Wurlitzer elektryczny fortepian jest 64-key instrument muzyczny , którego dźwięki są wytwarzane przez młotów uderzających małych ostrzy metalowych. Jego niepowtarzalne brzmienie można odnaleźć w wielu utworach od lat 70. XX wieku . Mniej stosowany w muzyce popularnej niż pianino elektryczne Rhodes , jest szeroko stosowany w szkołach muzycznych i jest charakterystycznym elementem brzmienia grupy Supertramp . Ray Charles , Steely Dan , Daft Punk , The Doors , Sun Ra i Neil Young również z niego korzystali. Choć podobny do Rhodesa , ma własne brzmienie, czasem podobne do gitary elektrycznej z agresywną energią w basie. Przy 64 klawiszach jego zakres odpowiada zakresowi fortepianu (88 klawiszy) minus dwie oktawy, najwyższa i najniższa.
Urodzony w 1890 roku w Stanach Zjednoczonych Ben F. Meissner opracował w połowie lat 30. nowe koncepcje zastosowań elektrycznych do produkcji muzyki . Opatentował swoje pomysły w 1932 roku i przyznał prawa do reprodukcji wielu swoich rewolucyjnych pomysłów. Wśród tych pomysłów znalazły się komponenty do telewizji , przewód elektronowy i zasada Wurlitzera: pianino elektryczne.
Podejście Meissnera polegało na umieszczeniu przetwornika elektromagnetycznego na każdej strunie zwykłego fortepianu akustycznego . Następnie umieścił metalowe pręty, w które wdmuchiwał powietrze, aby uzyskać mocniejszy dźwięk. Jego koncepcja zainteresowała kilku producentów fortepianów w całym kraju. Następnie sprzedał swój pomysł firmie Everett Piano, która miała produkować jego oryginalne pomysły. Ale zamiast rozwijać pianino elektryczne, wynaleźli organy elektryczne. Zdając sobie sprawę z zainteresowania pomysłami Meissnera, Wurlitzer postanowił pójść dalej i zaowocował produkcją elektrycznego pianina podobnego do Rhodesa . Hit Mercy, Mercy, Mercy! przez Joe Zawinul grał na Wurlitzer.
Chociaż podobny w konstrukcji i projekcie do Rhodesa , Wurlitzer miał pewne różnice, zwłaszcza jeśli chodzi o najnowsze modele. Był lżejszy, a przez to łatwiejszy w transporcie. Ponadto zawierał wbudowany głośnik, a także tremolo , których nie miały wczesne modele Rodos „Stage”.
Pierwszy Wurlitzer pojawił się na początku lat 50., a Wurlitzer był pierwszym producentem, który wprowadził na rynek ten typ pianina elektrycznego. W 1956 roku zespół Sun Ra i Demons z Play stworzył pierwszy album używający Wurlitzera . W 1959 roku hit Raya Charlesa z piosenką What'd I Say w znacznym stopniu przyczynił się do wprowadzenia na rynek fortepianu Wurlitzera. Jego sukces szybko rósł, by osiągnąć swój szczyt w latach 60. i 70. XX wieku .
Model 110 miał 64 klawisze. Seria 100 stała się sławna dzięki ówczesnym artystom i wykonywanym przez nich utworom. Chociaż te wczesne modele (seria 100 ) miały dobre wyczucie i czułość, były raczej trudne do dostrojenia. Naprawiliśmy ten problem w serii 200 : stroiki nie rozstrajały się i były szeroko stosowane w szkołach muzycznych.
Trudno jest znaleźć dzisiaj tych fortepianów w dobrym stanie, nie są one niestety jak stosować jak poprzednio, ale jest możliwe, aby znaleźć dźwięk Wurlitzer 200A w pianin cyfrowych, szczególnie na Korg i Clavia klawiatur. Czy Yamaha , ale także na oprogramowaniu Apple , GarageBand i Logic Pro . Na rynku wtórnym wciąż można je znaleźć.
Wurlitzer to trudny instrument do strojenia. Młotki uderzają w stroiki (małe metalowe listwy), które mają precyzyjny szablon. Na końcu tych trzcin znajduje się mały blaszany kopiec w kształcie piramidy. Kiedy nuta na klawiaturze się rozstroi, czasami konieczne jest dodanie lub usunięcie cyny na stroiku. Prawie ćwierć tonu możemy jednak zyskać, regulując położenie stroika, a zwłaszcza jego dokręcanie bez użycia lutownicy. Im bardziej zaciskamy stroik, tym bardziej wzrasta tonacja. Nie dokręcaj zbyt mocno, ponieważ nakrętki są kruche (klucz 8 jest odpowiedni, nawet jeśli amerykański standard nie do końca odpowiada). Zdarza się, że te dość delikatne stroiki pękają. Ponieważ te klawiatury są stare, stroiki są drogie i bardzo trudne do znalezienia. Aby wymienić stroik (technika stosowana przez grupę Supertramp):
Często zdarza się, że Wurlitzer, w przeciwieństwie do Rhodes, jest używany z efektami nadającymi mu dźwięk, który czyni go nierozpoznawalnym: Wurlitzer w połączeniu z echem jest więc powszechnie używany w celu uzyskania efektu muzycznego zwykle zarezerwowanego dla gitar: piosenka nie Believe in You z Talk Talk to jeden z wielu przykładów. Możemy porównać dźwięk uzyskany przez Talk Talk na gitarze Davida Gilmoura w utworze Pink Floyd Another Brick in the Wall (Part. 1) , ale efekt Wurlitzera jest znacznie bardziej spektakularny.
Ponadto Wurlitzer w połączeniu z nie mniej znanym bi-phasem Mu-Tron (podwójnym fazerem), podczas grania z wciśniętym pedałem sustenuto tworzy specjalną atmosferę dźwiękową: brzmienie smyczkowe typu „zespołu smyczkowego”, ale dynamiczne. Powstałe tony bardzo różnią się od tych, dla których fortepian został pierwotnie zaprojektowany.
Nie sposób przytoczyć wszystkich nagrań przy użyciu elektrycznego pianina Wurlitzera. Niemniej jednak niektóre z najbardziej znanych to: