Maternus | ||
![]() Rzymscy żołnierze zaangażowani w torbę wioski, koniec II e s., Kolumna Marka Aureliusza , fragment reprodukcji autorstwa Pietro Santi Bartoli , 1704. | ||
Narodziny | nieznany |
|
---|---|---|
Śmierć | v. 187 |
|
Stopień | Rzymski żołnierz | |
Konflikty | Desert War lub Maternus Revolt |
|
Inne funkcje | Przywódca powstańców | |
Maternus , który zmarł około 187 r. , Jest rzymskim żołnierzem, który będąc dezerterem, a następnie bandytą pod rządami Kommodusa , prowadzi zbrojną rewoltę znaną jako „ bunt Maternus ” lub „ wojna dezerterów ”, która w ślad za Romanem historiografia, kampanie szumowiny i miasta Galii , Hispania i Decumatic Fields między 185 a 187 .
Według rzymskiego historiografa Herodiana , po zorganizowaniu oporu przeciwko jego żołnierzom, Maternus udał się do Rzymu z zamiarem zamordowania cesarza podczas świąt Hilarii, ale fanatyczny spisek krewnych zostaje udaremniony w ostatniej chwili, a dezerter stracony. . Ten epizod, który współczesne badania bywają uważane za fikcyjny, czasami sprawia, że zalicza się go do grona rzymskich uzurpatorów .
Chociaż przyczyny, zakres i scena z tych wydarzeń - narracja, która podąża za tradycyjną narrację poprzednich powstań - są niepewne, część współczesnej historiografii widział bunt Maternus jako zapowiedź epidemii bandytyzm czele. Bagaudowie plagą zachodnią Roman Imperium w III e i IV TH wieków.
O znanych elementach Maternusa pisze głównie historiograf Herodian (ok. 170-ok. 250) - który prawdopodobnie czerpał z zaginionych już elementów Dion Cassius (ok. 155-ok. 235) - oraz autor Historia Augusta (koniec IV th wieku), inspirowany się Heroda i daje te wydarzenia „Wojna Dezerterzy” ( bellum desertorum ).
Historia proponowany przez Heroda następuje stosunkowo konwencjonalne ramy narracji precedensy dla której nie można znaleźć w opowieści o buntów Eunus i Athenion , od Spartakusa lub nawet od fanatyka Jana z Gischala w procesie literackim, który ma tendencję do maskowania ignorancję fakty lub brak spektakularnych wydarzeń. Ponadto określenie latronów („bandytów”) zastosowane do Maternusa i jego kumpli odzwierciedla relacje Tacyta dotyczące buntu Tacfarinas za panowania Tyberiusza i piractwa Gannascus pod rządami Klaudiusza.
Jeśli zakwestionowano historyczną prawdziwość faktów dotyczących buntu Maternus i istnienie samego bohatera, ten ostatni uosabia jednak archetyp charyzmatycznego przywódcy-rozbójnika, który był w stanie zebrać wystarczająco podobnie myślących ludzi, aby zrealizować udany projekt. , stosunkowo udane powstanie zbrojne.
Niektórzy współcześni uczeni, ten bunt pokazuje instalację endemicznego bandytyzmu i Maternusa zainspirowały wybuchowi bandytyzmu, który trwający nad III E i IV TH wieków Zachodniego Cesarstwa Rzymskiego z exactions z bagaudowie chociaż charakter tej przyczynowości pozostaje przedmiotem dyskusji lub nawet zakwestionował, pozostawiając pytanie otwarte.
Przyczyny buntu Maternus nie są dokładnie znane, co sprowadza historyków do domysłów na ten temat. Może mieć swój początek w polityce rekrutacji wojsk cesarza Marka Aureliusza , ojca Kommodusa , w następstwie różnych kryzysów militarnych, zdrowotnych i ekonomicznych, jakich Cesarstwo Rzymskie przeżywało w tym czasie, zwłaszcza w części nadreńsko-naddunajskiej i Wschód.
Maternus jest rzymskim żołnierzem kwaterującym nad brzegiem Renu, jednym z regionów, w których, przy granicach wschodnich i naddunajskich, skoncentrowano wysiłki militarne od czasu Marka Aureliusza, wymagające rekompensaty za siłę roboczą, którą zajęły się kampanie - w szczególności te wojny marcomanes. - i epidemie przez przymusowego naboru nowych pracowników jak również przedłużenie rejestracji legionistów, którzy ukończyli już swoje lata służby. Ten przymusowy pobór, a także rekrutacja odmiennych elementów - gladiatorów, niewolników, niemieckich najemników, dalmatyńskich rozbójników ... - mniej skłonnych do lojalności wojskowej niż ochotnicy, skutkowały coraz większą dezercją.
To w tym kontekście w pierwszych latach 180 roku rozgrywa się dezercja Maternusa, żołnierza opisywanego jako śmiałego i ognistego, który winny serii występków, wymyka się rygorom wojskowej sprawiedliwości i zbiera do siebie innych dezerterów, z którymi szybko sformował duży oddział, z którym stanął na czele, by zaangażować się w rozbójnictwo, oddział wkrótce powiększony przez odtajnione jednostki. Nawet jeśli źródła nie są jednoznaczne na tle społecznym wydarzeń, można przypuszczać, że są to prawdopodobnie jednostki dotknięte kryzysem gospodarczym - Imperium zna wtedy kilka fal niedoborów żywności i rozprzestrzeniających się ze Wschodu epidemii, które wywołały głęboki niepokój społeczny prowincje zachodnie - w tym chłopi rekrutowani podczas grabieży majątków rolniczych ich panów, ale także pozbawieni środków mieszczanie, rzemieślnicy czy robotnicy bezczynni.
Maternus, doświadczony żołnierz, organizuje i dyscyplinuje tych ludzi, zapewniając im wojskowy nadzór i szkolenie, do tego stopnia, że żołnierze są wystarczająco zaopatrzeni, aby po przeczesaniu wsi zaatakować kilka miast Galii i Hispanii, z których pochodzą zwolnieni więźniowie. , wciąż powiększają swoje szeregi. Jeśli możemy datować na lata 185 i 186 punkt kulminacyjny zjawiska, którego rozwój musiał być stosunkowo długi, to ani przebieg wydarzeń, ani odnośne obszary geograficzne nie są dokładnie znane.
Wydaje się jednak, że Maternus uniknął, przynajmniej początkowo, solidnie uzbrojonych dwóch prowincji dolnej i górnej Germanii , aby skoncentrować swoje okrucieństwa w dwóch prowincjach, które zaznały pokoju od ponad stu lat - ostatnia rewolta o znaczeniu w tych prowincjach. terytoria sięgające lat 69-70 - w związku z czym mają niewiele żołnierzy i umocnień: Galii Lyonnaise w rzeczywistości jest tylko kohorta miejska licząca zaledwie pięćset jednostek, podczas gdy Akwitania nie ma już nawet żołnierzy.
Oddział staje się wystarczająco silny, aby Maternus mógł podjąć atak i oblężenie legionu VIII e Augusta stacjonującego w Argentoratum ( Strasburg ). Jeśli chodzi o wyniku oblężenia, niektórzy naukowcy zapewniają, że obóz z VIII th legion został spalony w tym czasie, podczas gdy inni uważają, że nie powiodła się i że odporność na atakujących, który oszczędza do legionu tytuł Pia Fidelis Constans Commoda . Bądź co bądź, kłopoty zatem wziąć na tyle ważne, że cesarz Kommodus mocno napomina prezesów nakazującej im sprzeciwiać żołnierzy do co teraz przypomina prawdziwą armię, zmieniając charakter wywrotową., Że „bandyci” ( latrons ) mające stać się „wrogami” państwa ( gospodarzami ), aktorami „wojny dezerterów”.
Gubernator Lyonnaise Septime Sévère , pomagający zgodnie z Historią Auguste de Pescenius Niger , następnie koncentruje swoje wysiłki na buncie z podobnymi skutkami, podczas gdy ze swojej strony miasta organizują opór, zbierając milicję. Wygląda na to, że ostatecznie po zwycięskiej interwencji dwóch legionów Górnej Germanii dowodzonych przez legata Marcusa Helviusa Clemensa Dextrianusa i Clodiusa Albinusa armia Maternus zostaje rozwiązana i przywrócony zostaje spokój.
Możliwe, że Maternus zginął w tych bitwach, ale według Herodiana pozostaje niepokonany, a historiograf kontynuuje historię dezertera, inscenizując w drugiej części swojej relacji nieudaną próbę przejęcia władzy przez zabójstwo Kommodusa, próbę że sytuuje się w marcu 187 roku.
W następstwie zorganizowanego oporu najbardziej doświadczone elementy zbuntowanego oddziału zinfiltrowałyby Włochy w małych grupach na rozkaz Maternusa, który z zamiarem uzurpowania cesarskiego tronu zamierza dotrzeć do Rzymu, aby zdławić cesarza przebiegłością. ponieważ jego armia nie była w stanie ryzykować otwartej konfrontacji z włoskimi legionami i nie mógł liczyć na podniesienie ludu rzymskiego lub pretorianów , wiernych popularnemu Commodusowi.
Punkt zborny żołnierzy Maternus jest ustalony w Urbs, gdzie odbywa się między 15 i 28 marcauroczystości ku czci Magna Mater Cybele i jej syna Attisa . W szczególności24 marca, Gdy matryc Sanguinaria ( „dzień krwi”) obchodzi kastracji i śmierć Attis powodujące popularnych pokazów mistycznego histerii i przebraniu z eunuchów kapłanem Kybele jak kobiety ; następnie następnego dnia obchody zmartwychwstania bóstwa podczas Hilarii są pretekstem do radosnej i rozwiązłej uczty, która gromadzi tysiące Rzymian, naznaczoną karnawałową fantazją, w której każdy może ubierać się według własnego uznania, nawet w naśladowanie ważnych osobistości.
Punktem kulminacyjnym dnia jest procesja podążająca za cudownym posągiem Kybele, na czele której rzymskie elity w ceremonialnym stroju towarzyszą zamaskowanemu cesarzowi, każdy pozornie wystawiający swoje bogactwa na cześć bogini. Chcąc wykorzystać tę mieszankę gatunków i pozycji, świątecznego szaleństwa i pod przykrywką zwykłych przebrań do dnia dzisiejszego, Maternus planuje przebrać się z niektórymi ze swoich ludzi w gwardii pretoriańskiej , aby zbliżyć się do procesji. imperialny, by rzucić zaklęcie na Commodusa.
Ale ten plan jest lekceważony przez niektórych zwolenników Maternusa - bardziej motywowanych zazdrością o tego, którego „powinni [w przyszłości] cierpieć jako pan i cesarz, a nie bandyta”, tylko po to, by chronić cesarza - i ten ostatni został aresztowany przez prawdziwych pretorianów, a następnie natychmiast ścięty, podczas gdy „jego zwolennicy ponieśli kary, na jakie zasłużyli”. Według Herodiana atak ten nie był pozbawiony konsekwencji dla cesarza, który następnie otoczył się jeszcze liczniejszym strażnikiem, „nie pojawia się już częściej niż rzadko publicznie i większość czasu przebywa poza murami miasta ( …), zrzekając się całkowicie wymierzania sprawiedliwości i udziału w sprawach państwa ”.
Rzeczywistość tych wydarzeń wydaje się wątpliwa kilku współczesnym badaczom, ale prawdopodobnie nie jest owocem wyobraźni Herodiana, który być może zadowalał się relacjonowaniem zaginionego epizodu Diona Kasjusza, który ten ostatni kilkakrotnie kojarzył z epizodami przebierania się w akcji. różnych bandytów. Ponadto koniec Maternus potwierdza stylistyczny proces typowy dla Heroda, zgodnie z którym bandytów można pokonać jedynie przez zdradę.