Mitreum jest sanktuarium kultu Mitry , kultu orientalnego pochodzenia, który zna wielką dyfuzję w Imperium Rzymskiego w II -go wieku , i widzi więcej takich budynków we wszystkich województwach, zwłaszcza na granicach ze względu na jego popularność wśród żołnierzy. Mitraeum charakteryzuje się szczególną formą architektoniczną, ściśle związaną z mitem tego indoirańskiego bóstwa: determinuje tam symbolika jaskini i przyczynia się do tajemniczej atmosfery tego kultu inicjacyjnego, a także do oczekiwania na nadprzyrodzone. to ją charakteryzuje.
Głównym pomieszczenie przybytku jest wydłużony pomieszczenia, „poddawać” właściwa ( Spelunca , spelaeum ), wyposażoną ołtarzu lub prostego środka kultowego na jednym końcu, i podniesiona ławy ( podia ) wzdłuż obu. Stron. Wejście często prowadzi przez przedpokój ( pronaos ). Wielką cechą tego sanktuarium w porównaniu z innymi kultami pogańskimi jest umiejscowienie sanktuarium ( naos ) wewnątrz auli, w której odbywały się główne przejawy wspólnoty religijnej: inicjacja, rytualne posiłki itp. Centralnym punktem zainteresowania społeczności była nisza kultowa z reliefem tauroktonii i przedmiotami kultowymi. Sala modlitewna jest skromna i odpowiada małej społeczności.
Pomimo istnienia wspólnych cech mitraea wykazują dużą różnorodność aranżacji i dekoracji w Cesarstwie, będącą wynikiem lokalnej adaptacji kultu. Spośród 58 mitreów uznanych przez archeologię, tylko 14 to budowle ad hoc, ex novo , na potrzeby kultu, a zatem zdecydowana większość to istniejące wcześniej budynki przekształcone w kult mitraicki. Niemal wszystkie nowe konstrukcje znajdują się w zachodnich prowincjach (Bretania, Galia, Germania). We Włoszech, gdzie znajduje się największe skupisko mitrei (25 sanktuariów), tylko jedna jest konstrukcją ex novo .
Budynki zmodyfikowane na mitreum mają bardzo zróżnicowane pochodzenie: mogą to być magazyny, łaźnie, kryptoportyki, podziemne magazyny, starożytne grobowce etruskie, ale także prywatne mieszkania. Zakres modyfikacji różni się również znacznie w zależności od miejsca, od prostego rozgraniczenia środowiska architektonicznego po bardziej ambitne przebudowy. W planie wnętrza zachowano pokazane podstawowe elementy, ale ich wielkość i proporcje mogą być bardzo różne.