Polityczno-administracyjna Statut Autonomiczny Region Azorów (w portugalskiej Estatuto polityczno-Administrativo da Região Autónoma dos Açores lub EPARAA ) jest normą prawną para-konstytucyjne, które klatki reżimu autonomii konstytucyjnej portugalskim archipelagu Azorów . Określa specyficzne kompetencje autonomicznej administracji regionalnej, a także strukturę i funkcjonowanie organów władzy regionalnej. Statut jest w istocie konstytucją regionalną, która nadaje treść reżimowi autonomii przewidzianemu w Konstytucji Republiki Portugalskiej (CRP) z 1976 r. Autonomiczny region Madery ma podobny statut.
W swoim artykule 161 KPK stanowi, że Zgromadzenie Republiki ma kompetencje polityczne i ustawodawcze do określania polityczno-administracyjnego statusu regionów autonomicznych. Statuty mają formę ustawy, określają na zasadach określonych w Regulaminie istotne kwestie statutu autonomii, takie jak: struktura organów władzy regionalnej, elementy o szczególnym znaczeniu dla regionu, a także zależne od dziedzictwa i władzy.
Uznając parakonstytucyjny charakter statutu regionów autonomicznych, art. 226 regulaminu określa specjalny tryb jego głosowania, zastrzegając prawo inicjatywy regionalnym zgromadzeniom ustawodawczym regionów autonomicznych. Odpowiednie projekty ustaw są następnie przesyłane do dyskusji i głosowania przed Zgromadzeniem Republiki . Jeśli ten ostatni odrzuci tekst lub dokona w nim zmian, tekst jest zwracany Regionalnemu Zgromadzeniu Ustawodawczemu w celu oceny i sporządzenia opinii. Zgromadzenie Republiki przystępuje do końcowych obrad po zapoznaniu się z opinią Regionalnego Zgromadzenia Ustawodawczego. W przypadku zmiany statutu przewidziano identyczny system.
Obecny statut został zatwierdzony ustawą 39/80 z dnia 5 sierpniazmieniona ustawą 9/87 z dnia 26 marca i zgodnie z ustawą 61/98 z dnia 27 sierpnia. Statut w wersji dwukrotnie poprawionej zawiera 115 artykułów podzielonych na 6 tytułów:
Najważniejszym elementem, w który określa uprawnienia samorządu jest 8 th , który definiuje jako przepisów szczególnych procentowych (na którym ustawodawstwo regionalne, gdzie istnieje, zastępuje prawa portugalskiego) następujące pola (numeracja podana przez Statut, według alfabetu portugalskiego ):
Parlament regionalny może również transponować dyrektywy Unii Europejskiej do prawa regionalnego i przedstawiać wnioski ustawodawcze.
Obecny Statut jest, pomimo dość znacznych zmian z 1987 i 1998 r., Pierwszą ustawą ostatecznie zatwierdzoną zgodnie z warunkami Konstytucji z 1976 r. Jego głosowanie, najwyraźniej za zgodą głównych partii Portugalii, doprowadziło do słynnej „wojny o flagi ”», co skutkuje serią poważnych incydentów protokolarnych między organami regionalnymi i krajowymi, co prowadzi do ogólnego złego samopoczucia, które zostało zastąpione jedynie upływem czasu i umocnieniem reżimu autonomii. Mimo to pozostaje problem niekonstytucyjności terenów związanych z głosowaniem Azorów zamieszkałych poza archipelagiem.
Obecny statut zastąpił tymczasowy status, który został nadany podczas rewolucji goździków dekretem z mocą ustawy 318-B / 76 z30 kwietniaPóźniej zmieniony dekretem z mocą ustawy 427-A / 76 z dnia 1 st czerwca, co w praktyce osiągnęły demokratycznych przemian z autonomicznego reżimu.
Koncepcja regionu (która od tego czasu przekształciła się w Region Autonomiczny), zastępująca trzy poprzednie okręgi autonomiczne ( Ponta Delgada , Angra do Heroísmo i Horta ), została stworzona pod auspicjami Regionalnej Komisji Planowania (utworzonej dekretem 48905 z11 marca 1969). Ta zalążkowa koncepcja pojedynczego „regionu”, dekretem z mocą ustawy 458-B / 75 z 22 sierpnia, pomogła w stworzeniu koncepcji Zgromadzenia Administracyjnego i Rozwoju Regionalnego (Zgromadzenia Regionalnego), tekstu, który został następnie zmieniony dekretem Ustawa 100/76 z dnia3 lutego.
Dzięki tej szybkiej przemianie, owocowi rewolucji kwietniowej, obecny Statut jest bezpośrednim spadkobiercą Statutu autonomicznych okręgów sąsiednich wysp, które zostały utworzone na mocy autonomii administracyjnej zawartej w dekrecie z 2 marca 1895ogłoszone pod przewodnictwem Azora Ernesta Hintze Ribeiro , ówczesnego przewodniczącego portugalskiej Rady Ministrów .
W wyniku ustawy konstytucyjnej 1/2004 z dnia 24 lipca, które skonsolidowało i znacznie rozszerzyło uprawnienia legislacyjne parlamentu Azorów, obecnie trwa przegląd statutu. Tendencja zmierza w kierunku pogłębienia autonomii politycznej i legislacyjnej, otwiera drzwi do tworzenia prawa regionalnego (ustawodawstwa Azorów specjalnie zaprojektowanego dla rzeczywistości wyspiarskiej), dotyczącego praktycznie wszystkich kompetencji, które nie dotyczą organów suwerenności państwa. . Nawet w tym drugim przypadku prawo własne mogłoby zostać stworzone po uzyskaniu zgody Zgromadzenia Republiki w drodze ustawodawczej. Nieodpłatność podawanie Azorów przez Azoreans „hasłem niezależności XIX -tego wieku, jest zbliżona do praktyki.
Tekst zatwierdzony jednogłośnie przez Zgromadzenie Republiki w dniu 4 lipca 2008spotkała się ze sprzeciwem urzędującego Prezydenta Republiki Cavaco Silvy , który skierował ją prewencyjnie do Trybunału Konstytucyjnego. Ten ostatni ocenzurował osiem artykułów. Prezydent jednak podtrzymał w drugim przesłaniu do Narodu swojej kadencji swoje zastrzeżenia do tego tekstu, w szczególności w odniesieniu do warunków, na jakich prezydent Portugalii może rozwiązać zgromadzenie regionalne Azorów. Po odesłaniu tekstu do Zgromadzenia Republiki dnia12 września 2008ze względu na przysługujące mu prawo weta za niekonstytucyjność, Prezydent ostrzega przed zamiarem skorzystania z prawa weta politycznego po rozstrzygnięciu kwestii niekonstytucyjności, jeśli jego krytyka rozwiązania Zgromadzenia Azorów nie zostanie wysłuchana przez Zgromadzenie Republiki. Projekt ustawy zwrócony do Zgromadzenia jest ostatecznie przegłosowywany w kategoriach zbliżonych do pierwotnej wersji, większością 60% posłów, nie dopuszczając Prezydenta do skorzystania z weta .