Naturalny ultramaryna lub prawdziwy ultramaryna pochodzi od szlifowanie grzywny lapis lazuli kamień . Złożony z niebieskiego lazurytu (nie mylić z azurytem ) i pirytu żelaza, minerał ten powstaje w wyniku fuzji wulkanicznej. W dziedzinie renowacji dzieł sztuki nazywany jest lapisem , aby odróżnić go od syntetycznej ultramaryny, która jest identyczna chemicznie, ale o nieco innym zabarwieniu ( PRV ).
Był on używany w Europie od XII -tego wieku, w iluminacji , importowane ze Wschodu, gdzie prawdopodobnie został już złożony przez Arabów. Na początku renesansu zaczęto go produkować w Europie. Ekstrakcja pigmentu rzeczywiście wymaga długich operacji. Mielenie lapis lazuli daje tylko mieszaninę, z której należy oddzielić azuryt. „Przygotowaliśmy mieszankę gipsu, żywicy, oleju i wosku, która dzięki właściwościom powierzchni zatrzymywała zanieczyszczenia” . Fizyczny proces, który umożliwia to oddzielenie, nie jest w pełni zrozumiały ( Ball 2010 ). Uzyskany błękit różnił się kolorem, a zwłaszcza intensywnością. Cena pigmentu była bardzo wysoka; twierdzono, że przewyższa złoto.
W 1826 roku Francuz Jean-Baptiste Guimet i niemiecki Christian Gmelin opracowali oddzielnie proces syntezy błękitu ultramarynowego . Produkowany przemysłowo syntetyczny pigment mineralny, Guimet blue , jest chemicznie identyczny z naturalnym pigmentem, ale jego kolor jest nieco inny, głównie ze względu na kształt ziaren.