Henare tomoana
| Henare tomoana | |
| |
| Funkcje | |
|---|---|
| Członek Izby Reprezentantów | |
| Lipiec 1879 - 21 lipca 1884 | |
| Okręg wyborczy | Maori-jest (w) |
| Poprzednik | Karaitiana Takamoana (en) |
| Następca | Wi Pere (en) |
| Członek Rady Legislacyjnej | |
| 24 czerwca 1898 - 20 lutego 1904 | |
| Biografia | |
| Imię urodzenia | Tomoana |
| Data urodzenia | niepewny |
| Miejsce urodzenia | Heretaunga |
| Data śmierci | 20 lutego 1904 |
| Narodowość |
ngati te whatu-i-apiti (en), a następnie Nowa Zelandia |
| Partia polityczna | bez etykiety |
| Dzieci | Sparuj Tomoana |
Henare Tomoana , urodzona jako Tomoana prawdopodobnie w Heretaunga w latach dwudziestych XIX wieku lub na początku lat trzydziestych XIX wieku, zmarła dnia20 lutego 1904, jest wodzem i politykiem plemienia Nowej Zelandii .
Biografia
Urodzony w maoryskiej arystokracji przedkolonialnej Nowej Zelandii (wyspy te stały się kolonią brytyjską w 1840 r.), Jest trzecim synem Te Rotohengi, córki Hawea, prestiżowego wodza iwi (plemienia) Ngati Te Whatu -i-apiti (w) . Jest również powiązany z iwi Ngati Kahungunu . W dzieciństwie Ngati Te Whatu-i-apiti skutecznie stawiali opór najazdom innych plemion na ich ziemie w ramach wojen muszkietowych . Nawrócił się na chrześcijaństwo w nieznanym terminie, i wziął imię Henare (formularz Maori Henryka) przy jego chrzcie . Żonaty trzykrotnie, ma trzynaścioro dzieci ze swoją trzecią żoną, Akenehi (Agnes) Patoką, ale tylko dwoje go przeżyje.
W latach sześćdziesiątych XIX wieku, zadłużony u europejskich kupców, sprzedał wiele posiadanych przez siebie plemion. Zwolennik rządu kolonialnego, przewodził grupie wojowników Ngati Kahungunu i pomagał władzom wyśledzić zbiegłego rebelianta Te Kooti w 1868 i 1869 roku. W grudniu 1868 roku schwytał w szczególności buntownika pa (ufortyfikowaną wioskę) w Makaretu. Jednak w 1873 r. Wziął udział w „ruchu zaprzeczenia” zainicjowanym przez plemiona Maorysów w regionie Hawke's Bay , które uważały, że wiele transakcji sprzedaży ziemi z poprzednich lat były nielegalne i starał się o ich anulowanie, z pomocą prawnika. John John. Sheehan . W tym celu Tomoana tworzy, kieruje i publikuje cotygodniową gazetę w języku maoryskim , Te Wananga , która ukazuje się od sierpnia 1874 do grudnia 1878. Stara się wyjaśniać europejskie praktyki biznesowe i zasady prawne czytelnikom maoryskim i aktywnie opowiada się po ich stronie. przyrodni brat Karaitiana Takamoana (w) , który był wówczas zastępcą Maorysów we wschodniej części wyspy północnej do nowozelandzkiego domu przedstawicieli i popiera odrzucenie ruchu.
W czerwcu 1876 roku był gospodarzem i przewodniczącym ważnego spotkania wodzów plemiennych regionu w Pakowhai. Zgromadzeni wodzowie wyrażają swoją lojalność wobec królowej Wiktorii i wspierają coroczne zgromadzenia oraz zwiększoną reprezentację Maorysów w Izbie Reprezentantów, aby lepiej bronić ich zbiorowych interesów. Karaitiana Takamoana zmarła w 1879 roku, a Henare Tomoana wygrała wybory uzupełniające w lipcu i zastąpiła ją w parlamencie Nowej Zelandii. Rozczarowany rządem Sir George'a Graya i jego rodzimego ministra Johna Sheehana , głosuje przeciwko ich rządowi w sprawie o wotum nieufności wobec Izby, co powoduje upadek tego rządu i przyspieszone wybory parlamentarne w październiku ( w) . Henare Tomoana, ponownie wybrany na posła z ramienia Maorysów w swoim regionie, został bardzo krótko mianowany członkiem Rady Wykonawczej nowego rządu konserwatywnego premiera Johna Halla .
Jako prywatny poseł i niezupełnie opanowany język angielski, Henare Tomoana ma bardzo ograniczony wpływ na ustawodawstwo uchwalane przez Parlament. Nie udało mu się stworzyć planu rzeczywistej autonomii plemion Maorysów w zarządzaniu ich ziemiami. Jednak jego kariera polityczna dała mu ważną manę wraz z rodziną, nawet po porażce w wyborach w 1884 roku. Odegrał wiodącą rolę w tworzeniu ruchu autonomicznego Maorysów Kotahitanga (in) , którego „parlamentem maoryskim” był był gospodarzem pierwszej sesji w 1892 roku w Heretaunga. Został wybrany na przewodniczącego (przewodniczącego) tego parlamentu. W czerwcu 1893 roku przedstawił rządowi Nowej Zelandii projekt ustawy o autonomii Maorysów, przygotowany przez ten parlament. Tekst, który nie został przyjęty, wzywał do delegowania zarządzania sprawami Maorysów do parlamentu Kotahitanga, pod wyłącznym zwierzchnictwem gubernatora , przedstawiciela Korony Brytyjskiej w Nowej Zelandii. Jednak w tym samym roku uzyskał od premiera Richarda Seddona uwolnienie członków iwi Ngai Tuhoe aresztowanych za sprzeciw wobec katastru ich ziemi. Próbując ustrukturyzować Kotahitanga zgodnie z brytyjskimi standardami parlamentarnymi, Henare Tomoana ogłosił się „liderem opozycji” podczas czwartej sesji w 1895 roku.
W 1898 r. Na wniosek premiera Richarda Seddona został członkiem Rady Legislacyjnej , wyższej izby parlamentu Nowej Zelandii . Siedział tam do swojej śmierci w 1904 roku. Został pochowany w Waipatu, w obecności Richarda Seddona i Ministra ds. Ludności Maoryskiej Jamesa Carrolla . Jego syn Paraire Tomoana stał się wpływowym autorem piosenek .