Heinrich der Glichesaere (zwany także Heinrich der Gleißner , czyli przebiegły, hipokryta) to alzacki poeta z okresu średniowiecza , autor poematu narracyjnego Reinhart Fuchs , na podstawie francuskiego wiersza Le roman de Renart , pierwszej znanej bajki o zwierzętach w języku niemieckim .
Niewiele wiadomo o życiu Heinricha der Glichesaere. Bez wątpienia był prawnikiem; w istocie jego czytelników uderzyła ogromna wiedza prawnicza, którą wykazuje w swojej pracy, do tego stopnia, że uważa się ją za ważne źródło w historii prawa niemieckiego .
Jej patronem był prawdopodobnie hrabia Dabo i / lub ród Zähringen .
Wreszcie, wydaje się, że jego niepochlebny przydomek został mu przypisany wyłącznie przez skażenie oszustwem jego emblematycznego charakteru Reinharta, a nie z powodu jego rzekomej przebiegłości.
Kompozycja Reinharta Fuchsa ma miejsce około 1180 roku. Chociaż jest to adaptacja francuskiego wiersza będącego częścią wielkiego Romana de Renarta , najstarszy tekst niemiecki jest starszy niż najstarsze francuskie wersje tej powieści, które do nas dotarły. Istnieją trzy starożytne rękopisy dzieła Heinricha der Glichesaere:
Te dwa ostatnie rękopisy są bardzo wierne w porównaniu z najstarszym rękopisem; wprowadzone tam modyfikacje dotyczą najwyraźniej tylko punktów formalnych i wersyfikacyjnych. Jego tytuł to Reinhart Fuchs .
Lis na początku tego wiersza jest niczym innym jak zręcznym oszustem, którego z kolei zwykle oszukują słabsze zwierzęta. Ale to się zmienia, Renart robi groteskowe sztuczki na większości zwierząt, zwłaszcza na Wilku Ysengrinie, ale ucieka przed karą, lecząc chorego lwa. Na koniec zatruwa lwa, swojego dobroczyńcę, a wiersz kończy się refleksją na temat sukcesu, jaki osiąga się dzięki sprytowi i kłamstwu, gdy uczciwość nie jest nagradzana.
Historia jest opowiedziana w prosty, bez fanaberii sposób. W porównaniu z modelem francuskim niemiecki wiersz zawiera uproszczenia, a także uzupełnienia, a także zmodyfikowano kolejność poszczególnych odcinków, tak że utworu tego nie można traktować jako prostego tłumaczenia. W tej wyjątkowej bajce o zwierzętach niemieckiej literatury średniowiecza nie brakuje satyrycznych punktów.
Słynne późne wersje tego wiersza są w języku dolnoniemieckim . To na jednym z nich, wydaniu opublikowanym w 1498 roku w Lubece pod nazwą Reineke Fuchs , Johann Christoph Gottsched w 1752 roku, a następnie Goethe w 1794 roku, oparł się na swoich własnych wersjach Reineke Fuchsa . (Goethe czytał w dzieciństwie wersję Gottsched, bogato ilustrowana 57 akwafort przez Allart van Everdingen ).
Cały wiersz (z rękopisu z Heidelbergu) podjął i zredagował Jacob Grimm pod tytułem Reinhart Fuchs (Berlin, 1834), a wraz ze starszymi fragmentami K.Reissenberger w Altdeutsche Textbibliothek , VII (Halle) Paula , 1886). Rękopis Kalocsy został opublikowany przez Mailáth i Köffinger (Budapeszt, 1817). Jego fragmenty zostały zawarte w pracy P. Pipera , Die Spielmannsdichtung (w: Kurschner, Deutsche National Literature , II), cz. I, 287-315.