Spliceosomu , zwany również cząstki składania (angielski, forniru ) lub épissosome jest dynamiczny złożone cząstki rybonukleinowa (złożony z rRNA i 200 białka ) i zlokalizowany w jądrze w komórkach .
Składanie się cząstki składającej się z jej podjednostek rybonukleoproteinowych wymaga ATP .
Jego rolą jest zapewnienie wycięcia intronów , niekodujących regionów przedwczesnego RNA i zszycie eksonów , które odpowiadają częściom kodującym, ale także wykrycie intronowych miejsc splicingu. Jest to istotny krok w procesie dojrzewania informacyjnego RNA, mechanizmu zachowanego we wszystkich organizmach eukariotycznych . Kataliza splicingu przez spliceosom jest zasadniczo zapewniana przez część rybonukleinową (RNA).
Struktura spliceosomu jest niezwykle konserwowana u eukariontów , od drożdży po ludzi .
Bardzo często u eukariontów można znaleźć pośrodku łańcuchów kodujących RNA (egzony), niekodujące części, introny, które nie zawierają żadnych informacji umożliwiających translację białka. Te introny należy usunąć z przygotowanego wcześniej RNA, a następnie zszyć egzony, co jest procesem zwanym splicingiem . Pre-messenger RNA zawiera w swojej sekwencji specyficzne sygnały, które realizują ten proces: wewnątrz intronu powinno znajdować się miejsce splicingu w 3 ', miejsce splicingowe 5' i punkt rozgałęzienia. 5 „miejsce lub miejsca złączenia donora często zawiera G U sekwencji w końcu 5” intronu. Miejsce splicingu 3 'lub miejsce akceptora splicingu prawie zawsze kończy się sekwencją AG. W górę od końca AG znajduje się region bogaty w pirymidyny ( C i U), czyli przewód polipirymidynowy. W górę od przewodu polipirymidynowego znajduje się punkt rozgałęzienia, który obejmuje adeninę .
Dokładną funkcją kompleksu makrocząsteczkowego, jakim jest spliceosom, jest katalizowanie wycinania intronów z pre-informacyjnego RNA i zszywania eksonów , co jest etapem zwanym procesem splicingu. Jego rolą jest łączenie się z RNA przygotowującym do wstępnej obróbki i kontynuowanie składania intronów poprzez dwie reakcje transestryfikacji, aby zapewnić ich dojrzewanie, przed eksportem do cytoplazmy , w celu translacji na białka. Różne cząsteczki spliceosomu są również nazywane snRNP , dla małych jądrowych białek rybonukleotydów .
Spliceosom składa się na ogół z pięciu cząsteczek rybonukleoprotein, zwanych snRNP , które gromadzą się na intronie zgodnie z precyzyjnym mechanizmem i katalizują różne etapy reakcji splicingu.
Istnieją dwa typy spliceosomów: główny spliceosom, który dojrzewa większość mRNA, i mniejszy spliceosom.
SnRNA ( małe jądrowe RNA ) 5 typów (U1,2,4,5,6), RNA mniejsze niż 200 par zasad, pełnią rolę rozpoznawania sekwencji, które mają być splicowane.
Każde z nich wiąże się z 7 białkami SM , bardzo obficie występującymi w jądrze komórkowym (SmB / B ', D1, D2, E, F, G) zwanych „białkami serca”, zrzeszającymi się w heptamerycznym pierścieniu wokół snRNA.
To połączenie daje rybonukleoproteiny (snRNP), których jest 5 typów: snRNP U1, U2, di-snRNP U4 / U6 i snRNP U5.
SnRNP kojarzą się również z ponad 150 białkami (liczba różni się w zależności od gatunku)
Istnieją również tak zwane „specyficzne” białka występujące tylko na jednym typie snRNP (np. U1A, 70K i U1C, specyficzne dla snRNP U1).
Spliceosom gromadzi się na sekwencjach intronowych pre- messenger RNA w sposób sekwencyjny: