Stabilności i Wzrostu Pakt lub SGP , oznacza zbiór kryteriów, które kraje strefy euro zobowiązały się szanować vis-a-vis ich partnerów. Jest to instrument, za pomocą którego kraje strefy euro przyjęły koordynację swoich krajowych polityk budżetowych i uniknięcie nadmiernego deficytu budżetowego . Wymaga od państw strefy euro, aby ostatecznie budżety były zbliżone do równowagi lub miały nadwyżkę (z wyjątkiem tymczasowych wyjątków przyznawanych w przypadku kryzysów gospodarczych objętych polityką strukturalną, jak Francja i Niemcy w 2008 r.).
Pakt jest oparty na artykułach 121 (dawny artykuł 99 TWE) i 126 (dawny artykuł 104 TWE) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej . Przyjęto na posiedzeniu Rady Europejskiej w Amsterdamie w dniu17 czerwca 1997pakt ten uzyskał wartość normatywną w drodze dwóch rozporządzeń Rady Unii Europejskiej z dnia7 lipca 1997. Pakt rozszerza wysiłki zmierzające do obniżenia deficytów publicznych zapoczątkowane w związku z przystąpieniem do Unii Gospodarczej i Walutowej (UGW) i instytucji euro . Jednak w przeciwieństwie do polityki monetarnej , polityka fiskalna pozostaje kompetencje krajowe.
PSC ma dwa rodzaje postanowień:
Nadzór wielostronny przepis prewencyjny: państwa strefy euro przedstawiają swoje średniookresowe cele budżetowe w aktualizowanym co roku programie stabilności . System szybkiego ostrzegania umożliwia Radzie ECOFIN , skupiającej ministrów gospodarki i finansów Unii, wydawanie zaleceń państwu w przypadku odchyleń budżetowych. Procedura nadmiernego deficytu przepis odstraszający. Uruchamia się, gdy tylko państwo członkowskie przekroczy kryterium deficytu publicznego ustalone na 3% PKB , z wyjątkiem wyjątkowych okoliczności. Rada Ecofin wydaje następnie zalecenia dla państwa, aby położyło kres tej sytuacji. W przeciwnym razie Rada może nałożyć sankcje: depozyt w EBC, który może stać się grzywną (od 0,2 do 0,5% PKB danego państwa), jeśli nadmierny deficyt nie zostanie wypełniony.W 12 października 2012spośród 27 państw członkowskich Unii Europejskiej 24 objęte są procedurą nadmiernego deficytu (w tym 15 z 17 państw, które przyjęły euro). Francja jest jednym z krajów strefy euro z najwyższym deficytem publicznym w 2010 roku.
Na posiedzeniu Rady Europejskiej 22 i23 marca 2005, Szefowie państw i rządów UE postanowili zrewidować pakt stabilności i wzrostu. Zgodnie z nową wersją paktu państwa członkowskie muszą zawsze utrzymywać deficyt i dług publiczny poniżej progów ustalonych odpowiednio na 3% i 60% PKB.
Jednak warunki paktu zostały złagodzone w kilku punktach: w ten sposób państwa członkowskie będą mogły uniknąć „procedury nadmiernego deficytu”, gdy znajdą się w sytuacji recesji, podczas gdy wcześniej zwolnienie to zostało przyznane jedynie. poważny kryzys wzrostu (skutkujący stratą większą lub równą 2 punktom PKB). Ponadto decyzja o wszczęciu procedury nadmiernego deficytu zostanie podjęta dopiero po rozważeniu szeregu „istotnych czynników”, które mogą prowadzić do zawieszenia procedury, a terminy również zostaną przedłużone.
Należy jednak zauważyć, że reforma paktu stabilności i wzrostu z marca 2005 r. Stanowi zwykłe porozumienie polityczne, ponieważ Rada Europejska nie ma kompetencji do zmiany rozporządzenia Rady Unii Europejskiej. Dwa rozporządzenia7 lipca 1997 założenie PSC w związku z tym nadal obowiązuje w swojej pierwotnej formie.
Sześciopak nazywa się zbiorem pięciu rozporządzeń i dyrektywą zaproponowaną przez Komisję Europejską i zatwierdzoną przez 27 państw członkowskich i Parlament Europejski w październik 2011. Wzmocnienie to uwzględnia między innymi wahania cen nieruchomości (poniżej 6%) i wskaźnika długu publicznego (poniżej 130% PKB). Wynika z podwójnego kryzysu lat 2008-2010 oraz wewnętrznych problemów Hiszpanii i Irlandii.
Z grudzień 2011, jeśli kraje objęte procedurą nadmiernego deficytu (EDP) (23 z 27 krajów wgrudzień 2011) nie zastosują się do zaleceń skierowanych do nich przez Radę, Rada na polecenie Komisji Europejskiej nałoży na nie sankcje, chyba że sprzeciwi się temu kwalifikowana większość państw. Jest to nowy proces decyzyjny zwany „odwróconą większością głosów”.
Ponadto państwa muszą mieć średniookresowy cel (MTO), który zapewni stabilność finansów publicznych. Ten, polegający na zapewnieniu powrotu do salda strukturalnego rachunków publicznych (deficyt strukturalny ograniczony do 1% PKB), jest określany przez Komisję Europejską dla każdego państwa. Nie jest to kwestia ograniczania wydatków, ale zapewnienia, aby były przeciwne dochody równoważne. Zreformowany Pakt Stabilności pozwala na lepszy nadzór nad krajami, w przypadku poważnych trudności, możliwość nałożenia sankcji.
Rzeczywiście, dwa historyczne elementy paktu stabilności zostały zreformowane:
Składnik prewencyjny Zmodyfikowano w celu pogłębienia nadzoru nad budżetami państw członkowskich oraz wprowadzenia mechanizmu zachęt (sankcji) w przypadku niezgodności z celem budżetowym narzuconym przez Unię. Komponent naprawczy Zmieniono w celu zaostrzenia kar za nadmierne deficyty.Kraje z długiem przekraczającym 60% PKB będą podlegać procedurze nadmiernego deficytu (procedura nadmiernego deficytu), jeśli nie zmniejszą o jedną dwudziestą rocznie (średnio przez trzy lata) różnicy między poziomem zadłużenia a wartością referencyjną 60% (2 rozporządzenia n o 1467/97).
Grecki, hiszpański i portugalski kryzys długu publicznego są nie tylko związane z problemami deficytu budżetu, ale również na problemy z konkurencyjnością; w przypadku Hiszpanii duża bańka na rynku nieruchomości miała również silny wpływ na gospodarkę tego kraju.
Ponadto, aby zapobiec tego typu zakłóceniom równowagi makroekonomicznej, utworzono system wczesnego ostrzegania. Jeżeli w krajach występują znaczne zakłócenia równowagi, można wszcząć procedurę nadmiernego zakłócenia równowagi i nałożyć na nie sankcje. Opiera się na szeregu wskaźników:
Na szczycie 9 grudnia 2011państwa europejskie rozpoczęły negocjacje w sprawie nowego traktatu, w celu dalszego wzmocnienia dyscypliny budżetowej. W związku z odmową udziału w podpisaniu Wielkiej Brytanii i Czech z drogi wspólnotowej trzeba było zrezygnować na rzecz drogi międzyrządowej. Powstała w ostatecznej formie na nieformalnym posiedzeniu Rady w30 stycznia 2012, głowy państw podpisały traktat na szczycie w 02 marca 2012. Ratyfikowany przez co najmniej 12 państw członkowskich strefy euro Traktat o stabilności, koordynacji i zarządzaniu UGW (TSCG) mógł wejść w życie1 st styczeń 2013.
Zasady rachunkowości określone w TSCG istnieją już w prawie europejskim.
Obowiązek zmniejszania długu przekraczającego 60% PKB o jedną dwudziestą rocznie jest już zapisany w art. 2 rozporządzenia nr 1467/97. Przepis ten został wprowadzony rozporządzeniem nr 1177/2011 z dnia8 listopada 2011 (reforma znana jako „sześciopak”).
Jeśli chodzi o deficyt strukturalny, którego Pakt ograniczył do 0,5% PKB, to jest on już ograniczony do 1% PKB na mocy traktatów europejskich. Ponadto reforma „sześciopaku” ustanowiła „średniookresowy [budżetowy] cel” (MTO) określony przez Komisję Europejską dla każdego państwa. We Francji omawiany OMT zobowiązuje państwo do przywrócenia salda strukturalnego jego rachunków publicznych, tj. Deficytu strukturalnego ograniczonego do 0%. Innymi słowy, pakt budżetowy nie oznacza dla Francji bardziej restrykcyjnych środków budżetowych niż te, które już obowiązują na mocy Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE).
Interesem tego nowego traktatu (TSCG) jest zmiana obowiązującego poziomu prawnego. Odtąd zasady rozliczania nie będą już zawarte tylko w traktatach europejskich, ale bezpośrednio w prawie krajowym państw ratyfikujących pakt.
Podobnie jak „ sześciopak ”, opracowywane są dwa nowe przepisy europejskie. Mają na celu wprowadzenie znacznie ściślejszej kontroli nad zagrożonymi państwami strefy euro, w szczególności tymi, które chcą skorzystać z pomocy finansowej. Mają również na celu dalsze kształtowanie procesu sporządzania budżetów krajowych.
Te dwa teksty są zatytułowane:
W tym drugim przypadku zapowiadane są sztandarowe środki. Państwa muszą w szczególności:
Te dwie pierwsze reformy, uznane przez francuski Senat za sprzeczne z zasadą pomocniczości, zostałyby zaniechane. Można je jednak znaleźć w art. 3 Traktatu o stabilności, koordynacji i zarządzaniu UGW (TSCG).
Te dwa projekty rozporządzeń zostały opublikowane przez Komisję Europejską dnia 23 listopada 2011 i zatwierdzone przez Radę Ministrów Finansów (EcoFin) w dniu 21 lutego 2011. Projekty te, zmienione przez posłów, zostały zatwierdzone na sesji plenarnej w dniu13 czerwca 2012. Wśród zmian wprowadzonych przez posłów na szczególną uwagę zasługuje niewątpliwie dodanie do rozporządzenia rozdziału III „monitorowanie i ocena projektów planów budżetowych” - rozdziału poświęconego zarządzaniu długiem, a w szczególności wniosku o utworzenie fundusz tonący (FEA) - potocznie zwany „funduszem umorzeniowym”. Dodatek wynegocjowany w parlamencie w celu uzyskania przychylnego głosu socjalistycznych parlamentarzystów w sprawie dwóch projektów rozporządzeń.
Utworzenie takiego funduszu umorzeniowego nie zadowoliło jednak ani prawicowych posłów, ani Rady Europejskiej. Od tego czasu rozmowy trójstronne odbywały się regularnie, aby znaleźć kompromis między Komisją Europejską, Radą Europejską i Parlamentem, reprezentowanymi przez komisję ECON, a zwłaszcza przez sprawozdawców dwóch tekstów: pana Gauzèsa (PPE) i M me Ferreira (S&D).
Trzy instytucje europejskie, Komisja, Rada i Parlament, osiągnęły porozumienie w sprawie 20 lutego 2013- porozumienie formalnie zatwierdzone przez Radę ECOFIN w dniu5 marca 2013. Dwa projekty rozporządzeń zostały zatwierdzone zdecydowaną większością głosów przez posłów w dniu12 marca 2013 r. Ich formalne zatwierdzenie ma nastąpić na najbliższej planowanej Radzie Unii Europejskiej13 maja 2013. Oba teksty wejdą w życie 20 dni po ich opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Prezydencja Emmanuel Macron krytycznych kryteriów Paktu Stabilności i Wzrostu z 2019 roku, tak, że w wyniku pandemii Covid-19 zgodności wydaje się niemożliwe, na przykład dług publiczny Włoch zbliża się 158% PKB.