Rumak jest wojna lub turniej koń , związane z rycerzy tych średniowiecza w Europie Zachodniej. Szkolony do noszenia jeźdźca w zbroi i jego wyposażenie w sytuacji konfliktu, w podziale na obciążenia w galopie podczas gier militarnych (The jousts i quintaine ), jest najdroższym i najbardziej znanych koni czasu. Jego stosowanie kopii daty turnieju może pod koniec XI th wieku. W walce, że uogólnia środek XII -tego wieku. Odgrywa dużą rolę na zachodnich bitew, aż do przybycia prochu w końcu XIV th wieku, którego zadaniem kładzie kres supremacji wojskowej rycerstwa na początku XVI th wieku. Praktyka trwa turniejach aż do początku XVII -tego wieku, a trening klasyczny potrzebna jest wśród szlachty. Z rejestrów znikają rumaki, a ich miejsce zajmują konie barokowe .
Kontrowersje wzbudza jego model, niektórzy historycy wciąż utrzymują, że było to ogromne zwierzę o budowie konia pociągowego , mierzące w kłębie do 1,80 m . Ostatnie badania pokazują, że siodło jest mniejsze ( średnio 1,50 m ) i bliższe pod względem fizycznym . Próby rekonstrukcji prowadzone są od 1991 roku, poprzez skrzyżowanie wysportowanego konia wierzchowego z lekkim koniem pociągowym.
Rumak jest dobrze znany kulturze popularnej poprzez swoich przedstawicieli w arturiańskich rycerskich powieści i materiałów Francji , takich jak Bayard , Gringalet i Veillantif . Obecnie jest używany jako wierzchowiec wojenny w światach gier RPG i średniowiecznych gier fantasy .
Francuska nazwa „destrier” pochodzi od słowa „ dextre ”, wywodzącego się z łacińskiego dextra , co oznacza „prawo”. Poświadczona około 1100 r. nazwa ta pochodzi od faktu, że giermek musiał trzymać i prowadzić własnego konia lub zwierzę pociągowe lewą ręką, podczas gdy prawą ręką prowadził konia rycerza, gdy ten nie dosiada go do walki . Jest to zasada rycerskości, o której mowa np. w Chrétien de Troyes . W Anglii wierzchowiec wymieniony jest po raz pierwszy pod nazwą Magnus equus w 1282 roku.
Istnieją inne terminy określające średniowieczne konie bojowe, a trudność polega na użyciu kilku słów do określenia funkcji konia lub odwrotnie. Nazwy „rumak” i „ rumak ” są używane zamiennie, czasem nawet w obrębie jednego dokumentu.
W języku francuskim termin „mosodor”, „misaudor” lub „misodour” (pochodzący od „mille sous d'or”) oznacza konia bojowego w średniowiecznych dziełach literackich, na przykład w niektórych wersjach pieśni Czterech Synów Aymona i Roman d'Alexandre . Byłby to szczególnie cenny i drogi wierzchowiec. Angielski koń wojskowy został nazwany po źródłach z epoki Wielkiego Konia lub „wielkiego konia”, ze względu na jego wielkość i reputację.
Wbrew powszechnej opinii wierzchowiec jest rzadkością. Jest to również najdroższy i najbardziej ceniony ze znanych średniowiecznych koni, o czym świadczą rejestry myta .
Początki średniowiecznego konia bojowego są niejasne. Przypuszczalnie wywodził się od Broda i Araba poprzez Geneta z Hiszpanii , prekursora zwierząt fryzyjskich i andaluzyjskich , mógł być pod wpływem bestii pochodzenia orientalnego (takich jak turkoman z Iranu i Anatolii ), sprowadzonych z wypraw krzyżowych . Bez względu na ich dokładne pochodzenie, konie hiszpańskie są uważane za najwydajniejsze i najdroższe. W Niemczech termin spanjol jest używany do opisania cech koni bojowych ; jednak źródła literackie w języku niemieckim mogły odnosić się także do koni ze Skandynawii .
Hodowla znajduje sprzyjające placówki pod wpływem zakonów, arystokracji i szlachty. Francja produkuje dobre konie wojenne, niektórzy badacze przypisać ten sukces w społeczeństwie feudalnym i historycznego wpływów rzymskich tradycji w hodowli, zachowanych przez Merowingów . W Karolingowie zwiększyć swoją siłę w ciężkiej kawalerii, co powoduje zajęcie gruntów (do produkcji pasz), a zmiana komentarzami nałożoną na sfinansowanie hodowlę koni bojowych, przeznaczone do stosowania w celu ochrony wasali.
Rumak wykorzystywany jest głównie do prowadzenia wojny oraz podczas konnych igrzysk, takich jak kwintaina i potyczki jeździeckie w ramach turniejów rycerskich. Jest bardziej znany i podziwiany za swoje umiejętności w potyczkach niż na wojnie, przy czym preferowane są szybkie konie typu kurierskiego . Ładowarka przeznaczona jest wyłącznie w sytuacjach bojowych, ten związek jest tak silny, że prawo Fryderyka I st karze każdego, kto atakuje rycerza na rumaku do naruszenia pokoju, podczas gdy atakuje rycerz na rumaku n nie martwi. Według gest piosenka Koronacji Louis , dobry rycerz z końca XII th century musi posiadać pikiety kilku koni określonych przez ich wykorzystania: koń, rumak (parada koni i pieszego), A roncin (złota rączka) , muł lub inna bestia pociągowa. Dziedzic jest ogólnie odpowiedzialny za opiekę i przygotowanie rumaka, a nie sam rycerza.
Pozwala rycerzowi na nim poruszać się szybciej i skuteczniej uderzać z większym rozmachem, dominując mężczyzn na piechotę przy uderzeniu z góry na dół, ze zwiększoną skutecznością.
Kontrowersje dotyczące zaciskuWśród średniowiecznych historyków istnieją kontrowersje dotyczące dokładnej roli, jaką odegrało wprowadzenie strzemienia w Europie Zachodniej w używaniu rumaków. Zastosowanie konia zamontowany wzrasta w istocie VIII th wiek z przybyciem Karolingów . Według Lynn Townsend White brak stabilności w siodle wcześniej ograniczał jeźdźca w walce. Postuluje, że korzyści płynące ze strzemienia doprowadziły do narodzin samego feudalizmu , a następnie do dominacji rycerzy na polu bitwy, poprzez zastosowanie konnej taktyki uderzeniowej. Inni historycy, zwłaszcza Kelly DeVries , zamiast twierdzić, że Frankowie nie wiedział, że taktyka amortyzatory montowane VIII th century . Od lat 70. rola wstrząsów, które nasilały się podczas średniowiecznych wojen, została w dużej mierze odrzucona. Ponadto ciężka kawaleria istniała bez strzemion, o czym świadczą bizantyjscy katafrakci .
Na polu bitwyLekka kawaleria służy do wojny od wieków, ale okres średniowieczny ten powstanie w ciężkiej kawalerii w Europie Zachodniej. Historycy zgadzają się daty rozprzestrzenianiu się konia w połowie XII -tego wieku . Choć początkowo konie są zamontowane tak, że ich zawodnicy zaatakowali w XIV th century, rycerze często schodzą siodło i rusza do walki. Konie są następnie odsyłane na tyły i trzymane w gotowości do pościgu. W Anglii, za czasów Edwarda III (1327-1377), rumak odgrywał zasadniczo rolę honorową i niewielu szło do bitwy.
W turnieju i grze walkiPierwsze turnieje są potwierdzone w drugiej połowie XI XX wieku , najpierw w formie „prywatnych wojen”. Są skodyfikowane i stają się źródłem dochodu dla rycerzy w czasie pokoju. Zasady te mają na celu ich uspokojenie, każde naruszenie może doprowadzić do zajęcia rumaka, broni i sprzętu. Jest to działalność mężczyzn, daleka od wizji, jaką daje jej miłość dworska . Źródła literackie sugerują, że rumak był problemem w tych sportach walki. W większości średniowiecznych eposów koń jest wymieniany między Saracenami a chrześcijanami , a zwycięzca odzyskuje wierzchowca pokonanego.
Koń jest zwierzęciem mocy, którego militarna użyteczność znana jest od czasów prehistorycznych . W średniowieczu stopniowo stał się emblematem szlachty i definiowanej rycerskości (sama nazwa „rycerstwo” pochodziła od nazwy konia), stąd skojarzenie rumak/rycerz. Według Daniela Roche'a , podczas gdy Europa Wschodnia jest zdominowana przez wiele ludów jeźdźców , średniowieczny świat zachodni z opóźnieniem mobilizuje koniowate w służbie mężczyznom. Europejskie społeczeństwo jeźdźców zastrzega sobie użytkowanie koni państwu i elicie społecznej, powołując się na kategorie wiejskie i miejskie wyspecjalizowane w produkcji, hodowli, ujeżdżeniu i handlu. Koń staje się symbolem klasy społecznej.
Najstarsze średniowieczne eposy świadczą o miłości rycerza do swojego rumaka, broni i innych rycerzy. Okres literatury dworskiej daje „idealną” wizję rumaka, która niewątpliwie nie odpowiada rzeczywistości historycznej. Symboliczne skojarzenie konia ze statusem arystokratycznym wynika z postrzegania konnego rycerza jako taktycznego kamienia węgielnego średniowiecznych bitew.
Zniknięcie rumaków bojowych w zbiega się z pojawieniem się prochu na polu bitwy, w XV -go wieku . Ona zastanawia się nad definicją szlachty w końcu XVI -tego wieku i początku XVII -tego wieku , zwłaszcza we Francji. Postać szlachcica przechodzi od uzbrojonego wojownika posiadającego konie bojowe do wytwornego dworzanina . Jednak w tej definicji koń zachowuje centralną rolę, a umiejętność uprawiania jeździectwa zawsze wiąże się ze szlachetnością. Praktyka turniejów wymagających rumaków była kontynuowana w tym okresie, podczas gdy ciężka kawaleria stała się bezużyteczna w walce. W XVII -tego wieku , jazda w praktyce wojskowej niemal znika wśród szlachty na rzecz klasycznego ujeżdżenia . Trudno jest wiedzieć, jakie rumaki stały, ponieważ linie ciężkiej kawalerii konie znikną również rejestry w XVII -tego wieku.
Wizja rumaka jest często wizją „wielkiego ogiera, wiernego, ekskluzywnego, dzikiego, potężnego i ognistego, którego galop sprawia, że ziemia drży”. To przekonanie, podsycane przez gry wideo i kino, nie odzwierciedla rzeczywistości historycznej. Nazwa „rumak” nie odnosi się do rasy, ale do rodzaju konia. Konie średniowiecza są oznaczone przez ich użycie.
Niektóre popularne prace przedstawiają go jako masywny i nieporęczny, zgodnie z epoką barbarzyńską i obskurantystyczną, w której praktykowano „ okrutną i nieskrępowaną jazdę ” . Historycy od lat zaprzeczają tego rodzaju twierdzeniom. Rumak, ogier hodowany specjalnie do celów wojskowych, musi być dobrze wytresowany, silny, szybki i zwinny, z mocnym zadem, krótkim grzbietem, mocną kością i dobrze wygiętym dekoltem. W XIV -tego wieku, autorzy opisują jako „wielki i majestatyczny, z dużą siłą” . Jest bardzo popularny wśród rycerzy i zbrojnych, ale niezbyt powszechny.
W kręgach mediewistów istnieje wiele kontrowersji dotyczących wielkości i wagi rumaków. Niektórzy znani historycy (i wiele prac popularno-edukacyjnych) zakładają wysokość od 1,70 m do 1,80 m , tyle, ile współcześnie największe konie pociągowe (typu Shire ). Żadne dowody nie potwierdzają tak rzekomego rozmiaru.
Średniowieczne dokumenty nie podają solidnych informacji o wielkości i wadze rumaków, ale według odkopanych szkieletów średnia wysokość koni w tamtych czasach wynosi od 1,20 m do 1,40 m . Analiza Ann Hyland fragmentów zbroi znalezionych podczas wykopalisk wskazuje, że początkowo sprzęt był przenoszony przez konie mierzące od 1,50 m do 1,60 m . Badania przeprowadzone w Museum of London dowodzą, że angielski koń wojskowy mierzył od 1,40 m do 1,50 m i różni się od zwykłego siodła konnego siłą i umiejętnościami, a nie wielkością. We Francji badanie Średniowiecznej Federacji Francuskiej z siedzibą w Marsylii prowadzi do tych samych wniosków. Ta średnia wysokość nie wydaje się znacznie różnić. Konie są ewentualnie poddane selektywnej hodowli, aby zwiększyć ich rozmiar z IX th i X th stulecia. W XI th stulecie i pojąć przeciętny koń wojna około 1,50 m , według badań podków Norman i przedstawień Bayeux Tapestry . Analiza w sprawie transportu koni sugeruje, że XIII th wieku, rumaki są krępe konstytucja i nie mierzyć więcej niż 1,50 m do 1,60 m . Trzy wieki później konie robocze nie są znacząco większe ani cięższe.
Niektórzy historycy sugerują, że duży koń jest pożądany, aby zwiększyć moc ładunku lancy. Jednak doświadczenie praktyczne sugeruje, że moc i siła konia są bardziej istotne niż jego wielkość, a waga konia ma niewielki wpływ na siłę szarży włócznią. Ostatnim argumentem przemawiającym za koniem pociągowym o długości około 1,40 m do 1,60 m jest przetrwanie rycerza, który musi umieć jeździć konno w pełnej zbroi, po prostu używając strzemion. Jeśli podczas bitwy upadnie na ziemię, rycerz jest podatny na ataki, jeśli nie jest w stanie samodzielnie wspiąć się na górę.
Popularna opinia głosi, że wierzchowiec ma budowę ciała „bliższą koniowi pociągowemu niż rozpędzony wierzchowiec”. Jednym z powodów powszechnego przekonania, że średniowieczny koń bojowy może być tylko ogromnym koniem pociągowym, jest wciąż podtrzymywana przez wiele osób hipoteza, że średniowieczna zbroja była niezwykle ciężka. W rzeczywistości nawet najcięższa zbroja turniejowa dla rycerzy waży nie więcej niż 40kg . W polu zbroja wojenna waży zwykle od 18 do 32 kg . Bard , zbroja na konia, którego stosowanie jest bardziej powszechne w turniejach niż w czasie wojny, rzadko przekracza 32 kg . Skóra gotowana i wyściełana wydaje się być częściej używana i prawdopodobnie równie skuteczna, aby chronić konie .
Dodając wagę jeźdźca i innego sprzętu oraz biorąc pod uwagę, że konie mogą unieść tylko około 30% swojej wagi, te ładunki z pewnością może unieść koń o wadze 550-600 kg . Angielskie badanie wskazuje, że koń bojowy miał rozmiar i budowę zwykłego konia myśliwskiego lub jeździeckiego, a średniowieczna Federacja Francuska opublikowana w Cheval Savoir stwierdza, że rumaki były silnymi i żylastymi zwierzętami, bliższymi obecnemu rasowemu hiszpańskiemu lub krzepkiemu Lusitańczykowi niż Percheron lub inny koń pociągowy
Kwestia domniemanego związku obecnych ras koni ze średniowiecznymi rumakami była szeroko dyskutowana. W jeździectwo posągi wykonane we Włoszech w późnym średniowieczu na Zachodzie (odpowiadający włoskiego renesansu ) sugerują, że koń był Iberyjski koń lub barokowy koń , jako czystego hiszpańskiego wyścigu , fryzyjskiej, a potem ciężkie pół-krwi jak cecha irlandzka .
fryzyjskiWspółczesne filmy o średniowieczu często pokazują konie fryzyjskie (lub konie fryzyjskie) w roli wierzchowca. Według angielskiego popularyzatora Elwyna Hartleya Edwardsa rasa była historycznie ceniona za walkę i wydaje się, że brała udział w wyprawach krzyżowych, a następnie otrzymała kontrybucje zagranicznej krwi mniej więcej w tym samym czasie. Informacja ta powinna być kwalifikowana, od obecnego modelu fryzyjskich wyników dla wielu hiszpańskiej okupacji Flandrii w XVI -tego wieku .
Koń roboczyZe względu na nazwę Wielkiego Konia „Grand Cheval”, opisującą angielskie rumaki, niektórzy historycy postulują, że współczesne konie pociągowe wywodzą się od rumaków. Wiele stowarzyszeń hodowlanych twierdzi, że Perszeron , Jutlandia czy nawet Shire to potomkowie średniowiecznych rumaków. Teoria ta sugeruje, że te konie porzucone jako wierzchowce wojenne zostały wchłonięte, skrzyżowane i skrzyżowane z tak zwanymi końmi zimnokrwistymi używanymi do pracy. Jednak rumaki słyną z ciepłej krwi . Najnowsze badania potwierdzają, że wierzchowiec nie był koniem pociągowym, badania Średniowiecznej Federacji Francuskiej wskazują na różnice w morfologii, użytkowaniu (konie pociągowe są używane przez chłopów, rumaki przez klasę wojskową i szlachtę, której są godło) i temperament.
Eksperymenty rekonstrukcyjneOstatnie eksperymenty mają na celu zrekonstruowanie średniowiecznych rumaków poprzez krzyżowanie atletycznego konia wierzchowego lekkim uderzeniem. Hiszpański Norman , wyhodowany z krzyżówki z Percheron i Andaluzji od 1991 roku, jest reklamowany jako najściślejszej rekreacji średniowiecznego rumaka, powołując się na fakt, że starożytni konie Norman byli pod wpływem hiszpańskiej krwi. Warlander , krzyż fryzyjskich i Andaluzji, przedstawiono również blisko rumaku.
Artystyczne przedstawienia rumaków przedstawiają na ogół bardzo małe w porównaniu z jeźdźcami. Nie pozwalają na pozyskiwanie informacji zootechnicznych, konie prawie całkowicie znikają pod draperią i czepcem .
Rycerze w walce. (Biblioteka Brytyjska, Royal 16 G VI f. 380v, między 1332 a 1350)
Turniej rumak w kodeksie Manesse (1305–1340)
rycerz toskański (1335–1340)
Wacław I Czeski (1230–1253) na swoim rumaku, ubrany w anachroniczną zbroję (XV w.)
O rumakach wspomina się we francuskich, angielskich, hiszpańskich i włoskich powieściach i wierszach rycerskich, zwłaszcza w legendach arturiańskich i materiałach francuskich . Niektóre z nich są nazwane i odgrywają ważną rolę, w szczególności Bayard , „wróżkowy koń” synów Czterech Aymona . Veillantif to góra paladyna Rolanda , Blaviet Affilet to Olivier , Gringalet to sir Gauvain .
Ekstrakt z Lai de Graelent (anonimowy bretoński lai w starofrancuskim, XII w. )Jego rumakiem jest mei vu enveie,
Ensanble od vus chce, abym go ujmował:
Twoje ujmowane zarobki zostaną przyznane,
Twój hostel zadba .
Literacki opis ruchów koni pomiędzy XI XX wieku i XIII p wieku . Piosenki coraz częściej określają kolor stroju i pochodzenie (mauretański, arabski, gaskoński…), podnoszą się ich walory literackie. To nagromadzenie epitetów na cześć rumaków tłumaczy się ideami doskonałości i szlachetności, jakie niesie rycerska opowieść, ale także potrzebami rymu czy powieści.
W anonimowym liście dać miejsce do koni, więcej niż Marie de France . W dworskich romansów nie są daleko w tyle. W Roman de la Rose pochodzi z pierwszej tercji XIII th wieku , próby autorem dać verisimilitude jego opowieści z opisami, zwłaszcza konie bohatera, Williama Dole. Powołany do cesarza Niemiec, on i jego towarzysze jeżdżą na „wielkich rumakach zabranych, dobrych i biax, z Hiszpanii” . Jeśli na paradę dosiada białego palfreya, jego bojowy wierzchowiec to „śmiały koń jak lew, silny i isnel (szybki) i bardzo dobry” , a jeden z jego przeciwników na turnieju Sint-Truiden dosiada „A”. biau rumak mutt tot worm (cętkowany) / który nie miał yver włosów" , całkiem naturalnie nazwany " Vairon ".
W literaturze rycerskiej związek rycerski/rumacz jest częścią triady, która również łączy prałata i damę z palfretem , a kupca, dziedzica lub burżua z roncinem . Rumak jest postrzegany jako przedłużenie właściciela, z którym ma wspólne cechy. Obrażanie wierzchowca to obrażanie osoby, która na nim dosiada. Koń jest przedstawiony w sposób, który odzwierciedla los lub nędzę jego pana. Uprząż jest związane z jego użytkowaniem wojowniczy, a rycerz literackim jest zaklinowany w bardzo otaczającej siodle , mocno osadzony na strzemionach. Umiejętności bojowe przypisuje się wierzchowcowi, musi kochać walkę tak samo jak jego pan.
Analiza symbolicznaWedług Étienne Souriau konie te są „stałymi towarzyszami bohaterów” i są na tyle ważne, aby mieć osobowość, określony charakter i własne imię. Franck Évrard zauważa, że chanson de geste i romanse rycerskie godzą wartości rycerskie z wartościami religijnymi, pomagając wykuć symboliczny obraz konia . Autor widzi w rumaku „symbol męskości i rycerskiej inicjacji” . Jak widać w wielu powieściach, wywłaszczony rycerz jego wierzchowca jest istotą umniejszoną.
Według Homérica , językoznawcy Michela Praneufa i wielu starszych autorów, rumak jest źródłem francuskiego wyrażenia „wsiadać na swoich wielkich koniach”, co oznacza „być porwanym”, przez analogię do rycerza, który miał walczyć na jego rumaku. Istnieją odpowiedniki tego wyrażenia w wielu innych językach, w tym angielskim ( do jazdy na wysokim koniu ), niemieckim ( sich aufs hohe pferd setzen ), norweskim i szwedzkim.
W dzisiejszych czasach zakwalifikowanie konia jako „rumaka” jest poetyckim sposobem odnoszenia się do niego.
Termin „rumak” został użyty w dziedzinie RPG i średniowiecznych gier sieciowych fantasy w odniesieniu do wierzchowca rycerzy i paladynów . Nazwa ta jest również wykorzystywana do celów komercyjnych, na przykład rumak to marka z paszy dla koni .