De facto (wymawiane „de facto”) tołacińskie wyrażenieoznaczające „de facto”, „w rzeczywistości” lub „w praktyce”. Jest powszechnie przeciwstawny zwrotowi „ de jure ” (co oznacza „dotyczy prawa” lub „w prawie”).
Wyrażenie to jest pochodzenia rzymskiego , na przykład Cyceron używa go w swoim apelu Pro Milone :
" A Pompejusz de jure non de facto quaestionem tulit "
"a Pompejusz chciał, abyśmy zbadali prawo, a nie fakt"
Nazywa się to de facto rządem, który w praktyce sprawuje kierownictwo i władzę w państwie , nie korzystając jednak z jakiegokolwiek uznania powszechnego lub prawnego. Rząd działający w sposób autorytarny , który wyraźnie wynikałby z mandatu udzielonego mu przez ludność po zamachu stanu, mógłby być nazwany „rządem de facto ”. To samo dotyczy głowy państwa działającej w sposób autorytarny lub dyktatorski .
Na przykład, gdy siłom zbrojnym uda się zagarnąć pałac prezydencki i obalić przywódcę i jego sztab, wówczas mogą przejąć władzę wykonawczą państwa i tym samym rządzić krajem, i to bez możliwości zagarnięcia ich przez ludność lub konstytucję. mocy. Działania prowadzone wówczas przez tego typu rząd są pozbawione legalności i legitymizacji, ponieważ ich dojście do władzy jest bezprawne.
Wyrażenie de facto może być również użyte w odniesieniu do granicy międzynarodowej lub granicy administracyjnej, której istnienia lub legalności nie uznaje się. Niemniej jednak granica de facto będzie stanowić w praktyce separację ludności lub administracji miejskiej, rządowej lub państwowej.
W szczególności, jeśli cieszy się własnym rządem, względnie ustalonymi granicami i suwerennością , możliwe jest również bycie częścią państwa de facto , tj. państwa niekoniecznie uznawanego przez inne państwa lub przez państwo uznane na arenie międzynarodowej, w którym się znajduje . Istnienie funkcji suwerennych , świadczenie usług rządowych i poparcie społeczne pozwalają również lepiej określić, czy administracja jest państwem de facto . Somaliland jest czasem podawany jako przykład państwa de facto .