Soninké

Soninké Opis tego obrazu, również skomentowany poniżej Stary Soninke na targu Selibaby ( Guidimakha , Mauretania )

Znaczące populacje według regionu
Mali 1,735 000
Senegal 369 000
Mauretania 237 000
Gambia 138 000
Burkina Faso 25 000
Francja 19 132
Ogół populacji 2 420 000 ( szac . 2015)
Inny
Języki soninke
Religie islam sunnicki
Pokrewne grupy etniczne Mandingo
Opis tego obrazu, również skomentowany poniżej Mapa dystrybucji

W Soninkés nadal nazywa Marka są ludzie obecni w Sahelu w Afryce Zachodniej , ustanowione głównie w Mali wzdłuż granicy Mauretanii (Między Nara, region Koulikoro , Kayes i Nioro Sahel ), a także w Senegalu , Mauretania , Gambia , Burkina Faso i Gwinea Bissau . Są oni kulturowo częścią grupy Mandate ze względu na swój język, Soninke , ale tworzą własną grupę etniczną.

Etnonimia

Według źródeł istnieje wiele odmian: Aswanik, Dafing, Dafi, Dyakanke, Gadyaga, Maraka, Maraxa, Marka, Marka Soninké, Saracole, Sarakolé, Sarakollé, Sarakule, Sarawule, Saraxole, Seraculeh, Serahuli, Serahulle, Silabe, Soniake , Soninkés, Sonninké, Toubakai, Wakore.

Odnoszą się do siebie słowem soninké, które jest w rzeczywistości liczbą pojedynczą od słowa soninko , ale są również nazywane przez Wolofów „Sarakholés”, przez Bambarów „Marakas”, „Wangara” przez Malinkés , „Wakoré” przez Songhaïów , lub nawet „Toubakaï”. „Marka” to nazwa, pod którą są znani w Mali w regionie Kayes, Koulikoro, Sikasso, Ségou , Mopti oraz w Burkina Faso jako Dafina .

Język

Ich językiem jest Soninke , język Mande , którego całkowitą liczbę użytkowników oszacowano na 1 250 000. W Mali w 1991 r. naliczono 700 000, w Senegalu w 2007 r. 250 000, w Gambii w 2006 r. 156 000, w Mauretanii w 2006 r. 39 000, a w Gwinei 5 000 Bissau w 2005 roku i kilka tysięcy na Wybrzeżu Kości Słoniowej , Gwinei Konakry (Manda Saran, Linsan Saran i Badougoula) i Burkina Faso .

Historia

Historyk Abdoulaye Bathily przywołuje saharyjskie pochodzenie Soninkés, którzy migrowali do Sahelu, gdy klimat wysychał w trzecim tysiącleciu p.n.e. AD .

Powstanie królestwa Ouagadou , na początku imperium Ghany, według tradycji ustnej z Soninke griotów , przypisuje się postacią legendarną, Igo Khassé Dingka (co oznacza „wielki stary człowiek”), przodek Soninkego. Kiedy Dingka przybył do Afryki Zachodniej , w regionie, w którym dziś leży Mali, Mauretania i Senegal, zastał tam naród rolników, Karos, którego on i jego świta zdołali zdominować. Oddziały Dingki były znakomitymi jeźdźcami i były uzbrojone we włócznie, miecze, tarcze, żelazną zbroję. Legenda głosi, że w regionie królował siedmiogłowy wąż o imieniu Bida . Aby móc zainstalować królestwo Wagadou, Igo Khassé Dingka musiał negocjować z wężem Bidą, aby pozwolił mu zainstalować swoje imperium pod warunkiem, że co siedem lat będzie mu dawał najpiękniejszą i najczystszą (dziewicę) córkę Wagadou. W zamian wąż dawał bogactwo Ouagadou, złoto i deszcz za plony. Igo Khassé Dingka jest przodkiem Soninkés noszących nazwiska: Soukhouna, Cissé , Touré, Diané, Dramé, Khouma, Sakho.

Soninkés które przekształca się w Islam w XI -tego  wieku. Po upadku imperium Ghany, Soninke rozproszone w całej Afryce Zachodniej od XII -tego  wieku, co doprowadziło do kilku grup etnicznych, których Bozo, Soninke stał rybaków na rzece Niger i szerzenia islamu .

Stworzyli także królestwo Galam w Senegalu, w dolinie rzeki Senegal , starożytne królestwo, które znajdowało się na południe od Fouta-Toro i na wschód od królestwa Djolof . Król nosił tytuł Tounka . Królestwo było kilkakrotnie wasalizowane przez Djolof, kiedy było imperium, przez Fouta-Toro i królestwo Bambara z Kaarta . Żył z rolnictwa, handlu gumą arabską i złotem. Jednak Galam rzadko dostarczał własnych niewolników francuskim handlarzom niewolników i przekazywał im głównie tych, którzy zostali schwytani w sąsiednich krajach. Galam został najechany przez Maurów w poszukiwaniu niewolników do uprawy gumy. Ale przede wszystkim handel z europejskimi kupcami, którzy zainicjowali Traktat Atlantycki oraz z Maurami poprzez transsaharyjskie szlaki handlowe. Miasto Bakel znajduje się w starożytnym królestwie Galam.

W XIX th  century , Mamadou Lamine Drame , A marabout Soninke galam, był jednym z największych oporu wobec kolonizacji w Senegalu.

Askia Mohammed, założyciel dynastii Askia , cesarz imperium Songhai przez 35 lat, był również Soninke.

Populacja

Terytorium, które zajmują, rozciąga się na 800 kilometrów, ze wschodu na zachód, od środkowej doliny Senegalu do wewnętrznej delty Nigru . Większość Soninke mieszka w zachodnim Mali.

W Senegalu, według spisu z 1988 roku, Soninké liczyło 113 184 z całkowitej populacji szacowanej na 6 773 417, czyli 1,7%.

Od końca lat pięćdziesiątych istnieje liczna diaspora , zwłaszcza w regionie paryskim . W latach 70. Soninkés stanowili prawie 70% ludności subsaharyjskiej wyemigrowała do Francji.

Na ogół są to muzułmanie sunnici .

Organizacja społeczna

Od czasów przedkolonialnych społeczeństwo Soninke handlowało niewolnikami, aby stopniowo przekształcić się w społeczeństwo niewolników. Tak więc, do końca XIX XX  wieku, w regionach nie oscyluje, populacja może obejmować jedną trzecią lub pół podrzędnych. W obliczu tak dużych rozmiarów Soninke, aby utrzymać kontrolę, są wobec nich brutalni. Niewolnicy mieszkali na określonym obszarze wsi, praktyka ta trwa do dziś.

Soninke mieszkają w dolinie rzeki, w szczególności w regionie Guidimakha i regionie Gorgol . Są to bez wątpienia najwięksi hodowcy w Mauretanii .

Organizacja społeczna Soninkés jest bardzo hierarchiczna. Ma trzy poziomy:

Ten system jest dziedziczny. Wesela odbywają się w ramach każdej kategorii. Społeczeństwo Soninke jest patrylinearne.

Tunka , król, jest liderem politycznym. Jest właścicielem ziemi w swoim kraju i tego, co tam rośnie. Pochodzi z tunkalemmu (książąt i spadkobierców rodziny królewskiej), do których odnosi się przed podjęciem decyzji. Przywódcy wiosek muszą uzyskać błogosławieństwo tunki do ćwiczeń.

Kultura

W przeszłości mężczyźni nosili warkocze lub loki , które pokrywali masą shea . Kobiety najczęściej miały ogolone głowy, ale zdarzały się też fryzury plecione, które były bardzo trudne do wykonania. Wytatuowali sobie usta i dziąsła, aby wydobyć biel zębów i podkreślić piękno twarzy. Kobiety zawsze nosiły lekki welon na głowach.

W Sarakholés nie praktykują twarzy wertykulację tyle, co Bambaras. Zarówno mężczyźni, jak i kobiety mają dwie lub trzy skaryfikacje na skroniach, a kobiety robią jeszcze trzy na policzkach. Wycięcie młodych dziewcząt był szeroko praktykowane w przeszłości. Uszy kobiety są przebite kilkoma otworami, w których umieszcza się kilka złotych pierścieni dla szczęśliwszych, srebrnych lub brązowych dla skromniejszych. Biżuteria, taka jak naszyjniki, bransoletki na nadgarstki i kostki, jest szeroko stosowana. Tradycyjnie mężczyźni Soninke noszą boubou , obszerną sukienkę sięgającą do kolan oraz spodnie, często białe, beżowe lub indygo niebieskie . Dawniej do pasa dowiązywano skórzany pasek. Są też haftowane pantofle zwane moukhou , czyli skórzane sandały tepou . Kobiety nosiły przepaskę na biodrach , która zatrzymywała się u dołu kolan, fendeli , a na górze kamizelkę, na którą nakładały boubou najczęściej koloru indygo, zwaną doroké khoré (duże ubranie). Wraz z islamizacją przepaska na biodrach sięga teraz do kostek. Bazin ( bassa ) to materiał używany do partii, szlachetny i wysokiej jakości. Pod ubraniem kobiety mają kilka naszyjników z pereł, które noszą w talii. Noszone są jako bielizna uwodzicielska, można je pokazać tylko w zaciszu. Na głowie artystycznie przyczepiają szalik, tikka lub kala .

Nazwiska

Według Makhtar Diouf badacz Ifan pewne nazwiska jest charakterystyczny pochodzenia Soninke - czasem odległe - takich jak: Baradji , Bathily , Bakhayokho, Baradji, Barro Berthe, Bidanesie, Cissé, Dabo, Diaby, Diabira , Diagana , Diagouraga ( tambacoly), Diarisso, Diané, Dianessi, Dioumassy, Diawara (Maréga), Doukouré lub Doucouré , Dounkassi, Dougara, Dramé , Fadiga, Fadé, Fofana, Gassama , Gandega, Maguiraga, Makadji, Niakaté, Samassa, Kouma lub khoma khouma w Senegalu Sakho lub Sacko, Sissako, Semega, Sylla , Soumaré , Soukouna, Magassa, Simaga, Simpara, Talla, Tandia, Tigana, Tounkara, Touré , Yattabari, Wagué.

Inni, jak Kebe , Séméga, Gallédou, Timéra, Tandia lub Tandian w szczególności.

Cissé (i jego warianty Cisé, Sise lub Siise) zajmuje szczególne miejsce, ponieważ było to nazwisko pierwszych sześciu klanów Soninke z sześciu synów Dingki. Ci, co znaczy „koń”, cisé byłoby „jeźdźcem”.

Ale możemy dodać wiele innych, takich jak Diakite z Peul pochodzenia , IRA lub Yra, Sanogo z Senoufo pochodzenia , RSR, Kaire , Loum, Khoulé , Diaouné. Soninkés, znani również częstym podróżnikom, noszą nazwiska innych grup etnicznych, takich jak Bambaras.

Uwagi i referencje

  1. https://joshuaproject.net/people_groups/14996/ML
  2. https://joshuaproject.net/people_groups/14996/SG
  3. https://joshuaproject.net/people_groups/14996/M
  4. https://joshuaproject.net/people_groups/14996/GA
  5. Źródło RAMEAU , BnF [1]
  6. Mamadou Dramé, „Ceremonie i obrzędy wśród Soninké”, w Ludzie Senegalu , Sepia, Saint-Maur, 1996, s. 65
  7. (w) James Stuart Olson, „Marka” w The Peoples of Africa: An Ethnohistorical Dictionary , Greenwood Publishing Group, 1996, s. 373 ( ISBN  9780313279188 )
  8. (en) Plik językowy[snk] w lingwistycznej  bazie danych Ethnologue .
  9. Agnès Gelbert, Tradycje ceramiczne i techniczne zapożyczenia w Dolinie Senegalu , Les Éditions de la MSH,2003, 104  pkt. ( ISBN  978-2-7351-0959-3 , prezentacja online )
  10. Facet , s.  359.
  11. Abdoulaye Bathily, Drzwi złota: Królestwo galam, Senegal, od ery muzułmańskiej do czasów handlarzy niewolników, 8-18 wieku , Paris, L'Harmattan ,1989, 379  s. ( ISBN  2-7384-0276-3 , czytaj online ) , s.  264
  12. The Gates of Gold , op. cyt. , s.  270-271
  13. Roche , s.  241.
  14. Mamadou Dramé, op. cyt. , s. 69
  15. Dane z Dakar Statistics Division cytowane w Peuples du Senegal, op. cyt. , s. 182
  16. Jean-Philippe Dedieu, Słowo imigrantów. Migranci afrykańscy w przestrzeni publicznej we Francji (1960-1995) , Paryż, Klincksieck, 2012, s. 100-110; François Manchuelle, Diaspory pracowników soninké (1848-1960): migranci-wolontariusze , Paryż, Karthala, 2004, s. 263-310.
  17. Bernard Nantet , Słownik Afryki. Historia, cywilizacja, aktualność , Larousse, Paryż, 2006, s. 275 ( ISBN  2-03-582658-6 )
  18. François Manchuelle ( przekład  z języka angielskiego), Les Diasporas des workers soninké (1848-1960). Wolontariusze migranci , Paryż, Karthala ,2004, 350  pkt. ( ISBN  2-84586-535-X , czytaj online ) , s.  48-51.
  19. Monique Chastanet "  z handlu podrzędnych z kolonii zdobycia Górnym Senegal: stan Soninke z Gajaaga od 1818 do 1858  ", Cahiers du CRA , n O  5,Październik 1987, s.  87-108 ( ISSN  0291-2848 , czytaj online )
  20. Nazwiska zidentyfikowane jako Soninke przez Makhtara Dioufa, w Senegalu, grupy etniczne i naród , Dakar, NEAS, 1998, s. 70-71
  21. Alikaou Diarra, Du Wagadou w demokratycznym Mali , 2002, s. 33-34

Zobacz również

Powiązane artykuły

Bibliografia

Linki zewnętrzne