Wołoszczyzna

W języku francuskim słowo valachie , wymawiane, a czasem pisane jako „valaquie”, jest polisemiczną nazwą , która może być:

• nazwa zwyczajowa (wyznaczająca Roman - mówi popularne społeczności z Europy Południowo-Wschodniej );
• Prawidłowa nazwa jeden wyznaczający lub innych tradycyjnych krajach lub stanach rządzone przez rumuńskiego szlachty .

Ten artykuł dotyczy nazwy zwyczajowej; nazwa własna , patrz Wołoszczyzna (region) , Wołoszczyzna Wewnętrzna , Bogdano-Wołoszczyzna , Hongro-Wołoszczyzna , Wołoszczyzna Morawska i Wołosi .

Pochodzenie

Słowo walach pochodzi od starego germańskiego walh, które oznacza „mówcę języka celtyckiego lub łacińskiego” i które samo w sobie pochodzi od nazwy ludu celtyckiego  : Volques . Walach odniósł się również do Celtów: Walijczyków Anglosasów, Walhów Franków. Germańskie „W” daje twarde G w języku francuskim: walijski dał „Galles” (Pays de…), a Walh  : „Gaule”, które uczeni porównali do rzymskiej Gallii. Nazwisko pochodzenia flamandzkiego De Gaulle oznacza również „nie-germain”. Według R. Rohlfsa „Walh” również dały Walia (Walii), Pays Gallo i Gaule w francuskiej d'oleju , ponieważ w tym języku z początkową wa i tym ALH dać odpowiednio ga ( Wardan = zachować, waidanjan = wygrać ) i aule ( salh = wierzba): Gaule nie pochodziłby zatem od uczonej łacińskiej Gallia, która we współczesnym francuskim dawałaby "Geaille" (ponieważ łacińskie początkowe ga i li przed samogłoską dają w langue d'oïl odpowiednio ja lub gea jako w galbinum = żółty, gaiium = sójka lub gabatam = miska, a chory jak w alium = czosnek lub filiam = córka). To słowo również dały słowa Walońska i Wallonia którego region był jednym z obszarów granicznych między dawnych celtyckich i germańskich terytoriów (patrz historia określenia Walonia i historia określenia Valaque ).

Specyficzność

Historycznie nie należy mylić „valachies” (nazwa zwyczajowa) z historycznymi regionami Rumunii (nazwy własne). Aby tradycyjny kraj lub „region etnograficzny” był „Wołoszczykiem” , musi być autonomicznie zarządzany przez rumuńską szlachtę zgodnie z ius valachicum ( „prawo wołoskie” ). Na przykład :

• chociaż jego nazwa ma rumuńską etymologię i że historycznie część jego mieszkańców jest pochodzenia rumuńskiego , Ziemia Bârsa ( rum  . Țara Bârsei) nie jest „Wołoszczyzną”, ponieważ początkowo była twierdzą Zakonu Krzyżackiego w latach 1211-1225;
• to samo dotyczy kraju Călata, który jest węgierskim regionem etnograficznym, nawet jeśli ma dużą populację rumuńską;
• w Maramures , jeśli wojewódzki z Maramures jest „Wołoszczyzna” (to była rządzona przez valachicum soku do XIV th  wieku ), jego następca, Powiat Maramureş nie jest, ponieważ jest węgierski podział administracyjny;
• spośród trzech wielkich wojewodów zamieszkałych przez rumuńskich mieszkańców  : Siedmiogród , Mołdawia i Wołoszczyzna (nazwa własna ), pierwszy podlegający prawu węgierskiemu i niemieckiemu, nie może być zakwalifikowany jako „Wołoszczyzna” , podczas gdy pozostałe dwa mogą być .

Definicja

Dziś nazwa ta może oznaczać w języku francuskim dwie rzeczywistości, jedną historyczną ( Wołoszczyzna , nazwa zwyczajowa), drugą aktualną geograficzną ( Wołoszczyzna , nazwa własna).

• Geograficzny obszar od Wołoszczyzną w dzisiejszych Rumunia (w rumuńskim  : tara Romaneasca ), składający się z Oltenia i Muntenia  ;

• To, co historycy nazywają „popularnymi Romami”, czyli społecznością rzymskojęzyczną , która pozostała bez rzymskiej osłony politycznej po wycofaniu się legionów z rąk Niemców  : było ich wiele między Morzem Północnym (wyspa Walcheren w Holandii ) i Morza Czarnego (”  wschodniomorawska  "kraje, to znaczy po rumuńsku - krajach anglosaskich ) przez Ardeny ("  Walonów  ") Wogezów d ' Alsace ("  Welche  ") i szwajcarskiego Jura ("  Welsches  "), The Bavarian Alpy („  Walchenthal  ”, „  Walchengau  ”, „  Walchensee  ”), Karpaty („  Morawska Wołoszczyzna na czeskich Morawach ,„  Vlachfölds  ”na Węgrzech ), Góry Dynarskie („ Romanija Planina  ”,„  Vlašina  ”,„  Vlašic  ”w Bośni)  ; Stari Vlah w Serbii ) i na Bałkanach („  Vlahina  ”, „  Vlashina  ”, „  Vlachoklissoura  ”). Mieszkańcy tych wallachies nazywali się Rzymianami, Romanches , Ladini , Armâni, Aromâni , Cipani, Cinçari, Grãmuşteni, Fãrșeroți, Rãmãni, Rumâni. Aromâni i Rumâni nadali współczesnym słowom „Aromanianie” i „Rumuni”, które zastąpiły wcześniejszy termin Vlachs, który stał się archaiczny. Pomiędzy Wołoszczyzną basenu Bas Dunaj było, VII p i IX TH  wieków przeplatane z sklawinowie słowiańskich.

Na Wołoszczyźnie historyczne bas Dunaju i Bałkanów są wymienione w starożytnych źródłach, aby odróżnić je sklawinowie słowiańskie , które mnożą tam od VI th  wieku

• Wczesne wyniki:
  - The Biały Wołoszczyzny - w Mezja VII th  century;
  - w czarny Wołochy ( „Morlachians” lub Μαβρο-βλάχοι) - miejsce w poprzednim Jugosławia w VIII p  wieku;
  - w Wielkiej Wołoszczyzny (Μεγάλη βλαχία) - w Macedonii i Tesalii do IX XX  wieku;
  - w Mała Wołoszczyzny (Μικρή βλαχία) - w Akarnanii IX th  wieku;
  - w Regnum Bulgarorum i Blachorum ( „Królestwo Bułgarów i Wołochów” o nazwie „Drugi Brytania / imperium bułgarskiego” przez współczesnych historyków) w obecnej Bułgaria i Rumunia Południowej do XII TH i XIII th  stulecia;
• nowsze rekordy (tych księstw naddunajskich trwała do XIX th  wieku )
  - w księstwie Wołoszczyzny lub „węgiersko-Wołoszczyzny” w XIV th  wieku, po emigracji liderów Vlachfölds z Węgier do Dunaju, połączył się z Księstwa Mołdawii do z Rumunii w 1859 roku;
  - w księstwo Mołdawii i Wołoszczyzny „Bogdano” w XIV th  Century, która połączyła się z księstwa Wołoszczyzny księstwa do tworzenia Rumunia w 1859 roku.

Księstwo Siedmiogrodu zawiera wiele valachies ( Tari , cnezate , Jupanii ), ale nie był on w sensie prawnym, ponieważ był regulowany przez arystokrację, która stała się głównie węgierski  ; nie pojawia się mniej na starych mapach pod nazwą „wewnętrzna Wołoszczyzna” (Wołoszczyzna wewnętrzna ), czyli „wnętrze” Królestwa Węgier, którego był wasalem .

Mieszkańcami Wołochów , rządzonych przez rumuńską szlachtę zgodnie z jus valachicum ( wołoski jog na Węgrzech), są „  Wołosi  ” (czasami przez pomyłkę przepisywani przez Wołochów , Wołochów lub Wołochów z innych języków). sens geograficzny (mieszkańcy południa dzisiejszej Rumunii ) lub historyczny (osoby posługujące się językami wschodnio-romańskimi na przestrzeni czasu).

Jeśli chodzi o Wołoszczyzny, historyk Lucien Musset pisze: „ewolucję całego naddunajskiego przedpola, od Szwabii po Siedmiogród, należy rozpatrywać jako całość. Najbardziej wysunięci na zachód mieszkańcy zostali ostatecznie zgermanizowani, ci z centrum zatopionego przez inwazję Madziarów. Utrzymano tylko te ze Wschodu i Południa. Prawdziwą zagadką byłoby nie tyle ich przetrwanie, ile niezwykły demograficzny majątek wołoskich wysepek Siedmiogrodu, podczas gdy te na Bałkanach prawie nic nie zrobiły, tylko powoli więdną ” . Ale według Florina Constantiniu z Akademii Rumuńskiej , w jego Szczerej historii narodu rumuńskiego , nie ma żadnej zagadki: rzymscy mówcy z dorzecza Dolnego Dunaju byli przede wszystkim pasterzami transhumanckimi , wędrownymi po obu brzegach rzeki. Karpaty i Pindus , a jeśli język rumuński i arumuński są częścią tego, co lingwiści nazywają „  bałkańską unią językową  ”, to dlatego, że języki wschodnio-romańskie przedstawiają struktury typowe dla tego, co Arnaud Etchamendy określa jako „  pasterską pidginizację  ”. Jeśli XI th do XIV th  wieku, liczba ich wzrasta na północ od rzeki i zmniejsza południe, to ze względów politycznych i gospodarczych: w tym czasie Królestwa Węgier zaczyna się stabilizować sytuację na północy, sprzyjając rozliczenie Wołochów , podczas gdy w południe, bułgarsko-bizantyjskie wojny z Bazylego II następuje przemocy w czwartej krucjaty , po podboju osmańskiego i ich skutków, a wręcz przeciwnie, utrzymania rosnącej niepewności.

Współczesne państwa

Dziś moglibyśmy uznać za Wołoszczyznę po Rumunię , od stanu rumuńskiego renesansu kulturowego , konstytucję i ustawy uchwalają przedstawiciele znacznej większości Rumunii , aw mniejszym stopniu Mołdawii , której stanem jest Konstytucja i ustawy. wynik długiej serii kompromisów politycznych między rumuńskojęzyczną większością (dwie trzecie populacji) a słowiańskojęzycznymi osadnikami wspieranymi przez Rosję (jedna trzecia populacji). Rumuński jest językiem urzędowym w obu krajach. Pozostałe wołoskie to nic innego jak nazwy geograficzne czy też regiony etnograficzne, w których utrzymują się mniejszości rzymskojęzyczne, a czasem tylko kilka słów pochodzenia romańskiego w miejscowym języku słowiańskim (przypadek Wołoszczyzny Morawskiej ).

Bibliografia

Te prace posłużyły również do sporządzenia załączonych map:

• Atlas historyczno-geograficzny Akademii Rumuńskiej, Bukareszt 1995, ( ISBN  973-27-0500-0 ) ,
• Alexandru Filipașcu, Istoria Maramureșului , Bukareszt 1940, 270 s.,
• Dinu Giurescu, Istoria ilustrată a Românilor , wyd. Sport-Turism, Bukareszt 1981, s.  72-121 ,
• GI Brătianu, Research on Vicina and Cetatea Albă , Univ. przez Iași, 1935,
• Florin Constantiniu i in., Istoria lumii în date , wyd. Enciclopedică, Bukareszt 1971,
• Théophane le Confesseur i Georges Cédrène , w: Nicolae Iorga , Teodor Capidan, Constantin Giurescu: Histoire des Roumains , wyd. Akademii Rumuńskiej,
• Nicolae Iorga, Istoria românilor , część II, t. 2, Oameni ai pământului (przed rokiem 1000), Bukareszt, 1936, 352 s. i Vol. 3, Ctitorii , Bukareszt, 1937, 358 s.,
• Thede Kahl, Rumänien: Raum und Bevölkerung, Geschichte und Gesichtsbilder, Kultur, Gesellschaft und Politik heute, Wirtschaft, Recht und Verfassung, Historische Regionen
• Kroniki Jeana Skylitzèsa , 976, w: Petre Ș. Năsturel, Medieval History Studies , Inst. Historii "Nicolae Iorga", t. XVI, 1998,
• Ion Nistor, Pochodzenie Rumunów z Bałkanów i Wołochów z Epiru i Tesalii , annały Akademii Rumuńskiej, seria 3, tom 2, mem. 7, Bukareszt 1944
• Constantin-Mircea Ștefănescu, Nowy wkład w badanie formowania i ewolucji delty Dunaju , Paryż, Biblioteka Narodowa, 1981,
• Gheorghe Postică, Civilizația veche românească din Moldova , wyd. Știința, Kiszyniów 1995,
• George Vâlsan: Opere Alese (reż .: Tiberiu Morariu), red. științifică, Bukareszt 1971.

Uwagi

1. Francuska wymowa valaquie dla pisanego imienia valachie pochodzi od niemieckiego pochodzenia ( walachei ) tego imienia, jak w przypadku Jean-Sébastien Bach wymawianego we francuskim Bacq .
2. ϐλαχίες - valachies nie należy mylić z dużo późniejszymi ϐαλαχάδες - valachades , które są greckimi społecznościami muzułmańskimi , których etymologia sięga imienia Allah i które FW Hasluck wspomina w swojej książce Christianity and Islam under the Sultans , Oxford 1929.
3. Słownik etymologiczny PUF, Paryż, 1950
4. Na przykład w Transylwanii zhupany „  rumuńscy  ” , ortodoksyjni , rządzą swoimi społecznościami zgodnie z sokiem valachicum gwarantowanym przez Kartę przywilejów z 1383 r. (Patrz János Mihályi z Uniwersytetu w Budapeszcie  : Máramarosi diplomák ma XIV ed XV századbol (Charters Maramures z XIV th i XV th  stulecia), sighet, 1900, str.  619 i następne, i Alexandru Filipaşcu r. Uniwersytet w Cluj : wiek Maramureş Rumunów (w języku francuskim), ed Ośrodka "siedmiogrodzkich studiów i badań od. „Ferdinand i-er” Uniwersytet Sibiu, Bibliotheca rerum Transsilvaniae, 1945, str.  8 do 33), ale po buncie Bobâlna ( 1437 -38), Karta została cofnięta i joupans musiał wybierać pomiędzy z jednej strony utrata przywilejów i upadek pańszczyzny , lub z drugiej strony integracja przez przejście na katolicyzm szlachty węgierskiej z tytułem ispan ( hrabia ).
5. toponimów Valachia , Valaquia , Velacia , Valacchia , Wołochy , Wolokia , Valachie , Valaquie , Vlaquie , Blaquie z odpowiednimi ethnonyms i przed lub po jakie przewiduje takie jak główny , drobne , Alba , nigra , secunda , tertia , wnętrze , Bogdano- , Moldo- , Hungro- lub Ungro , pojawiają się w starych kartograficznych prac takich jak Theatrum orbis terrarum przez Abrahama Orteliusa (1570), Atlas sive Cosmographicae ... przez Gerhaart De Kremer ( "Mercator", Amsterdam 1628), Atlas Blaeu Van der Hem przez Willem Janszoon (Amsterdam 1650), Atlas Novus przez Johannesa Janssonius (Amsterdam 1657) i Frederik de Wit (Amsterdam 1668) lub w pracach Vincenzo Maria Coronelli takich jak Isolario  : patrz „Muzeul Narodowy al Hărţilor Si Cărţii Vechi„na [1] .
6. Stelian Brezeanu, Palaiovlachoi - Stari Vlah - A średniowieczna historia Bałkanów i toponimia , Istituto Romeno's Publications, wyd. GeoCities 2006 z dnia [2] .
7. Jordanes , w swojej pracy Getica zauważa na przykład: „ … Sclavini a civitate nova i sclavino rumunense and lacu, który wzywa Mursianusa… ” w: De rebus Geticis cytując rękopis wiedeński  ; nawet jeśli i sclavino rumunense jest interpolacja z XI -tego  wieku, jak przyjęto, że jest nie mniej istotna.
8. Populacje wołoskie, czyli „  wallachy  ”, są wymieniane w bizantyjskich kronikach, takich jak Teophane the Confessor , Theophylacte Simocatta , Constantine VII , Anne Comnène , Jean Skylitzès , Georges Cédrène , Cécaumène lub Jean Apokaukos , Arabowie tacy jak Aboul Féda lub Rashid al- Din , western jak Geoffrey de Villehardouin czy Robert de Clari , węgierski jak Gesta Hungarorum czy dyplomy króla Béli IV
9. János Mihályi University of Budapest: Máramarosi diplomák ma ed XIV XV századbol (Charters Maramureş XIV th i XV th stulecia), Sighet, 1900, s.  619 i następne.
10. Alexandru Filipașcu z University of Cluj: The seniority of the Romanians of Marmatie (in French), ed. z Centrum Studiów i Badań Transylwanii Uniwersytetu im. Ferdynanda I-er w Sibiu, Bibliotheca rerum Transsilvaniae, 1945, s.  Od 8 do 33.
11. Jus valachicum dał Wallachian jupans prawo do sprawiedliwości dozowania i podatków zbierać, tolerowali wiary prawosławnej i regulowane wypasu prawa  : patrz Alexandru Avram Mircea Babeş Lucian Badea Mircea Petrescu-Dimbovita Alexandru Vulpe (. Dir), Istoria Romanilor : moşindreea timpurilor îndepărtate („Historia Rumunów: dziedzictwo starożytności”) tom 1, wyd. Enciclopedică, Bukareszt 2001, ( ISBN 973-45-0382-0 ) . 
12. Lucien Musset, Inwazje. Drugi atak przeciwko chrześcijańskiej Europie ( VII th - XI th wieku) , PUF, 1965, s.  195
13. Transhumance Wołochów , podobnie jak migracje Słowian, którzy zasymilowali się z miejscową populacją w miejscu ich przybycia, doprowadziło ich na południe, aż do Peloponezu (gdzie znajdują się takie wioski jak Vlacho-Rafti lub Vlacho-Kerasia). znaleziono w tradycyjnym regionie „  Skorta  ”, w Arkadii , u źródeł Eurote , nazwa tego regionu mogą pochodzić z arumuński scurtă - „skrót”, z greckiego skodra σκοδρὰ - „przełom” lub z South słowiańskiego chkodra шкодра - „Shady”), na północnym wschodzie aż Podole (gdzie „  Volochovènes  ” są zgłaszane do XII TH - XIII th stulecia), na północno-zachodnim aż Moraw (gdzie „kłamstwa  Wołoszczyzna morawska  ”) i na Zachodzie aż Istria (gdzie mieszkają „  Istro-Rumuni  ”) lub na południowym zachodzie aż do Ciociaria we Włoszech (gdzie EM Beranger i F. Sigismondi cytują w nim ducato di Alvito nell'Età dei Gallio , Banca della Ciociaria, Alvito 1997, nazwa tradycyjnego pointe buty rs, „ciòcie”, nazwa, która może pochodzić bezpośrednio od łacińskiego soccus lub od istro -rumuńskiego cioccu - „point, bec”; na północy Istrii znajduje się inny region zwany „  Cicceria  ”, którego Istro-Rumuni niegdyś obrzucali się w „ciòcia”, przewożonych przez Włochy). To najbardziej skrajne punkty wędrówek duszpasterskich Wołochów .
14. Kristian Sandfeld, Lingwistyka bałkańska; problemy i wyniki , Champion, Coll. językoznawstwo Towarzystwa Lingwistycznego Paryża, Paryż, 1930.
15. Arnaud Etchamendy, praca doktorska Euskera-Erderak, języki baskijskie i indoeuropejskie: esej porównawczy , University of Pau 2007, pidginizacja duszpasterska jest zjawiskiem charakterystycznym dla schronisk górskich witających pasterzy i wykluczonych z różnych źródeł, uciekających przed głodem, suszą, prześladowaniami w zwykły: patrz także Basków lub Saracatsanes
16. (ro) Florin Constantiniu, O istorie sinceră a poporului român , Bukareszt, Univers enciclopedic,1997.