Orogenèse waryscyjskich lub Hercynian (zwany również cykl waryscyjskich lub Hercynian cyklu ) jest cyklem orogénique paléozoïque który rozpoczął się w dewońskie i zakończyła się Permien tworząc łańcuch waryscyjskich . Następuje orogeniczne cykle kadomskie i kaledońskie .
Termin „variscus” został wprowadzony przez geologa Eduarda Suessa w 1888 r. W celu opisania orogenezy hercyńskiej, którą studiował w południowych Niemczech. Termin ten jest zapożyczony od Varasques , dawnych mieszkańców dzisiejszego Vogtlandu, którego główne miasto Hof nazywane było w łacińskiej Kurii Variscorum (minerał waryscytu odkryty w tym samym regionie ma identyczną etymologię). W tym samym czasie francuski geolog Marcel Bertrand używa terminu „Hercynien” (od łacińskiego Hercynia silva , las hercyński, który rozciągał się na środkowe Niemcy) na określenie tych samych reliefów tworzących ramy Europy.
Suess był bardziej zainteresowany paleontologicznymi i strukturalnymi różnicami między pasmami górskimi, podczas gdy Bertrand był bardziej zainteresowany znalezieniem korelacji między tymi masywami. Również dzisiaj mówimy preferencyjnie, aby oznaczyć byty geologiczne, które są jednak powszechne, z łańcuchów waryscyjskich i masywów hercyńskich, które odnoszą się bardziej szczegółowo do Harzu i Harzgebirge (gór Hercyńska).
Orogeneza waryscyjska wywodzi się z połączenia, a następnie nałożenia się kilku mas kontynentalnych: mikrokontynentów Avalonia i Armorica między dwoma superkontynentami Proto gondwana i Laurussia (spotkanie kontynentów Laurentia i Baltica podczas orogenezy kaledońskiej). Ten kontynentalne kolizji, współczesny ze zniknięciem Centralian i Rheic oceanach , jest pochodzenia uniesienie kilku europejskich masywów, zwłaszcza Niemiec tym Harz , który dał jej nazwę na „Hercynien”, w Ardenach , z masywu des Vosges , Masyw Środkowy i Ural , ale także Masyw Armorykański . To połączenie prowadzi do superkontynentu Pangea . To właśnie w permie, wraz z końcem zbieżności Appalachów i Uralu i ostateczną konstytucją Pangaei, ustaje ten reżim ogólnej deformacji.
Odpowiada za powstanie łańcucha górskiego zwanego łańcuchem hercyńskim (lub łańcuchem pancernym lub waryscyjskim ), krętym orogenicznym o długości 5000 km (od południowej Hiszpanii do Kaukazu), szerokości 700 km i 6000 m n.p.m. początkowo struktury których są nadal wyraźnie widoczne w Europie i Ameryce Północnej. Rzeczywiście, część Appalachów we wschodnich Stanach Zjednoczonych Ameryki powstała w wyniku fałdowania Hercyna .
Ten łańcuch hercyński charakteryzuje się pofałdowaniem wszystkich pierwotnych terenów starszych od karbonu, a nawet lokalnie starszych od permu . Jest częściowo maskowany przez baseny osadowe , a przede wszystkim został głęboko wyparty z permu przez kolejne odkształcenia, które należy wziąć pod uwagę przy każdej rekonstrukcji.
Model odniesienia dla ewolucji łańcucha Varisque pozostaje modelem Matte, nawet jeśli niektóre jego aspekty wymagają wyjaśnienia lub przeglądu. Ewolucja geodynamiczna łańcucha rzeczywiście była od tamtego czasu przedmiotem wielu prób rekonstrukcji, przy użyciu różnych hipotez i różnych metod, takich jak badania paleontologiczne (Cocks, 2000; Robardet, 2003), badania strukturalne i metamorficzne (Matte, 2001; Faure et al ., 1997; Cartier i in., 2001), badania paleomagnetyczne (Tait i in., 1997), a nawet modele cyfrowe (Stampfli i Borel, 2002).
W cyklu waryscyjskim występuje wiele faz tektonicznych:
W środku ordowiku , wolnostojący z marginesu północnej Gondwany na terranów z Armoryka i Iberia , otwierając Ocean Centralian natomiast Ocean Rheic oddzielone Laurussia i Gondwany. W syluru zderzenie między Gondwaną i Armoryką kończy się zamknięciem oceanu środkowego przez subdukcję (przeobrażone lawy tego oceanu znajdują się w szczególności w łupkach niebieskich z glaukofanem na wyspie Groix ) w dolnym dewonie. W dewonu , Gondwany, która nadal dryfować na północ, zaczęły kolidować z superkontynentu Laurussia i terranów Armoryka-Iberia, zamykając Ocean Rheic przez subdukcji (świadkowie tego subdukcji: tylny-arc wodami formacji De La Brévenne i Genís , ofiolity z Sudetów , Kornwalii , Harzu ) i tworzenie orogenezy hercyńskiej, podczas której powstają również Appalachy i Mauretanidzi: jest to zbiór Pangaei , ukończony na początku permu (290 mln lat).
„Himalajski model” Mattauera , porównujący hercyński łańcuch kolizji z Himalajami, nie jest zweryfikowany dla całego łańcucha, ale pozwala nam przetłumaczyć globalny mechanizm, który kierował jego narodzinami i powiedzieć, w uproszczeniu, że około 350 milionów lat temu , „W Lyonie był Everest, w Clermont-Ferrand Annapurna, aw miejscu Basenu Paryskiego był Tybet ” .
Precambr. | Kambryjski | Ordovic. | Silur. | dewoński | Karboński | permski | trias | Jurajski | Kreda | Paleog. | NIE | |
◄ | 542 | 488 | 443 | 416 | 359 | 299 | 251 | 200 | 146 | 66 | 23 | |
◄ Skala w Ma ; |
---|