Instytucja kredytowa to firma, której działalność polega, na własny rachunek i w ramach zwykłego zawodu, na otrzymywaniu środków zwrotnych od ludności oraz udzielaniu pożyczek. Pojęcie to pochodzi z prawa Unii Europejskiej; w związku z tym nie byłoby właściwe stosowanie go a priori w przypadku przedsiębiorstw pozaeuropejskich.
Instytucje kredytowe (podlegające często zmienianym przepisom Kodeksu Monetarnego i Finansowego lub COMOFI) są pierwszą z trzech kategorii instytucji tworzących francuski krajobraz bankowo-finansowy, który obejmuje również UCITS ( Organizacje Zbiorowego Inwestowania w Papiery Wartościowe ) i firmy inwestycyjne .
Poważny kryzys finansowy, bankowy, gospodarczy i społeczny, który trwa od 2008 r., przyniósł istotne zmiany w tych instytucjach kredytowych, a także intensywną refleksję na temat ich roli w gospodarce, zarządzania i kontroli przez społeczeństwo.
Instytucja kredytowa , zgodnie z prawem francuskim, jest osobą prawną wykonującą czynności bankowe w ramach zwykłego zawodu : czynności bankowe obejmują przyjmowanie środków od ludności, operacje kredytowe, a także zaopatrywanie klientów lub zarządzanie środkami płatniczymi . W prawie francuskim pojęcie operacji kredytowej obejmuje z jednej strony wypłatę środków w formie linii kredytowej lub promesy udzielenia linii kredytowej, a z drugiej strony zobowiązania przez podpisanie w formie indosu, kaucji lub gwarancji. Te trzy rodzaje działalności tworzą tak zwany „monopol bankowy”. Jednak na poziomie europejskim jedynie działalność polegająca na regularnym otrzymywaniu środków od społeczeństwa stanowi działalność wymagającą statusu instytucji kredytowej.
Zakłady te mogą również prowadzić działalność związaną z ich działalnością:
Instytucje kredytowe odróżnia się od firm finansowych, które nie mogą otrzymać środków od społeczeństwa.
W kraju działa 339 instytucji kredytowych 31 grudnia 2018 r., w porównaniu do 672 at 31 grudnia 2008.
ACPR prowadzi rejestr banków autoryzowanych we Francji o nazwie REGAFI, który umożliwia weryfikację istnienia, ale także rodzaju autoryzacji banków.
Instytucje kredytowe to podmioty, których działalność polega na otrzymywaniu środków zwrotnych od ludności i udzielaniu pożyczek (art. L511-1 CMF). Instytucje kredytowe są zatwierdzone jako banki, banki wzajemnościowe lub spółdzielcze, wyspecjalizowane instytucje kredytowe (ECS) lub gminne spółdzielcze kasy oszczędnościowe. (por. art. L511-9 CMF).
Banki o statusie spółdzielczymTe banki spółdzielcze (czasami nazywane błędnie, „Wzajemne”) mają takie same prawa, z punktu widzenia bankowości. W 2005 roku było ich 126 (w 5 sieciach regionalnych) i posiadało 15 613 oddziałów. Zbierają 57% depozytów i udzielają 38% pożyczek. Ich zarządzanie, spółdzielcze, oparte na pewnej formie demokracji – teoretycznie – nie pozwalało im szczególnie skutecznie stawić czoła trudnościom wynikającym z kryzysu. Zdaniem niektórych autorów wynika to albo ze złego stosowania w praktyce teoretycznych zasad spółdzielczych, albo z niedostosowania tych zasad do aktualnych wymagań zawodu bankowca.
U źródeł banków spółdzielczych odmienny jest nie tylko sposób zarządzania, ale także system kredytowy. Banki spółdzielcze praktykowały kredyt wzajemny , od którego wzięła się czasami używana nazwa „bank wzajemny”. W przeciwieństwie do systemu bankowego, w którym sam bankier podejmuje ryzyko udzielenia kredytu, w systemie wzajemnego kredytowania ryzyka są łączone. To społeczność podejmuje ryzyko. Odsetki od pożyczek nie są konieczne w systemie wzajemnego kredytu. W czystej teorii wzajemnego kredytu cała społeczność ekonomiczna jest w obiegu zamkniętym. Zatem każdy kredyt na jednym koncie jest debetem na drugim. Każdy zakup dokonywany przez kooperanta jest dokonywany z innym kooperantem. Istnieje więc idealna symetria między długami a posiadaniem ich. Tak więc istnieje idealne dopasowanie między towarami i usługami w obiegu a walutą, która je reprezentuje, co wyklucza inflację monetarną. Od końca XX -go wieku. Banki spółdzielcze się zmieniają. Coraz częściej praktykują wzajemne kredytowanie i coraz bardziej przypominają tradycyjny bank. Symetria nie jest już zapewniona, gdy zakupy są dokonywane w innych systemach ekonomicznych. Zapewne jest to przyczyną tego, że tego typu bank nie wydaje się być skuteczniejszy od tradycyjnego banku w obliczu kryzysu.
Gminne kasy oszczędnościowo-kredytowe (zakłady publiczne). Ich działalność bankowa jest słaba, ponieważ zbierają tylko 0,1% depozytów i udzielają tylko 0,2% kredytów.
Wyspecjalizowane instytucje kredytowe na ogół nie są upoważnione do przeprowadzania wszystkich transakcji bankowych. Ich zgoda określa czynności, jakie mogą wykonywać, z których najczęstsze to: kredyt konsumencki, leasing mebli, leasing nieruchomości, kredyt biznesowy, faktoring, obligacje i gwarancje itp. Ten status CWU wszedł w życie w dniu1 st styczeń 2014. Dawne „firmy finansowe” od tego czasu są ECS, chyba że zdecydowały się wybrać status „firmy finansowej”. Przedsiębiorstwa udzielające kredytów gruntowych i finansujące mieszkania objęte są statusem ECS w zakresie, w jakim emitują listy zastawne, które stanowią otrzymanie środków zwrotnych od ludności.
Spółki finansowe to podmioty inne niż instytucje kredytowe, które wykonują operacje kredytowe na warunkach i limitach określonych w ich upoważnieniu. (por. art. L511-1 CMF). Ten status wynika z zarządzenia nr 2013-544 z27 czerwca 2013 r.. Dawne firmy finansowe, które przekształciły się w ECS1 st styczeń 2014, może wybrać status SF na uproszczonych warunkach do conditions 30 września 2014później. Status ten wymaga nie posiadania zwrotnych środków od ludności i nie dotyczy firm zajmujących się finansowaniem kredytów hipotecznych i mieszkaniowych.
Wyspecjalizowane instytucje finansowe będące organami utworzonymi przez państwo i posiadającymi misje publiczne. Obecnie są ich trzy: Francuska Agencja Rozwoju, Socjalny Fundusz Gwarancji Mieszkalnictwa na Wynajem oraz Euronext Paris SA
Dyrektywy o usługach płatniczych , transponowane od 2009 roku, ma na celu deregulacji usług płatniczych i zezwala na tworzenie instytucji płatniczych . Celem jest stworzenie bardziej zharmonizowanego europejskiego rynku usług płatniczych, jednolitego obszaru płatności w euro (SEPA).
Zatwierdzanie zakładów reguluje podsekcja 1 sekcji 3 rozdziału 1 tytułu 1 księgi 5 części legislacyjnej Kodeksu monetarnego i finansowego.
Weszło w życie w listopad 2014, Jednolity Mechanizm Nadzorczy opiera się na zintegrowanym nadzorze instytucji kredytowych w strefie euro. System ten umożliwia EBC i właściwym organom krajowym, w tym ACPR we Francji, monitorowanie europejskiego sektora bankowego na podstawie wspólnych regulacji, podejścia i procedur (CRDIV, CRR, delegowane rozporządzenia Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego itp.). ). Od4 listopada 2014, Europejski Bank Centralny jest jedynym właściwym organem do zatwierdzania wszystkich instytucji kredytowych państw uczestniczących w Jednolitym Mechanizmie Nadzorczym (SSM) oraz zatwierdzania nabycia kwalifikowanych udziałów dla wszystkich instytucji strefy euro.
EBC sprawuje bezpośredni nadzór (zezwolenia, stała kontrola i kontrola na miejscu) nad placówkami bankowymi uznanymi za „ważne”, we współpracy z ACPR, właściwym organem krajowym. ACPR nadzoruje tzw. „mniej ważne” instytucje we Francji, pod kontrolą iw ramach określonych przez EBC. Ten ostatni sprawuje zatem pośredni nadzór nad tymi zakładami.
EBC opracował przewodnik dotyczący oceny wniosków o zezwolenie instytucji kredytowych FinTech.
Podlegają one zatwierdzeniu przez EBC i kontroli EBC lub ACPR (Autorité de Contrôle Prudentiel et de Régulation) w zależności od ich wielkości i tego, czy kwalifikują się jako „instytucja systemowa” (SIFIs – Systemically Important Financial Instytucje ) lub bank systemowy definiowane jako te, których „nieuporządkowane upadłość, ze względu na swoją wielkość, złożoność i powiązania systemowe, spowodowałoby znaczne niepokoje w całym systemie finansowym i działalności gospodarczej”.
Wykaz zakładów systemowych jest regularnie aktualizowana.
W 2014 r. EBC opublikował „ Przewodnik po nadzorze bankowym”, w którym określił warunki funkcjonowania nadzoru w ramach Jednolitego Mechanizmu Nadzorczego.
W 1 st styczeń 2015, stała się kompetentna do przygotowywania planów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji instytucji kredytowych o istotnym znaczeniu, które podlegają bezpośredniemu nadzorowi EBC w ramach Jednolitego Mechanizmu Nadzorczego (SSM) firm inwestycyjnych, gdy są one podmiotami zależnymi instytucji kredytowej na mocy MRU oraz instytucje transgraniczne podlegające jego odpowiedzialności. Od1 st styczeń 2016odpowiada również za podejmowanie decyzji w sprawie restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji tych zakładów. Ze swojej strony krajowe organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zachowują wyłączne kompetencje do podejmowania decyzji w odniesieniu do innych instytucji.
Wspólne zmiany w regulacjach bankowych i finansowych z jednej strony, a te – znaczne – kanały dystrybucji z drugiej, prowadzą do poglądu, że instytucje kredytowe są jednocześnie „producentami” usług finansowych (jako takie są głównie ryzykowne). menedżerów) i „dystrybutorów” tych produktów i usług finansowych. Jednak instytucje kredytowe stopniowo tracą grunt pod względem dystrybucji usług finansowych, pozostając jednocześnie monopolistami w wytwarzaniu i zarządzaniu ryzykiem finansowym.
Ten ruch dysocjacji między produkcją a dystrybucją jest jednym z najbardziej zauważalnych we współczesnych finansach. W każdym razie jest to odrzucane i kontrowersyjne. Jest to stosunkowo słabo mierzone statystycznie (na przykład udział IOBSP w dystrybucji nowych kredytów hipotecznych dla osób fizycznych wynosiłby około jednej czwartej łącznej kwoty dystrybuowanej w 2011 r.).
Dystrybucja finansowa, czyli marketing, ma dwie cechy: dywersyfikację kanałów sprzedaży i rozwój nowych specjalistów bankowości, pośredników bankowych, niezależnych od instytucji kredytowych.
Kanały dystrybucji są dywersyfikujące: agencje, ale także internet, telefon stacjonarny, telefon komórkowy, poczta… oraz wszelkie nakładanie się i krzyżowanie możliwości pomiędzy tymi kanałami sprzedaży (które są ponadto kanałami kontaktu z placówkami kredytowymi).
Pośrednicy bankowi wzmacniają i rozwijają: Doradców ds. Inwestycji Finansowych (CIF) lub Doradców Zarządzania Majątkiem , zajmujących się oszczędnościami i zarządzaniem aktywami; lub Pośrednictwo w operacjach bankowych i usługach płatniczych ( iobsp ) w zakresie kredytów, operacji bankowych i płatności. Te pośrednicy pomagają klientom przygotować pliki, promować zrozumienie oferty bankowej, negocjować ceny, praktyka niezależny wybór produktów i pomaga wybrać produkty dostosowane do różnych profili klientów.
Dystrybucja, która jest bardziej niezależna od produkcji/zarządzania ryzykiem finansowym, dla niektórych zapewnia korzyści pod względem efektywności wyboru i niezależności konsumentów (w szczególności z pewnością promuje mobilność bankową klientów, co stanowi dużą stawkę dla płynnej konkurencji ). Ale to fundamentalnie zmienia kwestię ochrony konsumentów, do której muszą dostosować się działania pośredników i rola kanałów dystrybucji.
Od 2016 r. (rozporządzenie 2016-351 z 25 marca 2016), marketing kredytów dla osób fizycznych opiera się na wspólnych i wspólnych zasadach, niezależnie od sprzedawców kredytów. Francja zdecydowała się na odroczenie ich wdrożenia między1 st lipca 2016 i 21 marca 2019 r..