Dobra (filozofia)

Dobry jest, wraz z One a prawda , jeden z trzech transcendentaliów od scholastyki  ; jest to szczególnie w dzisiejszych czasach wartość normatywną od moralności , ze zła jak jej przeciwieństwo . Określenie, co jest dobre, a co złe, może odbywać się w ramach zasad uprzejmości , honoru , użyteczności zbiorowej, interesu publicznego lub wręcz przeciwnie, w szczególności. Te różne porządki mogą być sprzeczne: to, co jest dobre w jednej dziedzinie, może nie być dobre na innym poziomie; mówimy o dylemacie lub konflikcie interesów .

Od czasu powstania myśli filozoficznej, kolejno kładziono nacisk na dominujące znaczenie pojęcia dobra, jak pokazano w zarysie Słownika pojęć filozoficznych . Z punktu widzenia filozofii znaczenie i aktualność pojęć dobra i zła były przedmiotem wielu rozbieżnych analiz.

Użycie terminu w filozofii

Definicja

Według do Platona Definicje , dobra jest „to, co nie ma innego końca niż on sam” .

Używane jako nazwa w metafizyce , Dobro oznacza to, co jest absolutnie pożądane. Jest zatem częściowo związana z pragnieniem , a dokładniej z pragnieniem określanym jako pozytywność, to znaczy jako generator wartości - a nie tutaj jako negatywność, jako brak.

To ludzkie pragnienie oparte na umyśle, w przeciwieństwie do zwierzęcego pragnienia, które jest oparte na zmysłach. Tak więc, gdy Sokrates mówi, że „ten, kto popełnia błąd, okazuje się złym łucznikiem istnienia: źle mierzy w ten sam dla wszystkich cel: dobry” , wyjaśnia, że ​​ludzkim pragnieniem jest czynienie dobra, ale należy rozumieć, że to nie zwierzęce pragnienie, przeciwnie, popycha człowieka w świat zwierząt, w błąd.

„Dobro” to termin, który pojawia się w wielu dziełach filozoficznych i którego interpretacje nieco się różnią.

• Rozróżniamy między „dobrą”, kategoryczną, najwyższą, idealną wartością oraz „dobrą  ” lub „  dobrą ” , stanem względnym i ograniczonym (bierze to udział w typograficznych rozróżnieniach filozoficznych, takich jak „Idea” i „idea”). odnoszą się do oddzielnych pojęć). Czyn zapowiadany „dobrze” jest więc czymś, co trzeba zrobić, jeśli ma być zrobiony, a jeśli już zostało zrobione, to jest zatwierdzone. Na ten temat Spinoza wskazuje: „Przez dobro rozumiem to, co wiemy z całą pewnością, że jest dla nas użyteczne” .
• W tradycji greckiej ( szczególnie u Platona ) dobro ( agathos ) jest tym, co posiadanie przynosi szczęście ( eudaimonia ), czyli ostateczny cel, do którego dąży każdy człowiek.

• W analizie Kanta wyrażenie  starożytnego „  suwerennego dobra ” czasami określa ideę czegoś wartościowego, uczciwego, co jest tylko względne w stosunku do moralności, a czasami jest absolutnym stanem kompletności (który zatem nie byłby fragmentaryczny).

• Jest też koncepcja Rudolfa Steinera  : dla niego to, co nazywane jest dobrem, często wynika z moralnego automatyzmu. Robimy to pod przymusem. Natomiast prawdziwym dobrem byłoby to, co uznaliśmy za słuszne i co wykonujemy z miłością.

Z drugiej strony, o dobrach zewnętrznych mówimy także u niektórych filozofów ( Arystoteles , Seneka ). Według Theophrastus , Platon tendencję do identyfikowania Pomysł dobry z najwyższego boga.

Bibliografia

1. artykuł Bien Słownik pojęć filozoficznych , s.  84
2. Platon , Republika [ szczegóły wydań ] [ czytaj online ] , księga VI (505d-f)
3. Brisson 2008 , s.  1672
4. Platon , Gorgias [ szczegóły wydań ] [ czytaj online ] (468b)
5. Brisson 2008 , s.  439
6. patrz Spinoza  ; Etyka , Książka | III
7. „Etyka”, część iv. Def. ja.
8. Plato , Le Banquet [ szczegóły wydań ] [ czytaj online ] , 205a
9. Filozofia wolności , Rudolf Steiner
10. Théétète , opublikowane przez La Bibliothèque électronique du Québec, Collection Philosophie , Volume 9 ( s.  39 przetłumaczonej wersji, z komentarzem Émile Chambry )

Załączniki

Powiązane artykuły

• Źle
• Morał
• Naturalizm moralny
• De finibus bonorum et malorum , prezentacja przez Cycerona koncepcji Najwyższego Dobra dla Epikureizmu , Stoicyzmu i Nowej Akademii
• Manicheizm (postawa)

Bibliografia

• (fr) Luc Brisson ( reż. ) ( przekład  ze starogreckiego), Philèbe: Complete works , Paryż, Éditions Flammarion,2008, 2204  s. ( ISBN  978-2-08-121810-9 )
• GA 004: Filozofia wolności (1894), EAR, EN, wydanie Paul de Tarse (1986), PUF (1923). Trad. Germaine Claretie, wyd. Alice Sauerwein Przeczytaj online na stronie internetowej Gallica
  • Pierwsze oryginalne wydanie 1894 (Berlin, Verlag von Emil Felber), wznowione w 2009 w faksymile, wyd. Kessinger Puc Co
  • Druga edycja 1918: modyfikacje i dodatki (The. 1 st  rozdział Celami wszelkiej wiedzy jest usuwany)
  • Trzecie i ostatnie wydanie (1921) wydane za życia Rudolfa Steinera, identyczne z wydaniem z 1918 roku
    • Ponowne wydanie wersji z 1918 r., Ale z wariantami oryginalnej (1894) Philosophisch-Anthroposophisher Verlag am Goetheanum (1983), wydanie, Paul de Tarse (1986) dla Francji. Z drugiej strony rozdział Cele poznania wszystkiego nie zostaje przywrócony.
• Luc Brisson ( tłum.  Z francuskiego), Definicje , Paryż, Éditions Gallimard ,2008( 1 st  ed. 2006), 2204  , str. ( ISBN  978-2-08-121810-9 )
• Michel Blay , Słownik pojęć filozoficznych , Larousse,2013, 880  pkt. ( ISBN  978-2-03-585007-2 )