Gmina Saint-Étienne jest popularnym powstanie, które miało miejsce w marcu 1871 roku w mieście Saint-Étienne .
Dzieje się to w okresie silnych napięć społecznych na poziomie narodowym, które na szczeblu lokalnym zaakcentował okres silnego niezadowolenia robotników, górników i trymerów, których walki toczą się od 1869 r., Ale także „radykalnie” burżuazyjnie. Pamięć o rozstrzelaniu Brûlé jest nadal w pamięci wszystkich i klęsce z Prusami , groźbą powrotu do monarchii i klęską republikańskich kandydatów w wyborach do Konstytuanty w dniu8 lutego ponownie podnieś ton.
Przywództwo Republikańskiego Komitetu Centralnego, utworzonego wokół Césara Bertholona w rWrzesień 1870z siedzibą przy rue de la Vierge wzywa do umiaru i szacunku dla instytucji. Ale przytłoczony swoją bazą opuścił Komitet Centralny, przegrupował się w Sojuszu Republikańskim i trzymał się z dala od przyszłych wydarzeń; pozostawiając pole otwarte dla bardziej zajadłej większości, której hasłami jest rezygnacja gminy i ustanowienie nowego typu władzy miejskiej opartej na demokracji bezpośredniej. Dziennik, w dużej mierze prowadzony przez Durbize, będzie nosił tytuł La Commune .
Plik 18 marcakiedy proklamuje się Komunę Paryską , mnożą się spotkania i komitety.
Plik 23 marcadowiadujemy się o proklamacji gminy Lyon, a delegacja z Saint-Etienne domaga się ustąpienia rady gminy. Ten ostatni obiecuje wkrótce nowe wybory, ale odmawia ogłoszenia Komuny i w międzyczasie zachowuje władzę.
Plik 24 marcaOkoło dziesiątej tłum wtargnął do ratusza, w którym wówczas mieściły się władze miejskie i prefektura. Burmistrz i nie-republikańscy funkcjonariusze Gwardii Narodowej zostają wzięci do niewoli, wywieszono czerwoną flagę na chorążym i ogłoszono gminę.
Plik 25 marcarano burmistrz jest zmuszony uznać stan rzeczy i zgadza się na zorganizowanie plebiscytu na korzyść gminy. Następnie tłum ewakuuje się z ratusza. Ale prefekt Henri de L'Espée wzywa Gwardię Narodową i nakazuje jej chronić budynek. Ten ostatni upadł na stronę powstańców, wziął prefekta do niewoli i zajął strategiczne punkty, takie jak stacja, telegraf czy zapasy broni i prochu. Mianowani są nowi funkcjonariusze.
Około godziny 21:00, w źle określonych okolicznościach, padły strzały i prefekt Henri de L'Espée oraz strażnik lojaliści zostali zabici. Tłum się rozprasza, Stéphanois okazuje się niezdolny do poradzenia sobie z tą przemocą, aw nadchodzących dniach nie było już więcej masowych zgromadzeń.
Republikański Komitet Centralny ukonstytuował się jako Komitet Rewolucyjny, ale pozbawiony poparcia społecznego, jego akcja nie miała już żadnego zasięgu aż do rana. 28 marca gdzie pójdzie bez walki z rąk władz.
Ponad stu uczestników w gminie Saint-Étienne zostanie aresztowanych i wszyscy będą sądzeni 5 grudnia 1871. Wśród nich dziesiątki zostaną skazane na deportację lub więzienie.
Michel Rondet , ówczesny inspektor straży miejskiej, który mimo to należał do Sojuszu Republikańskiego odległego od powstania, również zostanie skazany na pięć lat więzienia w tym samym procesie.