Faszoda

Fachoda Pachodo
Widok wsi Fachoda w 1910 roku
Administracja
Kraj	Południowy Sudan
Województwo	Górny Nil
Geografia
Informacje kontaktowe	9 ° 49 ′ 55 ″ na północ, 31 ° 58 ′ 43 ″ na wschód
Lokalizacja
Geolokalizacja na mapie: Sudan Południowy Faszoda

Fachoda (lub Pachodo w języku Shilluk ) to skromna afrykańska wioska położona w północno-wschodniej części Republiki Sudanu Południowego na zachodnim brzegu Białego Nilu . Składa się z kilku chat na suchym lądzie, to miejsce jest duchową stolicą ludu Shilluk i gdzie przebywał od początku XVIII -go  wieku intronizacji suwerennego Shillukland , królestwa założonego w XVI th  wieku przez króla Nyikang i niezależny, aż wicekról Egiptu Mehemet-Ali w 1820 r. podjął się podboju Sudanu.

W 1867 roku wojska egipskie po raz pierwszy przybyły na miejsce obecnego Kodoku , położonego około piętnastu kilometrów w dół rzeki, i ochrzciły to miejsce pod toponimem Fachoda, nazwą porzuconą przez brytyjskich kolonizatorów po 1905 roku.

W 1898 roku komendant Marchand wyruszył na niebezpieczną wyprawę w kierunku Górnego Nilu. W imieniu Francji zajął małe miasteczko Fachoda, które nazwał Fort Saint-Louis. W tym czasie Górny Sudan znajdował się pod jurysdykcją Egiptu, a zatem pod brytyjskim protektoratem. Anglicy nie akceptują tego francuskiego wtargnięcia i jest to kryzys Fachody . Ostatecznie rząd III e Republiki Francuskiej wydaje rozkazy Wielkiej Brytanii, który mieszkał we Francji, jak głębokim upokorzeniem.

Administracyjnie wieś Faszoda jest zależna od pensji Lul, jednostki administracyjnej hrabstwa Fachoda w stanie Górny Nil .

Mit założycielski

Dziesiąty władca szilluków , Tugo, syn Tokota, panował między 1690 a 1710 rokiem. W przeciwieństwie do swojego ojca, wojowniczego Tokota, Tugo był cichym i spokojnym królem. Jest pierwszym królem, który osiedlił się w stałej rezydencji, podczas gdy jego poprzednicy wędrowali od wioski do wioski, aby wykonywać swoje suwerenne funkcje. Tugo po raz pierwszy osiedliło się w Nywaja, której nazwa oznacza „ Gdzie mówimy  ”. Ale za jego panowania (do nieokreślonej daty) Tugo założył wioskę Pachodo, która od tego czasu została uznana za rezydencję królewską. O powstaniu Pachodo opowiada mały mit etiologiczny zebrany w 1910 roku przez niemieckiego językoznawcę Diedricha Westermanna. Kiedy Tugo widzi, że jego cztery woły bez rogów ( chod ) poruszają ziemię i zawsze wracają w to samo miejsce, by to zrobić, interpretuje to zachowanie jako boskie przesłanie, które kieruje go do stworzenia nowej wioski. Tak powstała wioska pa chod , czyli Pachodo, czyli „wioska wołów bez rogów”:

„Kiedy król Tugo rządził, rządził ze swojej własnej wioski, miejsca zwanego Nywaja. Miał woły, wędrowali w określone miejsce, byli to woły bez rogów zwane chod , zaczęli tam codziennie bić i kopać ziemię głowami. Kiedy król zobaczył, że to robią, powiedział: „Co! Dlaczego te woły kopią ziemię w ten sposób?” Dodał: „Kochają to miejsce”. On kazał zbudować tam wioskę, tak właśnie zbudowano Pachodo. Tugo przeniósł się ze swojej wioski do nowej wioski. Powiedział: „Ta wioska zawsze będzie tą, w której wybierany jest król, wioską króla”. Od tego czasu ludzie tutaj wybierają swojego króla. Kiedy król Tugo skończył panować, powiedział: „Mój syn musi zostać wybrany!” I został wybrany. "

- Jak Faszoda stała się rezydencją królewską.

Aturwic

Wioska Fachoda składa się ze stu okrągłych chat z suchej ziemi ze stożkowymi strzechami. Budynki te są rozmieszczone w dwóch rzędach ułożonych w łuk wokół centralnego placu otwartego na południe . Na tym placu wzniesiono trzy stajnie o takim samym kształcie jak chaty mieszkalne, ale o większej średnicy. Na zachodzie dwa rzędy chat są przedłużone przez świątynię Nyikang . To sanktuarium składa się z dwóch chat połączonych ze sobą barierą roślinną. Od wschodu wieś rozszerza wzgórze Aturwic.

Aturwic jest rezydencją króla Shilluka podczas jego pobytu w Faszodzie, jego zwykłym miejscem zamieszkania jest obecnie Malakal , stolica regionu Górny Nil . Aturwic to sztuczne wzgórze zwieńczone czterema chatami połączonymi ze sobą zagrodą dla roślin. Żywotność tych chat wzniesionych w wysuszonym błocie jest stosunkowo krótka, od pięciu do ośmiu lat; chata zwykle zapadająca się w porze deszczowej. W przypadku miejsc świętych, w których uczestniczy Aturwic, zaschnięty muł dawnych budowli uczestniczy w świętości miejsca, a więc nie jest rozpraszany, lecz zatrzymywany w tym samym miejscu, w którym był używany jako materiał budowlany. Po kilku przebudowach święte chaty ustawiane są na utworzonym w ten sposób sztucznym kopcu.

Intronizacja

Ceremonie objęcia urzędu przez nowego króla odbywają się w długiej i złożonej sekwencji, której celem jest wlanie ducha Nyikanga , pierwszego króla Shilluka, do ciała nowego króla. Podczas tego rytuału Shillukland zostaje podzielony na dwie rywalizujące ze sobą prowincje, a wioska Fachoda znajduje się na granicy tych dwóch istot. Z jednej strony północna prowincja Gol Dhiang stanęła po stronie Nyikanga , symbolu wieczności rodziny królewskiej Shilluk, fizycznie obecnego poprzez jego wizerunek, który zwykle był przechowywany w Akurwa . Z drugiej strony południowa prowincja Gol Nyikang jednoczy się wokół osoby nowego króla, symbolu ludzkiej śmiertelności. Każda połowa tworzy fikcyjną armię kilkuset wojowników i obaj spotykają się na polu bitwy na zachód od Faszody. Na południe od Fachody armia nowego króla przybywa z Debalo, a następnie przecina khor Arepejur. Tam wojownicy Nyikang czekają na najeźdźców. Po starciu z biczami i łodygami prosa, armii północnej udaje się schwytać króla, który następnie zostaje zabrany do Fachody w celu intronizacji. Trzy dni później toczy się jeszcze jedna, ale skromniejsza bitwa w Faszodzie między dostojnikami obu prowincji o porwanie żony króla przez wizerunek Nyikanga; Armia Nyikanga maszerująca z miejscowej świątyni w kierunku Góry Aturwic bronionej przez obóz rojalistów. Podczas walki król odzyskuje żonę, ale po kilku atakach Nyikang dociera na szczyt Aturwic, gdzie para królewska znalazła schronienie. Ale wizerunek Nyikanga w końcu akceptuje króla jako swojego następcę, a następnie wraca do jego świątyni. Po tej ostatniej kłótni wszyscy wodzowie Shilluków przyjmują nowego króla na swoją odpowiedzialność.

Bibliografia

• (de) Wilhelm Hofmayr , Die Schilluk: Geschichte, Religion und Leben eines Nilotenn-Stammes , Sankt Gabriel, Mödling bei Wien, Anthropos (review),1925, 521  str.
• (en) PP Howell i WPG Thompson , Śmierć reth of the Shilluk i instalacja jego następcy , Sudan Notes and Records (rewia),1946
• (en) Diedrich Westermann , Lud Shilluk, ich język i folklor , Berlin,1912, 312  pkt.

Filmy dokumentalne

• (en) André Singer, Znikający świat: Shilluk , 1976, 52 min.
• (en) Étienne Verhaegen, Siedem krów króla Shilluk , 1978, 52 min. Wyciąg (8 min)

Uwagi i odniesienia

1. Ze względu na brak pisemnych dokumentów podane daty są przybliżone. Sama kolejność następstw królów jest problematyczna, patrz Hofmayer, 1925, s.  40-41 .
2. Hofmayr 1925 , s.  77: Der 10. König: Tugo.
3. Westermann 1912 , s.  138-139: Jak Faszoda stała się rezydencją królewską.