Piorunat rtęci | ||
![]() | ||
![]() | ||
Identyfikacja | ||
---|---|---|
Nazwa IUPAC | Piorunat rtęci | |
N O CAS | ||
N O ECHA | 100.010.053 | |
N O WE | 211-057-8 | |
Wygląd | szare krystaliczne ciało stałe | |
Właściwości chemiczne | ||
Brute formula | Hg (CNO) 2 | |
Masa cząsteczkowa | 284,62 ± 0,02 g / mol C 8,44%, Hg 70,48%, N 9,84%, O 11,24%, |
|
Właściwości fizyczne | ||
Masa objętościowa | 4,43 g · cm -3 | |
Temperatura samozapłonu | 150 ° C | |
Środki ostrożności | ||
SGH | ||
![]() ![]() ![]() ![]() Niebezpieczeństwo H200, H301, H311, H331, H373, H410, H200 : Niestabilny materiał wybuchowy H301 : Działa toksycznie po połknięciu H311 : Działa toksycznie w kontakcie ze skórą H331 : Działa toksycznie przez drogi oddechowe H373 : Może powodować niebezpieczeństwo poważnego uszkodzenia narządów (wymienić wszystkie narządy dotknięte, jeśli są znane) w następstwie wielokrotnego lub długotrwałego narażenia (wskazać drogę narażenia) narażenie, jeżeli definitywnie udowodniono, że żadna inna droga narażenia nie powoduje zagrożenia) H410 : Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne przez długotrwałe |
||
Jednostki SI i STP, chyba że określono inaczej. | ||
Piorunian rtęci (lub di-piorunian rtęci), związek organiczny rtęci Hg ogólnym (CNO) 2 , jest wybuchowe stosowane w starterów i detonatorów . Jest bardzo wrażliwy na wstrząsy i tarcie, przez co jest niebezpieczny w obsłudze. Jest to również bardzo toksyczny i ekotoksyczny produkt ze względu na rtęć, którą zawiera w postaci rtęci (II) , która jest również bardzo toksyczna.
Występuje jako szaro-białawy proszek nierozpuszczalny w wodzie .
Jego anion ma jeden izomer : cyjanian rtęci (II), który, choć ma identyczny wzór chemiczny, ma inny układ atomowy i inne właściwości.
Strukturę krystaliczną tego związku określono dopiero w 2007 roku. Piorminian rtęci krystalizuje w grupie przestrzeni Cmce przy a = 0,53549 (2), b = 1,04585 (5), c = 0,75579 (4) nanometr . Odległości i kąty w cząsteczkach ON≡C-Hg-C≡NO to Hg-C 202,9 (6) pm , C≡N 114,3 (8) pm, NO 124,8 (6) pm i C-Hg-C 180,0 (1 ) °, Hg-C≡N 169,1 (5) ° i C≡NO 179,7 (6) °.
Został odkryty przez Bertholleta w 1788 roku . Proces syntezy został opracowany przez Edwarda Charlesa Howarda w 1800 roku ; Polega na wchłonięciu w etanolu (C 2 H 5 OH) samego roztworu azotanu rtęci [2 (NO 3 ) - , Hg 2+ ] otrzymanego w wyniku działania kwasu azotowego na rtęć .
Po raz pierwszy przetestowany i użyty jako składnik wybuchowy , szybko został użyty jako pierwotny materiał wybuchowy do amunicji, w miedzianych lub mosiężnych kapsułkach zwanych „spłonkami”, pod koniec lat trzydziestych XIX wieku . Szybko wymienił krzemień jako środek zapalający czarny proch używany w ładowanych przez lufę nabojach do broni palnej.
70 lat później, w końcu XIX -tego wieku, a w większości przypadków XX th wieku, rtęć Piorunian zastąpił chloranu potasu w amunicji startery do karabinu, pistoletu i muszli . Ma ważną przewagę nad chloranem potasu : nie działa korozyjnie , ale z czasem słabnie lub staje się niestabilny.
Do II wojny światowej praktycznie wszystkie spłonki do nabojów karabinowych, karabinowych i rewolwerowych oraz innej amunicji kapiszonowej (w tym łuski ) były oparte na piorunianie rtęciowym.
Z powodu niebezpieczeństwa i toksyczności spowodowanej jonami rtęci jest stopniowo zastępowany związkami, które są również toksyczne, ale mniej silnie i łatwiejsze do wytworzenia w czasie wojny:
Jego synteza odbywa się poprzez dodanie kwasu azotowego do rtęci :
Hg + 4 HNO 3 → Hg (NO 3 ) 2 + 2 NO 2 + 2 H 2 OPo całkowitym rozpuszczeniu metalu otrzymany roztwór azotanu rtęciowego miesza się z etanolem :
Hg (NO 3 ) 2 + CH 3 -CH 2 -OH → - ON + ≡C-Hg-C≡N + -O - + 3 H 2 O + O 2Roztwór azotanu rtęci / etanolu reaguje po kilku chwilach i wrze, co świadczy o egzotermicznej reakcji. Piorminian osadza się na dnie naczynia reakcyjnego.
Jak wszystkie związki rtęci, piorunian rtęci jest toksyczny przy wdychaniu i połknięciu.
W kontakcie ze skórą piorinian rtęci może również wywoływać:
Po zapłonie lub eksplozji uwalnia opary rtęci, również toksyczne, które przy wdychaniu łatwo przenikają przez barierę płucną.