Francuski Protektorat Laosu

Protektorat Laosu

1893 - 1954

Herb
Protektorat Laosu w Indochinach francuskich. Ogólne informacje
Status Francuski protektorat , składnik Unii Indochińskiej ( monarchia w Luang Prabang); od 1946 r. monarchia konstytucyjna ; od 1949, stan związany z Unii Francuskiej
Stolica Wientian
Język Francuski , laotański
Zmiana Handluj dolarem
Powierzchnia
Obszar (1945) ~ 236 800 km²
Historia i wydarzenia
3 października 1893 Traktat francusko-syjamski uznający francuski protektorat
31 lipca 1898 Włączenie budżetu Laosu do ogólnego budżetu francuskich Indochin
19 kwietnia 1899 Połączenie Górnego i Dolnego Laosu w jednej wyższej rezydencji, oficjalnie włączonej do Związku Indochińskiego
27 sierpnia 1946 Zjednoczenie Królestwa Laosu
19 lipca 1949 Niepodległość w ramach Unii Francuskiej
22 października 1953 Nowy transfer umiejętności, zwiększona niezależność
21 lipca 1954 Porozumienia genewskie

Poprzednie podmioty:

Następujące podmioty:

Francuski protektorat Laosu był rząd łącząc różne stany zaludnione przez ludzi Lao , na terenie dawnego królestwa Lan Xang i dzisiejszej Laosie . Protektorat Laosu, będący częścią Indochin Francuskich , dał początek w 1946 r. Scentralizowanemu państwu Królestwa Laosu , które następnie uzyskało status państwa stowarzyszonego Unii Francuskiej . Francja następnie stopniowo przekazuje swoją suwerenność Laosowi, zanim po zakończeniu wojny w Indochinach uzna pełną niepodległość kraju .

Historia

Narodziny protektoratu

Do Laosu , powstałego w wyniku rozpadu Lan Xang , podchodzą Francuzi podczas eksploracji Mekongu prowadzonej w latach 1866-1868 przez francuskiego kapitana Ernesta Doudarta de Lagrée , który stara się znaleźć sposób na komercyjne zjednoczenie górna dolina Mekongu do Protektoratu Kambodży i Cochinchiny . W 1869 r. Procedury nadania Laosowi francuskiego protektoratu dobiegły końca, ale w latach 1870-1871 wojna Francji z Prusami opóźni rozwój tego projektu o co najmniej piętnaście lat, pod nieobecność Francji w regionie. W 1885 r. Wybuchł spór między Francją a Królestwem Syjamu (dzisiejsza Tajlandia ). Syjam, już zwierzchnik królestwa Luang Prabang i dawnego królestwa Vientiane , stara się rozciągnąć na terytoria Laosu i oprzeć się ekspansjonizmowi Wielkiej Brytanii, obecnej w Birmie , i Francji, która ustanowiła swój protektorat nad Annam . Król Syjamu Chulalongkorn otwarcie rości sobie prawa do kilku prowincji Annam i zamierza zaanektować Luang Prabang. Plik7 maja 1886Francja podpisuje tymczasowe porozumienie z Syjamem, które w sposób dorozumiany i tymczasowy uznaje jego władzę nad Laotańskim krajem.

Pod koniec 1886 roku Auguste Pavie został mianowany wicekonsulem w Luang Prabang i zbadał kraj, łącząc Luang Prabang z Hanoi , odkrywając potencjał kraju laotańskiego i możliwość stania się ziemią francuską. W 1888 roku chińscy piraci Hos z Czarnych Pawilonów wyruszyli na wojnę z Syjamem i jego wasalem Luang Prabang i splądrowali miasto. Następnie Pavie interweniuje ze swoimi ludźmi: jeden z jego kambodżańskich sług organizuje ewakuację rodziny królewskiej na łodzi wiosłowej przez Mekong. Wezwane przez Pawię na pomoc wojska francuskie przybywające z Hanoi wyzwalają Luang Prabang. Król Oun Kham następnie zaproponował Pawii zastąpienie protektoratu Syjamu Luang Prabanga francuskim protektoratem. Pavie zwrócił się o pomoc do rządu francuskiego w przeciwdziałaniu obecności syjamskiej, w wyniku czego27 marca 1889 podpisanie nowej konwencji mającej na celu wytyczenie granic.

Po kilku incydentach między Francją a Syjamem, ultimatum z Pawii 5 sierpnia 1892i wojnę francusko-syjamską w 1893 roku , Syjam ostatecznie zgodził się uznać, na mocy traktatu z3 października 1893, Prawa francuskie na lewym brzegu Mekongu. Auguste Pavie został na pewien czas rezydentem w Bangkoku  : kontynuował eksplorację krajów Laosu, które umieścił pod francuskim nadzorem, w postaci kraju zwanego Laos, i którego został komisarzem generalnym aż do wyjazdu w 1895 r. Stolica francuskiego Laosu zostaje założona w Vientiane  : dom królewski Luang Prabang zachowuje jednak swoje prerogatywy, przyjmując stały wice-konsulat i starszego rezydenta . Laos jest następnie podzielony na dwa terytoria, Górny i Dolny Laos. Plik16 stycznia 1896Francja i Wielka Brytania uzgadniają granice między Brytyjską Birmą a francuskim Laosem.

Reorganizacja administracyjna

Plik 31 lipca 1898budżet Laosu jest włączony do ogólnego budżetu francuskich Indochin, utworzonego przez gubernatora Paula Doumera . Plik19 kwietnia 1899, Haut-Laos i Bas-Laos podlegają zwierzchnictwu starszego rezydenta, podlegającemu gubernatorowi generalnemu i znajdują się w Vientiane . Laos został następnie zreorganizowany w dziesięć prowincji: królestwo Luang Prabang zachowało specjalny reżim protektoratu, król zachował władzę ustawodawczą, otoczony radą dygnitarzy, ale otoczony przez komisarza rządowego i urzędników francuskich, którzy reprezentują rząd generalny. Dziewięć innych prowincji ze statutem księstw znajduje się pod bezpośrednią administracją mieszkańców Francji. Laos przyjmuje francuski system podatkowy, w którym podatki są płacone w piastrach lub, w regionach bez waluty, w naturze, na przykład w dniach ciężkiej pracy. Krajowa administracja otrzymuje wynagrodzenie w postaci procentu podatków lub grzywien. Każda prowincja podlega „rezydentowi” wspomaganemu przez urzędnika odpowiedzialnego za sprawy administracyjne i finansowe oraz żołnierza, który dowodzi prowincjonalnym kontyngentem gwardii rodzimej.

W 1904 roku nowy traktat z Syjamem przywrócił Laosowi terytoria królestwa Luang Prabang położone na prawym brzegu Mekongu (mniej więcej odpowiadające obecnej prowincji Sayaboury ). W 1905 roku dekretem gubernatora generalnego ustalono granicę między Laosem a Kambodżą w prowincji Tonlé Repou. W 1907 roku nowy traktat z Syjamem przywrócił dzielnicę Dan Sai.

„Ubogi krewny” od francuskich Indochin

Słabo zaludniony (470 000 mieszkańców w 1900 r.) Protektorat Laosu ma chronicznie deficytową gospodarkę, rekompensowaną z budżetu ogólnego Związku Indochińskiego. Aby zaradzić niedostatecznemu zaludnieniu kraju i poprawić jego infrastrukturę, Francja zwraca się do wietnamskiej siły roboczej, importowanej w szczególności z Tonkin . Wietnamscy robotnicy, kupcy, rzemieślnicy, dyrektorzy i urzędnicy szybko przejęli wiodącą rolę w gospodarce i funkcjonowaniu protektoratu Laosu, co czasami prowadziło do tarć z miejscowymi tubylcami. Laos nie eksportuje pomimo prób rozwoju destylarni alkoholu ryżowego czy hodowli jedwabników. Uprawa ryżu pozostaje słabo rozwinięta, a Francuzi podejmują jedynie ograniczone wysiłki w celu poprawy infrastruktury i edukacji. Geograficznie odizolowany i znacznie biedniejszy niż inne kraje francuskich Indochin, Laos prawie nie przyciąga osadników: w 1937 r. Osiedliło się tam tylko 574 Europejczyków, urzędnicy państwowi reprezentowali większość francuskiej obecności.

Utworzenie protektoratu przebiegało pokojowo, a monarchia Luang Prabang dobrze dostosowuje się do francuskiej kurateli, którą pierwotnie twierdziła. Ale niektóre mniejszości etniczne nie akceptują francuskiego protektoratu, który opiera się głównie na Laotańsku i innych grupach etnicznych Tai, nie wspominając o Viets . Mniejszości prawie nie korzystają z dobrodziejstw protektoratu i nie widzą sensu wykonywania obowiązków domowych, płacenia podatków, porzucania swoich wielowiekowych tradycji i wyrzeczenia się handlu, w tym handlu opium i niewolników.

Od 1901 r. Wybuchły powstania na południu kraju, na płaskowyżu Bolaven w obrębie plemion Lao Theung . inicjatorzy buntu są znani jako Pho-Mi-Boun (Lucky Masters). Charakter tego buntu nazwano milenijnym lub mesjanistycznym . Jej najbardziej znanym przywódcą jest Bak-Mi , zwany przez swoich wyznawców Ong Kaeo z grupy etnicznej Alak. Ruch następnie rozprzestrzenił się na region Kon Tum w Wietnamie i dolinie Mekongu, gdzie odniósł pewien sukces wśród Lao Loum . Większość niepokojów trwała do 1907 r., Ale dopiero około 1936 r. Francuzi uznali południowy Laos za całkowicie uległy. Wódz Boloven Kommadan jest uważany za spadkobiercę tego buntu

Od 1899 do 1910 roku na północy Laosu, w prowincji Phongsaly , niedaleko granicy z Chinami , doszło do zamieszek , gdzie władza wodzów Lü została osłabiona przez nową organizację administracyjną, która uzależniła ich od władz Laosu. Imię Vanna Phou (lub Vanna Phoum) jest związane z tymi powstaniami. W 1914 roku grupa kilkudziesięciu górskich mniejszości chińskich i tajlandzkich HÔ zajęła Sam Neua i zabiła francuskiego mieszkańca. Bunt rozprzestrzenił się na wyżyny Wietnamu i prowincję Phong Saly i dotknął wszystkie grupy etniczne obecne w tych regionach, w szczególności Khmu i Lü, ale nie Hmongów, którzy byli obecni do 1916 roku wśród 2500 mężczyzn. wojska kolonialne zatrudnione do przezwyciężenia buntu. Jedną z przyczyn buntu jest monopol ustanowiony na rzecz francuskiego Urzędu Opiumowego, który szkodzi Ho handlującym opium. Tajowie nie przejmują się opium, ale zbuntowali się z powodu wysokich podatków.

Również w północnym Laosie w 1919 r. Wybuchła rewolta Hmongów - zwana wojną błaznów. Hmongowie są głównymi producentami opium w Laosie, ale opium nie ingeruje w motywacje przywódcy buntu Hmong, Pachai, którzy są tak samo antylaotowscy, jak antyfrancuscy. Rebelianci Hmong nie mogą znieść podporządkowania się innym grupom etnicznym. Władze francuskie i Native Guard położyły kres rewolcieMarzec 1921. Po buncie Francuzi nadali Hmongom większą autonomię w postaci mianowania Hmong „tasseng” (szefa dystryktu) w regionie Xieng Khouang . Touby Lyfoung , wybrany tasseng Nong Het w 1938 roku będzie mniej lub bardziej uznany za przedstawiciela Hmongów przez władze francuskie i przez króla Luang Prabang-.

Francja kontynuuje modernizację organizacji kraju, tworząc w 1923 r. Zgromadzenie doradcze i reformując administrację. Utworzono szkołę prawa i administracji, aby szkolić laotańskich urzędników państwowych: są oni jednak rzadziej wykorzystywani przez administrację francuską niż wietnamscy urzędnicy  ; tylko kilku synów dobrych rodzin laotańskich jest wezwanych do odgrywania znaczącej roli w administracji i życiu gospodarczym protektoratu.

Ewolucja protektoratu w czasie II wojny światowej

W 1939 roku, po przejęciu władzy w Syjamie , wojskowy dyktator Phibun zdecydował się zmienić nazwę królestwa na Tajlandię , wyrażając w ten sposób w sposób dorozumiany chęć zgromadzenia wszystkich różnych gałęzi rodziny Taï, to znaczy w szczególności pewnej liczby grup etnicznych z Laosu, poczynając od większości etnicznej grupy, Lao Loum, którzy mówią językiem tej samej rodziny, co Tajowie z Bangkoku, Syjamczycy. Po porażce Francji z Niemcami wCzerwiec 1940w Europie, Japonii militarnie zajmuje północną Wietnamu wSierpień 1940Tajlandia atakuje Laos i okupuje prawy brzeg Mekongu Paklay, na zachód od Vientiane i prowincji Champassak . Francuzi zemścili się, atakując na morzu i zniszczyli tajlandzką flotę na Koh Chang17 stycznia 1941. Rozmowy toczyły się wówczas pod egidą Japonii, która narzuciła rządowi Vichy traktat tokijski, na mocy którego Francja przekazała prowincje Kambodży Tajlandii oraz laotańskie Champassak i Sayaboury odebrane Syjamowi w 1902 i 1904 roku.

Cesja z dwóch prowincjach prawym brzegu oznacza stratę dla Laosu aw szczególności królestwo Luang Prabang-widzi sama pozbawieni swoich Teak rezerw prowincji Sayabouri. Aby zrekompensować straty terytoriów, rząd generalny admirała Jean Decoux zreorganizował administrację Laosu, przyznając królewskiemu rządowi Luang Prabang nieco zwiększoną autonomię i rozszerzając jego suwerenność na trzy nowe prowincje, te w Haut-Mékong , de Xieng. Khouang i Vientiane . Książę Phetsarath jest członkiem rady królewskiej i stoi na czele swego rodzaju rządu.

Francja zachowuje uprawnienia decyzyjne nad protektoratem, a rząd Decoux zachęca lokalny patriotyzm do walki z wpływami Japończyków. To właśnie w tym kontekście powstał pierwszy laotański ruch nacjonalistyczny, „Ruch Odnowy” wokół gazety Lao Nhay („Wielki Laos”) Są to młodzi laotańscy kultywujący, którzy podążają za takimi osobistościami jak Nhouy Abbhay i Katay Sasorith . Po stronie francuskiej szef Służby Edukacyjnej Charles Rochet wspiera ruch budując 7 000 szkół, więcej niż wszystkie budowane przez czterdzieści siedem lat.

Administracja kolonialna nie tylko budowała szkoły, ale także drogi, poprawiając usługi społeczne i rolnicze. Pojawia się zatem zasadniczy problem z finansowaniem tych projektów, tym bardziej, że budżet ogólny Indochin zostaje odcięty od podatków, które pobierały od opium pochodzącego z południa Chin. Japońska okupacja Wietnamu Północnego i wojna z Chinami Tchang Kai-sheka wyczerpały podaż dziesiątek tysięcy osób uzależnionych od opium, które zamieszkują Indochiny. Rozwiązanie tego problemu można znaleźć, zachęcając Hmongów do masowej produkcji opium, co do tej pory robili umiarkowanie i mniej lub bardziej potajemnie. Hmong specjalizują się w uprawie maku, a Zarząd Opium kupuje od nich plony po wysokiej cenie, a następnie finansuje wydatki publiczne, sprzedając opium uzależnionym od opium.

Na południu kraju od 1944 r. Powstał ruch Lao-Seri ( „Laos to the Laotians” ) w połączeniu z ruchem tajlandzko-seri popieranych przez Amerykanów przeciwko Japończykom. Przyniesie to wyraźnie antyfrancuski zwrot niepodległościowy i zapoczątkuje tajne stowarzyszenie Lao Pen Lao ( "Laos aux Laotiens" ), które zrzesza członków burżuazji zablokowanych w swoich ambicjach, ponieważ nie należą do rodziny królewskiej ani że Boun Oum, pro-francuski.

Plik 9 marca 1945 rwojska Cesarstwa Japonii podejmują działania przeciwko Francuzom i przejmują kontrolę nad Indochinami . Duża część Francuzów jest więziona w Vientiane, a także w centrum i na południu kraju. Japończycy naciskali na króla Sisavanga Vonga, aby ogłosił niepodległość Laosu, ale władca odmawia, znajdując się w konflikcie ze swoim premierem i szwagrem Phetsarath Rattanavongsa. Dopiero 8 kwietnia pod naciskiem król zgodził się proklamować niepodległość Laosu, którą Japończycy uznali za konieczną do przyłączenia się do Sfery wspólnego dobrobytu większej Azji Wschodniej . Jednocześnie potajemnie wysyła księcia Kindavonga, przyrodniego brata Phetsaratha, aby nawiązał kontakt z aliantami . Syn króla, następca tronu Savang Vatthana , wzywa lud do stawiania oporu Japończykom, którym zaprotestuje w Sajgonie . Podczas gdy rząd Phetsarath wykorzystuje sytuację do wyparcia wietnamskich urzędników z administracji, francusko-laotańskie grupy partyzanckie , liczące około 200 Francuzów i 300 tubylców, słabo uzbrojonych, ale wspieranych przez część ludności, przejmują kontrolę z różnych obszarów wiejskich i utrzymywać potajemny kontakt z królem. Francuscy komandosi otrzymują wsparcie dwóch ważnych osobistości: księcia Boun Ouma w południowym Laosie i Touby Lyfounga wśród Hmongów w prowincji Xieng Khouang .

Niepodległość 1945-1946

Cesarstwo Japonii oficjalnie ogłasza kapitulację 15 sierpnia . Na konferencji w Poczdamie zajęcie terytorium Indochinów zostało powierzone, bez konsultacji z Francuzami, Wielkiej Brytanii i Republice Chińskiej . 25 sierpnia pułkownik Hans Imfeld, komisarz Rządu Tymczasowego Republiki Francuskiej , wkroczył do Luang Prabang z oddziałem partyzantów francusko-laotańskich i otrzymał zapewnienie, że protektorat nadal obowiązuje. 3 września partyzanci dowodzeni przez kapitana Fabre wkroczyli do Vientiane i ewakuowali Francuzów uwolnionych z japońskich więzień. W kraju, francusko-Laos czasami kolidować gwałtownie z Viet separatystów Laosu, którzy tworzyli lokalny oddział Viet Minh na miejscu . Książę Phetsarath, zdeterminowany, aby uniknąć powrotu Francuzów, ogłasza Brytyjczykom31 sierpniaże Laos nie zaakceptuje przywrócenia protektoratu. Książę Souphanouvong , przyrodni brat Phetsaratha blisko związany z Việt Minhem , ze swojej strony dąży do uzyskania niepodległości dzięki wsparciu wietnamskich rewolucjonistów: na początku września w negocjacjach z Ho Chi Minhem z Hanoi informuje Phetsaratha o swoim projekcie stworzyć "blok indochiński" przeciwko kolonializmowi. Phetsarath, który nie był informowany, odmówił. Agenci OSS w towarzystwie członków Lao Pen Lao po poinformowaniu go, że Francuzi nie będą mogli wrócić, premier uważa, że ​​ma międzynarodowe poparcie. Ale 7 września został poinformowany o królewskiej proklamacji przywracającej protektorat. 14 września Phetsarath zareagował dekretem o przyłączeniu wszystkich prowincji i wszystkich służb do administracji królestwa Luang Prabang. 21 września kapitan Fabre wezwał do dymisji Xienga Mao (znanego również jako Phaya Khammao i Khammao Vilay), antyfrancuskiego gubernatora prowincji. W tym samym czasie Chińczycy zaczynają wkraczać do Laosu, ale mniej obchodzi ich sprzątanie niż przejęcie kontroli nad zbiorami opium. Ze swojej strony Souphanouvong wrócił do Laosu w towarzystwie oficerów Việt Minh, którzy zmienili swoje insygnia na granicy i utworzył niezależny komitet Laosu na południu, którego mianował honorowym prezydentem Phetsarath, a także Armię Wyzwolenia i Wyzwolenia. .

Phetsarath, do którego dołączył Souphanouvong w dniu 7 października, założony pod koniec września rewolucyjny rząd pod nazwą Lao Issara ( Wolny Laos ). Plik10 października, król ogłasza odwołanie Phetsaratha ze stanowiska szefa rządu. Phetsarath najpierw ogłasza swoje wycofanie, ale Lao Issara natychmiast zwraca się przeciwko monarchii:12 październikapowołuje się „komitet przedstawicieli narodu” składający się z trzydziestu czterech członków, który wyznacza tymczasowy rząd niezależnego Laosu pod przewodnictwem Xienga Mao i który natychmiast tworzy izbę przedstawicieli odpowiedzialną za sporządzenie tymczasowej konstytucji. Izba ta dekretuje 20 października dymisję króla i jednocześnie mianuje Phetsaratha głową państwa Laosu ( Pathet Lao ). Pułkownik Imfeld i jego ludzie zostają rozbrojeni i umieszczeni w areszcie domowym przez Chińczyków. Xieng Mao przeczytał 15 października oświadczenie potępiające „pro-francuską postawę sądu w Luang Prabang” . Souphanouvong przejął Ministerstwo Spraw Zagranicznych, zachowując tytuł naczelnego dowódcy armii: wzmocniono współpracę z rewolucyjnym rządem Ho Chi Minha, a armia otrzymała wspólne dowództwo laotańsko-wietnamskie. Souvanna Phouma , kolejny młodszy brat Phetsaratha, jest również ministrem. Rząd, mieszanka nacjonalistów o różnych tendencjach, jest naznaczony rywalizacją między różnymi gałęziami królewskiego domu Luang Prabang. 4 listopada separatyści przejmują kontrolę nad Luang Prabangiem: Sisavang Vong jest więźniem we własnym pałacu, a wsparcie rządu królewskiego zostaje aresztowane. Król jest ostatecznie zmuszony do uznania rządu Vientiane10 listopada. Oddział francuski musi opuścić Luang Prabang: francuscy żołnierze i partyzanci pozostają jednak na wsi, podczas gdy Lao Issara kontroluje tylko miasta. Rząd niepodległościowy szybko cierpi z powodu braku środków finansowych i braku przygotowania. Phetsarath nie zdobywa międzynarodowego poparcia. W lutym iMarzec 1946Francja podpisuje porozumienia z Chińczykami i rządem Ho Chi Minha, co daje jej wolną rękę na odzyskanie przyczółka w Laosie: Xieng Mao od lutego próbuje wprowadzić króla z powrotem do gry, aby dać legitymację swojemu rządowi. ZMarzec 1946, Francuzi i ludzie księcia Boun Ouma stopniowo przejmują władzę nad miastami w kraju. W dniu 23 kwietnia , król zgodził się legitymizacji instytucji tymczasowych i stać monarchia konstytucyjna zjednoczonej Laosie, więc chcąc dostać francuski legitymizować Laos jako scentralizowanego państwa. 25 kwietnia Franco-Lao wkroczył do Vientiane ; na 13 maja , w Luang Prabang . Następnie rząd niepodległościowy uciekł, podczas gdy król zwrócił się do generała Leclerca , szefa francuskich sił ekspedycyjnych na Dalekim Wschodzie , z przesłaniem stwierdzającym nieważność wszystkich aktów nałożonych od czasu4 kwietnia 1945 r. Część rządu Lao Issary przyjmuje schronienie w Bangkoku w formie rządu na uchodźstwie .

Nowe Królestwo Laosu

Po odzyskaniu przyczółka na terytorium Francja pragnie znormalizować swoje stosunki z Laosem. WCzerwiec 1946, komisja francusko-laotańska spotyka się, aby określić status kraju, podczas gdy partyzant niepodległościowy, wspierany przez Việt Minh, rozwija się pod egidą wygnanych przywódców. Plik27 sierpnia 1946Francja przyznaje Laosowi wewnętrzną autonomię w Federacji Indochińskiej i Unii Francuskiej oraz jednoczy Królestwo Laosu na rzecz monarchii Luang Prabang. Zgromadzenie jest wybierane w dniu15 grudnia 1946i zaadoptuj 11 majazgodnie z konstytucją. Sisavang Vong osiągnął swój cel, zostając królem całego Laosu.

W 1947 roku Laos odzyskał spokój, ruch oporu Lao Issary był prawie w martwym punkcie, komitet pod przewodnictwem Phetsaratha w Bangkoku nie wydawał się myśleć o chwyceniu za broń. Wznowienie przemocy pochodzi od Souphanouvonga , który we wrześniu wznowił wojnę partyzancką przy wsparciu Việt Minh. Wietnamscy separatyści używają Laosu jako przejścia, infiltrując lewy brzeg Mekongu, próbując stworzyć korytarz łączący Tajlandię z Wietnamem Północnym. Od lata 1947 roku król próbował zapobiec zbliżeniu Lao Issary i Vit Minh, proponując separatystom powrót do kraju i skorzystanie z amnestii w zamian za przerwanie walki.

Plik 19 lipca 1949wreszcie Boun Oum , obecnie premier, podpisuje z Francją porozumienie, na mocy którego królestwo Laosu uzyskuje niepodległość, pozostając jednocześnie państwem stowarzyszonym z Unią Francuską . Mimo to kraj może teraz zasiadać w organach międzynarodowych. Teraz kraj ten, wyposażony we własną armię, policję, wymiar sprawiedliwości i dyplomację, zachowuje unię celną z Kambodżą i Wietnamem. Większość członków rządu na wygnaniu w Bangkoku wyraziła zadowolenie: rząd Lao Issary rozwiązał się w październiku, a większość jego ministrów, na czele której książę Souvanna Phouma , powróciła z wygnania. Souphanouvong odmawia jednak przerwania walki, podczas gdy Phetsarath Rattanavongsa zaprzestaje swoich działań, ale pozostaje na wygnaniu.

W 1950 roku Laos, podobnie jak inne stany Indochin francuskich, uzyskał niezależność monetarną, a Banque de l'Indochine utracił przywilej emisji. W latach 1950-1953 rząd Laosu stworzył nowe służby i organizacje, aby zreorganizować administrację kraju, szkoląc nowych urzędników państwowych. Następnie w 1951 roku na czele rządu stanął Phoui Sananikone , Souvanna Phouma . Chociaż kraj ten cieszy się obecnie międzynarodowym uznaniem, rząd centralny ma niewielką kontrolę nad odległymi obszarami, a kwestie mniejszości etnicznych pozostają nierozwiązane.

Laos został również wkrótce wciągnięty w wojnę w Indochinach  :13 sierpnia 1950, Souphanouvong ożywia się Pathet Lao przez formowanie, przy wsparciu Vi soutient Minh, w Laosie bezpłatnym Frontu (Neo Lao Issara), z czego bierze przewodnictwo komitetu centralnego. W kwietniu 1953 r. Dywizja Việt Minh 312 przekroczyła granicę Laosu, przy wsparciu baz Pathet Lao, które rozprzestrzeniły się już na wiele wiosek. „Wolny Laos” Pathet Lao obejmuje obecnie płaskowyż Boloven na południu i kilka prowincji na północy.

Kontynuowany jest również proces decentralizacji władzy, sytuacja militarna i pogorszenie gospodarki związane z aferą piastrów, skłaniające Francję do negocjacji swojego statusu z krajami federacji. Jeśli w Kambodży stosunki z Norodom Sihanouk są bardzo zdegradowane, w Laosie negocjacje idą dobrze:22 października 1953Francja uznaje „suwerenność” i „niepodległość” Laosu, pozostając z nim związana traktatem o przyjaźni i stowarzyszeniu; Laos ze swojej strony „dobrowolnie potwierdza swoje członkostwo w Unii Francuskiej” . Ale Królestwu nadal grozi partyzant, który wykorzysta konferencję genewską i zawieszenie broni w Indochinach, aby narzucić swoją legitymację: królewskiemu rządowi Laosu nie udaje się zapobiec uznaniu Patheta Lao za rozmówcę przy stole negocjacyjnym. Plik21 lipca 1954, Poprzez podpisanie umowy Genewa , Francja uznaje niezależność państw Indochin, kładąc ostateczny kres francuskich Indochin, pozostawiając królestwo Laosu, teraz całkowicie niezależny, aby rozpocząć rozmowy z Pathet Lao próbując położyć kres wojna domowa .

Administracja kolonialna Laosu

Protektorat Laosu ma szczególny reżim administracyjny we francuskich Indochinach  : nie będąc do 1946 r. Państwem zjednoczonym, pierwotnie był podzielony na dwa regiony, Haut-Laos i Bas-Laos. Podczas integracji kraju z Unią Indochińską Paul Doumer jednoczy oba regiony i oddaje je pod zwierzchnictwo Przełożonego Rezydenta , podległego Gubernatorowi Generalnemu i zainstalowanego w Vientiane. Laos jest podzielony na dziesięć prowincji: królestwo Luang Prabang utrzymuje specjalny reżim protektoratu, król zachowuje władzę ustawodawczą, otoczony radą dygnitarzy, ale otoczony przez komisarza rządowego i urzędników francuskich, którzy reprezentują rząd generalny. Pozostałe dziewięć prowincji ze statusem księstw znajduje się pod bezpośrednią administracją mieszkańców Francji.

Starsi mieszkańcy

Starsi dowódcy Haut-Laos

Najwyższy dowódca Bas-Laosu

Starsi mieszkańcy Laosu

Komisarze Republiki Francuskiej w Laosie

Uwagi i odniesienia

  1. Carine Hahn, Le Laos , Karthala, 1999, strony 60-64
  2. Pierre Montagnon , La France coloniale , tom 1, Pygmalion-Gérard Watelet, 1988, strona 178
  3. Carine Hahn, Le Laos , Karthala, 1999, strony 66-67
  4. Carine Hahn, Le Laos , Karthala, 1999, strony 67-68
  5. Agnès d 'Angio, Schneider & Cie i prace publiczne (1895-1949) , Ecole Nationale Des Chartes, 1996, strona 74
  6. Pierre Brocheux i Daniel Hémery , Indochine: dwuznaczna kolonizacja 1858-1954, La Découverte, 2004, strona 71
  7. Carine Hahn, Le Laos , Karthala, 1999, strony 69-72
  8. Martin Stuart-Fox, A History of Laos , Cambridge University Press, 1997, ( ISBN  0521592356 ) , str.  30
  9. Pierre Montagnon, La France coloniale , tom 1, Pygmalion-Gérard Watelet, 1988, strona 180
  10. Laos pod francuską , amerykańską biblioteką kongresową
  11. Carine Hahn, Le Laos , Karthala, 1999, strony 72-76
  12. Paul Lévy, Historia Laosu , PUF, 1974, s.  83
  13. Stuart-Fox, str.  35
  14. Stuart-Fox str.  34-36
  15. Paul Lévy, Historia Laosu , PUF, kolekcja Que sais-je? 1974, s.  83-85
  16. Stuart-Fox, str.  37-38
  17. Carine Hahn, Le Laos , Karthala, 1999, strony 76-77
  18. Stuart-Fox, str.  39-40
  19. Carine Hahn, Le Laos , Karthala, 1999, strona 77
  20. Stuart-Fox, str.  54-56
  21. Levy, str.  89-90
  22. Alfred W. McCoy, Francuski kolonializm w Laosie, 1893-1945 w Laosie, Wojna i rewolucja , Harper Colophon Books, 1970, s.  96
  23. Pinnith, str.  87
  24. Stuart-Fox, str.  57
  25. Laos - Wydarzenia w 1945 r. , Biblioteka Kongresu Stanów Zjednoczonych
  26. Carine Hahn, Le Laos , Karthala, 1999, strony 77-78
  27. Carine Hahn, Le Laos , Karthala, 1999, strony 82-86
  28. Jean Deuve, Guerrilla Laos , L'Harmattan, 1997 ( 1 st  wydanie w 1966 roku pod nazwą Michel Caply)
  29. Pierre Montagnon, La France coloniale , tom 1, Pygmalion-Gérard Watelet, 1988, strona 133
  30. Philippe Franchini, The Wars of Indochina , tom 1, Pygmalion-Gérard Watelet, 1988, s.  250
  31. Jean Deuve, Guerrilla Laos , L'Harmattan, 1997 ( 1 st  wydanie w 1966 roku pod nazwą Michel Caply), s.  226
  32. Carine Hahn, Le Laos , Karthala, 1999, strony 88-89
  33. Savengh Phinnith, Phou Ngeun Souk-Aloun, Vannida Tongchanh, Historia kraju Laosu, od prehistorii do republiki , L'Harmattan, 1998, s.  93-96
  34. Paul Lévy, Historia Laosu , PUF, 1974, s.  94
  35. Carine Hahn, Le Laos , Karthala, 1999, strony 89-92
  36. Rząd Lao Issary , Biblioteka Kongresu Stanów Zjednoczonych
  37. Jacques Dalloz, The Indochina War , Seuil, 1987, strona 129
  38. Deuve, str.  311-320
  39. Carine Hahn, Le Laos , Karthala, 1999, strony 93-96
  40. Carine Hahn, Le Laos , Karthala, 1999, strona 96
  41. Carine Hahn, Le Laos , Karthala, 1999, strony 96-98
  42. Jacques Dalloz, The Indochina War , Seuil, 1987, strona 130
  43. Carine Hahn, Le Laos , Karthala, 1999, strony 103-108
  44. Jacques Dalloz, The Indochina War , Seuil, 1987, strona 210
  45. Carine Hahn, Le Laos , Karthala, 1999, strony 108-109
  46. Xavier Yacono, Etapy francuskiej dekolonizacji , Presses Universitaires de France, 1991, strona 74

Zobacz też

Powiązane artykuły

Linki zewnętrzne