T-34

T-34
Zdjęcie poglądowe przedmiotu T-34
T-34-85 z Saumur Armored Museum na wystawie Retromobile 2016.
Funkcje usługi
Usługa 1940
nadal w służbie w 2016 r.
Produkcja
Projektant Michaił Koczkin
Rok poczęcia W 1940
Główne cechy
Załoga T-34: 4 członków załogi (dowódca, działonowy, kierowca, radiooperator); T-34/85: 5 członków załogi (+ ładowarka).
Długość 5,92  m²
Szerokość 3  mln
Wysokość 2,45  m²
Msza w bitwie 28 do 32 ton
Ekranowanie (grubość/nachylenie)
Rodzaj 45  mm armata maska
90  mm płaszcz man
Przód (korpus) 45 do 75  mm
Strona (korpus) 40 do 45  mm
Tył (korpus) 40 do 45  mm
Przód (wieża) 45 do 90  mm
Boczna (wieża) 45 do 75  mm
Tył (wieża) 45 do 52  mm
Uzbrojenie
Uzbrojenie główne Canon F-34 76,2  mm ( 100 naboi ); D-5T  (zh) 85  mm  ; Do T-34 85 armata 85  mm ZiS-53 ( 60 nabojów )
Uzbrojenie dodatkowe Dwa karabiny maszynowe DT kal. 7,62  mm (3150 pocisków)
Mobilność
Silnik V12 diesel V-2-34
Moc 500  KM (367,7  kW )
Zawieszenie Christie
Prędkość na drodze 55  km/h na drodze
40  km/h w terenie
Moc właściwa 17,5  KM/t
Autonomia 350  km na drodze
250  km w terenie

Potomek szybkich czołgów „ BT ”   , T-34 to sowiecki średni czołg bojowy, który wszedł do służby w 1940 roku w Armii Czerwonej . Osiągnęła niezwykłą równowagę między trzema podstawowymi elementami, które charakteryzują jakość pojazdu opancerzonego: siłą ognia, ochroną i mobilnością. Odegrał istotną rolę na froncie wschodnim podczas II wojny światowej , czyniąc z czołgu T-34 jeden z symboli zwycięstwa nad nazizmem . Legendarny czołg T-34 przez wielu uważany jest za najlepiej opancerzony pojazd sił alianckich i jeden z najlepszych czołgów II wojny światowej . Niektórzy niemieccy generałowie, w tym Ewald von Kleist i Heinz Guderian (specjalista Blitzkriegu ), uznali wyższość T-34 nad czołgami. Pierwszy powiedział, że T-34 był „najlepszym czołgiem na świecie” . Ze względu na dużą niezawodność i równowagę między trzema podstawowymi cechami opancerzenia – mobilnością, ochroną, siłą ognia – T-34 był pierwszym masowo produkowanym czołgiem podstawowym .

Obecny w niewielkich ilościach na froncie wschodnim podczas operacji Barbarossa w 1941 roku pojazd pancerny cierpiał z powodu braku wyszkolenia załóg i braku doświadczenia kierownictwa Armii Czerwonej osłabionej przez stalinowskie Wielkie Czystki . T-34-76 (wyposażony w działo 76,2 mm) i kolosalny KV-1 pomogły spowolnić postęp nazistów, aby umożliwić organizację obrony i przemieszczenie milionów fabryk i ich pracowników w kierunku Uralu i Syberii . Gdy front ustabilizował się zimą 1941 roku, T-34-76 wziął udział w gigantycznej kontrofensywie, rozpoczętej w szczególności przez generała Gueorgui Żukowa , podczas bitwy pod Moskwą i bitwy pod Stalingradem w 1942 roku .

T-34-76 odegrał decydującą rolę podczas bitwy pod Kurskiem latem 1943 roku. Jednak, wyprzedzony przez ostatnie czołgi , straty były dotkliwe. Doświadczenie bitwy pod Kurskiem doprowadziło do najważniejszej i udanej ewolucji T-34, wprowadzonej na rynek jesienią 1943 roku: T-34-85. Z lufa 85  mm , T-34-85 stanowiły Spearhead z Armią Czerwoną w Operacja Bagration w lecie 1944 roku, aż do bitwy o Berlin , a po upadku III e Rzeszy , z widokiem na Cesarska Armia Japońska , podczas ofensywy mandżurskiej wsierpień 1945. Planowa gospodarka socjalistyczna umożliwiła ZSRR wyprodukowanie prawie 60 000 czołgów T-34 w latach 1941-1945 - wyczyn pomimo inwazji nazistów . W latach 1940-1958 z fabryk bloku wschodniego zjechało łącznie 84 070 czołgów T-34 , co czyni go drugim najczęściej produkowanym czołgiem wszechczasów, za jego następcami: T-54 i T-55 .

Jego zdolność do rozwoju, połączona z łatwością budowy i konserwacji, umożliwiła jego dostępność w dużych ilościach i zapewniła wyjątkową trwałość. W 1996 roku nadal z niego korzystało 27 krajów .

Saumur Pancerna Muzeum (Francja) wykazuje trzy czołgi T-34: jeden T-34-76 modeli 1941 i dwa T-34-85 modelu 1944.

Geneza

Fabrycznie N O  183 Charkowa kazano The14 października 1937, aby zbudować następcę BT-7 . W rezultacie powstał prototyp „A-20”, który, podobnie jak „BT”, miał możliwość jazdy na gąsienicach lub na kołach po usunięciu gąsienic. Informacje zwrotne od republikańskich czołgistów korzystających z „BT” podczas hiszpańskiej wojny domowej zadecydowały, że władze sowieckie wyprodukują prototyp poruszający się tylko po jego gąsienicach, „A-32” . Wersja pancerna przyjęła nazwę „A-34” . 31 marca 1940sowiecki minister obrony wyraża zgodę na produkcję 150 egzemplarzy „A-34” pod nazwą T-34. Za konstruktora T-34 uważa się Michaiła Koczkine'a , który już wniósł znaczący wkład w rozwój czołgów.

Opis techniczny

Ogólny układ pojazdu jest klasyczny, z silnikiem z tyłu. Wszystkie boki ciała są bardzo nachylone od pionu. Skrzynka ta wykonana jest z jednorodnych blach stalowych zespawanych ze sobą. Niski profil T-34 sprawiał, że był on trudnym celem do zneutralizowania, w przeciwieństwie do M4 Sherman, który ze względu na wysoki profil i pionowy pancerz boczny był łatwiejszym celem.

Radziecki czołg jest rustykalny i wytrzymały w budownictwie. Jego komfort jest prosty, wręcz spartański. W niektórych modelach sowieccy czołgiści musieli czasami zmieniać biegi za pomocą młotka, gdy mechanizmy były oporne. Ale niezależnie od tego, czy jest powyżej, czy poniżej 0  °C , T-34 od razu startuje. Jej duże tory idealnie dopasowują się do terenu frontu wschodniego . Na drodze czuje się swobodnie, jak w śniegu i błocie: „  Rasputica  ”, której tak obawiał się Wehrmacht i jego czołgi z wąskimi gąsienicami, które się zacinają. Pierwsze wersje miały poważne wady niezawodności i zdecydowana większość została porzucona podczas niemieckiej inwazji w 1941 roku . Był stale ulepszany, a jego młodzieńcze wady stopniowo korygowany, aż uzyskał jeden z najbardziej trzeźwych i niezawodnych czołgów wojny.

Opracowany w Charkowskiej Fabryce Lokomotyw przy pomocy Charkowskiego Instytutu Technicznego silnik wysokoprężny V-2 wiele zawdzięczał zagranicznym projektom. Względne znaczenie tych pożyczek jest od dawna przedmiotem dyskusji. Po raz pierwszy widziany jako adaptacja Hispano-Suizy 12Y w zbudowanej wersji Związku Radzieckiego przez Klimowa, V-2 następnie zobaczył włoskie pochodzenie, jako wywodzący się z silnika Diesla Fiat AN.1  (in) . W rzeczywistości istniał silnik transformacji diesla cyklu powietrza Mikulin M-17  (w) , model licencji produktu BMW VI na warunkach kontraktu z 1926 roku. Silnik Mikulin M39, który napędzał słynny samolot szturmowy As Iliouchine Ił-2 wywodzi się z tego samego modelu niemieckiego, ta umowa licencyjna podpisana przez BMW ilustruje ryzyko związane z umowami o transferze technologii wojskowej.

Dach i spód czołgu wykonane są z płyt o grubości 20 i 22  mm , posiada właz ewakuacyjny pod działonowym. Pancerz kadłuba T-34-76 ma grubość 45  mm z przodu, 40  mm po bokach i z tyłu. Korpus T-34-85 ma grubość 45  mm ze wszystkich stron. Modele T-34 1940 i 1941 są wyposażone w grubą wieżę 45  mm ze wszystkich stron. Grubość wieży T-34 Model 1942 ze wszystkich stron wynosi 53  mm . Model T-34-76 STZ, fabryka w Stalingradzie , przyjmuje wzmocniony przedni pancerz kadłuba o grubości 60  mm . W modelu z 1943 pancerz zwiększono do 70  mm na czole wieży. T-34-85 posiada dużą wieżę o grubości 90  mm z przodu, 75  mm z boku i 52  mm z tyłu. Jego kadłub pozostaje opancerzony ze wszystkich stron o grubości 45  mm .

Grubość osłony korpusu T-34 wydaje się być stosunkowo niewielka i wynosi zaledwie 45  mm . Jednak pancerz ze wszystkich czterech stron kadłuba jest pochylony, co zwiększa ochronę przed uderzeniami poziomymi. Przód T-34 jest nachylony o 60° od pionu (lub 30° od poziomu), kąt ten podwaja faktyczną grubość pancerza w obliczu pocisku o poziomej trajektorii. Od 45  mm efektywna grubość zbiornika wzrasta do 90  mm . Tak więc efektywny przedni pancerz T-34 jest bardzo zbliżony do ciężkiego czołgu Tygrys I , wyposażonego w nie przechylony przedni pancerz o grubości 100 mm. Osłona boczna 45  mm T-34 jest nachylona pod kątem 40° w stosunku do pionu, co daje jej skuteczny pancerz boczny 60  mm . Pochylenie pancerza sprawia, że ​​T-34 jest dobrze chronionym i szybkim czołgiem. Z ekonomicznego punktu widzenia nachylenie pancerza umożliwia odciążenie czołgu, oszczędzając w ten sposób surowce niezbędne dla przemysłu wojennego, takie jak stal i paliwo.

T-34 nie jest jednak wolny od wad. Główną z nich jest jego wieża, która ma tylko dwóch członków załogi (ładowniczego i dowódcę czołgu / działonowego). Ten ostatni nie może jednocześnie obserwować pola bitwy i używać głównego działa, w przeciwieństwie do jego niemieckich przeciwników, którzy mają trzech ludzi w wieżyczkach. Ponadto optyka czołgu jest bardzo słabej jakości, co utrudnia obserwację pola bitwy, a radia (zwłaszcza wczesne generacje) mają niski zasięg i są zawodne.

Kasa jest podzielona na cztery oddzielne przedziały. Od przodu do tyłu znajdujemy:

  1. Kokpit, znajduje się tuż za pochyłych Glacis płytę pancerza, z pilota po lewej i radiowego operatora po prawej stronie. Pilot ma dość duży, prostokątny właz, zwieńczony trzema peryskopami . Przed siedzeniem dwie tarcze: obrotomierz i obrotomierz . Posiada trzy pedały (sprzęgło główne, hamulec i pedał gazu) oraz cztery dźwignie (dwie sterujące sprzęgłami bocznymi, hamulec postojowy i zmianę biegów). Posiada również dostęp do cylindrów systemu awaryjnego rozruchu silnika sprężonego powietrza , panelu elektrycznego pojazdu oraz systemu interkomu TPU. Radiooperator ma niewielki wystający otwór strzelniczy, w którym na przegubie kulowym zamocowany jest karabin maszynowy typu DT. Na prawo od jego miejsca znajduje się radio.
  2. Stanowisko bojowe jest zwieńczone wieżą, na której znajduje się działo i jego współosiowy karabin maszynowy DT. Dowódca czołgu znajduje się po lewej stronie, a dostawca części po prawej. Dużą część dostępnej przestrzeni w wieży zajmuje zamek działa i strefa odrzutu tej ostatniej, większość amunicji (68  naboi ) jest przechowywana na podłodze w skrzynkach. Dziewięć pocisków rozmieszczonych jest po bokach czołgu (3 perforatory po prawej stronie i 6 odłamków po lewej), amunicja do karabinu maszynowego umieszczona jest po prawej stronie oraz na ziemi między pilotem a radiem. Czołg standardowy ma 46 magazynków na 63 naboje, modele bez radiostacji zbudowane na początku produkcji mają 29 dodatkowych zamiast radiotelefonów, co daje odpowiednio 2898 i 4725 nabojów. Dach wieży ma z tyłu pojedynczy właz, używany przez dwóch mężczyzn w wieży. Otwiera się do przodu i zawiera peryskop obserwacyjny po lewej stronie. Z przodu po lewej znajduje się peryskop celowniczy PT-6, a po prawej wentylator wyciągu spalin pod jego pancerną kopułą.
  3. Komora silnika jest oddzielona zdejmowaną przegrodą od przedziału bojowego. Silnik V-2 jest tam zamontowany wzdłużnie, otoczony dwiema chłodnicami i dwoma przednimi zbiornikami. Zwieńczony jest filtrem powietrza typu „Pomom”.
  4. Obudowa skrzyni biegów zawiera 4-biegową skrzynię biegów do przodu i do tyłu, główne sprzęgło cierne połączone z dużym wentylatorem, a po bokach dwa sprzęgła boczne. Ponadto zawiera dwa tylne zbiorniki, a nad nimi rozrusznik elektryczny ST700. Generator GT-4563A dostarcza 1  kW , wspomaga go sześć akumulatorów STE-128. Dostępne są dwa napięcia (12 i 24  V ) dla wszystkich elementów uruchamianych elektrycznie, a mianowicie: rozrusznika, silnika obrotu wieży (od 1944), wentylatora wieży i dynama radiowego.

Uzbrojenie

"T-34 Model 1940" ma pistolet 76  mm, L-11  (z) z niewielką wydajność ppanc. Przeprowadzany jest test z bardziej skuteczną częścią przeciwpancerną 57  mm ZiS-2 niż ZiS-4, pozwalającą na przebicie 94  mm pancerza z odległości 500 metrów pod kątem 90°. Jednak „T-34-57” zostanie wyprodukowany tylko w 133 egzemplarzach, a użyte pociski odłamkowo-burzące będą nieskuteczne w walce z piechotą. 76 mm F-34 L/42 został następnie przyjęty  na "T-34 model 1941" , z pociskiem przeciwpancernym BR-350A, pozwalającym na przebicie na 500 metrów 57  mm pancerza pochylonego pod kątem 30 ° lub 47  mm na 1000 metrów, 32  mm na 2000 metrów. Z braku niczego lepszego, ta broń będzie używana w T-34 model 1942, model 1943 i model 1943-1944. Ten ostatni model może jednak używać nowej amunicji, pocisku podkalibrowego BR-350P zdolnego do przebicia 92  mm pancerza pod kątem 30° z odległości 500 metrów, 58  mm z odległości 1000 metrów. Podsumowując, moc dział zamontowanych na T-34-76 i T-34-57 była wystarczająca do przebicia pancerza niemieckich czołgów z 1941 roku, ale nie była w stanie konkurować z niemieckimi produkcjami z 1942 roku (w szczególności model Panzer IV Ausf.G , rama tarczy i wieża, chociaż zamontowane pionowo, miały 80  mm ). Spostrzeżenie to będzie tym bardziej prawdziwe wraz z pojawieniem się Panzerkampfwagen VI „Tygrys” pod koniec 1942 roku. Największą szansę przetrwania i sukcesu dla radzieckich czołgów typu T-34 mają zatem na początku 1943 r. polowanie w paczkach (masa pojazdów opancerzonych w celu zrekompensowania ich braków koncepcyjnych). Wyniki głównych ofensyw wokół Stalingradu (operacje Uran , Saturn , Mars , Jowisz) pokazały jednak ograniczenia radzieckiej taktycznej organizacji pancernej. Ten ma trudności z utrzymaniem ogólnej spójności na dłuższą metę, w szczególności z powodu braku radia i dowódcy czołgu w wieży.

Wyciągając wnioski z bitwy pod Kurskiem latem 1943 r., kiedy działa 76,2  mm pokazały swoje granice, Sowieci uruchomili produkcję T-34-85 uzbrojonego w działo 85  mm ZiS-5/85  (ru) , którego wydajność była wciąż niewystarczająca, aby konkurować z Tygrysem i Panterą . Zimą 1943-1944 działo to zostało szybko zastąpione 85  mm D-5T o znacznie bardziej przekonujących osiągach. 85  mm armata model D-5T odwróciła trend z perforacją 110  mm z odległości 1000 metrów, co pozwoliło mu z łatwością dorównać większości niemieckich czołgów (w tym Tiger I, który mógł teraz penetrować od frontu. 800 i 1000  m ) i daje mu zdecydowaną przewagę nad ostatnią wersją Panzer IV , wersją H. Ostatecznie preferowano działo Zis-53 od D-5T, ponieważ jest wydajniejsze i łatwiejsze w obsłudze. szybko, jakMarzec 1944 do końca wojny był to model T-34-85 1944.

T-34-85 ponownie stał się niebezpieczny dla niemieckich pojazdów opancerzonych, ponieważ oprócz ulepszenia działa i pancerza, nowa wieża umożliwiła przyjęcie dodatkowego członka załogi, optymalizując rozkład zadań, jak na niemieckie pojazdy opancerzone. Nowe radiotelefony poprawiły koordynację czołgów ze sobą, aż wreszcie pod koniec 1943 roku pojawiła się nowa optyka ostrzału inspirowana modelami niemieckimi i zwiększyła celność ostrzału. Pozostała ona jednak niższa niż w przypadku czołgów niemieckich, zwłaszcza że załogi radzieckie były pospiesznie szkolone do radzenia sobie z poważnymi stratami i nie miały poziomu technicznego swoich przeciwników.

T-34-85 był w stanie atakować i niszczyć Pantheres od frontu z odległości 800 metrów. Doniesienia o walkach z końca wojny wskazywały na perforacje przekraczające 1000 metrów.

Produkcja masowa

W 1940 roku wyprodukowano zaledwie 115 T-34. Nowy czołg rzeczywiście stwarzał wiele problemów produkcyjnych, zarówno w zakresie instalacji linii montażowych, jak i młodzieńczych wad czołgu, które miały być stopniowo korygowane:

W 1941 roku produkcja osiągnęła przyzwoity poziom:

W sumie w 1941 roku z taśm montażowych zjechało 2800 czołgów. Jednak ze względu na straty i sytuację Armii Czerwonej jest to wciąż niewystarczające.

Oddział KB-520, ewakuowany od 19 września, wówczas pilnie zobowiązuje się do ponownego zbadania wszystkich części zbiornika, aby ułatwić masową produkcję i zaoszczędzić strategiczne surowce, takie jak guma i metale kolorowe: przy tej okazji na każdym egzemplarzu oszczędza się 765 elementów. Spawanie i odlewy są wykorzystywane do maksimum. W grę wchodzą ulepszenia, takie jak instalacja filtra powietrza typu cyklonowego , zastępując precedensy godnej pożałowania konstrukcji, znacznie wydłużając żywotność silników. Wybrano pięciobiegową skrzynię biegów, bardziej niezawodną i pozwalającą na większą prędkość w każdym terenie.

W sierpniu przyjęto bardziej przestronną wieżę o sześciokątnym kształcie. Tutaj znowu jest konstruowany albo w jednym bloku, albo w kilku spawanych elementach, w zależności od miejsca produkcji. Eliminuje duży właz z pierwszych modeli i przyjmuje dwa niezależne włazy, lżejsze do otwierania i pozwalające uniknąć strzelca i dowódcy czołgu, którzy muszą pochylać się, aby spojrzeć w kierunku przodu czołgu. Działo można teraz zdemontować bezpośrednio z przodu wieży.

Czasami cierpi na tym standaryzacja produkcji. Istnieją doraźne środki przeciwdziałające niedoborom materiałów i znikaniu podwykonawców, takie jak:

Ale ta praca przygotowawcza szybko się opłaciła, a produkcja zbiornika stała się bardzo ekonomiczna. W 1942 r., pomimo czasowego porzucenia STZ w Stalingradzie na nadejście wojsk niemieckich , zbudowano 5684 czołgi, czyli 119,7% planowanej produkcji. Aby zastąpić produkcję Stalingradu, wykorzystywane są trzy nowe fabryki:

W kilku przykładach produkowany jest również wariant z działem 57  mm o dużej prędkości początkowej ZIS-4, ale zaporowa cena tego działa i jego brak skuteczności w piechocie ograniczały jego użycie.

W 1943 z łańcuchów zjechało 7466 T-34-76. Widzimy kopułę dowódcy czołgu, ponownie w dwóch modelach, spawaną lub odlewaną, w zależności od miejsca produkcji. Fabryka UZTM rezygnuje z produkcji czołgów na rzecz niszczycieli czołgów wywodzących się z podwozia T-34 SU-85 i SU-122 .

Pod koniec 1943 roku uruchomiono produkcję T-34-85. Czołg przechodzi swoją największą przemianę. Wieża staje się znacznie bardziej przestronna i lepiej chroniona, pomieści trzech członków załogi (w tym dowódcę czołgu) przeciwko dwóm wcześniej. Osłona wieży została zwiększona do 90  mm , lufy 85  mm D-5T i Zis-53 są skuteczniejsze niż 76,2  mm . Już w 1942 roku Niemcy przeciwstawili się temu lepiej opancerzonymi i uzbrojonymi czołgami: 57-tonowy Tiger I (tylko 1300 sztuk), 70-tonowy Tiger II (wyprodukowano prawie 500 sztuk) i 45-tonowy Panzer V Panther zdecydowanie późno i w zbyt małej liczbie. W odpowiedzi wieża T-34 została zmodyfikowana tak, aby była wyposażona w potężne działo kal. 85  mm, a przede wszystkim w celu pomieszczenia 3 członków załogi, korygując w ten sposób główną wadę czołgu. Podczas II wojny światowej wyprodukowano blisko 23 000 T-34. W latach 1940-1958 wyprodukowano około 84 000 czołgów T-34 wszystkich modeli.

T-34 był najlepszym radzieckim czołgiem bojowym II wojny światowej. Radzieccy inżynierowie stale ulepszali procesy produkcyjne, umożliwiając produkcję bardzo dużych serii w bardzo trudnych warunkach:

Dla przykładu: w 1943 roku wyprodukowanie czołgu T-34 wymagało 3700 godzin pracy, wobec 8000 godzin w 1941 roku. W 1942 roku w ZSRR wyprodukowano 25 000 pojazdów opancerzonych (wobec prawie 9 000 w Niemczech); w 1944 r. z sowieckich fabryk wyjechało około 30 000 pojazdów opancerzonych. W latach 1941-1945 Związek Radziecki wyprodukował ponad 100 000 czołgów – w tym prawie 60 000 czołgów T-34.

Pochodne samobieżne samoloty

W 1941 roku Sowieci zostali skonfrontowani z niemieckim StuG III . Następnie zrodził się pomysł opracowania działa samobieżnego i,kwiecień 1942zlecono różnym biurom projektowym opracowanie projektów takiego pojazdu uzbrojonego w armatę 122  mm . Dwa projekty zostały zaakceptowane przez Armię Czerwoną , SG-122 i U-35. Pierwsza, wykorzystująca zdobyte podwozie Stug lub Panzer III , została dość szybko porzucona. Drugi, łączący podwozie T-34 z przednią nadbudową i haubicą 122 mm M-30  , stał się SU-122 w Armii Czerwonej. Załoga składała się z pięciu członków, w tym dwóch ładowaczy; działo, osłonięte pancerną nadbudówką na 45  mm , miało zasięg ostrzału 10° po obu stronach osi pojazdu.

Na początku 1943 r. pojawienie się nowych niemieckich modeli pokazało, że haubica 122  mm , nawet jeśli była w stanie wyłączyć je z akcji, nie posiadała, aby skutecznie je zwalczać, siły przebicia, a zwłaszcza trajektorii. precyzja. Ponadto jego szybkostrzelność była niewystarczająca. Więc zdecydowaliśmy, że5 maja 1943, do zamontowania armaty przeciwlotniczej S-18  85 mm na podwoziu SU-122. Adaptacja napotkała wówczas przeszkodę, znacznie większy odrzut nowej tuby. Narodziły się dwa projekty:

W tym samym czasie testowano działo D-5S, jako rozwiązanie tymczasowe pod nazwą SU-85-II. Działo to po testach balistycznych okazało się równie dobre jak S-18 i ostatecznie wybrano rozwiązanie tymczasowe i wyprodukowano je pod oznaczeniem SU-85. Ta nowa samobieżna maszyna nie posiadała karabinów maszynowych do obrony ze względu na brak miejsca w kokpicie, dlatego też z przodu i po bokach nadbudówki otwarto zamykane strzelnice, aby umożliwić strzelanie z pistoletów maszynowych załogi, umożliwiając w ten sposób trochę samostrzelenia. obrona przed przeciwną piechotą. Bardzo szybko zmontowano kopułę czołgu T34-76 Model 1943 i optyczne pryzmaty zapewniające panoramiczny widok wokół pojazdu.

Jednak uzbrojenie wciąż wydawało się niewystarczające, zwłaszcza po pojawieniu się T-34-85 uzbrojonego w równoważne działo, zbadano możliwość zamontowania działa kalibru 100  mm . Proponowane działo, S-34 Marynarki Wojennej, najwyraźniej okazało się zbyt ciężkie i nieporęczne dla kadłuba w swojej pierwotnej formie. Wysiłki TsAKB (centralne biuro badań artylerii) mające na celu próbę jego adaptacji dały początek SU-100-2, który został odrzucony na rzecz projektu fabryki Uralmarsh , który, bardziej pragmatycznie, poprosił zespół FF Pietrowa o zaprojektowanie nowego , lżejsze i mniejsze działo, D-10 , co wymagało mniejszej liczby modyfikacji pojazdu. Testy przeprowadzone przeciwko SU-100-2 w marcu, a następnie w czerwcu, które okazały się zadowalające, podjęto decyzję o masowej produkcji (ok. 2300 sztuk wyprodukowanych w czasie wojny). Przedni pancerz nadbudówki został zwiększony z 45 do 75  mm , działo 100  mm , z prędkością początkową 895  m / s , mogło przebić Panterę lub Tygrysa z odległości 1500  m i miało 33 pociski: przebiło 125  mm w pionie tarcza posiada szereg 2000 metrów lub nachylenie glazury 80  mm z Panther do 1500 metrów.

Zbyt młoda armata D-10 miała kilka wad. Co gorsza, jego amunicja przeciwpancerna, BR-412B, okazała się trudna do wyprodukowania. W rezultacie produkcja przejściowego modelu uzbrojonego w D-5S 85  mm została uruchomiona do grudnia, kiedy SU-100 był w stanie go zastąpić, jego problemy zostały rozwiązane.

Zobowiązania

T-34 był używany przez całą II wojnę światową w coraz większej liczbie. Wariant T-34-85 wciąż wydaje się być stosowany w niektórych krajach ( Kuba , Korea Północna , Angola ,  itp ).

W czasie operacji Barbarossa dostępnych było tysiąc takich czołgów. Niemcy tylko mgliście znają sowiecki sprzęt pancerny: KV-1 , KV-2 i T-34 były znane tylko najwyższym oficerom Wehrmachtu . Choć przewyższali wszystko, co mogli im Niemcy przeciwstawić, ucierpieli głównie z powodu braku wyszkolenia załóg i dezorganizacji Armii Czerwonej w tym czasie. Rzeczywiście, po sprzecznych i nierealistycznych decyzjach Ministerstwa Obrony:

Sowiecka broń pancerna, choć długo była pionierem, nie była w stanie prowadzić wojny ogólnej. Jednostki o zbyt niedawnej formacji brakowało spójności. Sprzęt i ludzie, w niewystarczającej liczbie, zostali rozproszeni.

Korpus oficerski został poważnie osłabiony podczas wielkich czystek . Stalin zmasakrował najlepsze kadry Armii Czerwonej , najbardziej utalentowanych, doświadczonych (weteranów wojny domowej ) oraz specjalistów od personelu pancernego jak Michaił Tuchaczewski . Podczas wojny Żukow znakomicie zastosował strategię „  operacji głębokich  ” lub „  sztuki operacyjnej  ” (opracowaną przez Tuchaczewskiego i Triandafiłowa w okresie międzywojennym), przy czym T-34 odpowiadały za dogłębną eksploatację wrogiego urządzenia.

Oficerowie, którzy przeżyli czystki, byli często niedoświadczeni i niezdolni do prowadzenia nowoczesnej wojny. Co gorsza, aby zaoszczędzić pieniądze, personel nie szkolił się na najnowszym sprzęcie, ale na staromodnych czołgach, takich jak T-26 czy BT-2, które miały niewiele wspólnego z ich przyszłymi maszynami. Ponadto korpus zmechanizowany został rozlokowany setki kilometrów od granicy, co w połączeniu z młodzieńczymi wadami nowych modeli, brakiem odpowiedniego sprzętu ratunkowego (używano głównie zarekwirowanych ciągników rolniczych) oraz wszechobecność Luftwaffe spowodowała wiele straty jeszcze przed rozpoczęciem walki. Jedną z głównych wad T-34 jest brak radia na pokładzie, co utrudnia koordynację manewrów. Inną poważną słabością T-34 (poprawioną przez model T34-85 1944) był brak dowódcy czołgu, podczas gdy wszystkie niemieckie załogi miały go od początku konfliktu.

Na przykład, największy zaangażowanie czołgów, które miały miejsce w celu przeciwdziałania przełom Panzergruppe 1 z 799 Panzer to minusy-ofensywa rozpoczęta przez południowo-zachodnim froncie między 5 th i 6 th  uzbrojony Radziecki, gromadząc 2,156 zbiorniki z 8 th  ( pl) , 9 th  (en) , 15 th  (ru) i 19 th  (ru) zmechanizowane corps , ponad połowa z nich przybyła zbyt późno lub wcale.

Do końca 1941 roku, pomimo wzrostu produkcji, kilka T-34 walczyło. Bitwa pod Moskwą był głównie wygrał z lekkich czołgów, takich jak T-60 , tylko 45 T-34s uczestniczył. Zimą 1942-1943 T-34 brał udział masowo podczas gigantycznej ofensywy znanej jako „cztery planety” ( Uran , Saturn , Mars i Jowisz) podczas bitwy pod Stalingradem . Dopiero w 1943 roku czołg stał się większością w Armii Czerwonej , wtedy jego siła ognia była niewystarczająca. Jego liczebność i wytrzymałość umożliwiły dotrwanie do nadejścia pod koniec 1943 roku wariantu wyposażonego w 85  mm, który mógł skutecznie walczyć z najlepszymi niemieckimi czołgami.

T-34-85 był czołówką (wraz z czołgiem ciężkim IS-2 ) operacji Bagration , dogłębnej operacji par excellence, latem 1944 roku, a następnie wszystkich głównych ofensyw Armii Czerwonej, aż do Bitwa o Berlin . Znakomity w manewrowaniu, jego wielka wszechstronność dała przewagę Armii Czerwonej i umożliwiła dogłębne wykorzystanie urządzeń obronnych Wehrmachtu w 1944 roku na Ukrainie i Białorusi , następnie w 1945 roku przez Polskę , podczas ofensywy Wisły. Odry do Berlina .

Następnie 670 T-34-85 utworzyło taran, który w sierpniu 1945 roku wepchnął Cesarską Armię Japońską do Mandżurii .

Podczas gigantycznej ofensywy w ramach operacji Bagration , ofensywy w Wiśle i Odrze oraz sowieckiej inwazji na Mandżurię , T-34-85 odegrały kluczową rolę w strategiach operacyjnych opracowanych – w szczególności – przez Żukowa , Rokossowskiego i Wasiljewskiego .

Wykorzystanie T-34 nie ustało wraz z końcem wojny: był on głównym czołgiem bojowym Układu Warszawskiego do czasu pojawienia się T-54 w liczbie . Był używany w wielu konfliktach, takich jak wojna koreańska, gdzie okazał się skuteczny przeciwko Shermanowi i Chaffee ze Stanów Zjednoczonych . Został jednak wyprzedzony przez M26 Pershing i jego działo kal . 90  mm .

T-34 zostały użyte do stłumienia powstania w czerwcu 1953 roku w Niemczech Wschodnich i powstania w Budapeszcie z 1956 roku.

Wsparcie rewolucji kubańskiej , ZSRR wysłał do kubańskiej Rewolucyjne Siły Zbrojne 150 czołgów T-34-85. Wiosną 1961 roku na Kubie służyło już 125 czołgów T-34-85: służyły one wKwiecień 1961skutecznie odeprzeć inwazję w Zatoce Świń . Był również używany podczas wojen izraelsko-arabskich do 1973 roku. Był również używany w kilku konfliktach afrykańskich, jak w Angoli, gdzie MPLA i siły kubańskie używały go podczas wojny domowej w Angoli, aby przeciwstawić się UNITA wspieranej przez południowoafrykańską armię . Czołg był używany w wojnie w Bośni w latach 1994 i 1995, 50 lat po wejściu do służby.

Według historii Wiktora Kutsenko, kilka T-34-85 było nawet używanych przez Afgańczyków podczas wojny afgańskiej z Sowietami podczas walki Zhawar  (w) , ale zostali przytłoczeni.

Dla anegdoty, 6 maja 2014 r. podczas kryzysu ukraińskiego T-34 zszedł z postumentu w pobliżu oficjalnego pomnika, a następnie przywrócony do działania, ale zdemilitaryzowany, został wystawiony na ulicy w Ługańsku, a 9 maja 2014 r. wziął udział w wystawie Parada wojskowa.

Ich użycie zostało zgłoszone podczas wojny w Jemenie, gdzie co najmniej dwa z nich zostały zniszczone w 2019 roku przez Huti oraz w syryjskiej wojnie domowej w 2016 roku.

W styczeń 2019, armia rosyjska odebrała z Ludowej Armii Laosu trzydzieści T-34 , aby je odnowić i wziąć udział w paradzie z okazji Dnia Zwycięstwa w 2020 roku

T-34 w Wehrmachcie

Niemcy bardzo zainteresowali się T-34, który udało im się przechwycić w stanie nienaruszonym i wysłali go do Heeres-Versuchsstelle Kummersdorf , na południe od Zossen , centrum badawczego armii, odpowiedzialnego za inspekcję i testowanie materiałów wojennych wroga skonfiskowanych z pola bitwy. Centrum Zossen otrzymało pierwsze pięć T-34 (trzy z działem L-11 i dwa z działem F-34 ) wgrudzień 1941. Gąsienice i koła zębate jednego z tych T-34 zostały zastąpione gąsienicami i kołami pochodzącymi z Panzer I Ausf. F lub pancerna II Ausf.A. J . Kolejny został wykorzystany w kręceniu filmu dokumentalnego dla wojska w 1942 roku, Nahbekämpfung russicher Panzer , poświęconego walce z czołgami.

Inspekcja T-34 wysłanych do Kummersdorf została przedstawiona w raporcie podpisanym przez Obersta Dpl.Ing. Esser. Według niego, mocną stroną T-34 jest działo F-34, bardzo skuteczne przeciwko Panzer III i IV , oraz pochyły pancerz, który bardzo dobrze chroni go przed pociskami Panzerwaffe . silnik, w połączeniu z szerokimi gąsienicami, co daje mu dość dobrą prędkość i zwrotność.

Odwrotnie , wady T-34 odnotowane w raporcie to ciasnota wieży, która może pomieścić tylko dwie osoby, wadliwa skrzynia biegów i sprzęgło , kiepska jakość filtra powietrza, a także komunikacja w dużym stopniu niewystarczająca. odnotowuje się również słabą jakość niektórych części. Nie przeszkadza to Esserowi być pod wrażeniem sowieckich czołgów, raport Essera był prawdopodobnie jednym z powodów zaprojektowania nowego pojazdu opancerzonego inspirowanego T-34 VK 3002 DB , który zostanie zastąpiony przez VK 3002 MAN . prototyp Panzer V , który przejął również cechy T-34.

Na początku operacji Barbarossa latem 1941 roku Ostheer zdobył wiele T-34, większość z nich w dobrym stanie, ponieważ zostały porzucone przez załogę. Pomimo trudności ich nowego właściciela w rozwiązywaniu problemów ze sprzęgłem i skrzynią biegów, kilka z tych zbiorników przechwytujących ( Beutepanzer ), oznaczonych pod nomenklaturą T-34 747 (r), zostało włączonych do 1. , 8. , 10. i 11. Dywizja Pancerna .

Warianty

Inne nominały:

Specyfikacja

T-34-76
model 1940 		T-34-76
model 1941 		T-34-76
model 1942 		T-34-85 SU-122 SU-85 SU-100
Załoga 4 4 4 5 5 4 4
masa 26 t 30,9  t 32  tys 30,9  t 29,6  t 31,6  t
długość 6,94  m² 6,92  m² 6,75  m² 8,15  m² 6,95  m² 8,13  m² 9,45  m²
szerokość 3  mln 3  mln 3  mln 3  mln 3  mln 3  mln 3  mln
wysokość 2,41  m² 2,45  m² 2,60  m² 2,72  m² 2,24  m² 2,15  m² 2,24  m²
armata L-11 76,2  mm F-34 76,2  mm F-34 76,2  mm S-53 85  mm 122 mm M-30  D-5S 85  mm D-10S 100  mm
amunicja 77 ruchów 77 ruchów 100 strzałów 56 strzałów 40 strzałów 48 strzałów 34 strzały
pistolety maszynowe DT x2 DT x2 DTM x2 DTM x2 bez bez bez
rodzaj 500 KM V-2-34 500 KM V-2-34 500 KM V-2-34 520 KM V-2-34M 500 KM V-2-34 500 KM V-2-34 500 KM V-2-34
czołgi 540 litrów 540 litrów 830 litrów 840 litrów 800 litrów 810 litrów 865 litrów
prędkość drogowa 53  km/h 53  km/h 53  km/h 50  km/h 55  km/h 47  km / h 50  km/h
autonomia 400  km 400  km 400  km 300  km 300  km 400  km 400  km
autonomia taktyczna 260  km 260  km 260  km 120  km 150  km 200  km 180  km
zastawianie 15–45  mm 15–52  mm 15–75  mm 20–90  mm 10–45  mm 20–75  mm 20–110  mm

Produkcja

Produkcja T-34 podczas II wojny światowej
Kropka 1940 Od 1 st Jan.
Do1 st maja 1941		 Od 1 st maja
do1 st lipca 1941		 Z 1 st lipca 1941
do Ciebie 1 st grudzień 1941		 1942 1943 1944 Od 1 st Jan.
Do1 st czerwiec 1945
Roślina N O  183
KhPZ
Charkowie 		115 525 ? 744 0 0 0 0
Roślina N O  183
Niżnym Tagile 		0 0 0 25 5684 7466 1838 T34-76
6583 T34-85		 3670 T34-85
Fabryka STZ
Stalingrad 		0 130 ? 956 2520 0 0 0
Roślina N O  112
Krasnoje Sormovo
Gorkiego 		0 0 ? 161 (1) 2718 2851 540 T34-76
3079 T34-85		 1545 T34-85
Roślina N O  174
Omsktransmash
Omsk 		0 0 0 0 417 1347 1163 T34-76
1000 T34-85		 865 T34-85
Roślina N O  100
CHTZ
Czelabińsku 		0 0 0 0 1055 3594 445 T34-76 0
UTMZ roślin
Uralsmash
Swierdłowsku 		0 0 0 0 267 T34-76
26 SU-122		 452 T34-76
612 SU-122
761 SU-85		 1893 SU-85
500 SU-100		 1060 SU-100
Całkowity 115 655 ? 1886 12661 T34-76
26 SU-122		 15710 T34-76
612 SU-122
761 SU-85		 3986 T34-76 10662
T34-85
1893 SU-85
500 SU-100		 6080 T34-85
1060 SU-100

(1) zmotoryzowana część z silnikami benzynowymi M-17

Użytkownicy

Z gwiazdą, kraje, które nadal używały go w 1996 roku.

Europa i Ameryka

Bliski Wschód i Azja

Afryka

Filmografia

Uwagi i referencje

  1. (ru) "  Czołg 1-2 - RMC Decouverte - 17.11.2016  " (dostęp 14 maja 2017 )
  2. ignis , „  Samur: RMC at the Discovery of the Armored Museum, we wtorek wieczorem  ” , na www.saumur-kiosque.com (dostęp 14 maja 2017 r. )
  3. „  The Saumur Armored Museum prezentuje swoje legendarne czołgi  ” , Salon RétroMobile (dostęp 14 maja 2017 r. )
  4. Paul KENNEDY , Wielki przełom , edi8,5 marca 2015, 461  s. ( ISBN  978-2-262-05088-7 , czytaj online )
  5. BL , "  T-34 : " Najlepszy czołg na świecie  " , o II wojnie światowej ,13 stycznia 2016(dostęp 14 maja 2017 r. )
  6. War & Historia , "  Barbarossa ( 1 st część)  " ,30 maja 2011(dostęp 14 maja 2017 r. )
  7. Sophie Granel , „  Gueorgui Żukow, człowiek, który pokonał Hitlera  ”, Culturebox ,19 grudnia 2013 r.( przeczytaj online , dostęp 14 maja 2017 r. )
  8. księgarnia Mollat , „  Jean Lopez-Zhukov  ” ,21 marca 2014(dostęp 14 maja 2017 r. )
  9. Jean Lopez , „  Żukow, człowiek, który pokonał Hitlera  ” ,9 września 2013 r.(dostęp 14 maja 2017 r. )
  10. Wars & History , "  Wars & History n o  11: Stalingrad, nowa wizja mitycznego battle.mov  " ,8 lutego 2013(dostęp 14 maja 2017 r. )
  11. Philippe-Jean Catinchi , „  W czerwonym piekle Stalingradu  ”, Le Monde.fr ,4 maja 2015 r.( ISSN  1950-6244 , przeczytane online , dostęp 14 maja 2017 )
  12. „  Kursk: Czterdzieści dni, które zrujnowały Wehrmacht (5 lipca, 5, 20 sierpnia 1943 r.)  ” , na temat Babelio (dostęp 12 maja 2020 r. )
  13. "  Mity of World War II  " , na Perrin (dostęp 15 maja 2017 )
  14. Larousse Editions , „  Larousse Encyclopedia online – World War II  ” , na www.larousse.fr (dostęp 18 maja 2017 r. )
  15. Tietie007, „  Rok 1942, punkt zwrotny wojny.  » , na over-blog.com ,15 kwietnia 2012(dostęp 14 maja 2017 r. )
  16. "  Stalingrad, Bitwa na krawędzi, Jean Lopez.  », Bir-Hacheim, rombier ,21 lutego 2010( przeczytaj online , skonsultowano 15 maja 2017 r. )
  17. KC Fraser , „  Czołgi: czołgi podstawowe i lekkie 97197Marsh Gelbart. Czołgi: czołgi podstawowe i lekkie. Londyn: Brassey 1996. 160 pp, ( ISBN  1-85753-168-X ) 14,95 £ Brassey Modern Military Equipment Series  ”, Recenzje referencyjne , obj.  11 N O  3,Marzec 1997, s.  32-32 ( ISSN  0950-4125 , DOI  10.1108 / rr.1997.11.3.32.197 , przeczytane online , dostęp 11 maja 2020 )
  18. „  Prezentacja pojazdów opancerzonych II wojny światowej w Muzeum Pancernym  ” (dostęp 11 maja 2020 r. )
  19. „  Photo International Model Competition 2016  ” (dostęp 11 maja 2020 )
  20. „  Szczegóły czołgów Układu Warszawskiego w Muzeum Zbroi  ” (dostęp 11 maja 2020 r. )
  21. Basil Henry Liddell Hart (1951 [1999]). Po drugiej stronie wzgórza: generałowie niemieccy, ich wzloty i upadki, z własnym opisem wydarzeń wojskowych, 1939–1945, Londyn, Cassell. ( ISBN  0-330-37324-2 )
  22. Clarke i Costelle 2009 .
  23. Pierre-Yves Hénin, „  Diesel V2 czołgu T34: badanie początków legendarnego silnika  ” , na sam40.fr ,3 grudnia 2018.
  24. Larousse Editions , „  Larousse Encyclopedia online – Second World War  ” , na stronie www.larousse.fr (dostęp 10 maja 2020 r. )
  25. .
  26. (w) Peter Suciu, „  Sowiecka piła czołgowa T-34 używana długo po II wojnie światowej  ” , na stronie nationalinterest.org .
  27. (w) „  Cuban Tanks, I share • Rubén Urribarres  ” o lotnictwie kubańskim • Rubén Urribarres (dostęp 23 sierpnia 2018 r. )
  28. (en-US) "  Bitwa pod Cuito Cuanavale 1988  " , craigthompsonzablog ,7 grudnia 2016( czytaj online , konsultacja 23 sierpnia 2018 )
  29. Kucenko 1996 .
  30. Grau i Jalali 2001 .
  31. Wina 2001 .
  32. http://ftr.wot-news.com/category/uncategorized/page/193/
  33. (w) Southfront , „  Houthi robią nowe zyski w Dhale, prezentacja łupów wojennych (wideo)  ” ,11 kwietnia 2019 r.(dostęp 11 kwietnia 2019 )
  34. (w) „  Sowiecki czołg T-34 zauważony podczas walk w Jemenie (wideo)  ” na southfront.org ,19 listopada 2016(dostęp 26 lutego 2017 r . ) .
  35. (w) David Axe, „  Czołg, który pomógł pokonać Rosję, nazistowskie Niemcy wreszcie przeszedł na emeryturę (w Laosie)  ” na https://nationalinterest.org ,10 stycznia 2019(dostęp 2 marca 2020 r . ) .
  36. "  Rosja przywraca radzieckie czołgi T-34 odzyskane w Laosie  " , na Euronews ,27 lutego 2020 r.(dostęp 2 marca 2020 r . ) .
  37. Artykuł w języku angielskim na temat centrum Kummersdorf
  38. (w) Czterej pancerni i pies w Internetowej Bazie Filmów (dostęp 2 czerwca 2019)
  39. (en) T-34 w internetowej bazie danych filmów (dostęp2 czerwca 2019)
  40. (w) Tanki w internetowej bazie filmów (dostęp 2 czerwca 2019)
  41. Tanks For Stalin , zaktualizowane30 maja 2019 r.na stronie cineserie.com (konsultacja2 czerwca 2019)

Zobacz również

Bibliografia

Dokument użyty do napisania artykułu : dokument używany jako źródło tego artykułu.

Powiązany artykuł

Linki zewnętrzne