Badanie zagrożeń

Ten artykuł jest szkicem dla branży .

Możesz dzielić się swoją wiedzą doskonaląc ją ( jak? ) Zgodnie z zaleceniami odpowiednich projektów .

Badanie niebezpieczeństw jest zasada bezpieczeństwa przemysłowego , których przesłanką jest inwentaryzacja obiektów i działań związanych z ich wewnętrznymi zagrożeniami , a następnie analizy ryzyka (scenariusze, które mogą prowadzić do niepożądanych zdarzeń), w celu lepszej kontroli tych zagrożeń poprzez środki zapobiegawcze .

Ten szczególny przypadek zarządzania ryzykiem ma dwie cechy szczególne:

Spis zagrożeń, które należy wziąć pod uwagę, jest najczęściej narzucany przez przepisy, co w praktyce eliminuje problem percepcji i wyjaśnienia zagrożeń.
Uwzględniany zakres nie ogranicza się do firmy, ale musi integrować całe jej środowisko geograficzne.

Cele badania zagrożeń

Badanie zagrożeń , które jest prawnie obowiązkowe we Francji dla większości instalacji przemysłowych, ma na celu ustalenie, które środki techniczne, szkoleniowe/informacyjne/podnoszące świadomość oraz odpowiednie metody działania mogą:

zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienia wypadków,
ograniczyć dotkliwość , jeśli występują pomimo podjętych środków ostrożności,
poprawić skuteczność i jakość służb ratowniczych,
poprawić zasady tworzenia oddziałów niebezpiecznych,
dostosować urbanistykę peryferyjną,
zapobiegawczo informować lokalną opinię publiczną o procedurach, których należy przestrzegać w razie wypadku lub alarmu.

Od niebezpieczeństwa do początku uszkodzenia

Szkoda (uraz i/lub uszczerbek na zdrowiu) wynika ze spotkania niebezpieczeństwa (przyczyna mogąca spowodować szkodę) i osoby (operator maszyny, osoba na terenie firmy, sąsiedztwo). Można więc zdefiniować schemat zasady powstawania uszkodzenia:

występuje uszkodzenie (uraz i/lub uszczerbek na zdrowiu) gdy osoba znajduje się w niebezpiecznej sytuacji, to znaczy jest narażona na jedno lub więcej niebezpieczeństw;

i że nastąpi niebezpieczne zdarzenie;

zagrożenie będące przyczyną mogącą spowodować szkodę, niebezpieczne zdarzenie będące zdarzeniem wywołującym.

W badaniu zagrożenia konieczne jest zatem zidentyfikowanie możliwych przyczyn szkód – samych zagrożeń – oraz populacji, która może być narażona na to niebezpieczeństwo. Aby to zilustrować:

aby doszło do wybuchu gazu, wymagana jest mieszanina gazu / powietrza; taka sytuacja stanowi zagrożenie;
jeśli dana osoba znajduje się w tym obszarze, jest to niebezpieczna sytuacja;
iskra może wywołać eksplozję, jest to niebezpieczne wydarzenie.

Jeżeli nikt nie znajduje się w obszarze oddziaływania wybuchu, wybuch nie spowoduje uszkodzeń.

Do tego musimy dodać:

szkody w środowisku (toksyczność dla roślin i zwierząt);
szkody ekonomiczne i finansowe (koszt szkód materialnych, utrata wydajności).

We Francji

Ramy i cel badania zagrożeń

Badanie zagrożeń jest prawnie obowiązkowe we Francji dla zdecydowanej większości instalacji przemysłowych, w szczególności dla instalacji zaklasyfikowanych do ochrony środowiska (ICPE) podlegających autoryzacji (art. L.181-25 kodeksu ochrony środowiska), rurociągów transportowych i dystrybucyjnych lub główna infrastruktura transportowa materiałów niebezpiecznych (art. L.551-1 kodeksu ochrony środowiska). Jest to podstawa polityki zapobiegania zagrożeniom technologicznym. Badanie zagrożeń stanowi „raport bezpieczeństwa” przewidziany przez dyrektywę SEVESO dla instalacji stwarzających ryzyko poważnej awarii.

Badanie zagrożeń obejmuje inwentaryzację, przeprowadzaną dla danej instalacji i za dany okres, z uwzględnieniem jej środowiska technologicznego, przyrodniczego i ludzkiego.

Definiuje i uzasadnia konkretne środki mające na celu zmniejszenie prawdopodobieństwa i skutków tych wypadków oraz wykazuje zgodność pomiędzy instalacją, jej ryzykiem wypadków i środowiskiem na miejscu.

Badanie zagrożeń uzasadnia również, w przypadku ICPE sklasyfikowanych jako „wysoki próg SEVESO”, ustanowienie organizacji umożliwiającej:

kontrolować ryzyko związane z instalacją: system zarządzania bezpieczeństwem (SGS),
zarządzanie przypadkowymi lub przypadkowymi sytuacjami: wewnętrzny plan operacyjny (POI).

Wreszcie, zasadniczo nadal w przypadku ICPE sklasyfikowanego jako „wysoki próg SEVESO”, informacje zawarte w badaniu zagrożeń są wykorzystywane przez władze publiczne do:

określić środki kontroli urbanizacji niezbędne ze względu na zagrożenia generowane przez obiekt (służebności użyteczności publicznej, baza wiedzy lub plan zapobiegania zagrożeniom technologicznym ),
określić szczegółowy plan interwencyjny , komponent specyficzny dla instalacji systemu zarządzania kryzysowego ORSEC dla władz publicznych.

Metodologia badania zagrożeń

Badanie zagrożeń można uporządkować na 6 różnych sposobów:

APR (Wstępna Analiza Ryzyka) służy przede wszystkim identyfikacji ryzyk na początku koncepcji projektu.
FMEA (Analiza trybów awarii i ich skutków) zajmuje się i kwalifikuje moment, od którego system lub element nie jest już w stanie prawidłowo funkcjonować. Analizuje skutki spowodowane awarią elementu systemu.
Do FMEA (Analysis of Failure Modes and Effects and Criticality), podobnej do FMEA, dodaje jednak półilościową ocenę przyczyn (prawdopodobieństwo) i skutków (grawitacja).
HAZID (HAZard IDentification) to przegląd identyfikacji zagrożeń i analizy ryzyka. Jego celem jest oszacowanie przyczyn i skutków oraz określenie środków łagodzących jego dysfunkcje. Opiera się na analizie wypadków i rozróżnia potencjalne scenariusze wypadków.
HAZOP (niebezpieczeństwo Operacyjnosc) odlewanie w analizie bezpieczeństwa procesów przemysłowych (chemicznym, przemyśle farmaceutycznym, oleju ..). Jest to niemal niezbędne do badania systemów, w których bezpieczeństwo instalacji zależy w dużej mierze od kontroli warunków pracy (przepływ, ciśnienie, temperatura itp.). Przeglądy te opierają się na systematycznej analizie możliwości i konsekwencji dryfu parametrów systemu. Potencjalne dryfty powstają w wyniku artykulacji słów kluczowych charakteryzujących nietypową sytuację operacyjną (takich jak „więcej niż”, „mniej niż”…) oraz parametrów operacyjnych procesu. Plany cyrkulacji płynów lub diagramy PID (Piping and Instrumentation Diagram) przenoszą działanie procesu. Przeglądy te przeprowadzają grupy robocze pod przewodnictwem przewodniczącego. W ich skład wchodzą specjaliści potrafiący zidentyfikować przyczyny i konsekwencje nadużyć oraz ocenić, czy środki prewencji/ochrony są wystarczające.
„What-if” z angielskiego „que-si” jest metodą analizy podobną do HAZOP, mówiąc bardziej zwięźle, ogranicza się do konsekwencji bez identyfikowania przyczyn. Jego metoda opiera się na założeniu wystąpienia zdarzeń, gdy wystąpi anomalia w funkcjonowaniu komponentu.

W tym celu producent - pod kontrolą inspekcji sklasyfikowanych instalacji, a zatem DREAL i prefekta - wymienia możliwe zagrożenia i nadaje im priorytety według ich możliwych konsekwencji, prawdopodobieństwa wystąpienia w przestrzeni i w czasie, ich kinetyki . Producent wymienia również dostępne narzędzia prewencyjne i środki ratunkowe.

W opracowaniu opisano obiekty i ich otoczenie, stosowane produkty i warunki ich użytkowania, wymieniając źródła zagrożeń wewnętrznych (organizacja pracy, procesy techniczne itp.) i zewnętrznych (trzęsienia ziemi, uderzenia piorunów, efekt domina itp.), a także złośliwe zagrożenia . Na tej podstawie producent musi opisać środki i narzędzia, które zapewnił, aby ograniczyć prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożenia. Musi ocenić skutki tych środków, proponując konkretne środki mające na celu poprawę bezpieczeństwa.

Badanie musi opierać się na najbardziej wydajnych dostępnych technologiach i zobowiązywać operatora do zmniejszenia ryzyka na wcześniejszych etapach, ewentualnie poprzez zmianę procesu przemysłowego lub produktu na mniej niebezpieczne alternatywy.

Studium obejmuje ocenę geograficzną obszarów, na których mogą wystąpić skutki możliwych rodzajów wypadków, oraz wymienia odpowiednią i dostępną pomoc publiczną lub prywatną.

Prefekt może zażądać wszelkich dodatkowych badań, które uzna za konieczne, a w przypadku szczególnych zagrożeń (jądrowa, nanotechnologia, biotechnologia itp.) może zasięgnąć opinii niezależnego eksperta w zakresie badania zagrożeń, finansowanego przez operatora .

To właśnie z badań zagrożeń, po ewentualnych uzupełnieniach (na ogół licznych) rozwija się inspekcja instalacji niejawnych. Minimalne wymagania są następnie nakładane na operatora dekretem prefektury. Dyrektywa Seveso 2 została przeniesiona do prawa francuskiego dekretem ministerialnym z10 maja 2000 r.narzucił lepsze uwzględnienie efektu domina pomiędzy obiektami w tym samym zakładzie lub pomiędzy sąsiednimi zakładami oraz konsekwentne zarządzanie tym ryzykiem.

Zobacz również

Linki zewnętrzne

Arkusze metodologiczne IMDR (Instytut Zarządzania Ryzykiem) .