Judasz Iskariota (lub Iskariota , lub Iscarioth ) jest, zgodnie z tradycją chrześcijańską , jeden z dwunastu apostołów z Jezusem z Nazaretu . Według ewangelii kanonicznych Judasz ułatwił aresztowanie Jezusa przez arcykapłanów jerozolimskich , którzy następnie postawili go przed Poncjuszem Piłatem .
Dyskutuje się o znaczeniu pseudonimu „Iskariota”. Tradycyjne wyjaśnienie jest takie, że to imię ( Iskariôth , grecka transkrypcja hebrajskiego 'îsh qriyôt ) zostało nadane Judaszowi, ponieważ był on człowiekiem ("" sh ") z miasta Qeriyyot, miejscowości w ziemi judzkiej, który mówi Księga Jozuego 15:25. Jednak istnienie tego miasta Qeriyyot IX th wieku pne. AD nie jest potwierdzony w czasach Jezusa. Z drugiej strony, sformułowanie to nie jest zwykłym sformułowaniem „Judas z Qeriyyot”, ale „Judas ludu Qeriyyot”, sformułowanie, którego użycie nie zostało potwierdzone nigdzie indziej. Etymolodzy i specjaliści od onomastyki mają więc w tej kwestii poważne wątpliwości. Simon Claude Mimouni uważa, że tym trudniej jest pomyśleć, że „Iskariot” jest odniesieniem do tej wioski Judei, że w Ewangelii ebionitów , tekście współczesnym lub poprzedzającym Ewangelie synoptyczne , jest sprecyzowane, że Judasz pochodzi z Galilei jak wszyscy inni apostołowie .
Postawiono inną hipotezę. Jego nazwa może być semityzowaną formą łacińskiego epitetu sicarius , biorąc pod uwagę, że „i” zostało umieszczone przed pseudonimem, aby nadać mu semicką formę. Po łacinie słowo sicarius oznacza „nosiciela sztyletu”. W Peshitta The aramejski wersja z Ewangelii , jest on nazywany Judasza sikariot „ Sicaire ” jest prawdopodobnie pejoratywny nazwa do wyznaczenia Żydów zbuntowali się przeciwko władzy rzymskiej, takie jak Zeloci , że Galilejczycy i inne „rabusie” lub „bandyci” ( lestai pl grecki). Robert Eisenman zwraca uwagę, że większość spółgłosek i samogłosek odpowiadają między sicarioi / sicariōn od Józefa Flawiusza i Iskarioty w Nowym Testamencie . Przyrostek „-ote” oznacza przynależność do wspólnoty – w tym przypadku do Sicarias.
Dla świętego Hieronima Judasz Iskariota bierze swoją nazwę albo od miasta, w którym się urodził, albo od plemienia Issachara : Issachar rzeczywiście oznacza „człowieka najemnego”: w Genesis 30,18, po epizodzie mandragory, „Lea powiedziała : Bóg dał mi moją zapłatę (שְׂכָרִי, Sekari), ponieważ oddałem pokojówkę mężowi. I nazwała jego imię Issacar (יִשָּׂשכָר, Yishsakar), człowiek najemny ”.
Judasz pojawia się w ewangeliach kanonicznych tylko sześć razy . Wydaje się, że drobny Juda był faworyzowany dla innego Judasza z Ewangelii, aby uniknąć pomyłki ze „zdrajcą Judaszem” . Wskazane jest, aby nie mylić Judasza Iskarioty ani z judzkim „bratem” Jezusa (Mt 13:55), ani z Judaszem z Jakuba, że ten jest bratem Jakuba i dlatego jest taki sam jak poprzedni, lub że jest syn Jakuba, zwanego Judaszem Sprawiedliwym , na Liście Biskupów Jerozolimy , gdzie zajmuje trzecie miejsce. Podobnie nie należy go mylić z „Jude Didyme Thomas” , czyli apostołem Tomaszem , jak nazywa się go w Ewangelii Tomasza, jak również w Ewangelii według Jana .
„O zdradzie Judasza i jego śmierci jedyne informacje, jakie posiadamy, pochodzą ze źródeł chrześcijańskich”. „Historyczność tej postaci […] pozostaje krucha i nie opiera się na żadnej historycznej pewności” – twierdzi Simon Mimouni . Rzeczywiście, relacje o śmierci Jezusa w Ewangeliach (lub relacje o męce ) „są przeznaczone dla zbudowania wiernych podczas praktyk liturgicznych ” i nie były pomyślane jako dokumenty historyczne. Postać kontrowersyjna w historiografii chrześcijańskiej, dla teologa Jean-Pierre'a Lémonona , Judasz „pozostaje postacią ulotną , której historyczność może słusznie budzić wątpliwości, ponieważ wydaje się istnieć tylko ze względu na swoje miejsce w ekonomii zbawienia ” .
Według Ewangelii Mateusza Judasz, który objął funkcję skarbnika, dostarcza Jezusa arcykapłanom jerozolimskim , a za to otrzymuje trzydzieści srebrników („denary Judasza”) (30 to wartość liczbowa יהודה , Yehudah , „Judas” po hebrajsku). W Ewangeliach synoptycznych Jezus przebywał w Ogrodzie Getsemani . Judasz wskazuje go strażnikom, całując go.
Sanhedryn , łącząc żydowskie władze religijne i korzystne dla rzymskiego rządu kolonialnego, skazany na śmierć Jezusa (Mat. 26, 65-66), następnie doprowadzono go przed Piłata , rzymskiego namiestnika Judei .
Nowy Testament daje dwie wersje śmierci Judasza:
To z Ewangelii Mateusza zabija go wkrótce po skazaniu Jezusa: „wzięty ze skruchą przyniósł srebrne monety arcykapłanom i starszym, mówiąc: Zgrzeszyłem, oddając niewinną krew […]. Wycofał się więc, rzucając pieniądze w kierunku sanktuarium i poszedł się powiesić ”(Mat. 27,5, TOB / Ekumeniczne tłumaczenie Biblii, wyd. Cerf).
W Dziejach Apostolskich (1, 18), ze swej strony, wskazać: „Ten człowiek, które nabyły pola z zapłatą za przestępstwa, upadł, został uszkodzony w środku ciała, a wszystkie jego wnętrzności zostały rozlane. ”. Pole zdobyte przez Judasza za pieniądze lub zdobyte przez kapłanów, którzy odzyskali pieniądze wrzucone do sanktuarium, nazywa się Akeldama ("Pole Krwi", po aramejsku ).
Dla komentatorów, którzy widzą te Ewangelie jako opracowań z Biblii hebrajskiej , nazwa odnosi się do Judasza, który od Judy , czwartego syna Jakuba, i że z Iskarioty do tej Isaschar , piątego syna Jakuba i Lei.
Kontrowersyjna postać w historiografii chrześcijańskiej, dla Jean-Pierre'a Lémonona , Judasz „pozostaje postacią ulotną , której historyczność może słusznie budzić wątpliwości, ponieważ wydaje się istnieć tylko ze względu na swoje miejsce w ekonomii zbawienia ” .
Tradycyjny charakter zdrajcyRelacja o zdradzie Judasza byłaby w dużej mierze przepisaniem epizodu biografii Dawida opisanego w drugiej księdze Samuela , według Paula Verhoevena , która czerpie z badań teologów Thomasa Francisa Glassona i L. Paula Trudingera i zwraca uwagę na podobieństwa między tekstami Biblii hebrajskiej a Ewangeliami . Na przykład Jezus został wyzwolony przez Judasza, gdy Dawid został zdradzony przez swego wiernego doradcę Achitofela ; obaj wyraźnie widzą w sercu swego wroga, ale poddają się woli Boga. W tych okolicznościach wasal Dawida, Ittai, przysięga mu lojalność, tak jak Piotr czynił to z Jezusem. Miejsca są identyczne w obu przypadkach (przejście przez Górę Oliwną ). W końcu dwaj zdrajcy, Achitofel i Judasz, popełniają samobójstwo itd. .
Należy stwierdzić, zdaniem P. Verhoevena, że tak zwane „fakty” – zapożyczone z Księgi Samuela – są „pozbawione wartości historycznej”, a „ewangeliści praktycznie nie mają informacji o tym, co naprawdę wydarzyło się tego dnia tej nocy”, kiedy Jezus został aresztowany.
Paweł (św. Paweł dla chrześcijan) wydaje się nie mieć najmniejszego pojęcia o tożsamości tego, który zdradził Jezusa. Dwadzieścia lat po śmierci Jezusa z zadowoleniem pisze: „W nocy, kiedy Pan został wydany [władzom]…” „Paweł nie zna Judasza, a przynajmniej nie nazywa go nieważnym. litery ”, dodaje P. Verhoeven.
„Zły sługa, który kradnie swego pana, przyjaciel, który go zdradza, to midrasz [w tym przypadku rodzaj przypowieści] z Psalmu 41,10-11” – mówi S. Mimouni.
Ta funkcja zdrajcy jest tradycyjnie interpretowana na trzy różne sposoby: z teologicznego punktu widzenia zdrada i ukrzyżowanie jest planem obmyślonym przez Boga dla powszechnego zbawienia i odpuszczenia grzechów gatunku ludzkiego; z psychologicznego punktu widzenia zdradę Judasza tłumaczy się według Ewangelii Mateusza jego chciwością, ale to wyjaśnienie pozostaje kiepskie, ponieważ trzydzieści denarów stanowi raczej skromną sumę; z historycznego punktu widzenia Judasz, patriota rozczarowany „biernością Jezusa”, wyzwoliłby go, by sprowokować zbrojną rewolucję przeciwko rzymskiemu okupantowi, nie czyniąc z Judasza „ zeloty ”, anachronicznego określenia z przeszłości czas Jezusa.
Wzmianka o Szatanie„Wzmianka, że szatan wszedł w Judasza [np. w Łk 22, 3; J 13,27] niewątpliwie pochodzi z Zachariasza 3,1-2 - praktycznie jedna z niewielu relacji starotestamentowych, w których pojawia się szatan”.
Trzydzieści denarówEpizod z trzydziestu srebrników podarowanych Judaszowi wydaje się pochodzić z Zachariasza 11:12.
Gatunek literacki midraszu„Forma specyficzna dla kontekstu kulturowego i religijnego dwóch ewangelistów, którzy podali najwięcej szczegółów na temat Judasza, Mateusza i Jana, nawiązuje do midraszu , czyli do egzegetycznego komentarza w formie opowieści o sacrum. tekst - : w ten sposób rekomponuje się postać Judasza według danych zaczerpniętych z Biblii lub z jej midraszowych komentarzy ”. Judasz zostałby zatem przepisany zgodnie z gatunkiem literackim używanym w judaizmie.
Ewangelia Judasza jest ewangelia gnostyk znacząco dnia II th century i ogłosił apokryficznych z III th wieku przez „Wielkiego Kościoła”. Relacjonuje dyskusję między Jezusem a Judaszem, w której Jezus prosi Judasza o uwolnienie go od cielesnej otoczki. W Ewangelii Judasza Judasz jest tym, którego Jezus wybrał, aby pomógł mu umrzeć, sygnalizując swoją obecność Rzymianom, aby jego ofiara mogła mieć miejsce. Ta ewangelia Judasza mówi się, że ostatecznym uczniem i zadaje relacji współudziału i przyjaźni między tymi dwoma postaciami, a nie związek oparty na oszustwa, podobnie jak Ewangelie kanoniczne jako zachowane na koniec IV XX wieku przez św Jerome.
Według scholia przez Apollinaire w Laodycei (które mogą być znalezione w tekście Theophylact), około 130 Papias Hierapolis wiedział inną tradycję po śmierci Judasza, który stał się więc do spęcznienia, że nie mógł już przejść gdzie wózek przeszedł łatwo i która w końcu zostaje zmiażdżona przez wspomniany wóz rozrzucając swoje wnętrzności na ulicy. !- Złota legenda dominikanina Jakuba de Voragine (1228-1298) donosi o tej samej tradycji dotyczącej śmierci Judasza, którą przekazuje Euzebiusz z Cezarei, który cytuje Papiasza z Hierapolis , a następnie podjętą przez Euthyme Zigabene (zm. ok. 1120 r.) i Teofilakta Ohrid (zmarł po 1126): Judasz przeżyłby powieszenie, ale stałby się strasznie opadnięty i zostałby przejechany przez rydwan, a następnie, według tego ostatniego, „znalazłby się w niebie”. Pierre le Chantre (zmarł w 1197) wyjaśnia ze swojej strony, że Judasz przyjąłby pieniądze z honorowych powodów, ponieważ jego rodzina była w potrzebie.
„Judasz jest jednym z głównych elementów dossier chrześcijańskiego antyjudaizmu” Według historyka S. Mimouniego .
„Jeżeli tradycja skupia się na tej postaci, to w bardzo konkretnych celach, bo wiadomo, że nie bez powodu skupiamy się na zdrajcy. Być może to pytanie znajduje swoje rozwiązanie w często używanej w Ewangeliach formuły określania Judasza jako „jednego z Dwunastu” (Mk 14,10,43). Ta grupa Dwunastu w oczach tradycji jest znakiem dwunastu plemion [Izraela]: symbolizuje zapowiedź nowego Izraela w budowie. Jednak wydarzenie śmierci Jezusa, które w pewien sposób zaprzecza tej zapowiedzi, przypisuje się zatem zdradzie Judasza, jednego z Dwunastu – w ten sposób postać ta symbolicznie reprezentuje tych, którzy odmawiają uznania Jezusa w jego mesjaństwie, przypisujemy mu śmierć Jezusa. Krótko i wyraźnie postać Judasza symbolizuje wszystkich Judejczyków, którzy nie chcieli rozpoznać w Jezusie oczekiwanego przez Izrael Mesjasza . "
„Od Judasza do Judaeusza [ judajskiego po łacinie] lub do Youdaiosa [ judajskiego po grecku] jest tylko jeden krok, który wydaje się być szczęśliwie zrobiony, chociaż nic w pierwszych tekstach chrześcijańskich nie pozwala na to”. III e wieku , że znajdujemy temat „kochający Judasza Judejczyków” w przeciw Judzie „s Pseudo-Cyprian ".
Judasz stał się archetypem zdrajcy w kulturze chrześcijańskiej, a samo jego imię przechodzi do powszechnego użytku. Słownik Littre nawiązuje w artykule „zdrajca” do wyrażenia „Zdrajca jak Judasz: powiedział o człowieku, który pod maską przyjaźni zdradza w najbardziej okrutny sposób”. Wyrażenie „ pocałunek Judasza ” oznacza pocałunek zdrajcy. W drugim znaczeniu tego słowa jest to otwór lub układ optyczny umieszczony w drzwiach, aby widzieć, co dzieje się po drugiej stronie, nie będąc widzianym.
Nazwa Juda odnosi się również do Judei i narodu żydowskiego. Fakt, że to imię nosi ten, który zdradził Jezusa dla pieniędzy, ma coś wspólnego z oskarżeniami o bogobójstwo i sprzedajność, które Żydzi cierpieli na przestrzeni wieków. .
Jan Chryzostom ( IV th century) rozprzestrzenia inwektyw przeciwko Iskarioty wielokrotnie, a zwłaszcza w dwóch kazań poświęconych zdrady Judasza i jego wystąpieniu przeciwko Żydom . Maluje portret chciwej i słabej istoty, która za pieniądze zdradza swego pana i symbolizuje wszystkich Żydów, którzy potępili Jezusa . Jego osąd, przytłaczający w oczach historii, jest ostateczny. Od Jana Chryzostoma rozpoczyna się tradycja łącząca zdradę i żydowskość. Znajdujemy to w Pasjach , ale także w sztuce przedstawiającej Judasza w ohydnych rysach.
Maurice Barres asymiluje Alfreda Dreyfusa , żydowskiego oficera niesłusznie podejrzanego o zdradę na rzecz Niemiec , z nowotestamentową postacią Judasza w „The Parade of Judas” (tekst opublikowany w M. Barres, Scènes et doktryny du nationalisme , 1902) .
Joseph Goebbels , bliski Adolfowi Hitlerowi i jeden z najpotężniejszych urzędników III e Rzeszy , napisał w 1918 wiersz wierszem (nieopublikowany, ale zachowany w Koblencji ) pięć tabel Judasz ( Judasz Iskariot. Eine biblische Tragödie in fünf Akten , lipiec/sierpień). 1918, Biblioteka Koblencji, NL 118/127).
Damnation Judasza jest nadal uważane za oczywiste, do początku XX th wieku . Wszyscy Ojcowie Kościoła potwierdzili potępienie Judasza jako prawdę objawioną. Tak więc w ciągu pierwszych trzech wieków Kościoła wszyscy, którzy bronili zbawienia Judasza, zostali ogłoszeni heretykami. Podobnie, Katechizm Soboru Trydenckiego , napisane w XVI -tego wieku , zawiera trzy fragmenty wyraźnie nauczanie, że Judasz nie skorzystać z Odkupienia i stracił duszę.
Jednak większość dzisiejszych teologów uważa, że nie tyle zdrada Judasza stanowi problem, bo jest ona wybaczalna, gdyż za wszelki grzech, miłosierdzie , byle przynajmniej początek żal. Ale problemem jest przede wszystkim samobójstwo Judasza, które w tym konkretnym przypadku oznacza odrzucenie nadziei , a więc miłosierdzia i przebaczenia .
John Shelby Spong , którego tezy mają być zarówno chrześcijańskie, jak i antyteistyczne, stara się pokazać ewolucję reprezentacji Judasza w kierunku roli zdrajcy w kolejnych wersjach Ewangelii.
„The ilustrację chrześcijańskiej sztuce życia Chrystusa stał propagandysta na przełomie XI XX wieku wraz z pojawieniem się stylu romańskiego i gotyku. Zdecydowana rozpowszechnianie obrazów przeznaczone przez osoby«Katechizm kamień i szkło», które były niezliczone kościoły zbudowane wówczas stały się motywem zdrady Judasza dla zbudowania trzody. "<Antysemicka ikonografia życia Judasza Iskarioty - T II - sztuka chrześcijańska - s.7 >> Christophe Stener>
Atrybutem Judasza jest srebrna sakiewka. W ikonografii Judasz nosi sakiewkę, która przedstawia nie tylko jego urząd skarbnika we wspólnocie apostołów, ale także i przede wszystkim zapłatę za jego zdradę.
Na Ostatniej Wieczerzy z Leonardo da Vinci , Judasz jest przedstawiany trzyma torebkę w prawej ręce.
W klasycznej ikonografii Judasz często przedstawiany jest ubrany na żółto. W szczególności z tego stanu rzeczy wyłania się skojarzenie koloru żółtego z pojęciem zdrady .
W Boskiej Komedii , dzieło składa się, według krytyków, między 1307 i 1321, Dante stawia Judasza w dziewiątym kręgu w piekle zarezerwowane dla zdrajców i przypisuje mu najgorszą karę: być wiecznie pochłonięta przez szatana .