Endoskopia lub endoskopia to metoda medycynie lub przemyśle wizualnej eksploracji wnętrza ( Endon w języku greckim ) z jamy niedostępnym dla oka. Zastosowany instrument, zwany endoskopem lub fiberoskopem , składa się z tuby optycznej wyposażonej w system oświetlenia. W połączeniu z kamerą wideo może przesyłać obraz na ekran.
Endoskopia medyczna składa się z określonych badań na narząd. Może być stosowany zarówno do diagnozy, jak i interwencji ( endoskopia chirurgiczna ). Tak więc bronchoskopia to badanie oskrzeli, kolonoskopia jelita grubego, cystoskopia pęcherza moczowego, gastroskopia przełyku lub żołądka, laparoskopia brzucha itp. W miarę możliwości wykonuje się je naturalnymi środkami , w przeciwnym razie przez nacięcie.
Z kolei endoskopia przemysłowa łączy trzy technologie: borososkopię, fleksoskopię i wideoskopię i jest powszechnie stosowana do wewnętrznej kontroli turbin gazowych lub maszyn wirujących. Nazywana również „pośrednią inspekcją wizualną”, stanowi pełnoprawną nieniszczącą metodę inspekcji.
Endoskopia (termin ten został wprowadzony do języka francuskiego w 1866 r. po wynalezieniu przez Antonina Jeana Desormeaux pierwszego endoskopu w 1852 r.) poprawił swój system techniczny (endoskop) w latach 30. XX wieku. zbadaj wnętrze żołądka (gastroskop). Pod koniec lat pięćdziesiątych wprowadzenie wiązek światłowodów szklanych przewodzących światło (światłowód) umożliwiło produkcję w pełni giętkich endoskopów zwanych fiberoskopami , znacznie poszerzając możliwości zastosowania tej techniki. W latach 60. wykonywano artroskopie (poszukiwania wspólne) przy użyciu instrumentów niemieckiego Karla Storza; laparoskopia (badanie brzucha) rozwija się również w ginekologii.
Pojawienie się zminiaturyzowanych kamer i postęp wideo w latach 80. ostatecznie utorowały drogę chirurgii endoskopowej, umożliwiając wizualizację manipulacji na ekranie.
Zastosowania w środowisku przemysłowym mocno rozwinęły się pod koniec lat 70-tych do wewnętrznego sterowania silnikami lotniczymi (turbojet, turbowentylator, turbośmigłowy). Cała branża używa obecnie tego narzędzia kontroli bez demontażu lub bez niszczenia części mechanicznej.
Endoskop to rurka wyposażona w system oświetleniowy. Istnieją dwa rodzaje. Sztywny endoskop składa się z metalowej rurki o średnicy od 5 do 8 milimetrów i długości od 15 do 30 centymetrów. Służy głównie do badania stawów (artroskopia), pęcherza moczowego (cystoskopia), jamy brzusznej (laparoskopia lub laparoskopia). Elastyczny endoskop lub fiberoskop składa się ze światłowodów przewodzących światło. Jest dłuższy niż sztywny endoskop i pozwala na badanie takich narządów jak oskrzela, przełyk, żołądek, dwunastnica czy okrężnica. Endoskopy mogą być wyposażone w małe kamery, które przekazują obraz na ekran. Czasami do endoskopu dodaje się akcesoria w celu wykonania zabiegów chirurgicznych lub próbek: szczypce do chwytania i usuwania ciała obcego lub próbek tkanek, nożyczki do cięcia tkanki, szczotki do usuwania komórek, sznurówki do chwytania polipów itp.
Endoskopię można wykorzystać do postawienia diagnozy (endoskopia diagnostyczna) lub do leczenia choroby lub urazu (endoskopia operacyjna). Endoskopie wykonuje się, jeśli to możliwe, w sposób naturalny (przez usta do żołądka i oskrzeli, przez nozdrza do jamy nosowej i zatok; przez odbyt do badania okrężnicy); w przeciwnym razie nacięcie pozwala wniknąć w pewne ubytki ciała. W zależności od zastosowanych technik gesty wykonywane są w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym . Egzamin jest zwykle krótki i bezbolesny. Przy każdym użyciu i dla każdego pacjenta endoskop jest dezynfekowany, a wszystkie używane akcesoria są sterylizowane lub wyrzucane (sprzęt jednorazowego użytku).
Najczęstszym powikłaniem jest uczucie wzdęcia lub lekkiego bólu w kolejnych godzinach.
Poważne powikłania po endoskopii są wyjątkowe. Najcięższe są w szczególności perforacje przez fiberoskop badanego narządu. Są to również znieczulenia ogólne, jeśli wykonuje się to drugie. Perforacja może wymagać operacji, a także przetoczenia krwi lub pochodnych. Powikłania te mogą być natychmiastowe, ale pojawiają się również kilka dni po badaniu.
Laryngoskopia bezpośrednia wykonywana w znieczuleniu ogólnym lub miejscowym umożliwia wizualizację krtani i strun głosowych. Rhinofibroskopia umożliwia badanie jamy nosowej, krtani i gardła. Wreszcie celem sinuskopii jest obserwacja zatok szczękowych i ocena stanu błony śluzowej nosa. Badanie poprzedza znieczulenie miejscowe.
Bronchoskopia jest badanie tchawicy, oskrzeli i wyściółki śluzowej. Badanie to wykonuje pulmonolog w znieczuleniu miejscowym (spray znieczulający rozproszony w tylnej części gardła). Fiberscope wprowadza się przez usta lub nozdrze. Lekarz przeprowadza eksplorację wzrokową i w razie potrzeby może pobrać próbkę lub wyleczyć kontuzję. Egzamin trwa zwykle od 10 do 15 minut.
Kolonoskopia pozwala na wizualizację okrężnicy, a gastroskopia na wizualizację żołądka.
We Francji endoskopie wykonują gastroenterolodzy . W Wielkiej Brytanii mogą je wykonywać wyspecjalizowane pielęgniarki, gdzie jest ich blisko 350 (w 2009 r.) wykonujących te czynności.
Zarówno w Kanadzie, jak iw Stanach Zjednoczonych zabiegi endoskopowe przewodu pokarmowego wykonywane są głównie przez gastroenterologów, chirurgów jelita grubego oraz chirurgów.
Endoskopia górnego odcinka przewodu pokarmowegoEndoskopowy przełykowo-żołądkowo-dwunastnicy prowadzi się na czczo, w znieczuleniu ogólnym i trwa od 5 do 10 minut, ale rzadko znieczuleniu (z powodu nietolerancji pacjentów). Wymaga elastycznego fiberoskopu wyposażonego na końcu w kolorowy CCD i zimne światło . To nieprzyjemny, ale bezbolesny test. Pozwala na zbadanie ścian przełyku, żołądka i dwunastnicy, a także pobranie wycinków ( biopsje błony śluzowej lub zmiany, a także płynu żołądkowego...) i ewentualnie ćwiczenie gestów terapeutycznych ( hemostaza , usuwanie małych guzów, itp.). Jego główne wskazania to diagnostyka i obserwacja wrzodów trawiennych i nowotworów, pierwotnych zmian przełyku (nowotwory) lub wtórnych do refluksu żołądkowo-przełykowego , czy ocena dysfagii lub krwotoku z przewodu pokarmowego.
Endoskopia dolnego przewodu pokarmowegoLaparoskopia lub laparoskopia jest wykonywana w znieczuleniu ogólnym. Polega na wdmuchiwaniu do jamy brzusznej gazu obojętnego (dwutlenku węgla), a następnie wprowadzeniu kamery. Umożliwia eksplorację całej jamy brzusznej, otrzewnej, a także powierzchni wnętrzności (wątroby, pęcherzyka żółciowego, ścian jelit, narządów wewnętrznych u kobiet itp.) oraz w razie potrzeby wykonanie ukierunkowanego gestu diagnostycznego lub terapeutycznego. Tolerancja pooperacyjna jest bardzo zadowalająca.
Artroskopia jest bezpośrednia obserwacja wnętrza dużego stawu. Odbywa się w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym.