Scholastic (the Latin schola , ae , „szkoła”, z greckiego sama σχολή , Skole, czyli „przerwy w pracy” lub „rekreacyjnego poświęcony badaniu”) to filozofia opracowane i prowadzone w średniowieczu w uniwersytetach : to ma na celu pogodzić wkład filozofii greckiej (zwłaszcza nauki Arystotelesa i Perypatetyków ) z teologią chrześcijańską odziedziczoną po Ojcach Kościoła i Anzelmie . Można więc powiedzieć, że jest to nurt filozofii średniowiecznej .
Termin „scholastic”, wywodzący się od terminu schola , pochodzi od greckiego scholê w znaczeniu bezczynności, wolnego czasu, bezczynności, co później oznacza: „trzymać szkołę, uczyć”. Dzieje się tak dlatego, że w średniowieczu tylko zwykli duchowni mieli „ schole ”, to znaczy czas wolny na naukę, pozostawiając innym ( księżom świeckim, świeckim braciom, świeckim itd.) opiekę – uważaną za podwładnych – dbać o sprawy materialne.
Jedną z podstaw scholastyki jest studiowanie Biblii . To z Septuaginty zostało przetłumaczone z hebrajskiego na grecki w Aleksandrii . Stary Testament został następnie przetłumaczony z hebrajskiego na łacinę przez św. Hieronima , który również zrewidował starą łacińską wersję Nowego Testamentu, czego wynikiem była Wulgata . Wulgata staje się absolutnym tekstem odniesienia dla myślicieli łacińskich średniowiecza. Dostępna tylko dla uczonych, jest niekwestionowanym fundamentem studiów. Oficjalne nauczanie Kościoła, a zwłaszcza decyzje soborów , również podlegają studium scholastycznemu ; pisma świętych, takich jak św. Augustyn , św. Hilary , Grzegorz Wielki ; traktaty przypisywane Dionizemu Areopagitowi , a zwłaszcza cztery księgi sentencji , w których Piotr Lombard ułożył około 1150 r. wszystkie dane i problemy wiary chrześcijańskiej tak, jak zostały one określone, omówione, zrozumiane przez głównych myślicieli Kościół.
Pojednanie Arystotelesa, „boskiego lekarza” z wiarą chrześcijańską, przebiega w szczególności przez próbę rozwiązania napięć między pierwszą filozofią (według Arystotelesa ) a teologią , czyli metafizyką ogólną ( pierwsza filozofia zwana później ontologią , lub ontosofia) oraz nauka o byciu par excellence (później metaphysica specialis , teologia ).
To pojednanie z pierwszej filozofii jest przedstawiony w Summa Theologica przez Tomasza z Akwinu . W centrum tej pracy znajduje się teologia stworzenia (prima pars: Bóg, stworzenie). Pojednanie podlega hierarchii augustianów: „Jeśli nie wierzysz, nie zrozumiesz” cytując Iz 7,9. Chodzi przede wszystkim o lepsze zrozumienie wiary chrześcijańskiej w świetle starożytnej filozofii. Tomasz precyzuje także, że filozofia, poszukując prawdy, nie może stanowić żadnego zagrożenia dla religii, która według niego jest prawdą: przeciwnie, może tylko do niej prowadzić. Filozofia skończy więc w służbie objawienia. Podstawy że Thomas zajmuje się święte teksty, a zatem filozoficzne dzieło Summa składa się, za pomocą kolejnych pytań, w wypłukując pozorne sprzeczności w rozwiązywaniu ich podejścia, które jest podobne do tego, co będzie dialektyka od Hegla (oczywiście zaczynając od innych baz).
Scholastycyzm przybiera kilka form: lectio tekstów, komentarzy, quaestio , disputatio lub pytanie sporne, pytania quodlibetal i sumy.
Lectio jest wyjaśnienie podstawy nauczania (tekstów Biblii, Piotr Lombard, Arystoteles później, itd.) Niemal dosłownie. Tekst podzielony jest na różne części, a następnie szczegółowo komentowany; na koniec badane są problemy, jakie stwarza. Komentarze mają na celu przybliżenie zrozumienia dzieł (o charakterze religijnym, filozoficznym, naukowym) uznawanych za fundamentalne. Umożliwia rozwiązanie problemu według ściśle uregulowanego schematu, problemów teologicznych lub filozoficznych.
Quaestio pojawia się na początku XII th wieku . Technika ta jest dobrze rozwinięta w XIII -go wieku . Quaestio jest dziełem samego mistrza. Gdy w grę wchodzą inni aktorzy, ma to formę sporu , podlegającego precyzyjnym regulacjom uczelni.
Disputatio stanowi konkurencję, słowne potyczki między dwoma lekarzami i ich uczniów na przedmiot teologii, filozofii i prawa. W Paryżu odbywa się na Place de la Sorbonne lub w jakimkolwiek innym okrągłym miejscu, przed widzami, którzy zostali ostrzeżeni o konkursie oratorskim „ afiszami ”, wywieszonymi między innymi na drzwiach kościołów. Przebieg tych gier jest bardzo surowy i sztywno skodyfikowany. Suma jest systematycznym podsumowaniem zbioru doktrynalnego, podsumowaniem, które może być bardzo długie.
To na formalistycznym aspekcie sporu skoncentruje się racjonalistyczna i nowoczesna krytyka scholastyki. Jego metoda jest w istocie czystą spekulacją intelektualną , opartą wyłącznie na komentarzach tekstów lub komentarzach komentarzy, zabraniających bezpośredniego spojrzenia na rzeczywistość. Ta logika formalna nie może rościć sobie prawa do zrozumienia i rozszerzenia predykatu. To jest postawa, którą Platon walczył z sofistami.
Rozwój scholastyki podporządkowany był w istocie przenikaniu Arystotelesa do Europy, a także przekładom filozofów żydowskich i arabskich (m.in. Awicenny , Awerroesa , Majmonidesa ). Stopniowe odkrywanie Fizyki i Metafizyki Arystotelesa na Zachodzie spowodowało prawdziwą „rewolucję”. Oś czasu można ustalić w następujący sposób:
Data ta odpowiada, według Pierre'a Duhema , narodzinom współczesnej nauki. Tempier, w imię teologicznej konieczności, otworzy ziejącą wyrwę, z której wyłonią się podstawy nowoczesnej myśli: „Jeśli nowoczesna nauka nie narodziła się w 1277 roku, to jest to data, w której możliwe stały się narodziny kosmologii współczesne czasy w środowisku chrześcijańskim”.
Rozwój scholastyki jest ściśle powiązany z rozwojem uniwersytetów. Scholastyka jest więc wytworem uczelni, zarówno instytucjonalnym, jak i społecznym. Uścisk scholastyki dzieli się na cztery główne okresy, nawet jeśli wpływ tego okresu wykracza poza.
Pierwszy okres, który wydaje się rozpoczynać zwłaszcza od postaci Anzelma z Canterbury , naznaczony jest Sprzecznością uniwersaliów , przeciwstawiającą się realistom pod przewodnictwem Guillaume de Champeaux , nominalistom reprezentowanym przez Roscelina i konceptualistom ( Pierre). Abelarda ). Ale prawdziwie przygotowującą do scholastyki formą będzie szkoła w Chartres, która na nowo odkryje Arystotelesa.
Okres ten wyznacza również apogeum średniowiecznej egzegezy . Interpretowali oni Pismo Święte metodą scholastyczną, która ujawniała swoje cztery znaczenia: dosłowne , alegoryczne , tropologiczne i anagogiczne . Każdy z czterech zmysłów był znany i praktykowany przez długi czas, ale ta doktryna czterech zmysłów Pisma Świętego wymagała mnogiej interpretacji tekstu Biblii . Zatrudnił go Hugues de Saint-Victor ( De Scripturis ).
Dzieła Arystotelesa są tłumaczone (wraz z greckimi i arabsko-muzułmańskimi traktatami naukowymi) przez zespoły filozofów chrześcijańskich, żydowskich i arabskich. Są one naznaczone wpływem Platona i Plotyna .
Ten drugi okres uważany jest za apogeum scholastyki. Z tego powodu nazywa się to wielką scholastyką. Od 1230 r. dzieła Arystotelesa, głównych przedstawicieli scholastyki, były tłumaczone z greki na łacinę przez Alberta Wielkiego , prawdziwego inicjatora myśli filozofa, oraz Guillaume de Moerbeke , sekretarza Tomasza z Akwinu , i wprowadzane na uniwersytety .
Wyrażono wówczas kilka wrażliwości. Zauważamy na przykład, że Robert Grossetête w Lincoln (Wielka Brytania) i Roger Bacon w Oksfordzie , bardziej skłaniający się ku doświadczeniu niż czystej spekulacji , zidentyfikowali pewne błędy Arystotelesa w związku ze zjawiskami naturalnymi, które w żaden sposób nie uniemożliwił im uznanie wagi filozofii Arystotelesa . Jednak pod koniec XIII -go wieku, największy koncern akademicki jest radykalnie odmówiono niezbędnej wszechświat Greków i Arabów.
Trzeci okres to faza odstawienia. Ostatni wielki przedstawiciel scholastyki, Jan Duns Szkot , popiera ideę, zgodnie z którą Bóg jest nieskończony, a stworzenie skończone, na tym samym poziomie ontologicznym. Widzimy, jak myśliciel Guillaume d'Occam zajmuje stanowisko nominalistów i tworzy via moderna, która jest przeciwna tomizmowi , bardziej odróżniając filozofię od teologii niż Tomasz z Akwinu.
Od XV -go wieku , scholastyka jest kwestionowana przez humanizmu i reformacji w XVI -tego wieku : Scholastic zostanie oskarżony o zrujnowanie doktrynę chrześcijańską poprzez ustanowienie przewagę filozofii starożytnej . Erasmus krytykuje jego „barbarzyński język”, nieznajomość listów i języków. Mistrzowie scholastyki w rzeczywistości ignorują grekę i mają jedynie tłumaczenia z drugiej lub trzeciej ręki. Ale mistrzowie scholastyki Jean Bessarion (ok. 1402-1472), Pietro Pomponazzi (1462-1525) i mistrzów Padwy sprzeciwiać się ideałom humanizmu. Teologowie sprzeciwiają się także przekładowi Nowego Testamentu przez Erazma z greki na łacinę , przekładowi znacznie wierniejszemu tekstowi. Erazm szczególnie krytykuje „skażenie” scholastyki przez filozofię pogańską: „Jakie mogą istnieć relacje między Chrystusem a Arystotelesem? ”.
Zgodnie z reformowanym systemem myślowym dokładne określenie treści scholastyki pozostawałoby problematyczne.
Według Marie-Madeleine Davy : „Później zobaczymy, jak Erazm oskarża chrześcijańskie średniowiecze o pogaństwo . Jeśli chodzi o Lutra , posunął się on nawet do stwierdzenia, że „filozofowie średniowiecza przekazali klucze teologii pogańskiej moralności”. Luter opublikował Kontrowersje przeciwko teologii scholastycznej w 1517 roku .
Debata może być podsumowana w następujący sposób: reformatorzy, którzy w zaskakujący sposób odrzucają 15 wieków katolickich studiów i badań filozoficznych i teologicznych, zwłaszcza Marcin Luter, oskarżają scholastyków o hellenizację religii chrześcijańskiej. Zwolennicy tradycji rzymskokatolickiej uważają, że scholastycy raczej schrystianizowali cywilizację hellenistyczną i otwierali wiarę na kategorie myśli antycznej. Z tego punktu widzenia patrz encyklika „ Fides et ratio ” Jana Pawła II, gdzie znajduje się szczegółowy opis tego konfliktu.
Szkoły w Salamance w Hiszpanii, stanowi bardzo ważną ożywienie na wielkich pytań dyskutowanych podczas renesansu : prawa naturalnego , ekonomii . Francisco Suarez , hiszpański jezuita ze szkoły w Salamance, uważany jest za największego scholastyka po Tomaszu z Akwinu . Wydaje się, że popadł w pewne zapomnienie, jednak Kartezjusz oparł się na swoich rozprawach metafizycznych, aby skrytykować pierwotną filozofię scholastyki.
We Francji, nauczanie Scholastic trwał do XVII th i XVIII th stulecia aż do tłumienia uniwersytetach w ramach rewolucjiwrzesień 1793.
Chociaż termin Scholastic ma negatywny wydźwięk, ponieważ w XVII -tego wieku, ponieważ wydaje się, dołączone do spekulacji nadmiernego (Sprawa Galilejskim i stanowisko Kartezjusza ), papieże konsekwentnie potwierdziła głębokość myśli o Thomas „Aquin :
O filozofii
O Tomaszu z Akwinu i scholastyce