Toffa | |
Portret króla Abela Tynaire'a opublikowany w The Illustrated London News 3 grudnia 1892 roku. | |
Tytuł | |
---|---|
Król Porto-Novo | |
1874 - 1908 | |
Koronacja | 16 września 1874 |
Poprzednik | Mesi |
Biografia | |
Pełny tytuł | Dă (szef, ojciec, dziadek) |
Dynastia | Tè Agbalin |
Miejsce urodzenia | Porto-Novo |
Data śmierci | 7 lutego 1908 |
Tata | Sodji |
Toffa , urodzony w latach pięćdziesiątych XIX wieku i zmarł w 1908 roku, jest królem („ dă ”) Porto-Novo („Hogbonou”). Jego panowanie (1874-1908) było naznaczone naprzemiennymi sojuszami i konfliktami z potężnymi militarnie i ekspansjonistycznymi sąsiadami, królestwem Dahomej , Anglią i Francją . Po jego śmierci Porto-Novo zostało zaanektowane przez tę ostatnią i przyłączone do kolonii Dahomej .
Syn króla Sodjiego (1848-1864), Toffa musiał udać się na wygnanie do Tori, a następnie do Lagos, kiedy Mikpon przejął władzę w 1864 roku. Anglicy zachęcali go do odebrania tytułu siłą, ale Toffa poszedł na kompromis. Toffa udaje się na dwór Abomey, gdzie wita go Da-Da Glélé Kini-Kini , król Dahomeju. Mési zastąpił Mikpona w 1872 roku, ale kiedy zmarł zaledwie dwa lata później, Toffa wrócił do Porto-Novo z 200 żołnierzami z Dahomeju, przegonił księcia Sogningbé, który przygotowywał się do przejęcia władzy i został koronowany na króla16 września 1874. Aby zdystansować się od swojego zbyt potężnego sąsiada, a także dlatego, że obawiał się Anglików, którzy wycofali Dangbo i Kéténou z jego zwierzchnictwa, Toffa podpisał protektorat z Francuzami w 1882 roku .
Z pomocą armii francuskiej Toffa podbija Dangbo i Kéténou, których król, Houngbo , zostaje deportowany do Goré .
W 1889 roku Dahomey rozpoczął nalot na Porto-Novo, Toffa wycofał się, a miasto i jego pałac Honme zostały splądrowane. Od tego czasu Toffa ostatecznie stanęła po stronie francuskiego obozu: Porto-Novo służyło jako baza wypadowa dla pierwszej i drugiej wojny w Dahomeju od 1890 do 1894 roku. Toffa zapewniła w szczególności około 2000 tragarzy, których zwerbowali dobrowolnie lub siłą. Francuzi płacą mu premię za każdego przewoźnika. Po zwycięstwie Francuzi ofiarowali Toffie pozłacany drewniany tron Abomeya, który dodał do swojego tytułu ( abobo ) „pan Béhanzin ”, ostatni król Dahomeju.
Po narodzinach francuskiej kolonii Dahomej Porto-Novo oficjalnie zachowało swoją niezależność, ale stopniowo traciło ją w praktyce, co skłoniło Toffę do kilkukrotnego protestu przeciwko prawu kolonialnemu w latach 1900, aby zabezpieczyć swoje prerogatywy, ale także protestować przeciwko wprowadzeniu prawa kolonialnego. nowe podatki. Nie mógł przewidzieć całkowitej aneksji po swojej śmierci w 1908 roku.