Izrael Chaim Wilner

Izrael Chaim Wilner Obraz w Infobox. Biografia
Narodziny 14 listopada 1917
Warszawa
Śmierć 8 maja 1943(o 25)
Warszawa lub getto warszawskie
Narodowość Polskie
Czynność Poeta
Inne informacje
Konflikt Powstanie w getcie warszawskim
Miejsce zatrzymania Getto warszawskie
Różnica Srebrny Krzyż Orderu Wojskowego Virtuti Militari

Izrael Chaim Wilner , pseudonim Arie , Jurek (ur14 listopada 1917 i martwe 8 maja 1943w Warszawie ) jest działaczem żydowskiego ruchu oporu w czasie II wojny światowej , poeta, oficer łącznikowy między Combat Żydowskiej Organizacji (pol. Żydowska Organizacja Bojowa , ŻOB) i AK (pol. Armia Krajowa , AK) w „Aryan "strefa, członek sztabu ŻOB, bojownik powstania w getcie warszawskim ."

Biografia

Był członkiem żydowskiego i syjonistycznego ruchu młodzieżowego Hashomer Hatzair . W czasie okupacji niemieckiej w 1942 r. Brał udział w misjach w Krakowie i Częstochowie , których celem była organizacja ruchu oporu. KoniecLipiec 1942Tuż po rozpoczęciu akcji wysiedleńczej w kibucu Dror przy ul. Dzielnej 34 odbyło się spotkanie przedstawicieli ruchów młodzieżowych: Dror, Hashomer Hatzair i Bnei-Akiva . Podczas tego spotkania podjęto decyzję o utworzeniu Żydowskiej Organizacji Bojowej. Wilner, Josef Kapłan i Szmuel Bresław reprezentowali Hashomer Hatzaïr.

W Sierpień 1942po raz pierwszy trafił do strefy aryjskiej, aby zetknął się z polskim państwem podziemnym. Skontaktował się z przedstawicielem Wydziału ds. Żydów Biura Informacji i Propagandy Sztabu Generalnego Armii Krajowej , Henrykiem Wolińskim ps. Wacław , z którym rozmawiał o pomocy w zorganizowaniu zbrojnego oporu w obliczu sytuacji w getcie .

W żydowskim ruchu oporu reprezentował ŻOB po „aryjskiej” stronie. Z Adolfem Bermanem , przedstawicielem Żydowskiego Komitetu Narodowego (ŻKN; organizacja zrzeszająca partie syjonistyczne i socjalistyczne) i Leonem Feinerem ps. „Mikołaj”, przedstawicielem Komisji Koordynacyjnej; między ŻKN a Bundem ) odpowiadali za kontakty z polskim ruchem oporu. Odpowiadał również za handel bronią i przekazywanie informacji ze strony aryjskiej do getta. Wraz z innymi przedstawicielami żydowskiego podziemia zadeklarował wolę złożenia ŻOB do Delegatury Rządu na Kraj oraz do personelu Armii Krajowej. WListopad 1942ŻOB został nazwany organizacją paramilitarną, która przyjęła regulamin i taktykę bojową Armii Krajowej.

W Marzec 1943został aresztowany w strefie aryjskiej przez gestapo . Podczas śledztwa był torturowany. Został zwolniony z więzienia i przewieziony do getta, gdzie ze względu na stan zdrowia przeszedł operację. Mieszkał w mieszkaniu Lutka Rotblata przy ul. Muranowskiej 44. Na jego miejsce reprezentował go Icchak Cukierman .

W rozmowie z Henrykiem Wolińskim na temat motywów powstania powiedział: Nie chcemy ratować życia. Nikt nie wyjdzie stąd żywy. Chcemy ocalić ludzką godność .

Po rozpoczęciu powstania w getcie dn 19 kwietnia 1943Wilner i dowodzona przez niego grupa bojowa walczyli w getcie centralnym, na ulicach Zamenhofa, Miłej i Franciszkańskiej. Plik8 maja 1943Kiedy Niemcy odkryli bunkier na Miłej 18, w którym znajdowała się siedziba ŻOB, wraz z innymi bojownikami popełnił samobójstwo.

Według relacji Tosi Altman, która tego dnia była w bunkrze i wyszła kanałami z grupą kierowaną przez Szymona Ratajzera ps.10 maja 1943przy rue Prosta 51 to Arie Wilner powiedział powstańcom: Bojownicy, strzelajcie do siebie. Ostatnia kula jest nasza. Nie wpadniemy żywcem w ręce Niemców! .

Arie Wilner i pozostali bojownicy spoczywają w zbiorowym grobie w bunkrze przy ulicy Miłej, ponieważ po wojnie nie przeprowadzono ekshumacji.

Odznaczenia i upamiętnienie

Plik 19 kwietnia 1945został pośmiertnie odznaczony Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari .

Ariego Wilnera upamiętniono na jednym z kamiennych bloków Drogi Męczeństwa i Walki Żydów, znajdującego się przy ulicy Zamenhofa. Jego imię jest również wyryte na obelisku przy starej ulicy Miłej, w pobliżu Kopca Anielewicza.

Bibliografia

  1. Engelking, Barbara, 1962- , Getto warszawskie: przewodnik po nieistniejącym mieście , Wydawn. Jeśli jest,2001( ISBN  838763283X i 9788387632830 , OCLC  48630627 , czytaj online )
  2. Bernard Mark: Walka i zagłada warszawskiego getta . Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1959, s. 148.
  3. Rufeisen-Schüpper, Hella. , Pożegnanie Miłej 18: wspomnienia łączniczki żydowskiej organizacji bojowej , Beseder,1996( ISBN  8386995017 i 9788386995011 , OCLC  37751715 , czytaj online )

Bibliografia

Linki zewnętrzne