W fosfazeny stanowią klasę związków chemicznych mających co najmniej jedno podwójne wiązanie pomiędzy atomem pięciowartościowe fosforu oraz atomu azotu, przy czym synonimy iminophosphoranes lub imidów fosfinowych .
W syntezie organicznej termin fosfazen jest często używany do określenia podklasy związków, w których atom fosforu jest związany z trzema innymi atomami azotu. Te związki są zaskakująco stabilne i wykazują niezwykłą zasadowość , co czyni je jednym z najwybitniejszych przykładów obojętnej organicznej superzasad .
Zasady fosfazenowe są zasadami słabo nukleofilowymi, silniejszymi niż powszechnie stosowane aminy lub amidyny, takie jak trietyloamina lub DBU . Protonowaniu nie występuje przy atomie azotu, fosforu, ale wiązanie atomu iminophosphorane przeciwieństwie zasad Verkade'a których struktura jest wystarczająco blisko.
Fosfazeny stały się popularnymi odczynnikami w chemii organicznej. Jednym z najbardziej znanych jest BEMP o pK z kwasem sprzężonego 27,6 w acetonitrylu i Schwesinger w bazowej t-Bu-P4 (PK BH + = 42,7).
t-Bu-P4
Najlepsza praktyka zarządzania środowiskowego
Zasady fosfazenowe mogą również umożliwiać miareczkowanie kwasów w rozpuszczalnikach niewodnych, ich zaletą jest to, że pozostają one bardzo mocne w wielu rozpuszczalnikach, że ich sprzężony kwas jest obojętny i nie tworzy wiązania wodorowego .
Chociaż niezbyt nukleofilowy, t-Bu-P4 został użyty w nukleofilowym dodatku do piwaldehydu (poniżej). Aktywna nukleofil wydaje się, że gatunek phosphazenium posiadające pełny ładunek na sp 2 węgiel z węglowodoru aromatycznego fragmentu .