Edgar Morin

Edgar Morin Obraz w Infoboksie. Edgara Morina w 2011 roku. Funkcjonować
Dyrektor ds. Badań w CNRS
Biografia
Narodziny 8 lipca 1921
Paryż
Imię i nazwisko Edgar Nahoum
Narodowość Francuski
Trening Wydział Prawa w Paryżu
Zajęcia Filozof , socjolog , bojownik ruchu oporu , reżyser
Dzieci Véronique Nahoum-Grappe
Irène Nahoum ( d )
Inne informacje
Pracował dla Narodowe Centrum Badań Naukowych , Szkoła Zaawansowanych Studiów Nauk Społecznych
Obszary Epistemologia , socjologia , środowisko , polityka , myślenie złożone
Partia polityczna Francuska Partia Komunistyczna (1941-1951)
Ruch Filozofia kontynentalna , konstruktywizm
Wpływem Korneliusz Castoriadis
Nagrody
Podstawowe prace
Metoda

Edgar Nahoum , znany jako Edgar Morin , ur8 lipca 1921w Paryżu , jest socjologiem i filozofem francuskim . W trakcie swojej kariery akademickiej pracował głównie dla Narodowego Centrum Badań Naukowych (CNRS) oraz École des Hautes Etudes en Sciences Sociales (EHESS) w Paryżu.

Od lat 50. zajmował poczesne miejsce we francuskiej socjologii. Socjolog myśli złożonej określa swój sposób myślenia jako „  konstruktywistyczny  ” doprecyzowując: „to znaczy, że mówię o współdziałaniu świata zewnętrznego i naszego umysłu w budowaniu rzeczywistości” . Jest również znany ze swojego komunistycznego, a następnie socjalistycznego zaangażowania politycznego.

Biografia

Edgar Nahoum urodził się w Paryżu w 1921 roku. Jego rodzice są Żydami z Salonik o dalekim włoskim pochodzeniu. Dorastał w środowisku niepraktykującym, jego rodzina była „nowoczesna i świecka od trzech pokoleń”. Jedyny syn, w wieku dziesięciu lat traci matkę, ojciec jest handlarzem.

Działacz antyfaszystowski w Hiszpanii, a następnie komunistyczny ruch oporu we Francji

W 1936 roku, podczas hiszpańskiej wojny domowej , jego pierwszym aktem politycznym było przystąpienie do libertariańskiej organizacji , Międzynarodowej Solidarności Antyfaszystowskiej , w celu przygotowania paczek dla republikańskiej Hiszpanii . W 1938 wstąpił w szeregi Partii Frontowej , niewielkiej formacji lewicy pacyfistycznej i antyfaszystowskiej .

W 1942 wstąpił do komunistycznego ruchu oporu w Zjednoczonych Siłach Młodzieży Patriotycznej. Następnie przyłączył się do ruchu Michela Cailliau , MRPGD (ruch oporu jeńców wojennych i deportowanych). W 1943 był dowódcą francuskich sił bojowych i został zatwierdzony jako porucznik. Jego ruch połączył się z ruchem François Mitterranda , stał się MNPGD (Narodowy Ruch Jeńców Wojennych i Deportowanych). Potem przyjął pseudonim z Morin (anegdoty - potwierdzona przez samego Edgar Morin podczas transmisji na France Inter - pragnie, że podczas spotkania z bojowników w Tuluzie, młody Edgar Nahoum przedstawił się pod nazwą Edgar Monin w odniesieniu do prawnik Paul Monin, towarzysz Malraux w Indochinach.Ale towarzysz zrozumiał "Morina" i nie próbował poprawiać). On zostaje dołączony do sztabu 1 st francuskiej armii w Niemczech (1945) i naczelnika urzędu „propaganda” we francuskim rządzie wojskowej (1946). Na Wyzwoleniu napisał Rok Zerowy Niemiec, w którym sporządził inwentaryzację Niemiec, podkreślając stan psychiczny zwyciężonych, będących w stanie „lunatykowania”, ofiar głodu i cierpienia. Książka ta pochodzi z czasów przełomu komunistycznego, kiedy po napiętnowaniu niemieckiej winy Stalin oświadcza, że ​​Hitler odchodzi, a naród niemiecki pozostaje. Maurice Thorez zaprosił go do pisania w tygodniku Les Lettres Françaises . Członek Francuskiej Partii Komunistycznej od 1941 r. , odszedł z niej w 1949 r. i został wykluczony w 1951 r. za napisanie artykułu w gazecie France Observateur . „To było jak żal dziecka, ogromny i bardzo krótki” – powie.

Studia

Jak wskazał w wywiadzie dla czasopisma CNRS Le Journal , jest przede wszystkim samoukiem, z licencją historyczno-geograficzną i prawniczą . Wskazuje, że uczęszczał na zajęcia z filozofii, ekonomii i nauk politycznych, z których nie uzyskał dyplomu. Wskazuje również: „Mimo to zrobiłem karierę w CNRS. Zostałem wybrany adiunktem naukowym bez napisania pracy doktorskiej ”.

Towarzysz podróży Partii Komunistycznej, a następnie Partii Socjalistycznej

Edgar Morin wskazuje, że był członkiem Partii Komunistycznej do 1950 roku. Był wtedy blisko wielu intelektualistów „towarzyszy podróży” tej partii, takich jak Georges Friedmann czy Jean-Paul Sartre. Od lat 80. był otwarcie związany z Partią Socjalistyczną. Jest też współautorem książki, w której nie kryje sympatii dla tej partii do François Hollande'a.

Kariera

Przy wsparciu Maurice'a Merleau-Ponty'ego , Vladimira Jankélévitcha i Pierre'a George'a , wstąpił do CNRS w 1950 roku i był częścią Centrum Studiów Socjologicznych kierowanego przez Georgesa Friedmanna .

W 1955 był jednym z czterech przywódców Komitetu przeciwko wojnie algierskiej . Broni w szczególności Messali Hadj . W przeciwieństwie do Jean-Paula Sartre'a , André Bretona , Guya Deborda czy nawet swoich przyjaciół Marguerite Duras i Dionys Mascolo , nie podpisał Deklaracji o prawie do buntu w wojnie algierskiej , znanej jako „  Manifest 121  ”, opublikowanej we wrześniu 1960 r. w gazecie Vérité-Liberté . Uważając, że pilną sprawą jest uniknięcie wprowadzenia dyktatur we Francji i Algierii, wzywa Claude'a Leforta , Maurice'a Merleau-Ponty'ego i Rolanda Barthesa apel o pilność negocjacji.

Edgar Morin jest autorem kilku recenzji: Arguments (1956-1962), Revue française de sociologie (1960) i Communications .

W 1965 przeprowadził transdyscyplinarne studium, w ramach szeroko zakrojonych badań DGRST , mobilizujące wiele dyscyplin, na gminie w Bretanii , opublikowane pod nazwą La Métamorphose de Plodémet ( 1967 ), w gminie Plozévet ( Finisère ), gdzie przebywał prawie rok. Była to jedna z pierwszych prób z etnologii w firmie francuski współczesnych .

Szybko zainteresował się praktykami kulturowymi , wciąż pojawiającymi się i słabo rozumianymi przez intelektualistów  : L'Esprit du temps (1960), La Rumeur d'Orléans (1969). Współtworzył Journal Argumenty w 1956 roku . W latach 1973-1989 kierował CECMAS ( Centrum Studiów nad Komunikacją Masową ), które publikowało badania nad telewizją i piosenkami w czasopiśmie Communications .

W latach 60. spędził prawie dwa lata w Ameryce Łacińskiej, gdzie wykładał na Wydziale Nauk Społecznych Ameryki Łacińskiej w Santiago de Chile. W 1969 został zaproszony do Instytutu Salka w San Diego. Tam odnalazł Jacquesa Monoda , autora Chance and Necessity i stworzył podstawy złożonego myślenia i tego, co stanie się jego metodą .

Emeritus Research Director w CNRS od 1993 roku, Edgar Morin jest doktorem honoris causa kilku uniwersytetów na całym świecie. Jego twórczość ma silny wpływ na współczesne myślenie, zwłaszcza w świecie śródziemnomorskim i Ameryce Łacińskiej, a także w Chinach, Korei, Japonii. Tworzy i przewodniczy Stowarzyszeniu Myśli Złożonej (APC).

Morin napisał kilka książek opisujących jego przeszłość, w tym samokrytykę w 1959 roku , Vidal i jego rodzinę w 1989 roku , Roaming w 2006 roku , moją drogę w 2008 roku i wspomnienia w 2019 roku .

Życie rodzinne

W 1946 ożenił się z filozofką Violette Chapellaubeau, z którą miał dwie córki, Irene Nahoum i Véronique . W 1970 roku poślubił Johanne Harelle . W 1982 roku poślubił Edwige Lannegrace, po której owdowiała w 2008 roku. Od 2012 roku jest żonaty z socjolożką Sabah Abouessalam , z którą napisał książkę Człowiek jest słaby przed kobietą (Presses de la Renaissance, 2013), a następnie w 2020 Zmiana pasów - Lekcje z koronawirusem (Denoël, 2020).

Pozycjonuj dokumenty

Edgar Morin deklaruje, że jest agnostykiem , nazywając siebie „radykalnym niewierzącym”.

Jest członkiem komitetu sponsorskiego Francuskiej Koordynacji Dekady Kultury Pokoju i Niestosowania Przemocy. Pod tym względem docenia buddyzm, który jest religią bez boga.

Coraz bardziej interesuje go proces globalizacji, gdzie „statek kosmiczny Ziemia jest napędzany trzema silnikami sprzężonymi nauka/technologia/gospodarka, ale pozbawiony jest pilota, który przygotowuje dwie antagonistyczne przyszłości, jedną katastrofy (degradacja biosfery, proliferacja broń nuklearna, ekonomia podlegająca spekulacjom finansowym, kryzys tradycyjnych cywilizacji i kryzys cywilizacji zachodniej, mnożenie konfliktów i fanatyzmów), drugi to „  transhumanizm  ” pozwalający opóźnić śmierć bez starzenia się i powierzyć robotom wszystkie nudne i żmudne zadania. Ale ta ostatnia perspektywa człowieka rozszerzonego, czysto ilościowa, ignoruje potrzebę ogromnego postępu moralnego i intelektualnego, aby uniknąć katastrof i nie poddawać ludzkości algorytmizacji, która by ją zrobotyzowała ”.

W 2002 r. uczestniczył w założeniu Międzynarodowego Kolegium Etyki, Polityki i Nauki pod przewodnictwem prezydenta Republiki Słowenii Milana Kucana , którego kolejno sekretarzami generalnymi byli Sacha Goldmann, Michel Rocard , a następnie Stéphane Hessel. , z „ambicją przekonania narodów i ONZ do pracy na rzecz współpracy międzynarodowej w celu znalezienia etycznych i właściwych odpowiedzi, jakich oczekują narody świata w obliczu nowych wyzwań naszych czasów.

Uczestniczył w tworzeniu w marcu 2012 roku kolektywu Roosevelt 2012 z pomocą Stéphane'a Hessela , Michela Rocarda oraz wielu intelektualistów i osób publicznych ze społeczeństwa obywatelskiego i politycznego. Ten kolektyw przedstawia 15 propozycji, aby uniknąć załamania gospodarczego, rozwoju nowego społeczeństwa, walki z endemicznym bezrobociem i stworzenia demokratycznej Europy.

W 2013 roku publicznie wspierał szefa Raoniego w jego walce z tamą Belo Monte . Uczestniczył wraz z tymi ostatnimi i wieloma innymi intelektualistami, prawnikami i politykami w inauguracji trybunału moralnego za zbrodnie przeciwko naturze i przyszłości ludzkości podczas konferencji „  Rio + 20  ”. W 2013 roku połączył siły z felietonem publikowanym przez ruch Koniec ekobójstwa w Europie, podpisanym przez dwunastu innych intelektualistów wspierających europejską inicjatywę obywatelską „Zatrzymajmy ekobójstwo w Europie”. W 2019 roku oświadczył, że to siła pieniądza jest przyczyną degradacji ekologii.

Dedykowany mu w 2015 roku dokument zatytułowany Edgar Morin, kronika spojrzenia , współreżyserowany przez Oliviera Bohlera i Céline Gailleurd .

7 kwietnia 2015, imię Edgara Morina nadano liceum doskonałości w Douai, które w ten sposób staje się liceum doskonałości Edgar-Morin.

2 lipca 2015, jest jednym z pierwszych sygnatariuszy, wraz z innymi osobistościami, petycji z prośbą do Francji o powitanie Edwarda Snowdena i Juliana Assange'a , w następstwie listu otwartego tego ostatniego do prezydenta Republiki François Hollande'a .

Zajmując stanowisko w sprawie konfliktu izraelsko-palestyńskiego , uważa, że „Żydzi Izraela, potomkowie ofiar apartheidu zwanego gettem, zasiedlają Palestyńczyków. [...] Trudno sobie wyobrazić, że naród uciekinierów, wywodzący się z najbardziej prześladowanych ludzi w dziejach ludzkości [...] jest zdolny do przekształcenia się, w ciągu dwóch pokoleń [...] do l 'wyjątku godnej podziwu mniejszości, pogardliwego ludu czerpiącego satysfakcję z poniżania” . Socjolog uważa, że ​​od 2018 do 2020 roku istniały silne interakcje między wybuchem antyislamizmu a odrodzeniem starego antysemityzmu, związanego z nowym antyjudaizmem wynikającym z polityki „Izrael i w świecie arabskim. Jednak, według niego, oskarżenie o antysemityzm pozostaje w nieumiarkowany i niestosowny sposób przez fundamentalistycznych obrońców izraelskiej polityki kolonizacyjnej za jakąkolwiek krytykę tej polityki . Jego wypowiedzi na temat konfliktu izraelsko-palestyńskiego doprowadziły go do pozwania za „antysemityzm” przez proizraelskie stowarzyszenia Avocats Sans Frontières i Francja-Izrael .

Grafika

„Myśl jest najcenniejszym kapitałem dla jednostki i społeczeństwa. "

Myśl, która łączy

Edgar Morin używa terminu „zależność”, aby wskazać potrzebę powiązania tego, co zostało oddzielone, rozłączne, pofragmentowane, szczegółowe, podzielone na sekcje, sklasyfikowane, posortowane ... w dyscypliny, szkoły myślenia itp.

Lubi też widzieć rzeczy w połączeniu konfrontacji, komplementarności, rywalizacji, współpracy, czwórki w ścisłej dynamicznej synergii.

Opowiada się za postawą otwartości. Lubi mówić, że ożywia go pewien „duch doliny”, w odniesieniu do Tao. Duch doliny zbiera „wody” pochodzące z różnych zboczy.

Przedstawił siedem zasad przewodnich łączących myślenie, zasad uzupełniających się i współzależnych.

  1. Zasada systemowa lub organizacyjna: Idea systemowa jest przeciwieństwem idei redukcjonistycznej, ponieważ „całość jest czymś więcej niż sumą części”. Pojawienie się, nowe cechy lub właściwości pojawiają się w organizacji nowego produktu, którego nie posiadały komponenty. „Całość to mniej niż suma części” również dlatego, że pewne cechy składników są hamowane przez organizację całości.
  2. Zasada hologramu: każda komórka jest częścią całości – globalnego organizmu – ale całość jest częścią: całość dziedzictwa genetycznego jest obecna w każdej pojedynczej komórce; społeczeństwo jest obecne w każdym obywatelu, jako całości, poprzez swój język, kulturę, standardy…
  3. Zasada sprzężenia zwrotnego: „Skutek działa na przyczynę” zamyka proces przyczynowości otwartej liniowości „przyczyna działa na skutek”. Jak w autonomicznym systemie grzewczym, w którym działanie reguluje termostat. Jak homeostaza żywych organizmów.
  4. Zasada pętli rekurencyjnej: Jest to pętla generująca, w której produkty i efekty same w sobie są wytwórcami i sprawcami tego, co je wytwarza. Każda żywa istota jest wytwarzana i wytwarzana w układzie rozrodczym. Jednostki tworzą społeczeństwo w swoich interakcjach i poprzez swoje interakcje, a społeczeństwo, jako wyłaniająca się całość, wytwarza człowieczeństwo jednostek, zapewniając im język i kulturę.
  5. Zasada autonomii/zależności (samo-eko-organizacja): Żywe [rzeczy] to samoorganizujące się [systemy], które nieustannie same produkują, a tym samym zużywają energię, aby utrzymać swoją autonomię i dlatego muszą czerpać energię ze swojego otoczenia, na którym muszą być autonomiczne.
  6. Zasada dialogiczna: [Ta zasada] łączy dwa pojęcia, które muszą się wzajemnie wykluczać, ale które są nierozłączne w tej samej rzeczywistości. Dialog „porządek/nieporządek/organizacja” od narodzin Wszechświata. Cząstki fizyczne jako dialogiczne (fala i cząstka). Dialogowość (jednostka/społeczeństwo/gatunek) obecna w każdym człowieku.
  7. Zasada ponownego wprowadzenia wiedzy do wszelkiej wiedzy: Każdy wynaleziony przedmiot-maszyna, każdy wynaleziony przedmiot-proces zawiera „podmiot”, który je zaprojektował. Od percepcji po teorię naukową, cała wiedza jest rekonstrukcją/przekładem dla umysłu/mózgu w danej kulturze i czasie.

„Humanizm nie może już być nosicielem dumnego pragnienia dominacji we Wszechświecie. Zasadniczo staje się solidarnością między ludźmi, która zakłada pępowinową relację z naturą i kosmosem. "

Kompleksowe myślenie

Edgar Morin przyznaje, że znalazł to słowo w definicji złożoności wynikającej z pracy W. Rossa Ashby'ego .

Ta koncepcja, której pierwsze sformułowanie znajduje się w książce Science with Consciousness (1982), wyraża formę myślenia, która akceptuje przeplatanie się każdej dziedziny myśli i transdyscyplinarności . Termin złożoność jest rozumiany w sensie jego etymologii „  complexus  ”, co oznacza „to, co jest utkane razem” w plątaninie przeplotu ( splot ).

Zagubiony paradygmat

We wrześniu 1972 r. w Międzynarodowym Centrum Studiów Bioantropologicznych i Antropologii Fundamentalnej (CIEBAF), które później przekształciło się w Royaumont Center for a Science of Man , Edgar Morin współorganizował międzynarodową konferencję L'Unité de l'Homme z Jacques Monod i Massimo Piatelli-Palmarini. Jego komunikat The Lost Paradigm: Human Nature , Transformed and Enriched stanie się książką, która ukaże się w następnym roku. Mówi się, że natura i kultura są od siebie nierozłączne, tworząc się nawzajem w permanentnej pętli rekurencyjnej. Zgromadzono biologów, antropologów, socjologów, matematyków, cybernetyków w celu przybliżenia (zaufania) punktów widzenia, opozycji i fundamentalnych opcji specjalności i ich epistemologii. Książka w trzech tomach zawiera wkład uczestników konferencji:

Metoda

Metoda jest głównym dziełem Edgara Morina. Obejmująca w sumie sześć tomów (które można odczytać poza kolejnością), można by ją zakwalifikować jako encyklopedię (która cyklicznie kształci wiedzę): metoda jest przeprowadzana cyklicznie, żeby nie powiedzieć powtarzalnie, dotyczy wielu pojęć, z których niektóre są wymienione poniżej.

Pierwszy tom, zatytułowany La Nature de la nature , zajmuje się pojęciami porządku i nieporządku, systemu , informacji itp. świata fizycznego.

Druga, zatytułowana Życie życia , zajmuje się żywymi istotami, biologią .

Tom trzeci i czwarty można by pogrupować w jeden poruszają temat wiedzy .

Trzeci nosi tytuł Wiedza o Wiedzy . Podchodzi do wiedzy z antropologicznego punktu widzenia . Otwiera witrynę złożonej epistemologii .

Czwarty tom Metody , Les Idées , według słów Edgara Morina, „może być również pierwszym”. Rzeczywiście, „stanowi najłatwiejsze wprowadzenie do „poznania wiedzy” i nieodłącznie do problemu i potrzeby myślenia złożonego”. Dopełnia epistemologiczne dzieło trzeciego tomu, podchodząc do wiedzy z punktu widzenia zbiorowego lub społecznego („organizacja idei”), a następnie na poziomie „życia idei”, które nazywa noologią. W ostatnim rozdziale zajmuje się w szczególności filozoficznymi pojęciami języka , logiki i paradygmatu , do których stosuje swoją metodę.

W przypisie do lektury Jean-Louis Le Moigne podkreśla znaczenie ostatniego rozdziału tego tomu czwartego, który Edgar Morin poświęca „Paradigmatologii”: „powiemy, że kolejny nowy neologizm? Bez wątpienia, ale wydaje mi się tak owocne, abyśmy mogli zrozumieć bogactwo możliwego do pomyślenia wszechświata, nie zaczynając od zubożenia go przez uproszczenie ”. Jean-Louis Le Moigne cytuje na zakończenie Edgara Morina: „Jesteśmy na wstępnym etapie tworzenia paradygmatu złożoności, który sam w sobie jest konieczny do ustanowienia paradygmatu. Nie jest to indywidualne zadanie myśliciela, ale historyczne dzieło zbieżności myśli. Mówiąc słowami Morina, paradygmatologia to „poziom, który kontroluje wszystkie wypowiedzi wygłaszane pod jej kontrolą i który zobowiązuje do posłuszeństwa mowy”.

Tom piąty ( Ludzkość Ludzkości, Ludzka Tożsamość ) poświęcony jest zagadnieniu trójcy ludzkiej: Jednostka - Społeczeństwo - Gatunek.

Metoda kończy się szóstym tomem zatytułowanym Etyka , który rozważa wątpliwości i sprzeczności etyczne oraz opowiada się za etyką zrozumienia.

Świadomość planetarna i polityka cywilizacji

W Terre-Patrie , napisanym w 1993 roku (z Anne-Brigitte Kern ), Edgar Morin wzywa do „świadomości wspólnoty ziemskiego przeznaczenia”, prawdziwej świadomości planetarnej: „To właśnie w Kalifornii, w latach 1969-1970, ta naukowa przyjaciele z Uniwersytetu w Berkeley obudzili moje ekologiczne sumienie ", relacjonuje, zanim został zaniepokojony:" Trzy dekady później, po wyschnięciu Morza Aralskiego, skażeniu Bajkału, kwaśnych deszczach, katastrofie w Czarnobylu, skażeniu wód gruntowych, dziura ozonowa na Antarktydzie, huragan Katrina w Nowym Orleanie, pilność jest większa niż kiedykolwiek ” .

W 2007 roku jest autorem I roku ery ekologicznej: Ziemia zależy od człowieka, który zależy od Ziemi . Książka zawiera dialog z Nicolasem Hulotem .

Dla Edgara Morina tej świadomości musi towarzyszyć nowa „  polityka cywilizacyjna  ”, aby wyjść z tej „planetarnej epoki żelaza… prehistorii ludzkiego ducha”.

Polityka cywilizacji, wyjaśnia Edgar Morin, „ma na celu postawienie człowieka z powrotem w centrum polityki, jako celu i środka oraz promowanie dobrobytu zamiast dobrobytu”. Ekonomista Henri Bartoli wzywa ponadto do postawienia człowieka z powrotem w centrum gospodarki (gospodarka musi służyć życiu, a nie odwrotnie). Konkretniej, wychodząc od spostrzeżenia, że ​​współczesna cywilizacja często generuje głęboki dyskomfort i indywidualizm, proponuje skupić się na „regeneracji miast, ożywieniu solidarności, tworzeniu lub wskrzeszaniu towarzyskości, regenerowaniu edukacji”.

Wyrażenie „polityka cywilizacji” zostało użyte przez prezydenta Republiki Francuskiej Nicolasa Sarkozy'ego podczas ślubów złożonych 31 grudnia 2007 roku. Edgar Morin był bardzo zniuansowany w takim użyciu pojęcia: „Nie mogę wykluczyć, że Sarkozy przekierowuje swoją politykę w tym kierunku, ale do tej pory tego nie pokazał i nie daje znaku. „ ”, mam dwa bardzo ważne nieporozumienia z Sarkozym: w sprawie polityki zagranicznej, gdzie widzę sojusz z Bushem; oraz o wewnętrznej i nieludzkiej polityce wobec imigrantów. Co do reszty istnieje margines niepewności i może ewoluować [...] Głowa państwa jest postacią plastyczną, w ruchu. Nie zdał sobie jeszcze sprawy z radykalnej natury polityki cywilizacyjnej. "

Siedem wiedzy niezbędnej dla edukacji przyszłości

Edgar Morin w swoim przedmowie klasyfikuje to dzieło jako ostateczne w trylogii:

Identyfikuje 7 tematów, które muszą stać się fundamentalne w naukach.

Myślisz o kryzysie: przepaść czy metamorfoza?

Refleksja Edgara Morina zanurza się w sedno ruchów historii, zbudowanej z podskoków i wstrząsów, z dala od idei postępu liniowego, jak wyjaśnia dziennikarzowi Human Sciences podczas konferencji w grudniu 2008 r.: „Refleksja nad dzisiejszym światem nie można uwolnić się od refleksji nad historią powszechną. Okresy spokoju i dobrobytu to tylko nawiasy w historii. Wszystkie wielkie imperia i cywilizacje uważały się za nieśmiertelne – Mezopotamskie, Egipskie, Rzymskie, Perskie, Osmańskie, Majów, Azteków, Inków… I wszystkie zniknęły i zostały pochłonięte. Oto czym jest historia: wyłonienia i załamania, okresy ciszy i kataklizmów, bifurkacje, wiry niespodziewanych wynurzeń. „ A czasami, pod koniec wykładu, dodał: „ Nawet pośród czarnych czasów pojawiają się ziarna nadziei. Nauczenie się myśleć, że to duch złożoności. "

Kino

Od młodości, na początku lat 30. , Edgar Morin rozwinął pasję do kina niemieckojęzycznego ( w szczególności austriackiego Georga Wilhelma Pabsta ), radzieckiego ( Le Chemin de la vie , Les Marins de Kronstadt ) i filmów francuskiego poetyckiego realizmu , jak À nous la liberté lub 14 lipca , René Clair .

Kiedy w 1950 roku wstąpił do CNRS , nadal pod silnym wpływem badań nad książką L'Homme et la Mort , która ujawniła znaczenie wyobraźni i mitu , zaczął studiować kino . Następnie brał udział w Międzynarodowym Przeglądzie Filmologicznym, a w 1956 opublikował Le Cinéma ou l'Homme imaginaire , w którym przeanalizował system projekcji kinematograficznej i rozwinął koncepcję projekcji-identyfikacji, która pozwala widzowi jednocześnie rzutować siebie w kinematografię. obraz, jednocześnie identyfikując się z postaciami na ekranie. Według niego widz widzi na ekranie cienie, sobowtóry prawdziwych postaci, które przejmują władzę dzięki projekcji niemal magicznych mocy, niczym duchy lub duchy z dawnych mitologii. Tekst uważany wówczas przez niektórych za akt założycielski kulturowej historii kina dostrzega także opóźnienie, jakie nauki humanistyczne nagromadziły w rozumieniu kina.

W następnym roku w Gwiazdach kontynuował analizę zjawiska deifikacji gwiazd przez publiczność, począwszy od niemych gwiazd, powiększonych i niedostępnych, po gwiazdy współczesne, które stały się bardziej ludzkie, nawet w pokazaniu swoich słabości. .

Edgar Morin kontynuował studia nad kinem w licznych artykułach, m.in. w przeglądzie La Nef .

W 1960 roku Edgar Morin wyreżyserował wspólnie z Jean Rouch film Chronique d'un été , który położył podwaliny pod kinematografię . Obaj reżyserzy skupiają się na kwestii szczęścia, podążając za różnymi postaciami, głównie młodymi ludźmi, studentami lub robotnikami, w Paryżu latem 1960. Wśród tych młodych ludzi są, wtedy nieznani, Marceline Loridan-Ivens , Régis Debray , Marilù Parolini (France Culture wyemituje w 1991 roku ważny program Jean-Pierre'a Pagliano w 25 odcinkach: Kronika lata 30 lat później , z J. Rouch i E. Morin, który rozszerza kwestie filmu i podsumowuje wkład "kino-verite"). Edgar Morin został następnie poproszony o napisanie scenariusza do Godziny prawdy dla filmowca Henri Calefa , który miał opowiedzieć historię byłego nazisty, szefa obozu koncentracyjnego, który schronił się w Izraelu pod tożsamością deportowanego, stłumił. Film jest kręcony w Izraelu , z Karlheinzem Böhmem , Danielem Gélinem i Corinne Marchand , ale współpraca z Henri Calefem idzie źle i Edgar Morin usunie jego nazwisko z dialogów filmu, występując w napisach końcowych pod pseudonimem Beressi, który jest imię dziewczyny jej matki.

Edgar Morin powraca do założycielskiego aspektu kina w swojej intelektualnej karierze, w filmie Céline Gailleurd i Oliviera Bohlera , Edgar Morin, kronika spojrzenia , który został przyjęty ze świetnym krytycznym przyjęciem w kwietniu 2015 roku. Paryż i Berlin , na konferencjach iw różnych muzeach, takich jak Filmmuseum Berlin i Quai Branly . Liczne niepublikowane fragmenty Chronique d'un été pozwalają lepiej zrozumieć rozwój tego projektu, podobnie jak książka Séverine Graff, która omawia genealogię i złożoną recepcję filmu.

Sztuka i estetyka

W 2016 roku poświęca książkę estetyce, w której porusza problem twórczości artystycznej i sztuki.

Jej międzynarodowe zaangażowanie

Międzynarodowe Kolegium Etyki, Polityki i Nauki

Edgar Morin jest również jednym z członków założycieli Collegium international éthique, politique et scientifique , stowarzyszenia zrzeszającego naukowców, intelektualistów, byłych szefów państw lub rządów, którzy chcą w sposób inteligentny i adekwatny w skali globalnej odpowiedzieć na nowe wyzwania naszych czasów.

Edgar Morin i „rak izraelsko-palestyński”

4 czerwca 2002 r. Edgar Morin opublikował w gazecie Le Monde wraz z Sami Naïrem i Danièle Sallenave głośną bezpłatną rubrykę zatytułowaną „Izrael-Palestyna: rak”. Ten artykuł rozwija ideę, że „ten izraelsko-palestyński rak powstał z jednej strony przez żerowanie na historycznej udręce ludu prześladowanego w przeszłości i jego geograficznej niepewności; z drugiej strony nieszczęście ludu prześladowanego w dzisiejszych czasach i pozbawionego praw politycznych”.

Krytykuje „unilateralizm”, jaki niesie izraelska wizja rzeczy. Dla niego „to świadomość bycia ofiarą pozwala Izraelowi stać się ciemiężcą narodu palestyńskiego. Termin Shoah, który wyróżnia los żydowskich ofiar i trywializuje wszystkich innych ( gułagów , Cyganów , Ormian , zniewolonych Murzynów , Indian amerykańskich ) staje się legitymizacją kolonializmu , apartheidu i gettoizacji dla Palestyńczyków  ”.

Ten artykuł przyniósł Edgarowi Morinowi i jego współautorom pozew za „zniesławienie na tle rasowym i przeprosiny za akty terroryzmu” wniesiony przez stowarzyszenia France-Israel i Avocats sans frontières. Stowarzyszenia te uzyskały skazanie filozofa przez Sąd Apelacyjny w Wersalu, ale wyrok ten został uchylony prawomocnym wyrokiem Sądu Kasacyjnego, który uznał, że inkryminowana platforma objęta jest wolnością wypowiedzi jej autorów.

cytaty

„Moim pierwszym aktem politycznym było wstąpienie do libertariańskiej organizacji , Międzynarodowej Solidarności Antyfaszystowskiej , w celu przygotowania paczek dla republikańskiej Hiszpanii. "

„Starość jest jak stopień, schody, po których się wspinasz, a nie schody, którymi schodzisz do grobu. To schody, po których się wspinamy, gdzie każdy kolejny krok ma większą wartość, biorąc pod uwagę już podjęte kroki. Doświadczenie daje większą wartość do następnego spaceru. Jest to więc poszukiwanie, starzenie się, trwałej zmiany” .

Pracuje

Prace Edgara Morina zostały przetłumaczone na 28 języków i 42 kraje.

Filmografia

Nagrody

Dekoracje

Korona

Cena £

Doktor honoris causa

Jest Doktorem Honoris Causa wielu uczelni, m.in.:

Uwagi i referencje

  1. Daniel Bougnoux i Bastien Engelbach , „  Wywiad z Edgarem Morinem (2): Nauka i filozofia  ”, nonfiction.fr , 10 kwietnia 2008( przeczytaj online )
  2. HAVING TO BE - artykuł Ricardo Costy w języku angielskim na temat ratowania Ziemi przedstawiający idee Edgara Morina
  3. https://www.mediapart.fr/journal/culture-idees/240813/l-alarme-d-edgar-morin?page_article=5
  4. Nicole Lapierre "  La część Żydówki  ", komunikaty , obj.  82, n o  1,2008, s.  95-106 ( DOI  10.3406 / kom . 2007.2441 , czytanie online , dostęp 29 marca 2019 )
  5. Fernando Arrabal , „  Edgar Morin 96 lat: „Mój pierwszy akt polityczny: organizacja libertariańska, Antyfaszystowska solidarność dla Hiszpanii  ”, La Règle du jeu ,26 sierpnia 2016( przeczytaj online ).
  6. Edgar Morin , "  Dla polityki cywilizacji  ", Myśl południa , Actes Sud, vol.  7, N O  1,1 st marca 2002, s.  40-50 ( ISBN  2742736042 , ISSN  1621-5338 , streszczenie , czytaj online ).
  7. „Moja ścieżka”, wywiady z Djénane Kareh Tager.
  8. "  Tydzień z Edgarem Morinem:" La Vulgate ou L'heure de Stalingrad "  " , na www.franceinter.fr (dostęp 2 kwietnia 2020 )
  9. Le Point Magazine , „  oni zmienić swoją nazwę, aby zmienić swoją skórę  ” , na Le Point ,22 lipca 2010(dostęp 31 stycznia 2020 )
  10. https://lejournal.cnrs.fr/articles/edgar-morin-ou-leloge-de-la-pensee-complexe
  11. https://halldulivre.com/livre/9782815906630-dialogue-sur-la-politique-la-gauche-et-la-crise-emploi-realise-par-nicolas-truong-francois-hollande-edgar-morin/
  12. https://www.partisocialiste-sevres.org/110-ressources/bibliotheque/1705-l-alarme-d-edgar-morin
  13. Jean-René Tréanton, Morin Edgar, socjologia. (raport) , Revue française de sociologie , Rok 1985, 26-4, s. 728-730
  14. „  Interdyscyplinarny Instytut Antropologii Współczesnej – Lista tytułów naukowych lub innych autorstwa Edgara Morina  ” , na stronie www.iiac.cnrs.fr (dostęp 2 stycznia 2020 r. )
  15. Human Sciences Dossier Edgar Morin: The Adventure of a Thought - Chronology Special Issue nr 18 - maj / czerwiec 2013, https://www.scienceshumaines.com/chronologie_fr_30586.html
  16. Katarzyna Goillau „Humanizm według Edgar Morin” Le Point Piśmiennictwa n o  64, lipiec-sierpień 2016, „Grecja jest jego bogami, lekcją tolerancji? Teksty podstawowe ”, s.  108 .
  17. „  Edgar Morin lub pochwała złożonej myśli  ” , w czasopiśmie CNRS Le (dostęp 13 listopada 2018 r. )
  18. Por. La Voie – Dla przyszłości ludzkości , red. Fayard, cytowany w Groupe Progrès Solidarité, wywiad z Joëlem Daniault, Saint-Ismier, 07.10.2011
  19. Edgar Morin, Memories Come to Meet Me , Paryż, Éditions Fayard,2019, 762  s. , s.  663
  20. Collectif Roosevelt, oficjalna strona internetowa
  21. Zobacz stronę sądu .
  22. Zobacz rubrykę „Europejska inicjatywa obywatelska na rzecz ochrony przyrody i przyszłych pokoleń” opublikowana z inicjatywy prawnika prawa międzynarodowego Valérie Cabanes oraz socjologa i ekonomisty Georgesa Menahema , podpisana również przez filozofa Dominique'a Bourga ; Philippe Desbrosses , filozof i agroekolog; Jean Gadrey , ekonomista; Susan George (pisarka), Dominique Méda , filozof i socjolog; Pierre Rabhi , rolnik i założyciel Ruchu Colibris  ; René Passet , ekonomista; Jean-Marie Pelt i Jacques Testart , obaj biolodzy; i Patrick Viveret , filozof.
  23. "  " Anonimowe i zamrożone barbarzyństwo potęgi pieniądza  " , na liberation.fr ,8 listopada 2019 r.
  24. Judith Waintraub i Vincent Nouzille , „L'islamosphère”, magazyn Le Figaro , tydzień od 6 października 2017 r., strony 50-56
  25. Morgane Moal , „  Opór, ekologia, polityka: Edgar Morin ma 100 lat, spogląda wstecz na stulecie zobowiązań  ” , na www.franceinter.fr ,8 lipca 2021
  26. Edgar Morin, Dobrze zrobiona głowa , Paryż, Seuil,1999, 155  pkt. ( ISBN  978-2-02-037503-0 ) , s. 19.
  27. Edgar Morin, Dobrze wykonana głowa. Ponowne przemyślenie reformy. Myśl reformatorska , Paryż, Seuil,1999, 154  pkt. ( ISBN  978-2-02-037503-0 ) , s. 106 do 111.
  28. Edgar Morin i Jean-Louis Le Moigne, Inteligencja złożoności , Paryż, L'Harmattan,1999, 332  s. ( ISBN  978-2-7384-8085-9 , czytaj online ) , s.  255
  29. Edgar Morin, parafilozof
  30. Science with Conscience, 1982, Edgar Morin: „Celem badań metod nie jest znalezienie jednolitej zasady całej wiedzy, ale wskazanie pojawienia się złożonej myśli, która nie może być zredukowana do nauki lub filozofii, ale która pozwala ich wzajemna komunikacja poprzez działanie pętli dialogowych. "
  31. Jedność człowieka 1972 , s.  9 do 11
  32. Zobacz stronę internetową Mouvement pour la Pensée Complexe .
  33. Zobacz Aby wyjść z NIEMOŻLIWE XX th  century (1981) oraz jego publikowanie Aby wejść w XXI th  century (2004), czy dla polityki cywilizacji (1997).
  34. Wywiad z Edgarem Morinem: dla polityki cywilizacji na stronie Ministerstwa Spraw Zagranicznych, 1997
  35. patrz w szczególności trylogia Ekonomia i twórczość zbiorowa (Economica, 1977), Gospodarka wielowymiarowa (Economica, 1991) oraz Ekonomia, służba życia: Crise du capitalisme - Une politique de civil (Presses Universitaires de Grenoble, 1996) ) .
  36. Artykuł NouvelObs „Kolory Francji” (1996).
  37. https://www.francetvinfo.fr/politique/la-politique-de-civilisation-de-sarkozy-fait-debat_1673277.html
  38. Artykuł w Le Monde z 2 stycznia 2008 roku .
  39. Artykuł o wyzwoleniu z 9 stycznia 2008 roku .
  40. Zob. Ku otchłani , L'Herne, 2007.
  41. otchłani lub metamorfozę, Spotkanie z Edgar Morin? Nauk Humanistycznych , miesięcznego n °  201 - lutego 2009 r.
  43. Gwiazdki , kolekcje mikrokosmosu „Le Temps qui court”, Le Seuil, Edgar Morin, 1957.
  44. Artykuł o łupkach , Jean-Michel Frodo, 28 kwietnia 2015 r.
  45. Graff Severine, Prawda o kinie. Filmy i kontrowersje , Presses Universitaires de Rennes,2014, 412  pkt.
  46. „  Israel-Palestine: Cancer  ”, na MCXAPC , 4 czerwca 2002. (Dostęp 10 maja 2010 )
  47. Edgar Morin: „Stworzyliśmy stan zastraszenia” (wywiad udzielony przez Edgara Morina w czerwcu 2005 r. szwajcarskiej dziennikarce Silvii Cattori).
  48. „  Wyrok z 12 lipca 2006 r.: Złamanie wyroku skazującego Edgara Morina za zniesławienie rasowe  ” , na Le Monde
  49. Kas. 1 st CIV., 12 lipca 2006, 05-17.704
  50. Thomas Louis-Vincent, „  Morin (Edgar) L'Homme et la mort  ”, Archives de Science Sociales des Religions , tom.  43 N O  21977, s.  280-283 ( czytaj online )
  51. Michel Matarasso, „  Morin Edgar, Duch czasu. Esej o kulturze masowej  ”, Revue française de sociologie , t.  4,1963, s.  80-83 ( czytaj online )
  52. „  Wprowadzenie do polityki człowieka, Edgar Morin  ” , na www.seuil.com ,Kwiecień 1965(dostęp 7 lutego 2020 r. )
  53. Juillard Etienne, „  Edgar Morin, gmina we Francji. Metamorfoza Plodémet  ”, Studia Wiejskie , tom.  40,1970, s.  133-135 ( czytaj online )
  54. Etienne Géhin, „  Morin Edgar, Zagubiony paradygmat: natura ludzka  ”, Revue française de sociologie , t.  15,1974, s.  134-139 ( czytaj online )
  55. Jean-René Treanton, „  Morin Edgar, Socjologia  ”, Revue française de sociologie , tom.  26,1985, s.  728-730 ( czytaj online )
  56. Philippe Moreau Defarges, „  Edgar Morin. Myśląc o Europie  ”, Polityka zagraniczna , t.  52,1987, s.  764 ( przeczytaj online )
  57. André Jacob, „  Edgar Morin, Anne-Brigitte Kern, Terre-Patrie  ”, L'Homme et la société , tom.  111-112,1994, s.  196-197 ( czytaj online )
  58. Alfredo Pena-Vega, „  Dobrze stworzona głowa, aby zmienić niepewny świat  ”, Communications , tom.  82,2008, s.  135-141 ( czytaj online )
  59. Alain Cugno, „  Edgar Morin, Za i przeciw Marksowi  ”, Revue Projet , tom.  319,2010, s.  102 ( przeczytaj online )
  60. "  Edgar Morin i "ludzie lewicy  " na humanite.fr.com ,25 stycznia 2018
  61. Fabio La Rocca, „  Edgar Morin, Kino. Sztuka złożoności  ”, Społeczeństwa , tom.  141,2018, s.  141-143 ( czytaj online )
  62. "  Edgar Morin:" Oprzyj się prozie życia, aby znaleźć poezję własnego życia "  " , na franceculture.fr ,9 września 2019 r.
  63. Pomysły RFI.fr Pierre Edouard Deldique 20/10/2019 http://www.rfi.fr/fr/podcasts/20200329-edgar-morin-souvenirs-vrent-rencontre
  64. "  " Świat po " , według Edgara Morina  " , na lesechos.fr ,12 czerwca 2020 r..
  65. Eugène Berg, „  Wejście w ekologiczną erę Edgara Morina  ” , na esprit.presse.fr ,lipiec-sierpień 2020.
  66. Wynik komisji CNC COSIP z dnia 23 maja 2013 r.
  67. Dekret z 13 lipca 2021 r. podnoszący order Legii Honorowej .
  68. Dekret z 13 lipca 2001 o promocji
  69. Dekret z 25 marca 2016 r. podnoszący stopnie Wielkiego Krzyża i Wielkiego Oficera
  70. Dekret z dnia 14 listopada 2012 r. podnoszący stopnie Wielkiego Krzyża i Wielkiego Oficera
  71. "  Lista tytułów naukowych lub innych tytułów Edgara Morina  " , na stronie cnrs.fr
  72. "  Edgar Morin, Irina Bokova (Unesco) i Mo Ibrahim odznaczeni przez króla Mohameda VI  " , na huffpostmaghreb.com ,1 st sierpień 2014
  73. (w) Edgar Morin, honorowy członek Klubu Budapeszteńskiego
  74. "  Ibn Khaldoun Prize 2015 przyznana w Tunisie  " , na kapitalis.com ,25 maja 2015

Bibliografia

Zobacz również

Powiązane artykuły

Linki zewnętrzne

Audio Filmy Teksty i artykuły Wywiady