Artysta

Artysta jest indywidualną making (a) praca , kultywowanie lub opanowanie jest sztuką , jak wiedzą , jak technika i którego twórczość , poezja , oryginalność jego produkcji, jego czyny, jego gesty są zauważane między innymi .

Jego prace są źródłem emocji, uczuć, refleksji, duchowości czy transcendencji .

Pochodzenie słowa artysty

Artysta w średniowieczu

Arystoteles narzucił zerwanie między nauką teoretyczną ( episteme ) a sztuką użytkową ( tekhnè ).

University of Paris składa się z czterech wydziałów: Wydział Sztuki , Wydział Teologiczny, Wydział dekretu i Wydział Lekarski . Wydział Artystyczny zapewnił studentom wykształcenie niezbędne do wejścia na pozostałe trzy wydziały; Nauczanie to opierało się na siedmiu sztukach wyzwolonych, w tym trivium i quadrivium . Ten ujednolicenia został stopniowo zaczerpnięte z pracy łacińskiego rhetorician Afryki w pierwszej połowie V -tego  wieku, Marcjanus Kapella , w swojej powieści alegorycznej i hermetyczne Małżeństwo Phililogie i Merkurym . Kasjodor nazwał „sztuką” trzy części trivium, które zajmują się kontyngentem, a „dyscyplinami” cztery ostatnie części, które odnoszą się do tego, co konieczne i są drugą częścią filozofii. Boecjusz ukuł termin quadrivium dla tych dyscyplin. Izydor z Sewilli w dużej mierze podejmuje sztukę wyzwoloną zdefiniowaną przez Martianusa Capelli i Kasjodora w jego Etymologiach . Sztuki wyzwolone uważane są za niezbędne, aby wolni ludzie opanowali wypowiedzi ustne i pisane (trivium: gramatyka , retoryka i dialektyka ) oraz uwzględnili porządek świata (kwadrywium: arytmetyka , geometria , astronomia i muzyka ). System ten pozostał niezmieniony od czasów antycznych do renesansu.

Studenta lub nauczyciela na wydziale artystycznym nazywano artystą . Studia ukończył z tytułem magistra sztuki .

Siedem sztuk wyzwolonych reprezentuje siedem kobiet opisanych przez Martianusa Capella.

Jednocześnie rozwija się system dziewięciu Muz z tradycji homeryckiej , czyniąc je córkami Zeusa, które Platon określa jako pośredników między bogiem a poetą lub jakimkolwiek stwórcą zwanym intelektualistą. Jednak nie ma muzy dla sztuk manualnych, takich jak malarstwo, rzeźba czy architektura.

Nauczanie to nie pozostawia miejsca na czynności manualne, które w starożytności często wykonywali niewolnicy. Niewolnictwo i poddaństwo zanikające w średniowieczu, mężczyźni będą rozwijać swoje techniki lub artifex w sztukach manualnych lub mechanicznych . Rozwój społeczeństwa miejskiego z XII th  wieku zmieni swoją pracę, co jechał na wyjeździe i będą mogli ćwiczyć w mieście, gdzie mogą być one zgrupowane w gildiach, zwany Arti we Włoszech. Nadal są rzemieślnikami, malarz, rzeźbiarz, złotnik wykonują czynności manualne. Będą tylko stopniowo odłączać się od niższego stanu, który jest następnie powiązany z tymi czynnościami. W tym czasie są w większości anonimowi.

Społeczność kościelna postrzegała tworzenie piękna z surowców jako reprodukcję boskiego aktu stworzenia. Tak więc św. Tomasz z Akwinu mówi o Bogu jako o artifex mundi . Jednak według św. Tomasza z Akwinu wykonawca dzieła musi je wykonać zgodnie z zasadami określonymi przez jego patrona kościelnego.

W XII -tego  wieku mnich Teofil napisał sumę rzemiosła Middle Age Schedula z diversis artibus . Dla niego piękno stworzenia i duszy twórcy są nierozłączne i połączone.

Stopniowo kronikarze pokażą zasługi twórców dzieł. Dla Hugues de Saint-Victor sztuki mechaniczne są zbyt często pogardzane i muszą uzyskać status nauki. Grupuje je w siedem nauk mechanicznych, przejmując dział sztuk wyzwolonych. W drugim zestawie, który nazywa armaturą , umieścił architekturę, malarstwo, rzeźbę oraz tzw. W jego De Divisione philosophiae , Dominique Gundissalvi wspiera równość humanistycznych i sztuk mechanicznych . W Defensor Pacis , Marsilio de Padwa odróżnia sztukę mechanicznych obsługujących materialne potrzeby tych, które są w kolejności rozkoszy i przyjemności: malarstwa, rzeźby i architektury. Uważa, że ​​te ostatnie mają status pośredni między sztukami manualnymi a sztukami wyzwolonymi.

Artysta renesansowy

W literaturze najwcześniejsza wzmianka o artyście słowo pojawia się w The Divine Comedy of Dante Alighieri . Pierwsza wzmianka znajduje się w pieśni XIII Raju [1]  :

Jeśli wosk był plastyczny do punktu, i niech niebo będzie w swej najwyższej cnocie, światło pieczęci pojawiłoby się w całości; ale zawsze umniejszana sprawia, że ​​jest to natura, działając jako artysta , kto jest przyzwyczajony do sztuki i drżącej ręki

Słowo to pojawia się ponownie w XVIII pieśni Raju [2], gdzie przywołuje duszę jednego z jego przodków:

Następnie mieszając się i poruszając z innymi światłami, pokazała mi dusza, która do mnie przemówiła jaką artystką była wśród niebiańskich kantorów .

Wreszcie w pieśni XXX [3] , gdzie u kresu swojej wędrówki, pod okiem Beatrice, nie potrafi opisać piękna ludzkimi słowami:

ale teraz muszę zrezygnować z naśladowania więcej, za jej urodą, w poezji, jak artysta po ostatnim wysiłku .

Dante czyni z artysty tego, który ma moc ukazywania piękna aż do objawienia niebiańskiego splendoru. Wprowadził słowo do języka włoskiego, wymyślił postać artysty i uczynił go równym poecie.

Słowo to było mało używane w znaczeniu nadanym przez Dantego przez następne dwa stulecia. Znajdujemy go w 1360 roku pod piórem Franco Sacchetti, a następnie Francesco Albertiniego, ucznia Ghirlandaio , znanego w latach 1493-1510 , który używa go w połączeniu z woskowymi wotum , „  facte per mano di optimi artisti  ”.

To Michał Anioł definitywnie wprowadzi słowo sonetem „  Ottimo artista  ”:

Wielki artysta nie ma żadnego pomysłu że blok marmuru sam w sobie nie ogranicza jej matrycy i tylko ona materializuje się ręka posłuszna intelektowi .

Filozof florencki Benedetto Varchi w dwóch wykładach wygłoszonych w 1546 r. przed florencką Akademią Literacką opublikowaną w 1549 r. omawia znaczenie słowa artista . W tych wykładach Varchi przypomina użycie słów artifice pochodzących z łacińskiego artifex , oraz artigiano , co odpowiada francuskiemu rzemieślnikowi .

W swoich wspomnieniach Benvenuto Cellini relacjonował burzliwą dyskusję z Cosimo I st Medici na temat posągu artysty, Perseusza trzymającego głowę Meduzy , około 1548 roku. W sprawie Cosimo de Medici, który twierdzi, że mówi o pracy konesera, Cellini odpowiedział: „  Dogadujesz się jak książę, ale ja lubię artystę  ”. Cellini musiał znać sonet Michała Anioła, ponieważ interweniował na prośbę Varchiego o wykłady opublikowane w 1549 roku.

Definicja

Cechy nadane artyście, jak i samo pojęcie, są szczególnie zmienne w historii i nie mają uniwersalnych definicji (jak w przypadku sztuki, anhistorycznego „fałszywego pojęcia” ). Definicje te wywodzą się z doświadczenia , osobistego uznania, spojrzenia i są konsekwencją zbiorowego zainteresowania specyficznego dla danej kultury . Ponadto pojęcie artysty – lub jego brak – i wyobrażenie, które mu towarzyszy, wiąże się z ideą podmiotu i inności w grupie ludzkiej, w określonym czasie.

Niektóre tradycyjne zastosowania odróżniają artystę od rzemieślnika na podstawie kondycji autora lub wykonawcy tego pierwszego. Bądź producentem wytworów umysłu w przeciwieństwie do robotników , anonimowych performerów , tego co użyteczne czy funkcjonalne .

„Wzywam artyście jeden , który tworzy formy ... i rzemieślnik ten , kto je powiela, co przyjemność lub oszustwo swego rzemiosła.” Malraux tak powie.

Od XVIII -tego  wieku, działania te dotyczą głównie dorobek ludzkości różnych nauk i prawa , które nie oznaczają „Mów prawdę  ”, lub ustanowienia zasad . Jednak dla antropologa Lévi-Straussa podejście artysty jest zarówno podejściem majsterkowicza, jak i naukowca .

W zdrowym sensie, a raczej pejoratywnie lub by to zdyskwalifikować, mówimy też o artyście lub poecie o dziwnej, marginalnej, leniwej, marzycielskiej osobie, która cokolwiek robi, o kimś, kto tego nie robi. i jest czasami uważany za buntownika lub szalonego, ale który również, odwrotnie, może być doceniany jako dowód geniuszu.

Status

W starożytności grecko-rzymskiej ci, którzy są dziś znani jako artyści „próbowali wznieść się ponad ten powszechny stan […], pisząc traktaty o swojej sztuce” (Agnès Rouveret). Arystoteles , odnosząc się do „tych, którzy byli wyjątkowi”, charakteryzował ich swoją melancholią . Później, XIII th  wieku XV th  -wiecznej Europy, status socjalny artysty w zasadzie sprowadza się do jednego prostego rzemieślników lub sądu krajowego.

Ale w okresie włoskiego renesansu wizerunek artystów kształtowały takie postaci jak Leonardo da Vinci , Rafael i Michał Anioł , których wpływ na współczesnych wykraczał poza to, co było wcześniej, a także wkład teoretyków takich jak Castiglione , Dante , Cennini , Ghiberti i Alberti podpisujący „twórczą moc ludzkiego ducha” w sercu humanisty kultury .

Wybitne punkty orientacyjne

W 1571 roku godnym uwagi jest dekret wydany przez Côme de Médicis zwalniający florenckich malarzy i rzeźbiarzy z przynależności do korporacji . To osiem lat po założeniu Accademia del Disegno przez Giorgio Vasariego , jeden z początków końca średniowiecznego systemu cechów artystów i ich dostępu do rangi naukowców.

Podobnie trzy postacie mają znaczenie w przemianie statusu artystów na Zachodzie, od średniowiecza do współczesności: Albrecht Dürer potwierdzający „  wartość dodaną  ”, jaką wnosi do dzieła, wykraczającą poza jakość prac. ; Nicolas Poussin ze swoją bezprecedensową sławą zmuszony do ucieczki od sponsorów; i Pierre Paul Rubens za znaczenie, jakie przybiera życie społeczne i intelektualne wokół artysty, odtąd konkurując z samym dziełem.

Z Vincenta van Gogha , reprezentacja, że mamy z kombajnów artysta z antycznego mitu przeklętego poety , żywy z XIX -tego  wieku, na postać artysty jako męczennik w marginalny . Tymczasem Marcel Duchamp od 1920 roku , kreśląc konsekwencje śmierci pewnej koncepcji sztuki, a nawet zdyskredytowania zainteresowanych artystów, przewiduje, że „każdy byłby artystą, ale nierozpoznanym jako artysta” .

Nowoczesne społeczeństwa

Socjolog Nathalie Heinich oferuje kilka perspektyw dla zrozumienia miejsca artystów we współczesnych społeczeństwach: „warunki pracy, status prawny, ramy instytucjonalne, pozycja hierarchiczna, kategoria członkostwa, majątek, styl życia, dostęp do sławy, kryteria „doskonałości, reprezentacja, że ​​oni, a inni oceniają ich pozycję - a nawet ich charakter lub aspekt fizyczny ... ”.

Francja, poprzez ogólny kodeks podatkowy i organizacje ubezpieczeń społecznych ( La Maison des Artistes i AGESSA ), administracyjnie określa projekt zawodowego statusu społecznego i podatkowego obecnego artysty. Od 2012 roku we Francji artysta jest osobą samozatrudnioną, podlegającą oryginalnemu reżimowi socjalno-podatkowemu.

Jeszcze we Francji, przerywany pracownicy rozrywki są artyści i wynagrodzeniem techników wykonujących działalność na podstawie umowy na czas określony z jednym lub więcej pracodawców w koncercie lub sektora audiowizualnego . W związku z tym korzystają z praw socjalnych określonych w załącznikach VIII i X do porozumienia Unédic oraz w kodeksie zabezpieczenia społecznego . Tak zwani matermittent przerywający artyści i technicy są pozbawieni niektórych lub wszystkich tych praw podczas urlopu macierzyńskiego i po jego zakończeniu , sytuacja ta została określona przez Rzecznika Praw jako „dyskryminacja ze względu na stan ciąży zarówno w świetle prawa wspólnotowego, jak i krajowego. prawo ” .

francuskojęzyczna historia terminu

Historyczny Słownik języka francuskiego opublikowanego pod kierunkiem Alaina Rey daje inne pochodzenie tego słowa w średniowieczu, ale z różnych znaczeń, co dla niektórych nie jest już w użyciu są takie jak "  student sztuk wyzwolonych na uniwersytecie  ”. Był również używany w miejsce rzemieślnika lub do wskazania, że ​​przedmiot został „  wykonany zręcznie i metodą, ze sztuką  ”.

Termin ten pojawia się w Christine de Pizan w 1395 roku i oznacza kogoś, kto wykonuje zawód, rzemieślnika. Przed XVIII -tego  wieku, termin ten odnosi się do studentów sztuk wyzwolonych , rzemieślników itp Du Bos , w 1719, nadal używa wyrażenia „znakomity rzemieślnik” dla członka rodziny malarzy i poetów .

Po różnych zmianach i zerwania z przeszłością, „artysta” ma nowoczesną praktykującego rozumieniu plastyki w końcu XVIII -go  wieku. Jest na początku XIX e  wieku, że będzie to dotyczyć również muzyków i aktorów , a następnie dowolny inny twórca i tłumacza. Jednocześnie pojawia się przymiotnik „  artystyczny  ”.

Niektórzy zauważą, że termin artysta „będzie w nowoczesności równoznaczny z rodzajem szlacheckiego tytułu  ”, podczas gdy granice wyznaczające świat sztuki opierają się w rzeczywistości na działalności (sztuka i rzemiosło artystyczne ). lub zaangażowanie osoby ( amatorskiej lub zawodowej ), chociaż koncepcja „  zawodowa  ” (a więc indywidualistyczna ) narzuciła się na przykład we Francji.

Definicja międzynarodowa

Unesco zaproponowała otwartą definicję, określona przez indywidualnej świadomości, w swoim zaleceniu w sprawie Statusu Artysty (przyjęta w Belgradzie dnia 27 października 1980):

„Przez artystę rozumie się każdą osobę, która tworzy lub uczestniczy poprzez jego interpretację w tworzeniu lub odtwarzaniu dzieł sztuki, która uważa swoją twórczość artystyczną za istotny element swojego życia, która w ten sposób przyczynia się do rozwoju jego dzieła. sztuka i kultura , który jest rozpoznawany lub dąży do uznania jako artysta, niezależnie od tego, czy jest powiązany relacją pracy lub jakiegokolwiek stowarzyszenia. "

cytaty

„Jeśli przez 'bycie artystą' mamy na myśli bardziej status, pytanie może wyniknąć z obiektywnego podejścia, zarówno historycznego, jak i socjologicznego. Dobrze wiemy, że status artysty ma swoją historię , w której wielkie postacie następują po sobie, nigdy nie zostając całkowicie obalone lub wygasłe przez tych, którzy go zastąpili. [...] Jednak status artysty zawsze kojarzy się z wartością . Ponieważ utrzymywanie, że taka a taka osoba jest artystą, jest okazywaniem publicznego uznania czegoś, czego nazwa zmieniała się na przestrzeni wieków i nigdy nie jest pewna: uzdolnienia, kompetencje, władza, dar… ”To jest na tym poziomie wartość, którą Kant podjął starą kwestię geniuszu , rozwiniętą w opozycji artysty i naukowca, talentu i umysłu, sposobu i metody; opozycje kwestionowane niemal termin po terminie przez Valéry'ego w jego Wstępie do metody Leonarda da Vinci . Wreszcie trudno przemilczeć krytykę Dubuffeta nie tylko pod adresem wyjątkowego geniuszu, ale także twórczego idealizmu i towarzyszącego mu zawodu, dzięki któremu dzieło wynika z intelektualnego planu, byłaby to tylko prosta implementacja. Włoski teoretyk Luigi Pareyson doskonale pokazał, że tworzenie jest delikatnym miejscem dialektycznej debaty między „  wolą artysty” a „wolą pracy”, między wolnością a koniecznością: „artysta jest o wiele bardziej twórczy ponieważ jest bardziej podporządkowany woli dzieła ”( Rozmowy o estetyce ), zwracając w skrócie uwagę na opór materiału, co do jego potencjalności. "

„Człowiek geniuszu zawsze ujawnia się poza szkołami specjalnymi. W naukach, którymi zajmują się te szkoły, geniusz przestrzega tylko własnych praw, rozwija się tylko w okolicznościach, w których człowiek nic nie może zrobić: ani państwo, ani nauka o człowieku, antropologia, ich nie zna. Riquet , Perronet , Leonardo da Vinci , Cachin , Palladio , Brunelleschi , Michał Anioł , Bramante , Vauban , Vicat czerpią swój geniusz z niezauważonych i przygotowawczych przyczyn, którym nadajemy nazwę "przypadek", wielkie słowo głupców. "

„W skrócie chodzi o pokazanie, jak historycznie ukonstytuowała się dziedzina produkcji artystycznej, która jako taka wytwarza wiarę w wartość sztuki i w moc tworzenia wartości przez artystę. I w ten sposób założymy to, co zostało postawione na wstępie jako postulat metodologiczny, a mianowicie, że „podmiotem” produkcji artystycznej i jej wytworem nie jest artysta, ale wszystkie podmioty, które są związane ze sztuką, które są zainteresowane sztuki, którzy interesują się sztuką i bytem sztuki, żyją ze sztuki i dla sztuki, wytwórcy dzieł uznanych za artystyczne (duże lub małe, sławne, czyli celebrowane lub nieznane), krytycy, kolekcjonerzy, pośrednicy, kuratorzy, historycy sztuki itp. "

„To nie różnice w jakości dzielą te wszystkie rodzaje sztuki. W każdej kategorii znajdują się mniej lub bardziej interesujące prace. Ale zawsze traktujemy prace heterodoksyjne (te, które nie są produkowane pod auspicjami świata sztuki) zgodnie z estetyką emanującą ze świata, prawdopodobnie świata sztuki, w którym uczestniczymy. To właśnie ta estetyka pozwala nam dokonać selekcji w ogromnej produkcji wszystkich ludzi, którzy nie są zintegrowanymi profesjonalistami, uznać, że niektóre prace zasługują na zainteresowanie i zasługują na wyjście z marginesu. Innym razem członkowie innego świata sztuki dokonają innej selekcji, pod warunkiem, że mechanizmy konserwatorskie pozwolą dziełom przetrwać, aby mogły zostać wybrane ( por. Moulin, 1978, s. 244-247). "

„Biologiczny redukcjonizm, nieumiejętność postrzegania w sztuce jako produktu mózgowej alchemii wywołanej transem, prowadzi artystów do zaprzeczenia możliwości swobodnego, oryginalnego wyrazu, niosącego różne tematy i niepodlegającego uniwersalnym prawom neuropsychologicznym, wbrew temu, co jest ogólnie akceptowana dla innych kultur. "

„Artysta to ktoś, kto ulega urokom filantropii. Tylko prawdziwy filantrop może mieć nadzieję, że dzięki swojej miłości do ludzkości zagłębi się w serce artystycznej wrażliwości. "

„Artysta to ten, który tworzy spostrzeżenia . "

Załączniki

Zajęcia

Artyści są obecni w różnych działaniach

Ścieżki bibliograficzne

Zobacz więcej referencji tutaj .

Kilka innych podejść wykorzystanych do napisania tego artykułu

Uwagi i referencje

  1. Édouard Pommier, Jak sztuka staje się sztuką , s.  44 , Gallimard (zbiór opowiadań Biblioteki Ilustrowanej ), Paryż, 2007 ( ISBN  978-2-07-077939-0 )
  2. Pod redakcją Pascale Charron i Jean-Marie Guilhouët, Słownik historii sztuki zachodniego średniowiecza , s.  78 , Robert Laffont ( kolekcja Bouquins ), Paryż, 2009 ( ISBN  978-2-221-10325-8 )
  3. Wikisłownik: artifex
  4. Pod redakcją Pascale Charron i Jean-Marie Guilhouët, Słownik historii sztuki zachodniego średniowiecza , s.  81 , Robert Laffont ( kolekcja Bouquins ), Paryż, 2009 ( ISBN  978-2-221-10325-8 )
  5. Édouard Pommier, Jak sztuka staje się sztuką , s.  23-26 , Gallimard, Paryż, 2007 ( ISBN  978-2-07-077939-0 )  ; str.  539
  6. por. Françoise Bardon  : „W rzeczywistości sztuka, która jest fałszywą koncepcją, powraca do przedmiotu i wpisuje weń idealistyczną konotację, ponieważ sztuka staje się przedmiotem odrębnym od dzieła, które ją wytworzyło. ( Le concert champêtre. Vol. 1, Wyzwanie dla historii sztuki , Paryż, 1995, s.  168 ( ISBN  2-911105-01-X ) ). Zob. także Weitz, 1956, s.  30 .
  7. Por. Hans Belting i Roland Recht .
  8. Zob. Bourdieu, 1984, Anthropologie de l'art i Buscatto, 2008.
    Niedawno Richard Florida ( The Rise of the Creative Class , 2002) sugeruje rozważenie ich w ramach klasy kreatywnej  : „Rdzeń tej nowej klasy składa się z naukowcy, inżynierowie, profesorowie uniwersyteccy, poeci, powieściopisarze, artyści, aktorzy, projektanci i architekci, prawnicy itp. ”. Zobacz Julie Delporte, Creative Cities , w Quartier libre , 13–6, Montreal, 16 listopada 2005 r. ( online ).
  9. Ale debata jest nadal aktualna, patrz na przykład Bernard Lafargue ( L'artiste en artisans , w Figures de l'Art 7, Pau, 2004 ( ISBN  2-908930-87-0 ) ) na temat problemów od czasu Quattrocento  :
    “ To nawet więcej niż walka o know-how, kanony, przepisy czy zręczność, jest to walka luster i świateł. Teologiczna walka między Światłem pochodzącym od Boga a światłem pochodzącym od człowieka. Bardziej nawet niż walka klas, jest to walka metafizyczna między sztukami służalczymi, które wywodzą się z ręki, materii i mechanicznego powtórzenia, a sztukami wolnymi, które wywodzą się z umysłu, idei i wynalazków. "
    A dalej kwestionuje rolę artysty:
    "  Co robi (dla nas) artysta? to kluczowe pytanie filozoficzne. Posiada cztery wejścia. Pierwsza dotyczy ontologii: czym jest przedmiot sztuki? Pytanie, na które można odpowiedzieć tylko pytaniem: czym jest sztuka? Druga z antropologii: czym jest życie/tworzenie/myślenie jako artysta? Trzecie polityczne: jakie miejsce może lub musi dać kultura swoim artystom? Czwarta perspektywa: co zapowiada sztuka (my)?  "
  10. Zobacz, aby zorientować się, co to obejmuje, strony ujednoznaczniające autora i interpretację .
  11. Zobacz definicja WIPO .
  12. Por. Nathalie Heinich , artystka L' Élite , 2005.
  13. André Malraux, Głosy ciszy ,1951, s. 308.
  14. Por. Fr. Haskell http://arthistorians.info/haskellf (en) ] ( L'historien et les images , Paryż, 1995, s.  273 ( ISBN  2-07-073355-6 ) ) w odniesieniu do Woltera ( Wiek Ludwika XIV , 1752).
  15. Por. 1962, s.  26-33 i majsterkowanie. Zobacz także Marie Carani, From the History of Art to Visual Semiotics , Paryż, 1992 ( ISBN  978-2-921114-77-6 ) (częściowo online ).
  16. Zob. np. Carole Launai, De la bricole à travail , The peoples of art , Paryż, 2006.
  17. Zobacz Maxim sztuki współczesnej: "Rób wszystko" , na idixa.net.
  18. Na przykład:
    Bayard i Duvert, Mąż damy serca , ja, 9, 1836 ( Artysta!… Ach! On jest artystą! );
    Praca Francuskiej Komisji Przemysłu Narodów , Wystawa Powszechna z 1851 r., t. VIII, s.  940 ( Tak, proszę pana, jest głupcem, bo jest artystą );
    Victor Méric , Towarzysze Escopette , 1930, s.  67 ( Poeta, chciał być poetą, tworzyć nowe rytmy, nowe doznania i dmuchać w niebo wszystkie bzdury, które wirowały w jego mózgu ).
  19. Według Agnès Rouveret „Dla starożytnych malarstwo i rzeźba są w rzeczywistości zaliczane do czynności technicznych i nic nie ceni ich w porównaniu z innymi praktykami rzemieślniczymi. Są to „sztuki” w klasycznym znaczeniu tego słowa, czyli zbiór reguł i przepisów, których wdrożenie daje konkretny i z góry określony rezultat. To samo techniczne słowo odnosi się do sztuk plastycznych, tańca, muzyki, jak również medycyny czy treningu koni. Jest prawdopodobne, że pisząc traktaty o swojej sztuce, architekci, malarze czy rzeźbiarze starali się wznieść ponad ten powszechny stan, próbując ukonstytuować w prawdziwej nauce swoją wiedzę techniczną. Podejście to jest widoczne w Vitruve . Była już twierdził, przez uczonych-malarzy IV -go  wieku  pne. AD  : Eufranor z Koryntu Aten, którego praca jest w centrum Plutarcha broszurze , Na chwałę Ateńczyków lub artystów szkoły Sicyon . »( Krytyk sztuki (starożytność grecko-rzymska) , w Encyclopædia Universalis ).
    Możemy poszerzyć pytanie o status obiektu, a więc „według Beltinga , dopiero wraz z Renesansem i Reformacją oraz w zasadzie z rozwojem zbiorów i narodzinami historii sztuki jako gatunku literackiego [ czy pojęcia sztuki czy dzieła sztuki] nabierają kształtu, wkraczając w język współczesnych i zastępując dotychczas narzucane pojęcia i terminy. To, co przez wieki określane było jako ślad, odcisk lub naczynie sacrum, staje się przedmiotem sztucznym , wykonanym przez człowieka dla jego przyjemności i czerpiącym właśnie z tego źródła jego godność. Radykalna rewolucja. Słowa na obrazie są rzeczywiście stworzone przez człowieka, podsumowuje historyk. ”(Olivier Christin, spotkanie z Hansem Beltingiem , Un historyn d'art sans frontières , w Le Monde , Paryż, 11 kwietnia 2008 r. ( płatny tekst online ).
  20. "Dlaczego wszyscy ci, którzy byli wyjątkowi w filozofii, polityce, poezji czy sztuce byli wyraźnie melancholijni, niektórzy aż do zapadania na choroby spowodowane czarną żółcią , jak Herakles w heroicznych mitach?" Bo on sam wydaje się być melancholijny z natury i to w odniesieniu do niego starożytni nazywali „świętą chorobę” chorobą epilepsji . „Aristotle, Problème , XXX, I ( przekład Andrea L. Carbone i Benjamin Fau, Paryż, 2004, s.  7  ; zob. także tłumaczenie greckie i łacińskie z 1873 r.).
    Ta praca , częściowo napisany przez Arystotelesa, został opracowany przez Szkołę wędrowny , a następnie zakończono w średniowieczu.
  21. Por Fabrice Roussel Pojęcie melancholii w Aristote w Revue d'Histoire des Sciences , 41, n o  3-4, 1988, str.  299-330 ( online ); Melancholia: geniusz i szaleństwo na Zachodzie [Katalog wystawy], red. Jean Clair, Paryż, 2005 ( ISBN  2-07-011831-2 ) .
  22. Według N. Laneyrie-Dagen, 1995, s.  721 . Zobacz artystę i sponsora ostatnich wiekach średniowiecza: XIII th - XVI th stulecia , reż. Fabienne Joubert, Paryż, 2001 ( ISBN  2-84050-187-2 ) i Fabienne Joubert, Eberhard König, Valentino Pace i Pierre-Yves Le Pogam, Debata . Artysta w średniowieczu , w perspektywie. Przegląd INHA , 2008-1, s.  90-110 ( ISSN  1777-7852 ) ( online ).
  23. Zobacz Julius von Schlosser , artystyczne: źródła ręka historii sztuki nowoczesnej , Paryż, 1984 ( 1 st edition, 1924); przedruk 1996 ( ISBN  2-08-012602-4 ) .
  24. Frédérique Lemerle-Pauwels, Alberti (Leon Battista) 1404-1472 , w Encyclopaedia Universalis , Paryż, av. 2004 [ok. 1998].
  25. por. Nikolaus Pevsner , Akademii Sztuk Pięknych , Paryż, 1999 ( 1 st ed. 1940), str.  62 .
  26. por. Nikolaus Pevsner , Akademii Sztuk Pięknych , Paryż, 1999 ( 1 st ed. 1940), str.  59-64 i 225-231 ( ISBN  2-85226-520-6 ) oraz Sylvie Deswarte-Rosa, „Idea” i Świątynia Malarstwa. I. Michelangelo Buonarroti i Francisco de Holanda , w Revue de l'Art , 92, 1991, s.  20-41 ( online ):
    „Do tej daty [1571] byli więc rzemieślnikami de jure , praktykującymi sztukę mechaniczną w taki sam sposób jak szewcy czy tkacze. W przeciwieństwie do akademii literackich założonych w celu „kultywowania listów” lub „unikania bezczynności”, które następnie będą służyć „rozproszeniu” i „kontrolowaniu” języka, akademie sztuki odzwierciedlają rzeczywistą potrzebę i pilną definicję zawodową i afirmację społeczną. ”( str.  34 ).
  27. Pevsner, 1999, s.  63 .
  28. N. Laneyrie-Dagen, Ibid.
  29. Patrz Pascal Brissette , „niefortunny poeta, przeklęty poeta, literackie przekleństwo”, w kontekście Varia , opublikowany w Internecie 12 maja 2008 r. Dostęp 16 grudnia 2008 r.
  30. Marcel Duchamp , wywiad Joan Bakewell, Late Night Line Up [przy okazji wykładu Arturo Schwarza w Institute of Contemporary Arts ], 5 czerwca 1968, BBC TV, Londyn ( (PL) w Internecie , szczególnie po 24 th  minut ): "[...] sztuka była dla mnie martwa, przez to, że zamiast być jednostkowym bytem, ​​byłaby uniwersalna, byłaby czynnikiem ludzkim w życiu ludzi. Każdy byłby artystą, ale nierozpoznany jako artysta. »(Tłum. Alain Badiou , patrz poniżej).
  31. Por. Roger Dadoun, Marcel Duchamp, wielki AnArt , 8 kwietnia 2007 ( online ): „Artysta z już ugruntowanymi dziełami, głoszący w ten sposób śmierć (dzisiejsza moda to powiedzieć: koniec) sztuki – czy to jest sprzeczność? Nie, to rewolucja. I nie chodzi tylko o śmierć ówczesnej sztuki, która walczy lub cofa się w zatruwającą atmosferę czasu, zmiatając opory kilku „anartystów”, prawa rynku, burżuazyjne ideologie, akademie. tył lub awangarda, staryfikacja itp. Duchamp zapowiada przede wszystkim śmierć koncepcji sztuki, która od wieków była pasożytowana i miała obsesję na punkcie religijności, sacrum i innych kultów, chociaż celem sztuki jest uchwycenie i przeniknięcie istoty rzeczywistości wyłącznie ludzkimi środkami, gdyż trwałe uznanie, ustanowienie, odtworzenie samego człowieka - bez boga i mistrza! "
  32. Alain Badiou podsumowuje: „To jest cel: uczynić sztukę rzeczą powszechną, jak dyrektywa Rimbauda . To nie byle co jest sztuką, to nie jest metamorfoza, ale każdy jest artystą . Sam sobie powtarza, że ​​zrobił wszystko, aby zostać zignorowanym, żeby zorganizować opóźnienie w rzeczach. Jest to racjonalna forma gatunkowej i antycznej idei ogarniania sztuki zwykłym działaniem. »(Zobacz transkrypcję François Duverta z Sur Duchamp [seminarium Ens], 9 marca 2007, Paryż, tekst online ).
  33. Por. Heinich, 1996, s.  9 .
  34. Artykuł 1460-2 ° Ordynacji podatkowej oraz instrukcja z dnia 30 grudnia 1975 r., (6 E-7-75, § 91): Odnośnie „[tych] uważanych za artystów i sprzedających wyłącznie wytwory ich sztuki. Zobacz na przykład Irma .
  35. Camille Janssens, Zostań profesjonalnym artystą , Ars vivens éditions, 2012.
  36. "  Art. L. 7121-2 Kodeksu pracy:" Za wykonawców uważa się: 1 ° Twórca tekstów; 2 ° Artysta dramatyczny; 3° Artysta choreograf; 4 ° Artysta różnorodności; 5 ° Muzyk; 6° Autor piosenek; 7° Artysta komplementarny; 8 ° przewodnik; 9° Aranżer-orkiestrator; 10 ° Reżyserowi, reżyserowi i choreografowi za materialną realizację ich koncepcji artystycznej; 11° Artysta cyrkowy; 12° Lalkarz; 13° Osoby, których działalność jest uznawana za zawód artysty-wykonawcy przez rozszerzone układy zbiorowe o występy na żywo.  » , Na legifrance.gouv.fr
  37. „  Załącznik X do przepisów ogólnych załączony do konwencji z dnia 14 kwietnia 2017 r. o ubezpieczeniu na wypadek bezrobocia  ” , na stronie unedic.org
  38. Dominique Baudis , „  Decyzja Rzecznika Praw nr MLD 2012-39  ” , na stronie juridique.defenseurdesdroits.fr
  39. Artysta , definicja, Krajowe Centrum Zasobów Tekstowych i Leksykalnych (CNTRL).
  40. Terminologia historyczna wg Heinicha, 1996, s.  29 .
  41. Por. Sophie Lugon-Moulin, 2005, s.  5-8 .
  42. "Czas, jaki tam okazuję dla sztuki, którą wyznają, sprawi, że zobaczą, że tylko przez strach przed zbyt często powtarzaniem tego samego, nie zawsze dodaję do nazwiska rzemieślnika słowo 'znakomity lub jakiś inny odpowiedni epitet. »W Jean-Baptiste Dubos , Krytyczne refleksje nad poezją i malarstwem , Paryż, 1719, s.  4 ( Tekst online ).
  43. Na przykład bardzo krótki artykuł artysty w Encyklopedii , t. 1, reż. Diderota i D'Alemberta, Paryż, 1751, s.  745 . Ale artykuł art ma cztery strony i podejmuje temat: „Oddajmy wreszcie Artystom należną im sprawiedliwość. Do sztuk wyzwolonych śpiewać sami wystarczy; mogli teraz używać dowolnych głosów, aby celebrować Sztuki Mechaniczne . Do sztuk wyzwolonych należy wydobycie sztuk mechanicznych z degradacji, w której uprzedzenia trzymały je tak długo; ochrona królów ma zapewnić im ochronę przed nędzą, w której nadal pokutują. Rzemieślnicy uważali się za godnych pogardy, ponieważ byli pogardzani; nauczmy je lepiej myśleć o sobie: tylko w ten sposób można uzyskać doskonalsze produkcje. », P.  717 . Wreszcie graficzny system ludzkiej wiedzy przez Jean d'Alembert jest znacząca tej złożoności. Zobacz także ważniejszy artykuł Claude-Henri Watelet w jego Encyclopédie Méthodique  : beaux-arts , t. 1, Paryż, Liège, 1788, s.  39-45 .
  44. Por. Louis-Abel Fontenai de Bonafous, opat Fontenay (1736-1806), Słownik artystów. Historyczne i uzasadnione uwagi architektów, malarzy, rytowników, rzeźbiarzy, muzyków, aktorów i tancerzy; drukarze, zegarmistrzowie i mechanicy , Paryż, 1776: repr. Genewa, 1972.
  45. N. Heinich, Tamże.
  46. Odnośnie „strukturalnych” i „indywidualistycznych” teorii kognitywistyki zob. np. Nicolas J. Bullot, Roberto Casati, Jérôme Dokic, Pascal Ludwig, Sztuka i poznanie: dwie teorie , w Kognitywne podejścia do twórczości artystycznej , Mardaga, 2005, s. .  45-48 ( Instytut Jean Nicod ).
  47. Sekcja I.1: Definicja , s.  24 . W formacie pdf na stronie Unesco . Zobacz także deklarację końcową Światowego Kongresu w sprawie stosowania Zalecenia w sprawie statusu artysty , Paryż 1997 ( tekst online „Kopia archiwalna” (wersja z 30 kwietnia 2019 r. w Internet Archive ) ).
  48. Por. Pierre Lauret i Olivier Schefer, 2006, s.  28 .
  49. Zobacz kilka fragmentów Kanta w Carole Bline, Co odróżnia sztukę od pracy? [Kurs filozofii] , Joué les Tours, 2003 ( online ).
  50. Zobacz bazę danych Krajowego Centrum Zasobów Tekstowych i Leksykalnych .
  51. Zobacz także art ogólne pojęcie sztuki w Nowym francuskiego przeglądu , 266, Paryż, 1 st listopada 1935, s. 683-693 ( online ); Dzieła 1 , Paryż, 1957, s. 1404-1412 ( Biblioteka Plejady ).
  52. Zob. na ten temat Bruno Péquignot, Kwestia dzieł w socjologii sztuki i kultury , Paryż 2007, s. 32 ( ISBN  2296029337 ) (cyt. Buscatto, 2008: Raport ): „artysta nie istnieje przed dziełem, tak jak dzieło nie istnieje przed artystą, produkcja jednego jest produkcją drugiego”.
  53. Luigi Pareyson , Conversazioni di estetica , Mediolan, 1966; handel. Gilles A. Tiberghien, Paryż, 1992 ( ISBN  2-07-072517-0 ) .
  54. Biblioteka Pleiad , t. IX, Paryż 1978, s. 804 ( Wikiźródła ).
  55. Raymonde Moulin, Geneza rzadkości artystycznej , etnologia francuska , t. 18, nr 2-3, 1978, s. 241-258 ( tabele ).
  56. Por. Jean-Loïc Le Quellec, Rozszerzenie pola szamanizmu na południowoafrykańską sztukę naskalną , w Afryce i historii [Plik: Szamanizm i sztuka naskalna] , 6, 2006/2 ( online ).
  57. Zobacz Richard Lee Borshay  (w) i Correlations Between the 'Real' and 'Unreal' in San Rock Art in Rock Art: The Way Ahead [Proceedings of the South African Rock Art Research Association First International Rock Art Conference, 25-31 sierpnia , 1991, Cathedral Peak] , wyd. Shirley-Ann Pager, BK Swartz Jr. i AR Willcox, Parkhurst, 1991, s.  61-70 ( Okazjonalna publikacja SARARA , 1).
  58. O Otto Kurz (1908-1975), patrz (w) słowniku historyków sztuki i Otto Kurz .
  59. Zobacz Paolo Fossati  (en) i reż. z Giulio Bollati, w Giulio Einaudi , ze Storia dell'arte italiana , Turyn, 1979-1983 (12 tomów w 14 tomach).
  60. Zobacz stronę internetową IRMA .

Powiązane artykuły

Linki zewnętrzne