Wyciąg łódź jest urządzeniem służącym do przekraczania różnicy w poziomie dla łodzi , dzięki czemu łódź szybko poprzecznych dużych różnic w poziomie pomiędzy dwoma ciałami wody (dwa osiągnie ).
Zwykle w podnośniku do łodzi łódź jest podnoszona lub opuszczana do wanny wypełnionej wodą. Pierwszą zaletą w porównaniu z zamkiem jest możliwość pokonywania większych różnic poziomów. Drugą zaletą jest minimalne zużycie wody. Wadą jest trudność techniczna wykonania, a także koszt budowy i eksploatacji takiej konstrukcji. Możliwości transportowe są również ograniczone ze względu na ogromne masy wprawiane w ruch. Obie strony promu, a także dwa końce kanału, są zamknięte podczas operacji podnoszenia i są otwarte tylko dla przepływu łodzi.
Wśród podnośników do łodzi można wyróżnić cztery typy:
Waga pełnego zbiornika jest praktycznie stała, czy jest on zajęty przez łódź, czy też nie, ponieważ właśnie łódź wypiera swoją wagę netto w wodzie (zasada Archimedesa). Dlatego przeciwwagę i / lub siłę podnoszenia skrzynek można precyzyjnie regulować, tak że siła napędowa w stosunku do przemieszczanego ciężaru jest bardzo mała. Na przykład obsługa promu z podnośni dla łodzi w Scharnebeck , niedaleko Lüneburga (z: Lüneburg) wymaga w sumie tylko czterech silników elektrycznych o mocy 160 kW , aby podnieść prom o masie około 5800 ton.
Niektóre podnośniki do łodzi, w tym belgijskie podnośniki do łodzi Canal du Centre , mogą być obsługiwane przy niewielkiej dodatkowej mocy. Wystarczy trochę bardziej napełnić kosz, aby opuścił się drugi kosz (lub przeciwwaga), tak aby jego waga była nieco większa i zaczęła opadać, podczas gdy drugi jednocześnie unosił się. Na belgijskim kanale centralnym do obsługi windy potrzebna jest tylko jedna osoba, odpowiedzialna po prostu za rury, które pozwolą na dodawanie lub usuwanie wody z jednego ze zbiorników.
Zasada działania śluzy jest bardzo błędnie przypisywana Leonardo da Vinci . W rzeczywistości badania pokazują, że ten typ konstrukcji pojawiał się stopniowo i na długo przed jego narodzinami, pod koniec średniowiecza, łącząc dwie śluzy łodziowe, aby obramowały basen (który stał się śluzą) na zmiennym poziomie. Tego typu konstrukcje pośrednie, zwane „ basenami z morskimi drzwiami ” lub „ paleo-śluzami ”, są nadal wyraźnie widoczne na Thouet, poniżej Montreuil-Bellay i Lawe w La Gorgue na północy. „Nowoczesne” Blokada składa się na ogół z umywalką, ogólnie prostokątne w planie, zamknięty przez drzwi na każdym z jego końców. Przestrzeń między tymi dwoma drzwiami określa więc regulowaną ilość wody, którą można umieścić na poziomie jednego lub drugiego z dwóch przedziałów oddzielonych konstrukcją. Technicznie nazywa się to podwójnym zamkiem (ponieważ dwoje drzwi: jedno na górze, a drugie na dole). Ten typ konstrukcji istnieje w tysiącach i jest najłatwiejszym sposobem przemieszczania łodzi z jednego poziomu na drugi kanału lub rzeki nadającej się do żeglugi. W pewnych okolicznościach można rozważyć inne rodzaje zamków;
Przodek śluzy jest również nazywany „prostą śluzą”, czyli śluzą łodzi lub „bramą morską”, brutalnym i archaicznym systemem przekraczania tam młynów na rzekach. Terminologia jest bardzo niejednoznaczna w odniesieniu do pojęć „pojedynczy zamek” i „podwójny zamek”.
Szybko wymyślono zasadę nachylenia płaszczyzny, aby uniknąć długich objazdów. Pierwszy zestaw urządzeń był miejscem obecnego Kanał Koryncki w Grecji , gdzie od VI th wieku przed erą chrześcijańską, droga asfaltowa, że Diolkos pozwolił łodzie przechodzącej przez przenoszenie lub koszyk. Podobne urządzenia istniały również w Chinach bardzo wcześnie .
W Holandii i Flandrii opracowano podobne instalacje, znane jako Overtoom (w Holandii) lub Overdracht (we Flandrii). Łodzie holowano na łagodnych zboczach, po których poruszały się po kłodach lub natłuszczonym gruncie. Overtoom (nl) to także nazwa ważnej ulicy w Amsterdamie, na której znajdowało się jedno z tych urządzeń. W innych miejscach wykorzystywano również śluzy .
Pierwszy na świecie wyciąg łódź została zbudowana od 1788 do 1789 roku przez Johanna Friedricha Mende najbliższej Halsbrücke na Mulde rzeki , na północ od Freiberg w Saksonii , Niemcy . Czterech mężczyzn mogłoby obsługiwać koła pasowego urządzenia do podnoszenia małych barki 3 ton do 8 metrów. Inną windę tego typu również zbudował w pobliskim Großvoigtsberg # Bergbau (de) w 1791 roku ten sam inżynier, ale prawdopodobnie nigdy nie był używany. Trzeci był rozważany w Kleinvoigtsberg (de) , ale nigdy nie został zbudowany.
Zdumiewająca kanał wyciąg keson węgiel Somersetshire doświadczyło późnego XVIII th wieku , ale nigdy wykorzystany.
Pierwsze urządzenie wykorzystujące prom, pozwalające nie wyciągać łodzi z wody, pochodzi z 1875 roku . To podnośnik łodzi Anderton w Anglii . Właśnie został zrehabilitowany.
W 1893 roku przedsiębiorca Adrien Hallier wraz z Głównym Inżynierem Mostów i Dróg Peslin analizował projekt kanału łączącego Dunaj z Odrą , proponując rozwiązanie z pochyłymi samolotami i podnośnikami dla łodzi.
Największą windą dla łodzi na świecie była winda Strépy-Thieu w Belgii , zainaugurowana w 2002 roku . Różnica poziomów między dwoma zbiornikami wodnymi wynosi 73,15 metra, a dwa 8000-tonowe zbiorniki działają niezależnie od siebie. Zawieszone są na metalowych linkach. Jeszcze bardziej imponująca budowla w Chinach na tamie Three Gorges została zainaugurowana18 września 2016 r. Tama Trzech Przełomów dźwig do łodzi , z jednego promu, pozwala łodzi do transportu pionowego spadku ponad 113 metrów. Prom ma 120 metrów długości i 18 metrów szerokości. Pełen waży 11800 ton. Statki o masie 3000 ton powinny móc być transportowane.
W przypadku realizacji projektu Kanału Kongo można by również wdrożyć ważne urządzenia .