Początki rolnictwa ekologicznego we Francji są oznaczone założeniem Francuskiego Stowarzyszenia Rolnictwa Ekologicznego (AFAB) w roku 1962. W 1970 roku, ruch społeczny, aby powrócić do natury sprzyja rozwojowi rolnictwa metod. Organiczną produkcję . Plan „ Rolnictwo ekologiczne: horyzont 2012 ” został wprowadzony zgodnie z Grenelle de l'Environnement , z docelowym przeznaczeniem 6% użytków rolnych wykorzystywanych na ekologiczne użytki rolne do 2012 r., co oznacza potrojenie w ciągu trzech lat powierzchni uprawianej ekologicznie w 2009 r. Obecny cel to 15% w 2022 roku.
W 1948 r. agrobiolog André Birre założył stowarzyszenie „Człowiek i ziemia” i rozpoczął „Krucjatę na rzecz próchnicy”.
W 1959 roku, agronom Jean Boucher i przedsiębiorca ziarna Raoul Lemaire rozwinął tak - zwaną metodę Lemaire-Boucher w oparciu o zastosowanie alga , lithothamne , do użyźniania gleby.
We Francji rolnictwo ekologiczne ma tę szczególną cechę , że rodzi się ze specyfikacji opracowanych przez społeczeństwo obywatelskie : konsumenci i producenci połączyli się w 1962 r. w formie zrzeszeń , z których główną jest Nature et Progrès , założona przez André Louisa , Mattéo Taverę i André Birre .
Pierwszy związek agrobiologiczny powstał w 1964 roku.
Na początku lat 70. Philippe Desbrosses brał udział w tworzeniu licznych ruchów na rzecz sformalizowania rolnictwa ekologicznego .
W szczególności od 2008 r. państwo wdrożyło pomoc na przetwarzanie ekologiczne. Ta pomoc finansowa, która jest regularnie aktualizowana, ma pomóc rolnikom w przejściu na produkty ekologiczne.
Pomoc na przestawienie na rolnictwo ekologiczne jest wypłacana przez państwo. Ma to na celu pomóc rolnikom w okresie przejściowym na produkcję ekologiczną. Wspiera ich w zapoznawaniu ich z nowymi metodami produkcji, adaptacji narzędzi, a nawet w znalezieniu nowych rynków zbytu dla swoich produktów. Z drugiej strony warunki korzystania z pomocy na konwersję różnią się w zależności od kilku kryteriów: regionu lub departamentu, rodzaju uprawy, powierzchni gospodarstwa itp. Wybór pomocy na konwersję pociąga za sobą zobowiązanie do utrzymania rolnictwa ekologicznego przez okres 5 lat . Kwota pomocy na konwersję jest corocznie aktualizowana, ponieważ pomoc jest wypłacana corocznie. Według strony internetowej Generali kwota pomocy wynosiła od 44 do 900 euro na hektar w latach 2015–2020. W rzeczywistości to wsparcie finansowe zapewniane przez państwo pozwala większej liczbie rolników na przejście na rolnictwo. Rozporządzenie to ma zatem wpływ na zaopatrzenie producentów, ponieważ modyfikuje liczbę gospodarstw, a co za tym idzie, ilość sprzedawanych produktów ekologicznych. Popyt konsumentów nie zmienia się jednak w zależności od kwoty tej pomocy.
Termin „ rolnictwo ekologiczne” jest prawnie chroniony we Francji, ponieważ ustawa o orientacji rolniczej z4 lipca 1980 i dekretem 10 marca 1981, który ją zdefiniował i określił warunki zatwierdzania specyfikacji oraz określił substancje, które mogą być stosowane w produkcji, konserwacji i przetwarzaniu tzw. ekologicznych produktów rolnych.
Rozporządzenie europejskie dopuściło 5% składników nieekologicznych oraz dodatki i środki technologiczne dopuszczone w rolnictwie konwencjonalnym: należy sprecyzować, że woda, sól i drożdże nie są brane pod uwagę przy obliczaniu zawartości procentowej składników biologicznych.
W 2017 r. pod przewodnictwem Emmanuela Macrona , do budżetu na 2018 r., pomoc na utrzymanie gospodarstw ekologicznych, wypłacona wcześniej po pięciu latach instalacji, nie jest już częściowo pokrywana przez państwo. Jednak pomoc na przejście na rolnictwo ekologiczne pozostaje.
W 2019 r. we Francji uprawiano ekologicznie 8,5% gruntów uprawnych (wobec 7,5% w Unii Europejskiej ), czyli 2,3 mln ha. Francja zajmuje trzecie miejsce w Europie za Hiszpanią, liderem na Starym Kontynencie dzięki swoim gajom oliwnym i Włochom. Produkcja wzrosła ponad dwukrotnie w ciągu pięciu lat, ale nadal nie zaspokaja popytu: import sięga 31% potrzeb; z wyłączeniem owoców egzotycznych wskaźnik ten spada do 18%.
Francuskie rolnictwo ekologiczne stanowi 8,81% europejskiego rolnictwa ekologicznego.
Celem „funduszu Avenir Bio”, zarządzanego przez Agence Bio , jest finansowanie, w ramach corocznego zaproszenia do składania projektów, strukturyzowania sektorów produkcji ekologicznej we Francji.
Plan „ Rolnictwo ekologiczne: horyzont 2012 ” został zainicjowany zgodnie z Grenelle Environnement , z celem przeznaczenia 6% UR przeznaczonych na rolnictwo ekologiczne do 2012 r., co oznacza potrojenie powierzchni ekologicznych w 2009 r.
Na koniec 2017 r. w produkcję ekologiczną trudniło się 1 777 727 ha , co oznacza wzrost o około +15,6% w porównaniu do 2016 r. Tym samym 6,59% powierzchni użytkowej rolnej gospodarstw jest zagospodarowane według metody produkcji ekologicznej. Wśród tych powierzchni 1 259 464 ha zostało certyfikowanych jako ekologiczne, co stanowi wzrost o 19,4% w stosunku do 2016 roku. Ten znaczący wzrost wynika z rozpoczęcia produkcji powierzchni ekologicznych, w tym z upraw polowych i paszowych, przekształconych w 2015 roku. Powierzchnie objęte konwersją łącznie 518 263 ha , wzrost o +7% w porównaniu z 2016 r.
Pod względem miejsc pracy w 2019 r. rolnictwo ekologiczne stanowi 179 500 bezpośrednich miejsc pracy, w tym 88 400 miejsc pracy w 2017 r. (+13,7% w ciągu roku) w gospodarstwach rolnych (prawie 12,5% zatrudnienia w rolnictwie), 15 000 miejsc pracy w przetwórstwie, 2 200 miejsc pracy w usługach i 28 900 miejsc pracy w dystrybucji produktów ekologicznych. W latach 2012-2017 zatrudnienie w sektorze ekologicznym odnotowało średni roczny wzrost o 9,5%.
Na 30 czerwca 2017 r., zaangażowane obszary szacuje się na 1,77 mln hektarów z prawie 520 000 ha w przeliczeniu, co oznacza wzrost o około + 15% w ciągu sześciu miesięcy. Tak więc 6,5% powierzchni użytkowej gospodarstw rolnych jest zagospodarowanych metodą produkcji ekologicznej, w 8% gospodarstw francuskich.
Obecnie większość rolników zajmujących się rolnictwem ekologicznym znajduje się w Oksytanii , Owernii-Rodan-Alpach , Nowej Akwitanii i Kraju Loary .
Jednak wraz z kryzysem siła nabywcza gospodarstw domowych powinna raczej stagnować, co nie zachęca do przechodzenia na żywność ekologiczną, która wciąż jest droższa. Według badań sprzedaż może jednak nadal rosnąć, ale wolniej niż w ostatnich latach.
Regiony | Uwaga.
Farmy |
Ewol. (%)
2013-2014 |
Certyfikowane powierzchnie
+ konwersje (ha) |
Ewol. (%)
2013-2014 |
---|---|---|---|---|
Alzacja | 591 | 2,1 | 18880 | 1,3 |
Akwitania | 2428 | 2,1 | 63665 | 5.4 |
Owernia | 996 | 3.2 | 50252 | 2,3 |
Dolna Normandia | 881 | 3.2 | 50272 | 5,7 |
Burgundia | 906 | 1,7 | 49677 | 4.4 |
Bretania | 1890 | 2,3 | 69406 | 4.0 |
Środek | 844 | 3,9 | 42135 | 7,8 |
Szampania-Ardeny | 478 | 4.1 | 21028 | 7,3 |
Korsyka | 286 | 0 | 10698 | 4,3 |
Franche-Comte | 537 | 2,7 | 36390 | 5.0 |
Górna Normandia | 217 | 4,3 | 7765 | 2,6 |
Ile-de-France | 207 | 5,6 | 9574 | 7,8 |
Langwedocja-Roussillon | 2799 | 2,8 | 99976 | 1,7 |
Limuzyna | 627 | 7,7 | 31543 | 8,9 |
Lotaryngia | 518 | 7,0 | 39724 | 9,5 |
Midi-Pireneje | 2933 | 6,8 | 145686 | 11,3 |
Nord Pas de Calais | 296 | 3,5 | 7527 | 3.1 |
Za granicą | 269 | 2,7 | 3014 | -20,0 |
Kraj Loary | 2090 | 4.1 | 115656 | 6,7 |
Pikardia | 259 | 3,6 | 10359 | 4,8 |
Poitou-Charente | 890 | 6,7 | 44388 | 9,4 |
Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże | 2583 | 4,6 | 94987 | 3,3 |
Rodan-Alpy | 2941 | 4.1 | 95740 | 1,6 |
Całkowity | 26466 | 3,9 | 1118342 | 5.4 |
Na koniec 2016 r. UR (Użyteczne Obszary Rolnicze) oszacowano na ponad 1,54 mln ha (+16% w stosunku do 2015 r.) powierzchni uprawianych w trybie ekologicznym, w tym 472 tys. ha w przeliczeniu. Udział francuskich UR w uprawach ekologicznych osiągnąłby zatem 5,7% całkowitej powierzchni UR.
Na 31 grudnia 2016, rolnictwo ekologiczne we Francji liczyło:
W 2015 r. nastąpił gwałtowny wzrost UR w trybie ekologicznym, sięgając 4,9% UR, co odpowiada 1,31 mln ha (w tym 300 tys. ha w przeliczeniu). Jest to wzrost o 17% w porównaniu do 2014 r. (+6% dla certyfikowanych obszarów ekologicznych, + 100% dla obszarów w okresie konwersji).
W 2015 r. działa 42 216 operatorów ekologicznych (+ 7,2% w porównaniu do 2014 r., 18 380 w 2007 r.), w tym 28 725 gospodarstw rolnych (+ 8,5% w porównaniu z 2014 r.) i 13 491 przetwórców, dystrybutorów, importerów i eksporterów (+ 4,4% w porównaniu z 2014 r.). Pod względem miejsc pracy w 2015 r. rolnictwo ekologiczne stanowi ponad 100 000 bezpośrednich miejsc pracy, w tym 69 000 miejsc pracy w gospodarstwach rolnych (prawie 10% zatrudnienia w rolnictwie) i 30 000 miejsc pracy przy przetwórstwie i dystrybucji produktów.
W 2014 roku, z 4% UR i 1,1 miliona hektarów uprawianych ekologicznie, Francja wyprzedziła Niemcy i ma trzeci co do wielkości obszar ekologiczny w Europie, za Hiszpanią i Włochami, a rynek francuskich produktów ekologicznych wyniósł 5 miliardów euro, co oznacza wzrost o 10% w tym roku.
W 2013 r. użyteczna powierzchnia użytków rolnych (UR) przeznaczona na rolnictwo ekologiczne wynosiła 1 061 568 hektarów, co stanowi 3,93% krajowej powierzchni UR .
W 2011 r. użyteczna powierzchnia użytków rolnych (UR) przeznaczona na rolnictwo ekologiczne wynosiła 975 141 hektarów, co stanowi 3,5% krajowej powierzchni UR . Liczba gospodarstw ekologicznych wzrosła o 12,3% w porównaniu z 2010 r. z 10 tys. gospodarstw w 1982 r. do 11 640 w 2007 r. , 16 446 w 2009 r. i 23 135 w 2011 r . Region PACA jest proporcjonalnie wiodącym regionem we Francji pod względem rolnictwa ekologicznego, z certyfikowanym 13% użytecznych użytków rolnych (UR) w 2012 r., wobec średnio 3,6% na terytorium kraju. Inne regiony bardzo zaangażowane to regiony Rodan-Alpy, Langwedocja Roussillon, Midi-Pyrénées i Kraj Loary. Jeśli chodzi o uprawy, pasze stanowią większość powierzchni, ale uprawy ogrodnicze wzrosły o 20%, a uprawa winorośli o 39%.
W 2010 roku powierzchnia użytków rolnych (UR) uprawianych w trybie ekologicznym wyniosła 845 440 ha , w tym w przeliczeniu 273 626 ha , czyli 3,1% UR z dużymi dysproporcjami branżowymi (winnica 6%, owoce 10% , uprawy polowe: 1,5%). Liczba gospodarstw ekologicznych szybko wzrosła, z 3602 certyfikowanych producentów w 1995 r. do 11 900 w 2007 r. , następnie 20 604 w 2010 r. , a następnie 25 467 w 2013 r. W latach 2009-2010 zidentyfikowano 4160 dodatkowych rolników.
Francuskie rolnictwo ekologiczne stanowiło 8% europejskiego rolnictwa ekologicznego w 2009 roku.
2002 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | Ewol. 2017-2018 | Ewol. 2012-2016 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Liczba zaangażowanych producentów | 11 293 | 11 978 | 13 299 | 16 446 | 20 604 | 23 135 | 24 425 | 25 468 | 26,466 | 28 884 | 32 326 | 36 691 | 41 623 | 47196 | + 13% | × 1,3 |
Udział gospodarstw ekologicznych we wszystkich gospodarstwach we Francji | 1,71% | 2,11% | 2,41% | 3,07% | 3,96% | 4,58% | 4,98% | 5,34% | 5,79% | 6,50% | 7,27% | 8,34% | 9,46% | 10,36% | + 13% | × 1,4 |
Powierzchnia w trybie produkcji ekologicznej (ha) | 517 965 | 556,919 | 583,124 | 676,015 | 845 110 | 975 002 | 1,032,940 | 1 069 883 | 1 117 549 | 1 322 202 | 1 537 000 | 1 746 486 | 2 035 024 | 2 241 345 | + 17% | x 1,4 |
w tym certyfikowane powierzchnie organiczne | 342,406 | 499,624 | 497,100 | 524 166 | 571 512 | 699 271 | 855 642 | 938 522 | 969 210 | 1,013,227 | 1 065 000 | 1 234 097 | 1 502 572 | 1 675 771 | + 22% | x 1,3 |
uwzględnienie obszarów w konwersji | 17 559 | 59 819 | 81 563 | 151,850 | 273 598 | 275 731 | 177 297 | 131 631 | 148 339 | 308 975 | 472 000 | 512,389 | 532 452 | 565 574 | + 4% | x 3,6 |
Udział powierzchni w trybie produkcji ekologicznej w UR | 1,87% | 2,03% | 2,14% | 2,48% | 3,12% | 3,60% | 3,82% | 3,96% | 4,14% | 4,91% | 5,70% | 6,48% | 7,55% | 8,31% | + 17% | x 1,4 |
Liczba zaangażowanych podmiotów przygotowujących, dystrybutorów i importerów | 5 252 | 6402 | 7582 | 8757 | 10 457 | 12 136 | 12 337 | 12 577 | 12 919 | 13 528 | 14 859 | 17 353 | 20 145 | 28 786 | + 16% | × 1,2 |
Liczba zaangażowanych operatorów | 16 545 | 18,380 | 20 881 | 25 203 | 31,061 | 35,271 | 36 762 | 38,045 | 39,385 | 42 412 | 47 185 | 54 044 | 61 768 | 70 322 | + 14% |
Z biegiem lat konsumpcja produktów ekologicznych stale rośnie. Od 1994 roku francuski rynek rolnictwa ekologicznego rósł o 20% rocznie. Konsumenci rzeczywiście zdają sobie sprawę, że zwykłe metody produkcji mają szkodliwy wpływ na środowisko. Dlatego chcą reorientacji tych metod produkcji w celu poprawy konsekwencji dla środowiska. Konsumenci zmierzają w kierunku zdrowszej i bardziej naturalnej diety, takiej jak żywność ekologiczna. Ponadto w ostatnich latach rolnicy z rolnictwa konwencjonalnego mogli łatwiej przejść na produkty ekologiczne dzięki pomocy na przekształcenie. W efekcie wzrosła liczba rolników ekologicznych, co zaowocowało wzrostem konsumpcji produktów z tego rolnictwa.
W 2005 roku francuski rynek produktów żywności ekologicznej wyniósł 1,6 mld euro, z czego największą pozycję stanowią owoce i warzywa, których łączna wartość wynosi 264 mln euro. Ale wszystkie produkty sprzedawane w działach mleczarskich (132 mln euro), mleka (99 mln) i jaj (95 mln) stanowią 21% konsumpcji żywności ekologicznej, o łącznej wartości 326 mln euro. 4 lata później rynek urósł do 3 miliardów euro. W 2009 roku Francja importowała więcej produktów ekologicznych niż eksportowała, ponieważ pod względem wartości rynkowej 38% sprzedaży na terytorium Francji pochodziło z zagranicy. Ten deficyt handlowy nie był jednakowy dla wszystkich produktów, więc sektor mleczarski zbliża się do samowystarczalności, podczas gdy import zbóż pozostaje bardzo ważny. W 2009 roku wielkość sprzedaży francuskich produktów ekologicznych za granicą oszacowano na około 200 milionów euro.
W 2013 roku rolnictwo ekologiczne stanowiło 2% francuskiej żywności, w porównaniu do 1% w 2006 roku. Rynek ten, który rośnie o 3% (w 2013 roku), reprezentuje 4,1 miliarda euro.
W 2017 roku konsumpcja wzrosła o 20% w porównaniu z rokiem ubiegłym.
Konsumenci stanowią więcej niż 9 na 10 Francuzów i są oni podzieleni na trzy kategorie: konsumenci okazjonalni w wieku od 26 do 55 lat, którzy stanowią 53% konsumentów (29% mężczyzn i 24% kobiet) oraz liczba konsumentów regularnie wynosi 30%. Kobiety są bardziej konsumentami produktów ekologicznych niż mężczyźni (87% kobiet na 2000 konsumentów). Ponadto wskaźnik stażu konsumpcji produktów ekologicznych jest wyższy wśród kobiet. Rzeczywiście, 42,7% z nich spożywa produkty ekologiczne od ponad 5 lat w porównaniu z 37,3% mężczyzn. Najczęściej spożywanymi produktami ekologicznymi są owoce i warzywa stanowiące 59% spożycia kupujących. Podąża za produktami mlecznymi i artykułami spożywczymi.
Na przykład, biorąc pod uwagę 311 konsumentów, 62% z nich spożywa te produkty, aby chronić swoje zdrowie, a 57% konsumuje je, aby chronić środowisko.
Według AgenceBio francuski rynek rolnictwa ekologicznego stanowił 5,3% udziału w rynku żywności w 2018 roku i osiągnął 6,1% w 2019 roku.
Rolnicy ekologiczni muszą sprostać temu zapotrzebowaniu, spełniając oczekiwania konsumentów. Widzimy, że rośnie liczba rolników ekologicznych. Według Agence Bio powierzchnia gruntów rolnych przekształconych w ekologiczne podwoiła się w ciągu 5 lat, między 2014 a 2019 r., z 1,1 miliona hektarów do 2,3 miliona hektarów, czyli 8,5% powierzchni gruntów rolnych.
Ponadto producenci ekologiczni muszą zapewnić wielkość produkcji według ceny rynkowej. Muszą zatem przeprowadzić ocenę swojej produkcji. Tak więc, jeśli cena spada na produkt z marżą, producenci muszą pomnożyć swój obrót, a tym samym swoją sprzedaż, aby utrzymać tę marżę. Na przykład według strony Biolinéaires: „jeśli obniżę cenę o 15% na referencji, która jest zwykle marginalizowana na poziomie 30%, muszę pomnożyć swój obrót przez 2, aby zachować tę samą wysokość marży”.
Według Agence Bio, ponad 9 na 10 Francuzów twierdzi, że spożywało produkty ekologiczne w 2020 roku. 13% z nich zakłada, że spożywa je codziennie. Chociaż produkty z upraw ekologicznych są droższe, wiele osób spożywa je z różnych powodów. Rzeczywiście, wiadomo, że te produkty są lepsze dla naszego zdrowia. Ponadto ta technika uprawy zmniejsza szkodliwe skutki (pestycydy, syntetyczne chemikalia itp.), które wymykają się konwencjonalnemu rolnictwu.
Znak Rolnictwa Ekologicznego AB: pionierom rolnictwa ekologicznego we Francji zajęło kilka lat uzyskanie oficjalnego uznania znaku AB przez władze publiczne, nabytego w 1993 r. Znak Rolnictwa Ekologicznego (Logo AB) jest obecnie uznawany przez Ministerstwo Rolnictwo , precyzyjne specyfikacje określają zasady uzyskania certyfikatu. Gwarantuje, że żywność składa się w co najmniej 95% ze składników wynikających z ekologicznego sposobu produkcji, nie zawiera żadnych chemicznych barwników, sztucznych aromatów, syntetycznych dodatków, chemicznych konserwantów oraz nie została napromieniowana . Uprawnienia do wydawania certyfikacji posiada kilka jednostek certyfikujących: Aclave, Agrocert, ECOCERT , Qualité France SA, Ulase, SGS ICS.
Etykieta Nature & Progress : Nature & Progress zapoczątkowała w 1970 roku pierwszą na świecie specyfikację ekologiczną, zatwierdzoną w 1986 roku przez władze publiczne. W „Natura & Progress” label integruje ekologiczne, ekonomiczne i ludzkie pól do globalnego podejścia.
Demeter Label jest kontrowersyjna międzynarodowy znak certyfikacji dla produktów z biodynamiczne rolnictwo .
W 2013:
W 2013 roku zakupy produktów z rolnictwa ekologicznego zostały podzielone pomiędzy duże powierzchnie w 46,4%, 35,4% w sklepach dedykowanych, 13,2% bezpośrednio od producenta i 5% od drobnych handlowców. Ale od kilku lat sieć dystrybucji produktów z rolnictwa ekologicznego rozrosła się:
Od 2018 r. liczba dystrybutorów produktów ekologicznych wzrosła o 24%, co pozwoliło konsumentom spożywać więcej produktów ekologicznych. Tym samym w raporcie Agence Bio zauważamy, że dystrybucja masowa jest sektorem o największym udziale w rynku (54,9% w 2019 r.) i który odnotowuje najsilniejszy wzrost sprzedaży produktów ekologicznych. Następnie produkty te trafiają również do sklepów specjalizujących się w produktach ekologicznych, które odpowiadają za ponad jedną czwartą udziału w rynku kanałów dystrybucji produktów ekologicznych. Ponadto sektor skupiający rzemieślników i sklepy spożywcze odnotowuje silny wzrost, który w latach 2018–2019 wzrósł o 11%. Jednak jego udziały w rynku są najniższe w porównaniu ze sprzedażą bezpośrednią (11%).