wezwał spór do negocjacji „bezwarunkowo”  ” w sprawie The Point (dostęp 20 czerwca 2019 )
78. „  Sudan: Rada Wojskowa szuka alternatywy dla opozycji – RFI  ” , o RFI Africa (dostęp 20 czerwca 2019 )
79. „  Sudan: Protesters Accept Ethiopian Transition Proposal  ” na Slate Africa (dostęp 23 czerwca 2019 )
80. "  Sudan: protest otrzymał nowy plan transformacji Etiopia-UA  " , na L'Orient-Le Jour ,27 czerwca 2019 r.(dostęp 7 lutego 2020 r. )
81. „  Sudan: reżim wojskowy unika etiopskiej propozycji zakończenia kryzysu – RFI  ” , na temat RFI Africa (dostęp 24 czerwca 2019 r. )
82. „  Przejście w Sudanie: negocjacje utknęły – JeuneAfrique.com  ” , na JeuneAfrique.com (dostęp 3 lipca 2019 r. )
83. „  Sudan: sąd nakazuje koniec blokowania internetu (prawnik)  ” , w TV5MONDE (dostęp 26 czerwca 2019 r. )
84. „  Sudan: weteran opozycji odrzuca wezwanie protestujących do demonstracji  ” , w TV5MONDE (dostęp 27 czerwca 2019 r. )
85. https://www.voaafrique.com/a/crise-soudanaise-la-police-disperse-des-étudiants-manifestant-près-du-palais-présidentiel/4976112.html
86. „  Sudan: aresztowanie kilku liderów opozycji – RFI  ” , na temat RFI Africa (dostęp 30 czerwca 2019 )
87. „  Sudan: siły bezpieczeństwa zapobiegają konferencji prasowej protestujących  ” , na Le Monde.fr (dostęp 30 czerwca 2019 r. )
88. "  Przemiany polityczne. Sudan sprowadza się mocno na ulicach domagają się władzy cywilnej  " , na Międzynarodowym Courier (obejrzano 1 st lipca 2019 )
89. „  Wydarzenia w Sudanie jest kilka zabitych i dziesiątki rannych - RFI  ” na RFI Afryce (obejrzano 1 st lipca 2019 )
90. magazyn Le Point "  Sudan protest oskarżając generałów zostały brutalnie stłumione protesty  " na The Point (obejrzano 1 st lipca 2019 ) .
91. Le Point, magazyn, „  Sudan: generałowie i protestanci zaproszeni do rozmów w środę  ” , na temat Le Point (dostęp 3 lipca 2019 r. )
92. Le Point, magazyn „  Sudan: wznowienie negocjacji między generałami a protestem  ” , na temat Le Point (dostęp 4 lipca 2019 )
93. „  Sudańscy licealiści demonstrują na rzecz „rządu cywilnego  ” w Le Figaro (dostęp 7 lipca 2019 r . ) .
94. „  W Sudanie wysoka cena rewolucji dla rodzin w żałobie  ” na stronie LExpress.fr (dostęp 13 lipca 2019 r . ) .
95. „  Sudan: za kulisami umowy przejściowej – RFI  ” , o RFI Africa (dostęp 10 lipca 2019 )
96. Le Point, magazyn, „  Obchody w Sudanie po porozumieniu przejściowym między żołnierzami a protestującymi  ” , na temat Le Point (dostęp 7 lipca 2019 r. )
97. „  W Sudanie generałowie i przywódcy protestu osiągają porozumienie w sprawie organu przejściowego  ” , na Le Monde.fr (dostęp 6 lipca 2019 r. )
98. „  Porozumienie przejściowe w Sudanie: strony już pozycjonują się na przyszłość – RFI  ” , na RFI Africa (dostęp 8 lipca 2019 r. )
99. „  Sudan: ku rozwiązaniu Tymczasowej Rady Wojskowej – RFI  ” , o RFI Africa (dostęp 10 lipca 2019 r. )
100. „  Sudan: podpisanie umowy przejściowej już dawno spóźnione – RFI  ” , o RFI Africa (dostęp 15 lipca 2019 )
101. Czasopismo Le Point, „  Sudan: Rada Wojskowa zobowiązuje się do” stosowania „umowy przejściowej  ” , na temat Le Point (dostęp 6 lipca 2019 r. )
102. „  Powrót internetu do Sudanu: obrazy przemocy znów krążą – RFI  ” , na RFI Africa (dostęp 12 lipca 2019 r. )
103. Magazyn Le Point, „  Po przywróceniu Internetu Sudańczycy ponownie przeżywają terror represji  ” , na temat Le Point (dostęp 17 lipca 2019 r. )
104. Le Point, magazyn „  Sudan: udaremniona „próba zamachu stanu” potwierdza generała  ” na Le Point (dostęp 12 lipca 2019 r. )
105. "  Sudan: kilka aresztowań po foliowane" zamachu "z 11 lipca - RIF  " , na RFI Afryce (dostęp 27 lipca 2019 ) .
106. Le Point, magazyn, „  Wenezuela: tysiące demonstrantów popierających Maduro przeciwko Wysokiemu Komisarzowi Praw Człowieka  ” , na temat Le Point (dostęp 13 lipca 2019 r. )
107. „  Sudan: cywil zabity i 7 osób rannych przez paramilitarne  ” , na temat Le Figaro (dostęp 15 lipca 2019 r. )
108. „  Przywódcy wojskowi i protestujący zgadzają się na porozumienie w Sudanie  ” , na temat Francji 24 (dostęp 17 lipca 2019 )
109. „  Sudan: protest odmawia” absolutnego immunitetu „generałów  ” , w TV5MONDE (dostęp 17 lipca 2019 r. )
110. Czasopismo Le Point, „  Sudan: odroczenie planowanych rozmów z potęgą wojskową  ” , o Le Point (dostęp 19 lipca 2019 )
111. „  Sudan: zatrzymany zmarł w wyniku tortur, według komisji lekarzy  ” , na L’Orient-Le Jour (dostęp 21 lipca 2019 r. )
112. „  Sudan: Setki studentów domaga się sprawiedliwości dla swoich zabitych towarzyszy  ” , na L'Obs (dostęp 25 lipca 2019 r. )
113. „  Sudan: śledztwo dotyczy sił paramilitarnych w represjonowaniu strajku okupacyjnego z 3 czerwca  ” , w sprawie Francji 24 ,28 lipca 2019(dostęp 30 lipca 2019 ) .
114. „  w Sudanie, apele opozycji do demonstracji po śmierci licealistów  ” , na France 24 ,29 lipca 2019 r.(dostęp 30 lipca 2019 ) .
115. Le Point, magazyn, „  Sudan: bez negocjacji We wtorek, dowódca wojskowy potępia śmierć demonstrantów  ” , w Le Point , lepoint.fr,30 lipca 2019(dostęp 30 lipca 2019 ) .
116. "  W Sudanie nowa strzelanina zabija co najmniej cztery osoby podczas demonstracji  " , we Francji 24 ,1 st sierpień 2019(dostęp 2 sierpnia 2019 ) .
117. Le Point, magazyn „  Nie kluczowy dla władzy cywilnej w Sudanie  ” , o Le Point , lepoint.fr,3 sie 2019(dostęp 6 sierpnia 2019 r . ) .
118. „  W Sudanie władza cywilna będzie obowiązywać 18 sierpnia  ” , na L'Obs ,4 sie 2019(dostęp 6 sierpnia 2019 r . ) .
119. „  Sudan: Rada Wojskowa podejmuje pewne środki ugodowe – RFI  ” , na temat RFI Africa (dostęp 15 sierpnia 2019 r . ) .
120. „  Sudan: żołnierze i protesty podpisują historyczne porozumienie w sprawie władzy cywilnej  ” , w TV5MONDE ,17 sierpnia 2019 r.(dostęp 18 sierpnia 2019 r . ) .
121. „  Sudan: odpowiedzialny za kierowanie transformacją, utworzono Radę Suwerenną – RFI  ” , na temat RFI Africa (dostęp 21 sierpnia 2019 r . ) .
122. Sudan: zmobilizowana i heterogeniczna opozycja , Jeune Afrique , 25 kwietnia 2019 r.
123. Giovanna Lelli "  Demokratyczna upór w Sudanie  ", Le Monde Diplomatique ,Maj 2019, s.  11 ( przeczytaj online )
124. Sudan: mnożą się ataki na tłum , Le Monde , 9 kwietnia 2019 r.
125. Ariane Lavrilleux, „  Sudan: partie islamistyczne, byli sojusznicy El-Baszira, wielcy przegrani rewolucji  ” , w Le Point (dostęp 26 maja 2019 r. )
126. "  Sudan. Czerwony punkt na strzałce rewolucji  ” , na L'Humanité ,15 maja 2019 r.
127. „  Sudan: nowe demonstracje, Bashir broni sił bezpieczeństwa  ” , na www.la-croix.com ,20 stycznia 2019 r.(dostęp 7 lutego 2020 r. )
128. „  Powstanie w Sudanie: Czy ten afrykański naród oferuje okno nadziei na przyszłość?  » , W Salonie ,27 stycznia 2019 r.(dostęp 7 lutego 2020 r. )
129. „  Internauci mobilizują się, by wesprzeć Sudan, ze zdjęciami niebieskich profili  ” , na L'Obs (dostęp 14 czerwca 2019 r. )
130. „  #BlueForSudan: historia hashtagu solidarności z sudańskimi protestującymi  ” , France 24 (dostęp 17 czerwca 2019 r. )
131. „  Demonstracje w Sudanie: represje wymierzone są także w niektóre zawody  ” , na RFI ,26 stycznia 2019(dostęp 7 lutego 2020 r. )
132. "  Sudan. 37 protestujących zabitych w ramach rządowego tłumienia demonstracji  ” , na stronie www.amnesty.org (dostęp 7 lutego 2020 r. )
133. „  Sudańska policja rozpędza demonstrantów maszerujących w kierunku prezydentury  ” , o Francji 24 ,17 stycznia 2019 r.(dostęp 7 lutego 2020 r. )
134. „  Sudan: Omar al-Bashir oczekiwany w Katarze na tle protestów w jego kraju – Jeune Afrique  ” ,22 stycznia 2019(dostęp 7 lutego 2020 r. )
135. „  Ruch protestacyjny zapala się w Sudanie  ” , na Le Monde.fr (dostęp 21 kwietnia 2019 )
136. „  Sudan: co najmniej 90 zabitych w ciągu czterech miesięcy protestów, według komitetu lekarzy – La Libre Afrique  ” , na temat La Libre Afrique (dostęp 16 maja 2019 r. )
137. „  W Sudanie co najmniej 30 zabitych w ataku rządzącej armii na demonstrantów  ”, Le Monde ,3 czerwca 2019( przeczytaj online , konsultacja 3 czerwca 2019 r. )
138. „  Represje w Sudanie spowodowały śmierć 101 osób, według nowego raportu  ” , na Liberation.fr (konsultacja 5 czerwca 2019 r. )
139. „  Sudan: ponad 800 aresztowań od początku kryzysu – JeuneAfrique.com  ” , na JeuneAfrique.com (dostęp 21 kwietnia 2019 r. )
140. Le Point, magazyn „  Sudan: intronizacja nowego ciała transformacji  ” , na stronie Le Point , lepoint.fr,21 sierpnia 2019 r.(dostęp 21 sierpnia 2019 ) .
141. Sudan: zainwestowany tymczasowy premier , Le Figaro , 21 sierpnia 2019 r.
142. Le Point Afrique, „  Sudan – Abdalla Hamdok: wyzwania gospodarcze, którym musi sprostać  ” , na stronie Le Point , lepoint.fr,25 sierpnia 2019(dostęp 25 sierpnia 2019 ) .
143. Magazyn Le Point, „  Rząd Sudanu musi zostać ogłoszony do czwartku  ”, na stronie Le Point , lepoint.fr,3 września 2019 r.(dostęp 3 września 2019 r . ) .
144. Czasopismo Le Point, „  Sudan: Abdallah Hamdok przedstawia pierwszy rząd po Bashirze  ” , na stronie Le Point , lepoint.fr,5 września 2019 r.(dostęp 5 września 2019 r . ) .
145. Le Point, magazyn, „  Sudan: Abdallah Hamdok przedstawia swój rząd, pierwszy po Bashir  ” , w Le Point , lepoint.fr,5 września 2019 r.(dostęp 5 września 2019 r . ) .
146. „  W Sudanie zaprzysiężony jest pierwszy rząd postbaszirski  ” , we Francji 24 (dostęp 10 września 2019 r. )
147. AfricaNews, „  UA znosi zawieszenie Sudanu po utworzeniu rządu cywilnego  ” , w Africanews (dostęp 7 września 2019 r. )
148. „  Sudan: demonstracja w Chartumie na rzecz zmarłych z represji  ” , w Le Figaro (dostęp 15 września 2019 )
149. „  Sudan: Czystka kacyków byłego reżimu trwa  ” , na RFI (dostęp 2 listopada 2019 r. )
150. RFI, „  Sudan: wiece domagające się zakazu byłej partii rządzącej  ” , na temat RFI (dostęp 2 listopada 2019 r. )
151. „  Sudan: rodziny” męczenników rewolucji „żądają sprawiedliwości – Le Point  ” , na Le Point , lepoint.fr,23 grudnia 2019(dostęp 24 grudnia 2019 r . ) .
152. „  Rocznica porozumienia przejściowego w Sudanie: ludność domaga się szybszych reform  ” , na Abidjan.net (dostęp 19 sierpnia 2020 r . ) .
153. La-Croix.com, „  Sudańczycy chcą prawdziwego przejścia do władzy cywilnej  ” , na La Croix , lacroix.journal,18 sie 2020(dostęp 19 sierpnia 2020 r . ) .
154. (en) Jen Kirby, „  Sudan sprawa znaki podziału władzy jako jej były dyktator trafi do sądu  ” , Vox ,19 sierpnia 2019( przeczytaj online )
155. Jean-Philippe Rémy, „  Jak żołnierze i przeciwnicy zgodzili się na przemiany polityczne w Sudanie  ”, Le Monde ,5 lipca 2019( przeczytaj online )
156. Eliott Brachet, „  W Paryżu konferencja wspierająca przemiany w Sudanie i ożywienie bezkrwawej gospodarki  ”, Le Monde ,16 maja 2021( przeczytaj online )
157. Leyla Dakhli, „  Kobiety zbudowały obecność w rewolucyjnych aspiracjach świata arabskiego  ”, Le Monde ,27 lutego 2021( przeczytaj online )

Powiązane artykuły

• Protest w Sudanie w latach 2010-2013
• 11 kwietnia 2019 r. zamach stanu w Sudanie
• Masakra w Chartumie
• Alaa salah