Narodziny |
2 lipca 1802 Chatillon-sur-Seine |
---|---|
Śmierć |
26 stycznia 1877(w wieku 74 lat) Paryż |
Narodowość | Francuski |
Czynność | Księgarz |
Małżonka | Auguste Comte (od1825 w 1842) |
Caroline Massin , urodzona dnia2 lipca 1802w Châtillon-sur-Seine i zmarł dnia27 stycznia 1877w Paryżu , jest księgarz i krawcowa, żona filozofa Augusta Comte'a od 1824 do 1842 roku .
Caroline Massin, córka aktorów, którzy ją porzucili, została wkrótce po urodzeniu powierzona swojej paryskiej babci ze strony matki. Skorzystała wtedy ze stosunkowo starannej edukacji, ale również doświadczyła początku życia, jeśli nie trudnego, we wszystkich przypadkach kontrowersyjnego, który będzie w centrum relacji, które będzie utrzymywała z Augustem Comte, za życia, a zwłaszcza po jej śmierci. .
Według jego własnych oświadczeń poznał swoją przyszłą żonę w 1821 roku, kiedy zajmowała się prostytucją w Palais-Royal . Po dwóch latach wyobcowania Comte byłby zaskoczony, gdyby odkrył, że ma czytelnię na Boulevard du Temple . Wprowadziwszy się do niej, poślubiłby jąLuty 1825 aby zapobiec nawrotowi prostytucji, ale przede wszystkim w celu usunięcia jej z rejestru policyjnego.
Od początku ich rodziny kilka źródeł wskazuje, że relacje są trudne, zarówno ze względu na niestabilny nastrój Comte'a, jak i ze względu na wzajemne niezrozumienie, które dzieli, mimo miłości, dwie bardzo różne osobowości. dwoje małżonków. Kryzys, który doprowadził do chwilowej kilkumiesięcznej separacji, zaistniał w 1826 r. Podczas pisania pierwszych „konferencji”, gdyż pismo to domaga się od filozofa skrajnego wysiłku, który zagraża jego psychicznej równowadze i zaburza jego relacje z bliskimi. .
Wyzdrowiony Comte uzyskał w 1832 r. Stanowisko nauczyciela w École Polytechnique , a następnie w 1838 r. Egzaminatora na egzaminie konkursowym. Sukces ten był jednak zagrożony kilka lat później, kiedy przedstawił swoje „kursy filozofii politycznej” , których treść, szczerze mówiąc antyreligijna, wywołała negatywną reakcję władz. Ta sytuacja budzi niepokój Caroline Massin, zaniepokojonej stabilnością materiału. Obawia się zamieszania wywołanego postawą męża, co grozi pozbawieniem jej jakiejkolwiek możliwości uzyskania posady nauczycielskiej.
W następnych latach doszło do narastającej separacji dwojga małżonków, którzy się zdecydowali Sierpień 1842do ostatecznego rozdzielenia. Comte oferuje swojej żonie roczną emeryturę w wysokości 3000 franków rocznie, ale co ciekawe, separacja ta - w czasach, gdy nie ma rozwodu - nie kończy się całkowitym zerwaniem. Caroline Massin regularnie koresponduje z Augustem Comte, interesuje się jego twórczością, którą czyta i komentuje z taką samą przenikliwością, jak inteligencja.
Jednak okres ten stopniowo staje się okresem nieubłaganego wyobcowania filozofa, który spotkał się w Październik 1844, Clotilde de Vaux , którego brat Maksymilian Maria , zwolennik pozytywizmu, podąża za nią kursy na Polytechnique. Namiętnie zakochana w młodej kobiecie, Comte utrzymuje z nią relację, która mimo jej zwięzłości - umiera wKwiecień 1846z gruźlicą - platonicznej i jego wielkości, jednak popycha do przemyślenia swojego oryginalnego systemu filozoficznego.
Nawiązując do potwierdzonego katolicyzmu swojej muzy, wprowadził zasady kultu i celebracji, które według niego są niezbędne dla rozwoju pozytywizmu w społeczeństwie ludzkim. Okres ten, kontrastujący z poprzednim pod względem postępu filozoficznego i sukcesów zawodowych, okazał się trudny dla Comte'a, który kolejno tracił stanowisko egzaminatora w 1844 r., A następnie w 1851 r. Nauczyciela.
Caroline Massin, która nie omieszkała skrytykować swojego przywiązania do Clotilde, w zamian widzi, że jej materialne warunki życia pogarszają się wraz z regularnym spadkiem dochodów jej męża. To właśnie w tym momencie uczeń Comte, Émile Littré, przyniósł żonie rosnące poparcie, które w 1852 r., Dodając do krytyki wyrażanej na temat ewolucji myśli komtowskiej, skłoniło filozofa do definitywnego zerwania z nim.
W tym czasie Auguste Comte, zaniepokojony potomstwem swojego systemu filozoficznego, napisał starannie napisany testament dla uwagi swoich uczniów, dodając do niego „tajny dodatek” ujawniający przeszłość jego żony, a przede wszystkim jego rzekomy stary stan prostytutki.
Po krótkiej chorobie Comte zmarł 5 września 1857.
Zgodnie z zapisami testamentu wdowa po nim otrzymuje 2000 franków rocznie, pod warunkiem zrzeczenia się prawa do majątku, a zwłaszcza do pracy męża. Chociaż wydaje się, że ten układ został ustalony, niedyskrecja ujawnia Caroline Massin treść „tajnej ustawy” , która zmusza ją do odrzucenia propozycji emerytury, akceptując ją, oznaczającą uznanie dla niej tych wątpliwych „rewelacji” .
Od tego czasu rozpoczęła się walka między „ M me Comte” - wspieranym przez Littré - a uczniami, o ważność woli i przyszłość sukcesji. Plomby nakładane są na mieszkanie, co jest zapowiedzią nieuniknionej likwidacji. Po inwentaryzacji sprzedaż towarów odbyła się w grudniu 1857 roku, ale okazała się korzystna dla przeciwników Caroline Massin.
Rzeczywiście, poziom zadłużenia Auguste Comte jest taki, że pozostawia więcej zobowiązań niż majątku, ten pierwszy dotyczy głównie długów uczniów, którzy pod koniec jego życia pomogli finansowo filozofowi. Ci ostatni mogą więc łatwo odkupić książki, takie jak meble, a napływ darowizn umożliwia, poza oczekiwaniami Caroline Massin i na wyłączną korzyść społeczeństwa pozytywistycznego , odtworzenie , poprzez serię przejęć, mieszkania takim, jakim było wtedy, gdy „czczony mistrz ” zmarł .
Jednak walka trwa nadal, ponieważ Caroline Massin pozostaje, jeśli chodzi o posiadanie majątku literackiego, zdeterminowaną, aby jej prawa były szanowane, mocno popierana przez Littré, która podjęła jej sprawę. W 1863 roku opublikował w „Revue de Philosophie Positive” bardzo popularne dzieło „Auguste Comte and Positive Philosophy”, w którym nie omieszkał bronić punktu widzenia Caroline.
Dopiero w 1868 roku, ponad dziesięć lat po śmierci filozofa, że ten ostatni mógł wystąpić do sądu cywilnego z Sekwany w celu uzyskania stwierdzenia nieważności będzie tak, że dokumenty złożone od 1857 roku na mocy decyzji sądu w paryskim notariusza . Jednak dwa lata później ta próba po raz kolejny kończy się niepowodzeniem. Wyrok - jest to prawy pierwszy wyrok - przyznaje wykonawcy egzekucji, a nie wdowie po filozofie, wszelką władzę nad zarządzaniem dziełami Augusta Comte'a.
Chora, z ograniczonymi środkami, które zmusiły ją do wznowienia skromnej działalności zawodowej, koniec życia Caroline Massin był trudny. Jednak nadal interesowały ją kolejne wydania prac męża, prowadzone przez Littré, od „kursu filozofii pozytywnej” po regularne publikacje „przeglądu filozofii pozytywnej” .
Uchodźczyni w Rouen podczas konfliktu francusko-pruskiego, zmarła kilka lat później po powrocie do stolicy27 stycznia 1877.
Trudno jest zdecydować między dwiema wersjami, które do dziś przedstawiają Caroline Massin w tak sprzecznych pozorach.
Dla ortodoksyjnych pozytywistów wersja filozofa, znana publicznie w 1896 r., Przedstawiająca byłą prostytutkę z powtarzającym się wykroczeniem, stanowi dowód, którego nie trzeba udowadniać. Żona Comte'a jest postacią negatywną - dokładnym przeciwieństwem Clotilde de Vaux - która utrudniała realizację swoich pierwszych prac, ponieważ nie zapewniła jej moralnego i materialnego wsparcia, jakiego miał prawo oczekiwać od kobiety. z przepadku. Konflikty, które nastąpiły po śmierci filozofa, w szczególności procesy sądowe, dodatkowo potęgowały tę siarkową reputację.
Ta wersja, której żadne archiwum - poza „sekretnym dodatkiem” - nigdy nie potwierdziło, jest uderzająca ze względu na jej jednostronny charakter.
Wręcz przeciwnie, listy wymieniane między obojgiem małżonków świadczą o prawdziwej miłości połączonej z niekwestionowanym podziałem intelektualnym, pomimo konfliktów domowych, których banalność jest uderzająca. Caroline przez całe życie wykazywała niezwykłe zdolności intelektualne, zarówno w swoich pismach, jak iw analizie pracy męża. Wreszcie, po śmierci filozofa, M me Count przejawia silną moralną i intelektualną rygorystyczną cechę, która prawdopodobnie usprawiedliwia niestrudzone wsparcie, jakie Littre przynosi mu aż do śmierci.
Prawda jest niewątpliwie usytuowana pomiędzy tymi dwiema ścieżkami, hipoteza odnosząca się do ówczesnych zwyczajów.
Słabe i bez wsparcia w Paryżu w Restauracji , córką aktorów, Caroline Massin był chyba jeden z tych „ grisettes ” uwieczniony przez Henry Monnier , „producent rękawic, trymer, Dyer, tapicer, galanteryjny, bimbelotière, kamizelki, ekspres do bielizny, kwiaciarnia " , zalotna młoda kobieta w potrzebie, która nie gardzi finansową pomocą udzieloną jej przez starszego " przyjaciela rozsądku " i która znika w chwili ślubu.
W ten sposób poświadcza się, że Massin, „robotnik w lnianiu” , korzystał z materialnej pomocy szczęśliwego prawnika, prawdopodobnie jego kochanka, Antoine'a Cercleta , tuż przed ślubem z Augustem Comte, którego był przyjacielem i że go przedstawił. To źródło mogło być plamą, która we wczesnych latach rodziny, z pomocą miłości, nie stanowiła problemu dla filozofa, ale która stopniowo, w tempie narastającego niezrozumienia między obojgiem małżonków, podnieciłaby jego. odmowa.