Ghatam , ghata, Ghara, Gary, gagrî, Dilo, nakrętki mâkti lub kutam jest idiofony udarowy muzyczny przyrząd w kształcie wazon lub naczyniu. Jego zastosowanie w Indiach (i Pakistanie ) datuje się na VIII th century ( ghatavâdya w sanskrycie), a jego zakres jest tak samo jak na południowym zachodzie i północy.
Ten rodzaj naczynia służy również jako rezonator dla villâdivâdyam i wielu odmian membranofonów, takich jak mizhavu .
Nie należy go mylić z mniejszym instrumentem pochodzącym z Afryki, znanym jako udu .
Tradycyjnie wykonany z terakoty, ma zazwyczaj średnicę od 50 do 60 cm i ma tylko duży otwór. Jest to kulinarne naczynie, którego użycie zostało ewidentnie odwrócone. W przypadku muzyki ważne jest, aby nigdy wcześniej nie był używany do gotowania, aby nie zamoczył się w wodzie. Z drugiej strony musi być specjalnie naoliwiony. Jest to delikatny i ciężki instrument, który może pęknąć przy najmniejszym wstrząsie.
W Kaszmirze pas jest mocowany dzwonkiem na nakrętce lub dzwonkami na garâ .
Gagrî jest wykonana z metalu (miedzi).
Instrument kładzie się na nogach siedzącego perkusisty, na pierścieniu z włókien roślinnych lub na ramieniu. Dźwięk jest wytwarzany przez wprawianie korpusu instrumentu w rezonans poprzez uderzanie go płaską lub krawędzią dłoni, nadgarstkiem lub czubkami palców, kostek lub paznokci. Muzyk wykorzystuje również swój brzuch do uszczelnienia otworu ghatamu, modulując w ten sposób dźwięki basu, chyba że robi to ręcznie. Potrafi również używać metalowych pierścieni.
Ghatam jest jednym z towarzyszących instrumentów muzycznych Carnatic wraz z mridanga , moorchang lub Kanjira . Używamy tych samych formuł rytmicznych ( bôl ). Jest również używany w muzyce ludowej na północy, ale w mniejszych wersjach.
Jego najbardziej znanymi wykonawcami są Vikku Vinayakram i jego syn V. Selvaganesh .