Języki austronezyjskie | |
Region | Morska Azja Południowo-Wschodnia , Oceania , Madagaskar , Tajwan i Wyspy Andamańskie |
---|---|
Klasyfikacja według rodziny | |
Menu | |
Gałęzie języka austronezyjskiego | |
Te języki austronezyjskie (AN) są wypowiedziane w Madagaskarze , w Azji Południowo-Wschodniej , na Pacyfiku i Tajwanu . Liczba 1268, są one 2 e rodzina języków świata po tym z języków Niger-Kongo .
Języki austronezyjskie dzielą się na dwie szerokie kategorie: języki formozańskie , które składają się z 4 gałęzi oraz gałąź języka malajsko-polinezyjskiego (MP). Ponieważ te pierwsze zostały sklasyfikowane późno, przez długi czas oba terminy, AN i MP, mogły być mylone.
Wydaje się, że źródłem wszystkich tych języków jest południowo-wschodni kraniec południowych Chin lub Formozy ( Tajwanu ), gdzie do dziś żyją austronezyjskie populacje.
Typologicznie języki te wyróżniają się dwoma procesami morfologicznymi, które pozwalają na tworzenie słów pochodnych i można je łączyć:
a także przez stosunkowo proste systemy fonologiczne (mało spółgłosek i samogłosek, mało lub brak grup spółgłosek trudnych do wymówienia, wypowiedzi asonansowe itp.).
Nazwa „ austronezyjska ” pochodzi od zlatynizowanej greckiej austronezji , oznaczającej „południowe wyspy”. Już w 1706 r. Filolog ze Zjednoczonych Prowincji Hadrian Reland podkreślił podobieństwa między językiem używanym w Futuna , malajskim i malgaskim (ze słownika zebranego w 1616 r. Przez nawigatora Jakuba Le Maire w Futunie). Istnienie rodziny językowej, która później zostanie nazwana austronezyjską, zostało ostatecznie ustalone przez Lorenzo Hervás y Panduro w 1784 r. ( Catalogo delle Lingue ). W 1834 r. Ta rodzina, rozszerzona na Wyspę Wielkanocną , została ochrzczona w języku malajsko-polinezyjskim przez językoznawcę Wilhelma von Humboldta w Über die Kawi-Sprache auf der Insel Java (1836-39). Status języków melanezyjskich (czarnych wysp) był jednak przez długi czas traktowany osobno. Utrzymujące się uprzedzenia z powodów rasowych , pomimo pracy lingwisty Otto Dempwolffa (1920), wybitni lingwiści nadal odmawiali im jakiegokolwiek pokrewieństwa austronezyjskiego, choćby tego było pewne (i obecnie jednogłośnie uznawane).
Obecnie dominująca teoria językoznawców postrzega Tajwan jako centrum zróżnicowania i ekspansji języków austronezyjskich. Biorąc pod uwagę, że teoria ta, znana jako „ Poza Tajwanem ” („ wyjście z Tajwanu ”), nie uwzględnia koniecznie kontynentalnego pochodzenia populacji języków austronezyjskich , francuski językoznawca Michel Ferlus wysuwa hipotezę o rozproszeniu malajsko-polinezyjskim z miejsce w południowych Chinach, które znajduje się w dzisiejszej prowincji Guangdong .
Lingwista Laurent Sagart proponuje zebranie w grupie "austronezyjskiej" języków formozjańskich, języków malajsko-polinezyjskich i języków Tai-Kadai. Uważa się, że te dwie ostatnie rodziny pochodzą z grupy języków formozjańskich wschodnich. Tajwan (połączenie ze wschodnim wybrzeżem). Na wyższym poziomie łączy austronezyjski i chińsko-tybetański w rodzinę „sinotybetańsko-austronezyjską” (STAN).
Dalej w czasie Stanley Starosta , który blisko współpracował z Laurentem Sagartem, na krótko przed śmiercią w 2003 roku wysunął hipotezę, że wszystkie rodziny językowe Azji Wschodniej : austroazjatyckie , miao-yao , austronezyjskie, chińsko-tybetańskie i tai-kadai , Były powiązane. Nazwał „yangzian” (yangzian) ugrupowanie austroazjatyckie i miao-yao oraz „wschodnioazjatyckie” (wschodnioazjatyckie) zbiór 5 typów.
Przez ponad sto lat i pierwsze prace Otto Dempwolffa na temat tak zwanych języków malajsko-polinezyjskich, komparatywiści nie przestali klasyfikować tych języków, badać ich ram genealogicznych, a nawet rekonstruować hipotetyczny protoaustronezyjski .
Podczas gdy badania nad tymi pytaniami postępują, a ogólne zarysy są mniej lub bardziej znane, wiele kwestii pozostaje bez odpowiedzi. Samo rozproszenie obszaru geograficznego, duża liczba tych języków (według Darrella Tryona ponad 1200, z których niewiele zostało poważnie zbadanych) oznacza, że wewnętrzna struktura języków austronezyjskich jest nadal trudna do wyjaśnienia. jak tylko wejdziemy w szczegóły.
Obecnie jest prawie pewne, że to w rdzennych językach Tajwanu ( języki formozańskie ) występują największe różnice genealogiczne, podczas gdy im dalej się od nich oddalamy , tym jest ich mniej (istnieje znaczna jednorodność języków polinezyjskich ). Sugeruje to, że Tajwan lub jego bezpośrednie otoczenie był niewątpliwie punktem wyjścia, z którego austronezyjczycy rozprzestrzenili się na dużej części półkuli południowej, co potwierdzają dzisiejsze badania genetyczne.
Poniżej podano przykładowo klasyfikację przedstawioną jako konsensus i zainspirowaną między innymi pracami Blusta, Biggsa, Pawleya , Tryona , Rossa itp. i opublikowana w 2002 roku pod tytułem Historia i typologia zachodnich austronezyjskich systemów głosowych , Australian National University , 2002.
(nazwy niektórych języków są zapisywane w ich angielskiej formie, gdy francuska forma nie jest szeroko stosowana - w nawiasach zwykłe skróty)
Inny typ klasyfikacji (uproszczona lista) jest pokazany poniżej jako przykład:
Język | Liczba głośników | Kraj |
---|---|---|
Malajski - indonezyjski | ponad 250 milionów | Brunei , Indonezja , Malezja , Singapur , Tajlandia |
jawajski | ponad 80 milionów | Indonezja (40% populacji), Malezja (200 000 osób), Surinam (40 000), Nowa Kaledonia (10 000) |
Tagalski - „ pilipino ” | ponad 70 milionów (25 milionów mówców jako pierwszy język) | Filipiny |
bisaya | 38 milionów głośników (z jego wariantami, w tym Cebuano ) | Filipiny |
Sundajski | 35 milionów | Indonezja |
malgaski | 22 miliony | Madagaskar |
madurais | ponad 15 milionów | Indonezja |
ilocano | 9 milionów | Filipiny |
minangkabau | 8000000 | Indonezja |
hiligaïnon | 7,5 miliona | Filipiny |
batak | 7 milionów ( dialekty : toba, karo, mandailing, simalungun, dairi) | Indonezja |
dwuszyjny | 6 milionów | Filipiny |
bugis | 5 milionów | Indonezja |
balijski | 4 miliony | Indonezja |
makassar | 3 miliony | Indonezja |
lampung | 1,5 miliona (dla wszystkich języków lampung ) | Indonezja |
sasak | 2,5 miliona | Indonezja |
pampangan | 2,2 miliona | Filipiny |
aceh | 2 miliony | Indonezja |
rejang | 1,5 miliona (?) Lub 350 tysięcy | Indonezja |
pangasinan | 1.4 miliona | Filipiny |
magindanao | 1,1 miliona | Filipiny |
tausug | 1 milion | Filipiny |
maranao | 900 000 | Filipiny |
ngaju dayak | 850 000 | Indonezja |
niha | 600 000 | Indonezja |
bima | 600 000 | Indonezja |
manggarai | 600 000 | Indonezja |
ibanag | 500 000 | Filipiny |
tetum | 500 000 | Indonezja, Timor Wschodni ( język urzędowy ) |
surigaonon | 450 000 | Filipiny |
kerinci (dialekt malajski) | 400 000 | Indonezja |
kinaray | 400 000 | Filipiny |
sumbawa | 400 000 | Indonezja |
iban | 400 000 | Malezja |
samoan | 400 000 | Samoa , Fidżi , Nowa Zelandia , Tonga , Stany Zjednoczone |
cham | 400 000 | Kambodża , Wietnam |
jaraï | 400 000 | Kambodża, Wietnam |
fidżi | 337 000 | Fidżi |
kambera | 250 000 | Indonezja |
rhade | 200 000 | Kambodża , Wietnam |
Tonga | 108 000 | Tonga |
maoryski | 100 000 | Nowa Zelandia |
gilbertin | 100 000 | Kiribati (dawne Wyspy Gilberta ) |
kuanua ( Tolai ) | 100 000 | Papua Nowa Gwinea |
chamorro | 50 000 | Guam , Mariany Północne |
tahitański | 75 000 | Wyspy Towarzystwa |
pa'umotu | (pod) 7900 | Archipelag Tuamotu |