Dobre miasto (Francja)

Dobre miasto jest w Francji z Ancien Regime , a miasta korzystającego z przywilejów i zabezpieczeń udzielonych przez króla Francji , wraz z obowiązku przyczyniania się do królewskiego zakazu zapewniając kontyngent mężczyzn-at-arms.

Dobre miasta miały prawo nosić herb z „wodzem lazuru noszącym trzy fleur de lys d'or” ( herb Francji ). Niektórzy z nich, jak Marsylia , Rennes czy Awinion , zdecydowali się nie umieszczać go w swoim herbie.

W dyplomatyczny ekspresja jest potwierdzone z XII -tego  wieku . Za Robertem Favreau autorzy zgadzają się teraz, że Kancelaria Angielska jest pierwszą, która z niego skorzystała. Jego pierwsze znane wystąpienie znajduje się w datowanym liście25 lipca 1209. Pojawia się wtedy w liście od6 października 1221w którym król Henryk III , książę Akwitanii , ogłasza przybycie biskupa Norwich zarówno do „  arcybiskupów , biskupów , opatów , przeorów , hrabiów , baronów [i] rycerzy  ” jak i do „prudhommes de La Rochelle , Niort , Saint-Jean -d'Angély i inne dobre miasta w Poitou i Gaskonii  ” . Ekspresja zostaje wznowiona w lipcu 1254, w listach przyznających mieszkańcom Beaucaire prawo do eksportu win i pszenicy.

Dobre miasto: instytucjonalny punkt widzenia

Relacje między królem a dobrym miastem mogą przybierać różne formy:

Status ten nabierał coraz większego znaczenia pod koniec średniowiecza , do tego stopnia, że ​​miasta, które nie korzystały z tej cechy, walczyły o jej uzyskanie. Jest wiele dobrych miast, ale nie powstała żadna oficjalna lista.

Dobre miasto: system relacji

Musimy spróbować zbliżyć się do właściwego miasta inaczej niż poprzez wąskie studium instytucjonalne. G. Mauduech deklaruje, że dobre miasto było dotychczas rozpatrywane jedynie w relacjach z rodziną królewską lub ze ściśle instytucjonalnego punktu widzenia. Według niego „ błędem historyka do tej pory jest to, że chciał rozpatrywać dobre miasto z punktu widzenia króla lub umieścić tam za wszelką cenę definicję prawną ”.

Ze swojej strony Bernard Chevalier charakteryzuje dobre miasto przy użyciu bardzo odmiennego modelu urbanistycznego niż miasto średniowieczne (które chronologicznie je poprzedza). W latach 1350-1550 historia miejska doświadczyła gwałtownych kryzysów, po których nastąpiła konsolidacja. Spowodowało to przerwanie ewolucji faktu urbanistycznego, co przyniosło zdecydowany postęp w miejskości. Miasto narzuca społeczeństwu swoje modele etyczne, utwierdza się jako stan umysłu, a nie tylko miejsce wymiany i produkcji. Nowa strona urbanizacji został postrzelony w sercu kryzysów XIV th  wieku. Trzeba więc uważać dobre miasto, które nie sprowadza się ani do faktu topograficznego, ekonomicznego, ani do instytucji (prawo do zgromadzeń, sądzenia z radnymi lub bez nich, do zarządzania sprawami wspólnymi) jako „ system stosunków ”.

Pojęcie systemu zakłada, że ​​wszystkie składające się na niego elementy utrzymują wzajemne powiązania i właśnie te relacje budują całość; również przywołuje ideę relacji. Z tej relacyjnej perspektywy rada miejska, instytucja miejska par excellence, jest uprzywilejowanym odzwierciedleniem miejskiego faktu. Rzeczywiście, jest ona definiowana przez interakcje, które zachodzą w nim między różnymi składnikami społeczeństwa. Jest bytem relacyjnym. Urodził się w trudnym kontekście wojny ( XIV th  -  XV th  stulecia), rady miejskie były często wynikiem ujednoliconej woli obrony wśród ludzi, jak to miało miejsce w Reims . To pragnienie ujawnia świadomość przynależności do tego samego podmiotu: miasta. Czy ta świadomość przynależności do tego samego podmiotu nie definiuje w pewien sposób dobrego miasta? Na przykład w Reims, jeśli wojna jest początkiem rady miejskiej, to dlatego, że ujednolicała do tej pory przestrzeń miejską rozbitą na różne zakazy . Rada miejska jest jak miasto otoczone murami, jest zjednoczonym miejskim ciałem politycznym. Przed nim władza miejska była podzielona między kilku panów. Oczywiście te ostatnie sprawiają, że rada czuje swoje dawne prawa i prerogatywy. Rada pozostaje jednak przejawem nowej koncepcji władzy miejskiej. Właśnie w tym jest uprzywilejowanym odzwierciedleniem miejskiego faktu. Jeśli klauzura miała pokrzyżować feudalną organizację obszaru Reims, rada podała w wątpliwość feudalną władzę polityczną. To nowy fakt, który charakteryzuje dobre miasto. Ten ostatni, mając inną strukturę przestrzenną, daje sobie moc, która może go reprezentować w całości. Być może tutaj dotyka się istoty dobrego miasta. Porada tak naprawdę pokazuje świadomość mieszkańców miasta, że ​​należą do tej samej grupy, do tego samego podmiotu: dobrego miasta.

Dobre miasto do XIX th  wieku

Konsulat Życia

Pod Konsulat The organiczną Senatus-consulte od 16 Thermidor roku X (4 sierpnia 1802 r.) stanowi, że „obywatel powołany na następcę Pierwszego Konsula składa przysięgę na rzecz Republiki na ręce Pierwszego Konsula [...] w obecności [...] burmistrzów dwudziestu czterech głównych miast Republiki” . Przez senatu-consulte z 8 roku Fructidor X (26 sierpnia 1802 r), Senat Konserwatywny decyduje o liście i porządku pierwszeństwa:

  1. Paryż
  2. Lyon
  3. bordeaux
  4. Marsylia
  5. Rouen
  6. Nantes
  7. Bruksela
  8. Moguncja
  9. Antwerpia
  10. Korek
  11. Lille
  12. Tuluza
  13. Strasburg
  14. Orlean
  15. Wersal
  16. Montpellier
  17. Renifer
  18. Caen
  19. Reims
  20. Nancy
  21. Amiens
  22. Genewa
  23. Dijon
  24. Miły

Pierwsze Imperium

Za  czasów Pierwszego Cesarstwa zostanie odtworzony nowy statut „  dobrego miasta ”, w dużej mierze honorowy .

Za czasów Pierwszego Cesarstwa dobre miasta to te, których burmistrzowie mają prawo i obowiązek uczestniczyć w składaniu przysięgi cesarza .

Organiczną Senatus-skonsultować się z 28 roku floreal XII (18 maja 1804) stanowi, że „w ciągu dwóch lat, które następują po jego wstąpieniu na tron ​​lub jego większości, cesarz […] składa narodowi francuskiemu przysięgę na Ewangelię i w obecności […] burmistrzów trzydzieści sześć głównych miast Imperium” . Dwadzieścia osiem to obecnie miasta francuskie (w tym Nicea), a osiem to anektowane miasta zagraniczne. Dekret z 3 Messidor roku XII (22 czerwca 1804 r) ustalają wykaz i porządek pierwszeństwa  :

  1. Paryż
  2. Marsylia
  3. bordeaux
  4. Lyon
  5. Rouen
  6. Turyn
  7. Nantes
  8. Bruksela
  9. Antwerpia
  10. Gandawa
  11. Lille
  12. Tuluza
  13. Korek
  14. Strasburg
  15. Akwizgran
  16. Orlean
  17. Amiens
  18. Gniew
  19. Montpellier
  20. Metz
  21. Caen
  22. Aleksandria
  23. Clermont ( Clermont-Ferrand )
  24. Besançon
  25. Nancy
  26. Wersal
  27. Renifer
  28. Genewa
  29. Moguncja
  30. Wycieczki
  31. Bourges
  32. Grenoble
  33. La Rochelle
  34. Dijon
  35. Reims
  36. Miły

2 grudnia 1804Ich burmistrzowie uczestniczyli w koronacji Napoleona I er . Dekret z1 st marzec 1808nadaje burmistrzom dobrych miast, mając dziesięć lat urzędu, dożywotni tytuł barona .

Napoleon I er studenckie inne miasta wśród najlepszych miast: Genua wkrótce1805w czasie aneksji Republiki Liguryjskiej  ; Parma , Piacenza , Florencja i Livorno in1808podczas aneksji Księstwa Parmy i Placentii oraz Królestwa Etrurii  ; Montauban w tym samym roku, podczas tworzenia Tarn-et-Garonne  ; Rzym w1810podczas aneksji części Państwa Kościelnego  ; Amsterdam i Rotterdam w1810podczas aneksji Królestwa Holandii  ; Hamburg , Brema i Lubeka w tym samym roku, podczas aneksji trzech miast hanzeatyckich  ; Haga w1811 ; i Nîmes w1812. Ich liczba wzrasta w ten sposób z 36 do 50, z czego 30 to Francuzi, a 20 zagranicznych.

Dobre miasta otrzymują swoje herby: Rouen le 2 listopada 1810 r ; Orlean, Metz, Nantes i Marsylia dalej21 ; Antwerpia i La Rochelle le21 grudnia ; Lyon19 stycznia 1811 r. ; Angers i Paryż dalej29 ; Tuluza na9 maja ; Kolonia, Bruksela, Genua, Dijon, Gandawa, Turyn, Liège, Akwizgran i Tours na6 czerwca ; Clermont-Ferrand13.

Drugie przywrócenie

W ramach Drugiej Restauracji godność tę utrzymano w dwudziestu dziewięciu dobrych miastach Cesarstwa położonych we Francji (w tym Montauban i Nîmes, ale bez Nicei, która ponownie stała się obcokrajowcem). W latach 1816-1821 dodano jedenaście nowych miast.

Przez różne obrzędy , Ludwik XVIII podnosi następujące miasta do rangi dobrych miastach: Antibes , Cette ( teraz Sete ), Carcassonne , Avignon , Aix ( teraz Aix-en-Provence ) i Pau w1816 ; Vesoul i Tulon w1817 ; Colmar w1819 ; Cambrai w1820 ; i Abbeville w1821.

Wreszcie, na zamówienie 23 kwietnia 1821 r., Ludwik XVIII ostatecznie ustala listę miast czterdzieści dobre i ich kolejności:

  1. Paryż
  2. Lyon
  3. Marsylia
  4. bordeaux
  5. Rouen
  6. Nantes
  7. Lille
  8. Tuluza
  9. Strasburg
  10. Orlean
  11. Amiens
  12. Gniew
  13. Montpellier
  14. Metz
  15. Caen
  16. Clermont-Ferrand
  17. Besançon
  18. Nancy
  19. Wersal
  20. Renifer
  21. Wycieczki
  22. Bourges
  23. Grenoble
  24. La Rochelle
  25. Dijon
  26. Reims
  27. Montauban
  28. Troyes
  29. Nimes
  30. Antibes
  31. To ( teraz Sete)
  32. Carcassonne
  33. Awinion
  34. Aix ( obecnie Aix-en-Provence)
  35. Pau
  36. Vesoul
  37. Tulon
  38. Colmar
  39. Cambrai
  40. Abbeville

W porównaniu z sytuacją za starym reżimem lista obejmuje 12 byłych miejsc parlamentów z 13 (z wyjątkiem Douai), 9 izb obrachunkowych (bez Bar i Nevers), 9 sądów pomocy (w szczególności Clermont-Ferrand i Montauban) , 21 intendencji z 34 (odnotowujemy w szczególności brak Poitiers) i 1 Radę Najwyższą z 4 (Colmar).

Miasta te miały przywilej wysłania burmistrza na koronację na króla - co rzeczywiście miało miejsce podczas koronacji Karola X , 29 maja 1825 r. - i umieszczenia fleurdelizowanego wodza w swoim herbie.

Monarchia Lipcowa, ustanowiona w 1830 roku, twierdziła, że ​​zamieniła fleur-de-lis na 3 złote gwiazdy, ale to użycie było efemeryczne; na krótko pojawił się ponownie w okresie II Rzeczypospolitej (1848).

Uwagi i referencje

  1. Favreau 1987 , s.  17.
  2. Favreau, 1987 , nr.  106 , s.  17.
  3. Kawaler 1982 , s.  8.
  4. Mauduech 1972 , s.  1441.
  5. MAUDUECH, G., „Dobre miasto”: geneza i znaczenie wyrażenia, Annales ESC , 1972, s.1441.
  6. Chevalier, B., historia miejska we Francji X th  -  XV -go  wieku średniowiecznej historii we Francji. Ocena i perspektywy , Seuil, 1972, s.35.
  7. Chevalier, B., historia miejska we Francji X th  -  XV -go  wieku średniowiecznej historii we Francji. Ocena i perspektywy , Seuil, 1972, s. 38.
  8. Haramila Boufenghour, rada miasta Reims w pierwszej części XV -go  wieku przez jego najstarszych obrad rejestru (1422-1436) , praca magisterska wpisane Uniwersytet Reims, 1995 s. 3.
  9. S.-C.26 sierpnia 1802 r, art.  1 st , p.  637-638.
  10. D.22 czerwca 1804 r, art.  1 ul .
  11. D.1 st marca 1808, art.  8.
  12. S.-C.Okt 8, 1805, art.  5, s.  91.
  13. S.-C.24 maja 1808, art.  10.
  14. S.-C.Nov 4, 1808, art.  4, s.  195.
  15. S.-C.lut 17 1810, 6, s.  102.
  16. D.10 sierpnia 1810, art.  1 st , p.  180.
  17. S.-C.13 grudnia 1810, art.  9, s.  562.
  18. D.Okt 26, 1811, art.  1 st , p.  389-390.
  19. D.24 marca 1812 r, art.  1 st , p.  245.
  20. Rousseau, Habib i Mérot 2011 , sv Rouen, dobre miasto, s.  8.
  21. Rousseau, Habib i Mérot 2011 , sv Orlean, dobre miasto, s.  9.
  22. Rousseau, Habib i Mérot 2011 , sv Metz, dobre miasto, s.  9.
  23. Rousseau, Habib i Mérot 2011 , sv Nantes, bonne ville, s.  10.
  24. Rousseau, Habib i Mérot 2011 , sv Marsylia, dobre miasto, s.  10.
  25. Rousseau, Habib i Mérot 2011 , sv Anvers, bonne ville, s.  11-12.
  26. Rousseau, Habib i Mérot 2011 , sv La Rochelle, dobre miasto, s.  12.
  27. Rousseau, Habib i Mérot 2011 , sv Lyon, bonne ville, s.  12-13.
  28. Rousseau, Habib i Mérot 2011 , sv Anger, bonne ville, s.  13.
  29. Rousseau, Habib i Mérot 2011 , sv Paris, bonne ville, s.  13-14.
  30. Rousseau, Habib i Mérot 2011 , sv Touluse, dobre miasto, s.  14.
  31. Rousseau, Habib i Mérot 2011 , sv Cologne, bonne ville, s.  14.
  32. Rousseau, Habib i Mérot 2011 , sv Bruksela, dobre miasto, s.  14.
  33. Rousseau, Habib i Mérot 2011 , sv Genua, dobre miasto, s.  14-15.
  34. Rousseau, Habib i Mérot 2011 , sv Dijon, dobre miasto, s.  15.
  35. Rousseau, Habib i Mérot 2011 , sv Gand, bonne ville, s.  15.
  36. Rousseau, Habib i Mérot 2011 , sv Turyn, bonne ville, s.  15.
  37. Rousseau, Habib i Mérot 2011 , sv Liège, dobre miasto, s.  16.
  38. Rousseau, Habib i Mérot 2011 , sv Aix-la-Chapelle, bonne ville, s.  16.
  39. Rousseau, Habib i Mérot 2011 , sv Tours, bonne ville, s.  16.
  40. Rousseau, Habib i Mérot 2011 , sv Clermont-Ferrand, dobre miasto, s.  16-17.
  41. O.20 marca 1816 r, art.  1 st , al.  1 st , p.  333.
  42. O.Kwi 8, 1816, 1 st , p.  478.
  43. O.Kwi 19, 1816, art.  1 st , p.  669.
  44. O.Sep 11, 1816, art.  1 st , p.  228.
  45. O.Okt 16, 1816, art.  1 st , p.  312.
  46. O.18 grudnia 1816, art.  1 st , p.  3.
  47. O.7 marca 1817 r., art.  1 st , p.  187.
  48. O.Okt 8, 1817, art.  1 st , p.  274.
  49. O.29 czerwca 1819, art.  1 st , p.  727.
  50. O.Nov 8, 1820, art.  1 st , p.  243.
  51. O.21 marca 1821, art.  1 st , p.  234.
  52. O.23 kwietnia 1821, art.  1 st , p.  370.
  53. Michel François, „Dobre miasta”, Sprawozdania z posiedzeń Akademii Inskrypcji i Literatury pięknej , 119, 1975, s. 558-559. Około piętnastu innych miast, takich jak Beauvais , Limoges i Poitiers, bezskutecznie poprosiło o dodanie do listy.

Zobacz również

Teksty urzędowe

Konsulat Życia Pierwsze Imperium Drugie przywrócenie

Bibliografia

Linki zewnętrzne